Ông có cô đơn không?

Đạo diễn Đinh Anh Dũng

 Có 2 lần tôi đã hỏi nhạc sĩ Phạm Duy: Ông có thấy cô đơn không?

 Lần thứ nhất lúc ông đang ở Mỹ, trong ngôi nhà ở Midway City, nơi ông vẫn gọi là Thị trấn Giữa đàng.

Thỉnh thoảng tôi đến thăm ông, lúc nào trong xe cũng có chiếc máy quay phim nhỏ. Từ khi nhạc sĩ Văn cao mất,  tôi ý thức ghi lại khoảnh khắc sống quý giá của những người tôi quý mến.Tôi hay ghi lại những sinh hoạt thường ngày của ông, lúc ông đang giữa một bầy cháu chắt, lúc ông ngồi nghe nhạc, lúc ông bên computer đang viết hay sắp xếp gì đó, lúc ông ngoài vườn sau nhà với con chó nhỏ..

Nhưng nhiều lần tôi gặp cảnh ông ngồi một mình, trong căn phòng khách vắng lặng. Và một lần tôi đã hỏi ông câu đó.

Bình thường khi hỏi những vấn đề gì khác, ông trả lời rất nhanh, khi trả lời tôi câu hỏi nầyông yên lặng rất lâu. Hình như ông cũng tự hỏi chính mình thì phải. Chung quanh ông lúc nào cũng nhiều người, nhưng có lần ông tâm sự với tôi, ở Mỹ ông chỉ có một người bạn thân duy nhất. Ông từng nói:“Tôi là người thích bạn bè.Không có bạn buồn lắm,anh tưởng tượng 30 năm ở Mỹ mà chỉ một người bạn thì có buồn không?”

 Sau phút trầm tư ông trả lời: Ông không cô đơn!

Tôi không hiểu có phải sự kiêu hãnh Phạm Duy khiến ông trả lời vậy, hay con người ông không muốn người ta thấy sự yếu mềm của mình? Cũng có thể cả hai..

 Lần thứ hai tôi hỏi câu nầy khi ông đã về định cư ở Việt nam từ lâu, trong căn nhà ở đường Lê Đại hành. Căn nhà khá vắng vẻ. Thỉnh thoảng các con ông về thăm, ở đó một thời gian ngắn rồi đi.

Quanh ông vẫn tràn ngập những hình ảnh tôi đã nhìn thấy trong căn nhà ở Cali. Đó là những bức tranh chân dung của ông do nhiều họa sĩ vẽ tặng, là những băng nhạc la liệt chung quanh, và tấm ảnh của ca sĩ Thái Hằng ở một vị trí trang trọng, người mà ông vẫn nói, đối với ông là Thánh nữ.

Ông ngồi một mình trên bộ salon màu đỏ thẩm, thường mặc bộ bà ba nâu hoặc xám. Ông vẫn đầy năng lượng khi nói về những dự định những sáng tác mới, nhưng hình như đôi khi đã thấm sự mệt mỏi. Quan sát tôi thấy ông gần gũi thân tình hơn,và hay nói về bạn cũ của mình..

“Giờ tôi không còn bạn, thế hệ tôi các ông bà ấy đi hết rồi. Bọn trẻ thì có vẻ ngại người già, thế nên nhiều khi cũng thấy buồn, muốn đi mà chẵng biết đi đâu..”

Ông chỉ nói thế,nhưng khi trả lời vẫn không công nhận mình cô đơn!

 

Nhiều lần tôi tự hỏi: Ông có cô đơn không? Chắc là có, nhưng có thể sự kiêu bạc làm ông không công nhận điều nầy.

Có lẽ ông không cô đơn theo ý nghĩa thông thường của từ ngữ vốn có, ông

cô đơn như một điều cần có của người Nghệ sĩ, ông cô đơn trong dòng chảy của thời cuộc bắt ông phải chọn lựa, cô đơn trong chính những sáng tác của mình, cô đơn khi sống giữa bao nhiêu người chung quanh, lúc nào cũng xưng tụng và ngưỡng mộ..

 

Không hiểu giờ này ông có cô đơn không nhỉ?

Ông đã ra đi trong sự nuối tiếc của bao người, nhạc của ông sẽ còn tồn tại mãi với thời gian, vì nó chính là một phần di sản quý giá của âm nhạc Việt.

Ông từng nói: “Nếu một trăm năm nữa, người ta vẫn hát bài Tình ca với câu “Tôi yêu tiếng nước tôi”, thì 999 bài còn lại người ta quên đi cũng được. Và mồ của tôi sẽ nằm trên môi của những người còn nhớ và hát nhạc Phạm Duy”

Tôi nghĩ ông không cô đơn!

Tác giả gửi cho Quê choa