Supergeheimzinnig selectieproces

Hoe word je boekenweekgeschenkauteur? Niet door wat je schrijft, maar wie je bent. “Er zijn geen harde criteria waaraan de auteur van het boekenweekgeschenk moet voldoen,” zegt CPNB-directeur Eveline Aendekerk in de Volkskrant van jongstleden zaterdag, “het [kiezen] gaat vrij intuïtief, het hele plaatje moet kloppen.” Met andere woorden, de selectiecommissie moet een goed gevoel bij je hebben. “Maar,” vervolgt ze, “er is geen vastomlijnd proces, het is totaal niet transparant, eerder supergeheimzinnig – en dat houden we lekker zo.”

Klinkt raar: geen meetbare en controleerbare selectiecriteria, geen transparant selectieproces, wel onderbuikgevoel. En dat voor een boek met een oplage van meer dan 600.000 exemplaren. De schrijver ervan wordt op slag een bekende Nederlander, met gunstige gevolgen voor zijn of haar verkoopcijfers. Het gaat hier niet over niks.

Maar even later blijken er tóch normen te zijn waar de boekenweekgeschenkauteur, niet het boek, aan moet voldoen:

“We kijken wel of we niet te vaak een typische Libris-auteur hebben – iemand die het in de winkels van Libris goed doet – of juist een Audax-auteur, iemand die vooral via de Brunawinkels wordt verkocht. We kijken ook wel of iemand in de Bestseller 60 heeft gestaan, al is dat niet doorslaggevend. We checken of iemand niet te politiek gekleurd is, waardoor je mensen van je zou vervreemden. En we letten er vooral op of de persoon in kwestie zo’n Boekenweek kan dragen, want het is loodzwaar, met allerlei optredens en interviews.”

Vertaling: er wordt gezocht naar een sportieve, liefst verdienstelijke, apolitieke compromisauteur, zonder uitgesproken meningen, voor iedereen aanvaardbaar.

En wie zoekt er dan? Wel, de “harde kern” van de selectiecommissie bestaat uit de directeur, een woordvoerder en een persvoorlichter van het CPNB, allen ongetwijfeld onderwezen in bedrijfsleer, communicatie en voorlichting.

U begrijpt het al: het boekenweekgeschenk heeft niets met een goed boek te maken, maar alles met beeldvorming. Én het menselijke trekje om massaal af te komen op iets wat gratis is. Én geld: de Boekenweek doet de omzet van boekhandels flink stijgen.

Als literatuurliefhebber voel ik me echter genaaid.