Τελικά διαβάζουμε για το "ευτυχισμένο τέλος" ή για την ιστορία;

Να ένα θέμα που με έχει προβληματίσει πολύ τον τελευταίο καιρό και που έχω αναγκαστεί για πολλούς λόγους, να συζητήσω πολλάκις. Έχω παρατηρήσει πως οι άνθρωποι στις μέρες μας, δυσανασχετούν όταν ένα βιβλίο -ισχύει και για τις ταινίες αλλά όχι σε τόσο μεγάλο βαθμό- δεν έχει το τέλος που θα περίμεναν ή για να το θέσω πιο σωστά, το τέλος που ήθελαν. Δεν είναι μάλιστα λίγες οι φορές που κάποιοι από αυτούς, καταλήγουν να κρίνουν ένα βιβλίο ως "μέτριο", ίσως και "κακό", αν δεν έχει το επιλεγόμενο, happy end. Και αυτό με κάνει να αναρωτιέμαι... Θέλουμε να διαβάζουμε παραμύθια ή ιστορίες; Γιατί όσο και να θέλουμε να πιστεύουμε πως πρόκειται για το ίδιο πράγμα, δεν είναι ακριβώς έτσι. Τουλάχιστον εγώ, δεν μπορώ να το δω έτσι.

Το βασικό κριτήριό μου ως Γιώτα, προκειμένου να καταλήξω στο αν ένα βιβλίο μου άρεσε, έχει να κάνει καθαρά με τη δομή και την εξέλιξη της ίδιας της ιστορίας που αυτό αφηγείται. Σχετίζεται άμεσα με τα συναισθήματα τα οποία μου δημιουργεί και κατά πόσο αυτά μπορούν να κυριεύσουν την καρδιά και το μυαλό μου. Γιατί για μένα, αυτό κάνει ένα πραγματικά πετυχημένο βιβλίο. Καταφέρνει, όχι μόνο να με καθηλώσει κατά την διάρκεια της ανάγνωσής του, αλλά να με κατακτήσει με κάθε πιθανό και απίθανο τρόπο. Όταν θα με κάνει να νιώσω, να συγκινηθώ, να ταυτιστώ με τους ήρωες, ακόμα και να πονέσω μαζί τους. Άραγε, ποιο συναίσθημα είναι ικανό να συγκριθεί με όλα τα παραπάνω; Πότε έχω να κερδίσω περισσότερα; Όταν όλα έρχονται βολικά και εύκολα, όταν προς χάριν του ευτυχισμένου τέλους θυσιάζουμε τον ρεαλισμό, ή μήπως όταν η ίδια η ζωή αποκτά υπόσταση πάνω στο χαρτί;

Ίσως κάποιοι, διαβάζοντας αυτή την ανάρτηση να σκέφτεστε πως ναι, θέλετε το ευτυχισμένο τέλος γιατί η καθημερινότητά μας είναι τόσο δύσκολη και μίζερη που ένα βιβλίο πρέπει να είναι ευχάριστο και να μας κάνει να ζούμε αυτά που δεν μπορούμε. Μπορώ να το δεχτώ όμως μέχρι ένα σημείο. Τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα έργα της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας, δεν έχουν ευτυχισμένο τέλος... μήπως αυτό κάτι λέει; Μήπως πως η σπουδαιότητά τους βρίσκεται στην αλήθεια που κρύβεται μέσα τους και που καλούμαστε να την αντιμετωπίσουμε μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα; Μήπως οι κλασσικοί λογοτέχνες μας προσκαλούν να παρατηρήσουμε από τη θέση του θεατή, τα λάθη και της αλήθειες της δικής μας ζωής που πολύ πιθανόν, να μην έχουμε το θάρρος να κοιτάξουμε κατάματα; Μήπως στον ρεαλισμό και στην αλήθεια βρίσκονται τα πιο σημαντικά, τα πιο σπουδαία μαθήματα που μπορούμε να έχουμε;

Προς θεού, δεν κατηγορώ σε καμία περίπτωση αυτούς που θέλουν το παραμύθι και τον ρομαντισμό. Δεν τα σνομπάρω και δεν τα απαρνιέμαι, έστω κι αν η φίλη μου η Ειρήνη με κατηγορεί πολλές φορές πως τον πετσοκόβω με τον μπαλτά. Τα θέλω κι εγώ όμως όχι πάντοτε, όχι συνέχεια, όχι όταν η ιστορία είναι τέτοια που μπορεί να μου δώσει κάτι περισσότερο. Ο έρωτας για παράδειγμα, είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα στη ζωή μας όμως αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να κερδίζει πάντα. Πολύ απλά, δεν μπορεί να το κάνει. Δεν αρκεί δυο άνθρωποι να θέλουν να είναι μαζί. Ο έρωτας είναι κινητήρια δύναμη όμως η έκφρασή του, μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους και με τον καθέναν από αυτούς, μπορεί να γίνει δικός μας, είτε τελικά μας συντροφεύει ως σώμα είτε ως θύμηση. Για μένα, πάνω κι απ' τον έρωτα, είναι η αγάπη και αυτή, μπορεί να εκφραστεί και να μεγαλουργήσει πολλές φορές καλύτερα μέσα από την θυσία και την τραγικότητα, να μας κάνει καλύτερους.

Δεν είμαι πια παιδάκι, δεν μου αρκεί να διαβάζω ιστορίες για πρίγκιπες και άσπρα άλογα. Ίσως είμαι κυνική, εγώ πάλι, προτιμώ να με αποκαλώ ρεαλίστρια. Δεν ξέρω αν είναι καλό αυτό ή όχι όμως έτσι είμαι και δεν μπορώ, δεν θέλω να αλλάξω. Ταυτίζομαι με την προαναφερόμενη τραγικότητα, μπορώ να την βιώσω και μου αρέσει να βασανίζομαι, να την υιοθετώ, να την κάνω δική μου και με τον τρόπο αυτό, να ανακαλύπτω πράγματα ακόμα για τον ίδιο μου τον εαυτό, πράγματα που ίσως δεν ήθελα να δω, προβλήματα μπροστά στα οποία εθελοτυφλούσα. Δεν έχω την ιδανική ζωή, κανείς μας δεν την έχει άλλωστε, και ειλικρινά, δεν έχω ανάγκη να την ζήσω μέσα από ένα βιβλίο. Προτιμώ να προσπαθώ να βελτιώνω την καθημερινότητά μου και όχι να ψάχνω παρηγοριά στις σελίδες ενός μυθιστορήματος. Δεν απορρίπτω τις "ιδανικές" ιστορίες όμως με στεναχωρεί όταν κάποιοι απορρίπτουν τις "μη ιδανικές".

Γι' αυτό λοιπόν ας συνεχίσουμε να διαβάζουμε, όχι ψάχνοντας το happy end που θα θέλαμε αλλά, απολαμβάνοντας την ιστορία και προσπαθώντας να κατανοήσουμε αυτά που θέλει να περάσει, τους συμβολισμούς και τις αξίες της. Άλλωστε ο κάθε δημιουργός, ξέρει καλύτερα από τον καθένα γιατί έχει δώσει το τέλος που επέλεξε και για εκείνον, είναι το ιδανικό. Οι αναγνώστες πάλι, αν ρωτήσεις ενδεικτικά εκατό από αυτούς, θα σου πουν πιθανότατα εκατό διαφορετικές εκδοχές. Συμπέρασμα; Δεν μπορεί ένας συγγραφέας να τους ικανοποιήσει όλους οπότε οφείλουμε να σεβόμαστε αυτό που εκείνος που επιθυμούσε να πει, το τέλος που εκείνος αποφάσισε να δώσει στην ιστορία που αφηγήθηκε και μοιράστηκε μαζί μας, χαρίζοντάς μας ένα κομμάτι της ψυχής του. Γιατί αυτό είναι η λογοτεχνία, ακόμα κι εκείνη που δεν μας αρέσει τελικά. Μια κατάθεση ψυχής... Ας μην ξεχνάμε... "Ίσως δεν είναι για το ευτυχισμένο τέλος... ίσως είναι για την ιστορία..."

http://giota-papadimakopoulou.blogspo...