30.01.2025

Van Ashbery’s omvangrijke oeuvre is slechts een heel klein deel naar het Nederlands vertaald. In 1995 verscheen bij Meulenhoff De mandril op de slagboom: Een keuze uit zijn gedichten 1956-1994, met vertalingen van J. Bernlef en Peter Nijmeijer. In 2013 gaf Azul Press in samenwerking met Poetry International de tweetalige bundel Ergens in Amerika uit, met vertalingen van mijn hand. In totaal gaat het om 55 vertaalde gedichten.

In De mandril op de slagboom werd één gedicht uit The Tennis Court Oath opgenomen, “Our Youth”, vertaald door Nijmeijer:

ONZE JEUGD

Van baksteen … Wie heeft haar gebouwd? Als een idiote ballon
Wanneer de liefde ons zijn nachten
Toevertrouwt … Het fluwelen trottoir kleeft aan onze voeten.
De dode hondjes wijzen ons terug naar de liefde.

Waar we zijn. Soms
Leidden de bakstenen bogen naar een kamer als een luchtbel, die knapte op het moment dat jij binnenkwam
En soms naar een gevallen blad.
We werden gek van ontroering, toonden hoeveel we wisten.

De Arabieren veroverden ons. We kenden
De dode paarden. We ontdekten koffie,
Hoe die heet gedronken moest worden, met blote voeten
In Canada. En de onsterfelijke muziek van Chopin

Die we al maanden daarvoor ontdekt hadden,
Toen we nog veertien waren. En koffiedik,
En het wonder van handen, en het wonder van de dag
Waarop het kind zijn eerste slapende hand ontdekt.

Ken je dat? Ben jij ook niet
Door haar betrapt? Heeft ze jou ook bespied?
En o jee, de bloemen, die ook? Is dat dan
Niet zondig? Door welk raam? Wat zei je daarnet?

Hè? Eh? Onze jeugd is dood.
Vanaf het moment dat we met gesloten ogen zien
Dat zij het berglicht binnendringt.
Au … Je zult die jongen nooit krijgen,

Die jongen met de monocle
Had je vader kunnen zijn.
Hij komt langs. Nee, die andere,
Die boven is. Hij is degeen die jou wilde zien.

Hij is dood. Groengele zakdoeken bedekken hem.
Misschien zal hij nooit gaan rotten, ik zie
Dat mijn kleren droog zijn. Ik ga weg.
Het naakte meisje steekt de straat over.

Blauw stoort … Explosies,
IJs … De bespottelijke
Porfieren vazen. Alles wat onze jeugd
Niet gebruiken kan, waarvoor zij geschapen werd.

Het is waar dat we ons lot niet ontliepen
Door de ouderen uit te roeien.
Onze gezichten vullen zich met rook. We ontsnappen
Langs de wolkenladder, maar het probleem blijft onopgelost.