5.2.3 Το Ελληνικής ÏƒÏ ÏƒÏ‡ÎµÏ„Î¯ÏƒÎµÏ‰Ï‚ κÏ...

 

5.2.3 Το Ελληνικής συσχετίσεως κρατίδιο του Xiutu και η αριστοκρατία των XianbeiΣύμφωνα με το ιστοριογραφικό Βιβλίο των Han (Han Shu) οι βασιλείς των κρατιδίων Xiutu και Hunye, επι κεφαλής 'βαρβαρικών' φύλων Hu και δρώντες ως σύμμαχοι των Xiongnu,5_61 ήλεγχαν εδάφη του διαδρόμου του Gansu, δυσκολεύοντας την επικοινωνία μέσω του τμήματος αυτού της Οδού του Μεταξιού.5_62 Όμως το 121 π.Χ. ο Wudi (漢武帝 157–87 π.Χ.), αυτοκράτωρ των Han, απέστειλε εκεί τον στρατηγό Huo Qubing ο οποίος αφού υπέταξε τα δύο βασίλεια, άνοιξε τον κρίσιμο εμπορικό διάδρομο. Ως αποτέλεσμα οι ηττηθέντες βασιλείς επί κεφαλής δεκάδων χιλιάδων υποστηρικτών τους, κινδυνεύοντες τώρα από την μήνιν του αρχηγού των Xiongnu, αναγκάστηκαν να παραδοθούν στους Han,5_63 με αποτέλεσμα να ιδρυθούν πέντε υποτελή στους Han κρατίδια!5_64 Η νίκη του κινέζου στρατηγού ήταν περιφανής, με αποτέλεσμα να συλληφθούν αιχμάλωτοι οκτώ χιλιάδες Hu και να παρθεί ως λάφυρο το φημισμένο χρυσό άγαλμα που ο Xiutu χρησιμοποιούσε για να λατρεύει τον ουρανό!5_65 Σημειώνεται εδώ παρενθετικά ότι ο τάφος του στρατηγού κοσμείται από λίθινο άγαλμα ίππου επιβαλλομένου επί Xiongnu, αυτή δε η καινοτομία γλυπτής απεικονίσεως στον χώρο θεωρείται ως Δυτικό δάνειο στην Κίνα!5_66 Το περίφημο χρυσό άγαλμα του Xiutu απεικονίζεται σε τοιχογραφία του 8 αι. των σπηλαίων Mogao, όπου επίσης εμφανίζεται ο αυτοκράτωρ Wu λατρεύων δύο Βουδιστικά αγάλματα.Στο δεύτερο μέρος τής εργασίας του ‘Διονυσιακές τελετουργίες και ο Χρυσούς Ζεύς της Κίνας’ ο Χριστόπουλος μελετά το διάσημο χρυσό άγαλμα του βασιλέα Xiutu5_67 από το Gansu, με στόχο την διερεύνηση του πραγματικού ιστορικού του πλαισίου.5_68 Η ανακάλυψη της απεικονίσεως του αγάλματος του Xiutu ζωγραφισμένου σε τοιχογραφία των σπηλαίων Mogao του Dunhuang ρίχνει φως σε αυτό το ερώτημα και αποκαλύπτει μιαν ανύποπτη παρουσία στο Gansu την εποχή του Han Wudi, δηλαδή αυτήν των Ελληνοβακτριανών και των συμμάχων τους Σακών και Σογδιανών. Συνδέοντας αυτά τα γεγονότα με τα δώδεκα χρυσελεφάντινα αγάλματα που πάρθηκαν ως λάφυρα από τον Qinshi Huangdi περίπου εκατό χρόνια νωρίτερα στην ίδια περιοχή, ανακαλύπτουμε ότι ένα βασίλειο των Ελληνο - Σακών (ή Ελληνο - Βακτριανών), που αποτελείτο από περιτειχισμένες πόλεις, είχε έδρα στο κέντρο του Gansu και ήταν το πρώτο που ίδρυσε ο βασιλιάς της Βακτριανής Ευθύδημος Α'. Οι συνέπειες της ανακαλύψεως δεν σταματούν εδώ, γιατί υπονοείται επίσης μια συμμαχία μεταξύ του προαναφερθέντος πρώτου αυτοκράτορα των Qin και του βασιλείου των Ελληνο - Σακών του Gansu.Στην ανάλυσή του ο Χριστόπουλος υποστηρίζει την πιθανότητα το όνομα Xiutu να αποτελεί το κινεζικό ισοδύναμο του συνήθους Ελληνιστικού βασιλικού τίτλου Σωτήρ,5_69 ενώ επιμένει να υπογραμμίζει την πιθανότητα ο βασιλεύς αυτός να μήν ήταν 'έθνικά' Xiongnu.5_70 Ο Jin Midi, υιός του Xiutu, κατέληξε ομοίως στην Κίνα των Han, όμως χάρις στην αφοσίωσή του στο καθήκον κατέληξε να αναδειχθεί σε έναν από τους στενότερους βοηθούς του αυτοκράτορα Wu και του δόθηκε ο μεταθανάτιος τίτλος του σεβαστού μαρκησίου (Jinghou).5_71Ο Jin Midi, μαζύ με τον νεώτερο αδελφό του Lun, ίδρυσαν μιά πολιτική φατρία η οποία διατήρησε τον εξέχοντα ρόλο της για πολλές γενεές!5_72 Προβεβλημένα μέλη των φατριών των Jin & Ban γέννησαν σημαντικές προσωπικότητες της πολιτικής ζωής, αλλά και σημαντικούς καλλιτέχνες και ιστοριογράφους!5_73Μια ενδιαφέρουσα θεωρία που θα εξηγούσε ορισμένα από τα ελληνιστικά έθιμα και καλλιτεχνικές συσχετίσεις που έχουν διαπιστωθεί με τους Murong Xianbei προέρχεται από το έργο του Yao Weiyuan (姚薇元 1905–1985),5_74 όπου υποστηρίζεται ότι ο βασιλιάς Xiutu ήταν ο πρόγονος ορισμένων μελών της στρατιωτικής αριστοκρατίας των Xianbei. Άλλωστε και ο  Sanping Chen έχει ομοίως σημειώσει ότι ο Chen Yuan, μελετητής της καταγωγής του Lu Fayan από τους Xianbei, θεώρησε περίεργη αυτήν την 'βαρβαρική' προέλευση του συγγραφέα του Qieyun, μνημειώδους λεξικού ομοιοκαταληξιών Qieyun!5_75Σχετική με τις προαναφερθείσες Ελληνιστικές καλλιτεχνικές συσχετίσεις των Xianbei θεωρείται χρυσή ζώνη τηρούμενη στο μουσείο Qinghai. Το Μουσείο χρονολογεί την ζώνη στην περίοδο της δυναστείας των Tang. Αλλά ο Χριστόπουλος σημειώνει σχετικά:5_76 Î¥Ï€Î¬ÏÏ‡ÎµÎ¹ επίσης μια ασημένια επίχρυση ελληνιστική ζώνη με ελληνικές μυθολογικές μορφές, με ένθετους πολύτιμους λίθους, που βρέθηκε στο Qinghai Dulan (都蘭) και λέγεται ότι είναι από την Kushano- Σασσανιδική περίοδο (Εικόνα 30). Εκτίθεται στο Μουσείο Qinghai, όμως η απεικόνιση των θεοτήτων ως προφητικών νυμφών - μελισσών (Θριαί) και ο Διόνυσος την τοποθετεί μάλλον ενωρίτερα από τον τρίτο αιώνα μ.Χ. Γιατί οι Σασσανίδες, σε αυτή την αναπαράσταση, δεν θα είχαν χρησιμοποιήσει το κράνος ενός Ελληνοβακτριανού βασιλέα αντί για ένα κράνος πιο κοντά στις δικές τους πολιτιστικές αναφορές.. Το Dulan βρίσκεται στην περιοχή όπου κυβέρνησαν οι Murong Xianbei. Είναι επίσης πιθανό η ζώνη να κατασκευάστηκε ακριβώς εκεί, στο ελληνοσακικό βασίλειο του Gansu και όχι στην Βακτριανή.προσθέτει δε στο υπόμνημα της εικ. 30:Εικόνα 30. (α) Ελληνιστική αργυρόχρυση ζώνη 90 cm, Μουσείο Qinghai. Δύο μορφές του Διονύσου μοιάζουν να φυλάνε μια πόρτα, με τον θύρσο στη μέση. (β) Δύο φτερωτές ημι-νύμφες (Θριαί) κρατούν ένα στεφάνι (γ, δ). Ο ένας από τους δύο φορά εμφανώς κράνος Ελληνο - Βακτριανό (c). Ο βασιλιάς και η βασίλισσα κάθονται και κρατούν ένα στεφάνι, σύμβολο πλούτου, δυνάμεως, δόξας και αιωνιότητας. Φαίνεται να κρατούν στα γόνατά τους την ίδια ζώνη με στρογγυλά τμήματα (ε). Όλες οι μορφές έχουν το ένα χέρι στο στομάχι και με το άλλο κρατούν ένα στεφάνι (c, d).
Εικ. 5_5: Επίχρυση Ασημένια Ζώνη με Έλληνες Θεούς σε εμβλήματα Εικ. 5_6: Έμβλημα με νύμφη από την ζώνη (αρ.) & Χρυσές πλακέτες με χαρακτικό φτερωτών γυναικών-μελισσών, πιθανώς των Θριών (δεξ.)
Ανακεφαλαιώνοντας για τον Xiutu μπορούμε να αναφέρουμε ότι αυτή η αινιγματική και σημαντική προσωπικότητα στην κινεζική ιστορία ήταν πιθανόν ελληνικής καταγωγής. Είχε έναν γιο ονόματι Μίντι (Ρίντι), ο οποίος αργότερα θα λάβει το επίθετο «Χρυσός Midi» από τον Wudi, τον αυτοκράτορα των Han (157–87 π.Χ.). Σύμφωνα με την Hanshu, επίσημη δυναστική ιστορία των πρώιμων Hanους Han, ο βασιλιάς Xiutu είχε την πρωτεύουσά του σε μια από τις μετέπειτα κινεζικές «δέκα περιφέρειες του Wuwei» των Han και έχει περιγραφεί ως βασιλέας των Xiongnu από τους περισσότερους ιστορικούς.5_77 Σύμφωνα με τη wikipedia, wikipedia, s.v. Jin Midi, ο Midi γεννήθηκε το 134 π.Χ. σε μια βασιλική οικογένεια, συμμαχική των Xiongnu, υπήρξε δε πιθανώς ελληνοβακτριανής καταγωγής και κυβερνούσε το κεντρικό Gansu. Ήταν ο κληρονόμος του βασιλιά Xiutu (Soter/Σωτήρ), ενός από τους σημαντικότερους βασιλείς που υπηρετούσαν υπό τον Gunchen Chanyu, ανώτατο ηγεμόνα των Xiongnu. Μετά το θάνατο του Gunchen το 126 π.Χ., τον διαδέχθηκε ο αδελφός του Yizhixie. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο βασιλιάς του Xiutu και ένας άλλος μεγάλος βασιλιάς, ο βασιλιάς Hunxie, ανέλαβαν να υπερασπιστούν τα νοτιοδυτικά σύνορα των Xiongnu ενάντια στη δυναστεία Han - στο σύγχρονο κεντρικό και δυτικό Gansu. Αυτό ακριβώς το άτομο, ο Jin Midi, μαζί με τον Xiutu υπήρξαν οι γενετικοί ιδρυτές της διάσημης οικογένειας Ban.5_78
Σύμφωνα με τον Sanping Chen, αυθεντία στον κινεζικό πολιτισμό και ιστορία, η οικογένεια:
.... οικογένεια παρήγαγε όχι μόνο τον Ban Biao (3-54), τον Ban Gu (32-92) και τον Ban Zhao (περίπου 49-περίπου 120), το τρίο πατέρα-γιου-κόρης που έγραψε την πρώτη δυναστική ιστορία της Κίνας Hanshou αλλά και ο εξαιρετικά τολμηρός και ικανός διπλωμάτης στρατηγός Ban Chao (33-103), ο οποίος μόνος του (σύμφωνα με πληροφορίες με δύναμη μόνο 36 συναδέλφων τυχοδιώκτες) επανίδρυσε την κυριαρχία των Han στην Κεντρική Ασία (γνωστή τότε ως Δυτικές Περιφέρειες) μετά την καταστροφή υπό τον τραγικό υποκριτή Wang Mang (45 π.Χ.-23 μ.Χ.). Το κατόρθωμα του Chao συνεχίστηκε περαιτέρω από τον γιό του Ban Yong, γεννηθέντα μάλιστα στην Κεντρική Ασία.
..
Η ιστοριογραφία που συνεγράφη από την οικογένεια Ban άσκησε σαφώς μεγάλη επιρροή στην αποκατάσταση της Κομφουκιανής σκέψεως η οποία ήταν ριζικά προσανατολισμένη προς την αρετή και υπήρξε φιλοπαραγωγική και φιλοαγροτική, και αν η ανάγνωση της ιστορίας από τον Hill είναι σωστή, φαίνεται ότι το έπραξε με τόση επιείκεια που κατέστη κοινή λογική για τις επόμενες περιόδους.  Εικ. 5_7: Τοιχογραφία του 8 αι. στα σπήλαια Mogao απεικονίζουσα τον αυτοκράτορα Wu (λατρεύοντα δύο Βουδιστικά αγάλματα) & το χρυσό άγαλμα του Xiutu
Εικ. 5_8: Μερικώς Ελληνικής καταγωγής η πρωτοπόρος αστρονόμος, ιστορικός, φιλόσοφος, συγγραφέας και μουσικός Ban Zhao?
Η προαναφερθείσα ανωτέρω ενδιαφέρουσα θεωρία του Yao Weiyuan περί Ελληνικότητος του βασιλέα Xiutu και το γεγονός ότι αυτός υπήρξε πρόγονος ορισμένων μελών της στρατιωτικής αριστοκρατίας των Xianbei  θα εξηγούσε μερικά από τα ελληνιστικά έθιμα και αναφορές τέχνης που υπάρχουν μεταξύ των Murong Xianbei!5_79 Τα μέλη αυτής της ‘εθνοτικής’ ομάδας είχαν μακροχρόνια επιρροή στην Κίνα αφού κατείχαν εξέχουσες θέσεις στην κινεζική αριστοκρατία,5_80 μάλιστα κατά τον IV/V αι. ανέλαβαν και την διακυβέρνηση της χώρας! Υπό αυτήν την έννοια, η ελληνική συνεισφορά στην κινεζική πνευματική ιστορία μπορεί να αναγνωριστεί ότι διέθετε έναν επιπλέον δρόμο για την πραγματοποίηση της πολιτιστικής επικοινωνίας που διευκόλυνε την πολιτιστική ανταλλαγή! Όμως η εισαγωγή του Βουδισμού στην αρχαία Κίνα ήταν ένα άλλο σημαντικό μονοπάτι - δίοδος για τη διάχυση των καλλιτεχνικών χαρακτηριστικών της ελληνο-ινδικής τέχνης Gandhara καθώς και των σχετικών θρησκευτικών - φιλοσοφικών συλλήψεων του Βουδισμού.