V�� sao ng�����i ta s��� AI �����n th���?

 V�� sao ng�����i ta s��� AI �����n th���?

 

N���u ch��� m���t m��nh c��c nh�� v��n vi���t truy���n khoa h���c vi���n t�����ng lo s��� c�� ng��y tr�� tu��� nh��n t���o (AI) chi���m ng���, ��i���u khi���n lo��i ng�����i th�� kh��ng n��i l��m g��. �����ng n��y ng��y c��ng c�� nhi���u nh�� khoa h���c n���i ti���ng c��ng c���nh b��o m���i nguy do AI ��em l���i, nh�� Stephen Hawking t���ng n��i: ���Vi���c ph��t tri���n tr�� tu��� nh��n t���o ho��n ch���nh c�� th��� d���n �����n s��� di���t vong c���a lo��i ng�����i���. V�� sao c�� n���i s��� n��y? Kh��ng ph���i khi nguy c���p ch��� c���n ng���t ��i���n l�� t���t m���i AI sao? V��� ����� t��i n��y, t��� Vox v���a c�� m���t b��i d��i d���ng h���i ����p r���t h���u ��ch.

Tr�����c h���t AI l�� g��?

Ng�����i ta th�����ng d��ng c���m t��� ���tr�� tu��� nh��n t���o��� cho ����� lo���i ch����ng tr��nh m��y t��nh th��ng minh, t��� ���ng d���ng Siri tr��n ��i���n tho���i iPhone, ch����ng tr��nh d���ch t��� �����ng c���a Google �����n c��c ph���n m���m ch��i c��� b���t b���i hay c��c h��� th���ng tinh vi c�� th��� ���ng x��� nh�� m���t v��� th���n bi���t h���t m���i th��� tr��n �����i. Th���t ra v���i c��c nh�� nghi��n c���u, h��� th�����ng x���p c��c AI th��nh 2 d���ng: AI chuy��n bi���t v�� AI t���ng qu��t. AI chuy��n bi���t nay ���� gi���i h��n ng�����i trong nhi���u l��nh v���c: m��y m��c nay �����c phim hay ch���n ��o��n ung th�� ch��nh x��c h��n b��c s�� nhi���u l���n. AI t���ng qu��t, t���c th��ng minh ����� th��� l�� ch��a c��, ch��a h��� t���n t���i.

Trong v��i n��m g���n ����y AI chuy��n bi���t ���� c�� nh���ng b�����c ti���n gh�� g���m. Nh�� ���ng d���ng d���ch t��� �����ng c���a Google ���� gi���i h��n ng��y x��a nhi���u l���m r���i, kh��ng c��n c��c c��u d���ch ng��y ng�� n���a. Trong c��c ho���t �����ng th�����ng ng��y, ch��ng ta t���ng ti���p x��c v���i nhi���u d���ng AI chuy��n bi���t nh�� tr��� k���t qu��� t��m ki���m th��ng tin tr��n Google, s���p x���p th��ng tin tr��n trang Facebook c���a t���ng ng�����i, hi���n th��� c��c video tr��n YouTube, gi���i thi���u phim, nh���c tr��n Netflix hay Spotify. C�� nh���ng ch����ng tr��nh m��y t��nh th��ng minh bi���t vi���t b��o, so���n nh���c m�� k���t qu��� kh��ng k��m g�� do ng�����i l��m, t���c ����� th�� nhanh g���p tri���u l���n.

Nh���ng ti���n b��� n��y m���t ph���n l�� do con ng�����i ���� bi���t c��ch b��y cho m��y t��� h���c. Tho���t ti��n ph���i tr��ng ra t���ng t���m h��nh v�� d���y cho m��y ����y l�� con m��o, kia l�� con ch�� nh��ng sau ���� n�� t��� h���c b���ng c��ch thu th���p m���t l�����ng d��� li���u kh���ng l���, x��� l�� ch��ng r���i t��� r��t ra c��c quy lu���t c���n thi���t. Trong qu�� tr��nh n��y m��y ���� h���c �������c c��c k��� n��ng nh���n di���n h��nh ���nh, nh���n bi���t ng��n ng��� ch���ng kh��c g�� qu�� tr��nh h���c c���a m���t �����a b��. Ch���ng s���m th�� mu���n s��� xu���t hi���n c��c h��� th���ng AI t���ng qu��t nh�� m���t ���t��i kh��n��� v�� h���n m�� con ng�����i c�� th��� th�� tay v��o khai th��c.

V���i nh���ng ai v���n c��n ho��i nghi kh��� n��ng m��y t��nh th��ng minh h��n con ng�����i, c��� th��� t�����ng t�����ng m���t k���ch b���n: ng�����i ta l��m ra m���t h��� th���ng AI thua s��t con ng�����i ����� m���i ph����ng di���n ch��� tr��� m���t l��nh v���c: AI n��y l�� m���t k��� s�� chuy��n thi���t k��� v�� c���i ti���n c��c h��� th���ng AI sao cho ng��y c��ng ho��n thi���n h��n. V���y l�� n�� c��� m��y m�� th��� sai ����� c��c s���n ph���m c���a n�� ��� c��c AI �����i m���i ��� ng��y c��ng th��ng minh h��n nh�� m���t v��ng tr��n kh��p k��n, kh��ng c���n s��� can thi���p c���a lo��i ng�����i n���a.

AI g��y h���i ra sao?

Hi���n nay d�� ch��a c�� AI t���ng qu��t, c��c AI chuy��n bi���t ���� c�� th��� g��y h���i cho lo��i ng�����i b���ng ����� c��ch. D��ng c��c ch����ng tr��nh vi���t tin t��� �����ng, ng�����i ta ���� c�� th��� ����� ra ����� lo���i ���tin gi������ �����c v��o nghe nh�� th���t v�� th���c t��� m���ng x�� h���i ��ang d��y �����c th��ng tin lo���i n��y, t���c th��ng tin tr���n l���n gi��� v���i th���t do m��y nh��o n���n ra r���i t��� �����ng ����a l��n h��ng ng��n, h��ng ch���c ng��n t��i kho���n gi��� c��ng do m��y t���o ra. C��c thu���t to��n s��� d���ng AI ��ang d���a v��o th��i quen c���a ng�����i d��ng ����� gi���i thi���u video m���i tr��n YouTube; v�� ng�����i so���n thu���t to��n mu���n gi��� ch��n ng�����i xem c��ng l��u c��ng t���t n��n ch����ng tr��nh AI s��� gi���i thi���u c��c video g��y nghi���n, g��y t�� m��, y nh�� th��� thu���t vi���t t��t c��u kh��ch c���a b��o l�� c���i ng��y tr�����c.

M��y bay kh��ng ng�����i l��i �������c ��i���u khi���n m���t ph���n do ng�����i, m���t ph���n do ph��n t��ch c���a AI ����a ra c�� th��� d���n �����n c��i ch���t c���a th�����ng d��n khi �������c s��� d���ng ����� ti��u di���t m���t tay kh���ng b��� n��o ����. Ch����ng tr��nh nh��n di���n g����ng m���t ng�����i t���ng d���n t���i nhi���u tr�����ng h���p b���t nh���m ng�����i trong th���c t���. C��c tr�����ng h���p n��y c�� th��� g��n t��c h���i c���a AI do nh���m l���n c���a con ng�����i nh��ng n�� h�� l��� cho th���y m���t t����ng lai kh���ng khi���p khi AI �������c s��� d���ng nhi���u h��n trong cu���c s���ng v�� s��� quy���t �����nh nhi���u th��� h��n li��n quan �����n s��� an nguy c���a nhi���u ng�����i.

M��y h���c, c�� ngh��a qu�� tr��nh n��y kh��ng c�� s��� can thi���p c���a con ng�����i v�� con ng�����i kh��ng hi���u h���t c��c kh��u m��y t��� h���c ki���n th���c m���i. Gi��� th��� ch��ng ta b���o m���t AI l��m sao ch��i game �������c ��i���m c��ng cao cao t���t, m���c ����ch l�� ����� m��y t��� ch��i v�� h���c �������c c��c k��� n��ng li��n quan �����n ch��i game. Nh��ng m��y t��� h���c v�� th���y ch���nh s���a lu���t ch��i t��� g���c s��� gi��p n�� �����t ��i���m t���i ��a. N�� s��� ��i theo con �������ng ���t�� �����o��� n��y m���t c��ch t��� nhi��n, kh��ng ch��t ��y n��y ch��i gian.

Stephen Hawking ���� d��ng ���n d��� gi���t ki���n ����� minh h���a cho kh��� n��ng AI g��y �����i h���a. ��ng vi���t: ���C�� l��� b���n kh��ng ph���i l�� ng�����i th�� gh��t g�� l�� ki���n, d�� ch��n gi���t ch��ng ch��� v�� �����c ��c. Nh��ng gi��� th��� b���n ch���u tr��ch nhi���m x��y m���t �����p th���y ��i���n v�� g���n �����y c�� m���t t��� ki���n s��� ng���p trong n�����c, v���y l�� l�� ki���n ��i tong. Ch��ng ta �����ng �����t con ng�����i v��o v��� tr�� c���a l�� ki���n nh�� th������. �� t�����ng AI c�� th��� g��y h���i cho con ng�����i xu���t ph��t t��� ch��� ch��ng ta giao cho AI m���t nhi���m v���, ch��ng s��� t��m m���i c��ch ����� th���c hi���n nhi���m v��� ����, b���t k��� s��� c�� h���i hay kh��ng cho con ng�����i. V�� d��� c�� m���t h��� th���ng AI �������c giao nhi���m v��� t��nh to��n m���t con s��� n��o ����, AI n��y nh���n ra n���u d��ng h���t ngu���n l���c t��nh to��n tr��n th��� gi���i th�� vi���c t��nh to��n s��� nhanh h��n v�� n���u d��ng m���t v�� kh�� sinh h���c n��o ���� ����� ti��u di���t h���t lo��i ng�����i th�� ngu���n l���c t��nh to��n s��� t���p trung v��� m���t m���i ��� th��� l�� n�� s��� g�� m�� kh��ng cho n��� qu��� bom sinh h���c ����.

Hi���n nay c��c ch����ng tr��nh m��y t��nh ���� r���t ph���c t���p, ph��t hi���n m���t l���i ���� l�� kh��; gi��� th��� m��y c�� kh��� n��ng ��i���u ch���nh ch����ng tr��nh, th��m v��o c��c bi���n s��� m���i, c��c m���c ti��u m���i th�� lo��i ng�����i l��m sao ph��t hi���n k���p th���i ����� ch���nh s���a. Nhu c���u t��� th��n c���a m���i ch����ng tr��nh m��y t��nh th��ng minh l�� thu nh���n th��m ngu���n l���c, t��m c��ch ����� c���i thi���n hi���u n��ng, ch���ng l���i m���i ��i���u ch���nh tr��i �� n�� hay m���i n��� l���c ph�� ho���i n��. ����y ch��nh l�� ti���n ����� AI tr��� n��n ���tham lam, �����c ��c, t��n b���o��� ch��� b���i v�� n�� mu���n th���c hi���n t���t nh���t nhi���m v��� lo��i ng�����i giao cho n�� d�� qu�� tr��nh n��y bu���c n�� d�� ch��n gi���t mu��n ng�����i.

Trong th���c t���, m���t AI c���a Google �������c giao nhi���m v��� sao cho c�� c��ng nhi���u ng�����i nh���p chu���t v��o qu���ng c��o c��ng t���t th�� n�� s��� ��u ti��n cho nhi���m v��� ���� ��� b���t k��� qu�� tr��nh n��y c�� th��� c���n tr��� ng�����i �����c b��o m���t c��ch kh�� ch���u. C��c AI d��ng trong nh���n di���n g����ng m���t ng�����i t���ng b��� cho l�� c�� thi��n ki���n v���i ng�����i da m��u y nh�� trong �����i th���t���

Sao ch��ng ta kh��ng t���t m��y ��i n���u n�� g��y h���i?

Nhi���u ng�����i suy ngh�� tr�� tu��� th��ng minh nh��n t���o m�� kh��n ngoan qu��, con ng�����i c��� thi���t k��� s���n n��t t���t m��� - n�� c�� t��c h���i g��, ch��ng ta c��� ng���t ��i���n l�� xong. ���� g���i l�� th��ng minh th�� m���t h��� th���ng AI tinh qu��i s��� bi���t t��m c��ch ng��n c���n kh��ng cho ng�����i ta ng���t ��i���n n��. H���u nh�� c��c cu���n truy���n vi���n t�����ng v��� AI �����u xoay quanh n��� l���c c���a lo��i ng�����i ng���t k���t n���i c��� m��y ��ang h���y di���t nh��n lo���i v�� c��ch c��� m��y n��y ch���ng l���i. Quan tr���ng nh���t, m���t h��� th���ng th��ng minh th���t s��� s��� l��m lo��i ng�����i m���t c���nh gi��c, kh��ng h��� hay bi���t n�� ��ang h���y ho���i ch��ng ta.

C��� nh�� hi���n nay, ai c��ng bi���t m���ng x�� h���i ��ang l��m h���ng m���i cu���c tranh lu���n nghi��m t��c, ph�� h���y thay v�� x��y d���ng c��c m���i quan h���, g��y th�� h���n h��n l�� k���t n���i m���i ng�����i l���i v���i nhau. Th��� nh��ng c�� ph���i ai c��ng t���t m���ng x�� h���i ��t nh���t cho ri��ng m��nh �������c ����u. Nhi���u nh�� t�� t�����ng cho r���ng c��c h��� th���ng AI sau n��y s��� k���t h���p ����� tr��� th��nh m���t ph���n c���a Internet l��c ���� ch��ng hi���n di���n kh���p n��i, bi���t ����u l�� n��t t���t m��� ����� ng���t k���t n���i? L��c ���� t���t m���t m��y t��nh s��� kh��ng c�� �� ngh��a g�� n���a c���.

C��c n�����c ���� c�� ch��nh s��ch g�� ch��a?

Ng��y x��a l��c nh�� v��n vi���n t�����ng Isaac Asimov vi���t v��� c��c th��� h��� robot trong t����ng lai th��ng minh t��i gi���i h��n ng�����i, ��ng ���� t��� �����t ra ba nguy��n t���c ����� kh���c ch��� m���i t��c h���i b���n robot n��y c�� th��� g��y ra: 1) robot kh��ng �������c g��y th����ng t���n cho con ng�����i, hay do kh��ng ch���u h��nh �����ng m�� ����� con ng�����i b��� th����ng t���n; 2) Robot ph���i tu��n th��� c��c m���nh l���nh do con ng�����i ����a ra tr��� phi l���nh ���� tr��i v���i ��i���u 1; 3) Robot ph���i b���o v��� s��� t���n t���i c���a ch��nh n�� mi���n l�� ��i���u n��y kh��ng m��u thu���n v���i ��i���u 1 v�� ��i���u 2. Sau ���� h���u nh�� m���i nh�� v��n vi���n t�����ng khi vi���t v��� robot hay AI �����u d���a chu���n m���c �����o �����c tr��n 3 nguy��n t���c n��y.

��i���u ����ng ng���c nhi��n l�� cho �����n nay ch��a c�� m���t ch��nh s��ch ch��nh th���c n��o �������c c��ng b��� v��� c��c gi���i h���n �����t ra cho c��c h��� th���ng AI. H��nh nh�� c��c ch��nh tr��� gia, ng�����i vi���t ch��nh s��ch ch��a hi���u h���t v��� AI v�� ch��a th���y m���i ��e d���a n��y nh�� m���t v�� kh�� ch��nh tr���. Ri��ng c��c t��� ch���c t�� nh��n ���� c�� nhi���u nghi��n c���u v��� ����� t��i n��y nh�� t��� ch���c phi l���i nhu���n MIRI chuy��n nghi��n c���u v��� c��ch thi���t k��� c��c ch����ng tr��nh tr�� tu��� nh��n t���o m�� con ng�����i c�� th��� ti��n ��o��n h��nh vi, nh��� th��� c�� th��� t���o ra m���t h��nh lang an to��n. Hay t��� ch���c OpenAI c���a Elon Musk th��nh l���p v���a nghi��n c���u n��ng l���c c���a c��c h��� th���ng AI v���a nghi��n c���u v��� b���o �����m t��nh an to��n c���a ch��ng. H��� th���ng DeepMind c���a Google m���t AI ti��n phong c�� ri��ng m���t �����i ng�� lo v��� an to��n.

V���i ch��ng ta, nh���ng ��������i gia��� c��ng ngh��� nh�� Facebook hay Google ��ang bi��n so���n c��c ch����ng tr��nh AI n��o, ���ng d���ng ch��ng v��o c��c s���n ph���m c���a h��� ra sao, t��c �����ng tinh vi l��n ���ng x��� c���a ch��ng ta nh�� th��� n��o��� ch��ng ta ho��n to��n kh��ng bi���t. ���� m���i l�� m���i nguy r�� r���t v�� hi���n hi���n ch��� kh��ng h��� l�� chuy���n vi���n t�����ng.

 

 •  0 comments  •  flag
Share on Twitter
Published on March 31, 2021 20:57
No comments have been added yet.


Nguyễn Vạn Phú's Blog

Nguyễn Vạn Phú
Nguyễn Vạn Phú isn't a Goodreads Author (yet), but they do have a blog, so here are some recent posts imported from their feed.
Follow Nguyễn Vạn Phú's blog with rss.