02.02.2025

IJs op de sloten, bloedrode zon net boven de horizon, honderden ganzen in de lucht, luidruchtig. Wandelpas, innerlijke rust.

Vroeg me af, na alle lesjes die ik tot nu toe – ik ben 65 – heb geleerd, hoeveel er nog over is van het origineel?

Las dat Ashbery’s gedicht “Europe” is gebaseerd op het boek Beryl of the Biplane, uit 1917, van William Le Queux, “een kinderverhaal voor meisjes over een geheimzinnige vliegenierster in de Eerste Wereldoorlog.” “Ik vond het,” zei Ashbery over het boek, “op de quais [van Parijs]”.

Ashbery construeerde “Europe” in 1958 uit zinsnedes uit Beryl of the Biplane. Het gedicht bestaat uit 111 genummerde delen. De titel bepaalt in hoge mate de context, die met de loop der jaren ook nog eens ingrijpend veranderd is: 2025 is geen 1958 meer. Een fragment:

57.

Nauwkeurige werkwijzen
Houden van ons.

Hij beklom de heuvel
Hij hield me in zijn armen – het was fantastisch.

Maar de kaart van Europa
slinkt rond naakte stelletjes

Zelfs als je de postzegel likt
Een bruine hond gaat naast je liggen en sterft

In de stad neemt een elfjarig meisje met staartjes
Gebonden met een gele strik, de tram

Dit alles eindigt ergens – het boek wordt teruggeplaatst op de plank
Door een onzichtbare hand

We zijn niet meer geliefd dan nu
De krant verpest je ogen.