CÓ NÊN KHỞI NGHIỆP KINH DOANH CÙNG NGƯỜI NHÀ ??

Nếu bạn muốn đi đường dài thì nên suy nghĩ ngay đến việc có nên khởi nghiệp kinh doanh cùng người nhà hay không ??

Có một tin không mấy vui cho bạn đó là có tới 62% người khởi nghiệp kinh doanh  thất bại vì xung đột giữa nhóm người đồng sáng lập, song rất nhiều người vẫn muốn khởi nghiệp cùng người thân để tăng mức độ an toàn.

Vậy có nên khởi nghiệp kinh doanh cùng người nhà ??

Để có thể thực tế hơn tôi sẽ lấy những ví dụ đã xảy ra trên thương trường nhé. Chắc bạn không còn xa lạ gì với Jack Ma nhưng bạn có biết là Jack Ma từng lập nên nhóm 17 người để cùng sáng lập nên Tập đoàn Alibaba. Một nửa trong số đó là người thân cận của ông, gồm cả bà vợ Trương Anh.

Đó là trên thế giới, còn ngay tại Việt Nam, ví dụ điển hình nhất là ông Đặng Lê Nguyên Vũ và Lê Hoàng Diệp Thảo cùng nhau gây dựng nên thương hiệu cà phê Trung Nguyên. Bạn thấy đấy, khởi nghiệp kinh doanh cùng người thân là xu hướng của giới trẻ, thậm chí của những doanh nghiệp đã thành công.

Theo các nhà khởi nghiệp thành công hiện nay, khởi nghiệp cùng những người thân quen có những lợi thế nhất định. Đồng hành với họ sẽ an toàn hơn. Giai đoạn khởi nghiệp có nhiều biến động nên giảm thiểu tối đa rủi ro là điều tốt. Hơn nữa, việc hiểu rõ những người đồng hành giúp họ có thể giao tiếp dễ dàng hơn, biết tật xấu của nhau, chấp nhận nó và tìm cách khắc phục.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng “Dễ hoà vi quý là nguyên tắc chúng ta không thể áp dụng trong khởi nghiệp”. Mâu thuẫn luôn tồn tại giữa các cổ đông và chúng ta không thể dùng tình thân để giải quyết mâu thuẫn trong khởi nghiệp. Việc bao dung với người thân và cho họ nhiều cơ hội khi mắc lỗi khiến startup phải đánh đổi, trong khi điều quan trọng của khởi nghiệp là phải biết chớp thời cơ. “Cái chúng ta ít nhìn thấy là chi phí cơ hội”.

Theo Nguyễn Thái Duy tôi, nguy hiểm khi làm việc với người thân quen là đa phần chúng ta thường không nhìn họ ở con mắt khắt khe đủ để phát hiện sớm những dấu hiệu của sự sai lầm lớn, trước khi nó thành hậu họa cho công ty. Trong khi đó, ưu điểm của việc khởi nghiệp cùng người lạ là hoàn toàn đánh giá nhau trong công việc và thường có xu hướng minh bạch hơn với nhau.

Vậy có cách nào để khởi nghiệp kinh doanh cùng người nhà hiệu quả ??

Thực chất khởi nghiệp kinh doanh cùng người thân và cùng nhau thành công không phải là chuyện hiếm ví như câu chuyện xảy ra giữa những nhà sáng lập Facebook có thể cho thấy một góc nhìn khác về vấn đề này.

Theo như tìm hiểu thì trước khi trở thành mạng xã hội lớn nhất thế giới, Facebook chỉ là dự án khởi nghiệp của 4 cậu bạn sinh viên Đại học Harvard. Lúc đó, Mark Zuckerberg nắm 65% cổ phần, Eduardo Saverin nắm 30% và chịu trách nhiệm về mặt tài chính. Thế nhưng khi mạng xã hội này phát triển, Mark tìm cách “hất” Saverin. Chưa đầy một năm sau khi thành lập, Mark đã bắt tay với nhà đầu tư khác, pha loãng tỉ lệ cổ phần thuộc sở hữu của Saverin, rồi sa thải người đồng sáng lập này. Một cuộc chiến pháp lý nổ ra trong nhiều tháng, và cuối cùng Saverin chấp nhận ra đi với số cổ phần chỉ còn 4%.

Đánh giá câu chuyện trên của Facebook thì theo như quỹ khởi nghiệp Funders & Founders có tới 62% người khởi nghiệp kinh doanh thất bại vì xung đột giữa các đồng sáng lập. Khi ném những con người đầy tham vọng xuất thân từ các ngành nghề khác nhau vào cùng một chỗ, để làm việc cùng nhau dưới áp lực nặng nề và nỗi sợ thất bại ám ảnh, tất nhiên xung đột sẽ xảy ra.

Nhưng nếu như họ lựa chọn cách ngồi lại với nhau, cùng bàn luận và kiên nhẫn tìm giải pháp, thì tôi cho rằng “nước sông không phạm nước giếng” và quan điểm không lấn sân quyền hạn của nhau, và cần một người đủ bản lĩnh để ra quyết định cuối cùng một cách nhanh chóng và dứt khoát. Vì đối với các startup thì quan trọng là những hợp đồng tiền công ty, rạch ròi trong việc vốn, phân bậc quyền hạn, trách nhiệm của các nhà đầu tư đối với nhau như thể nào cũng cần phải thể hiện trong hợp đồng”.

Theo tôi, bạn cần phải quy định rõ ràng ngay từ đầu, tránh giẫm chân nhau, đặt trách nhiệm đi cùng với quyền lợi, trách nhiệm nhiều hơn đương nhiên quyền lợi sẽ nhiều hơn”. Tôi biết bạn khó mà có câu trả lời chính xác cho vấn đề lựa chọn người đồng hành khi khởi nghiệp, nhưng điều quan trọng giữa các nhà sáng lập, dù thân quen hay không là ở sự lựa chọn và cách giải quyết như thế nào.