23.06.2025

Toegegeven, ik las niet elk hoofdstuk uit Renate Dorresteins ‘literaire autobiografie’ Dagelijks werk: Een schrijversleven, het laatste boek dat zij voor haar dood in 2018 publiceerde. Wat ze te zeggen heeft over het schrijversvak interesseerde me, de rest minder. Niettemin gaan de woorden die me het meest troffen niet over dat vak maar over haar besluit om een tumor in haar slokdarm niet operatief te laten verwijderen. Een moedig besluit, waaraan een onderschikking van de angst voor de dood aan de omarming van het leven ten grondslag ligt. Alle bewondering. Uit de inleiding:

‘Er werd dat najaar [2016] bij toeval slokdarmkanker bij me geconstateerd, ik kwam voor heel iets anders naar het ziekenhuis. Toeval of niet, het ging om een lelijke, agressieve tumor. Er stond een snijgrage chirurg voor me klaar, hij wachtte me bij wijze van spreken al op met in elke hand een mes. Samen met mijn partner Maarten besloot ik dat opereren niet mijn pad zou zijn. De ingreep is niet zonder risico’s en de consequenties voor je dagelijks leven kunnen erg ingrijpend zijn. Daarbovenop: volgens de statistiek is de levensverwachting na de operatie maar drie jaar (en zonder operatie is dat de helft).

Maarten en ik vonden het nogal een investering, met een tamelijk gering rendement. Je moest wel heel radeloos zijn als je je hieraan uitleverde. Ik had gewoon niet genoeg doodsangst in me om tot iedere prijs door te willen gaan met leven. Het leek me bovendien niet dat ik werkelijk onmisbaar was op aarde, zoals een jonge moeder of vader met kleine kinderen dat wel is.’