ΤΟ ΘΗΡΙΟΜΟΡΦΟ ΥΦΟΣ: ΑΠΟ ΤΟΥς ΝΟΜΑΔΕΣ ΤΗς ΣΤΕΠΑΣ ΣΤΗΝ ΚΙΝΑ ..
Το θηριόμορφο ύφος αρέσκεται στην καλλιτεχνική απεικόνιση θεμάτων με ζώα ή σκηνών με μάχες μεταξύ θηρίων, διακρίνεται δε από τον χαρακτηριστικό ζωντανό τρόπο του. Συνήθως αποκαλείται ‘Σκυθικό θέμα του ζώου’ ή ‘θηριόμορφο ύφος’ (Animal Style).
Άλλωστε το γνωστό Σκυθικό διακοσμητικό θέμα του άγριου ζώου,[3_26] φέρον σαφή της Ελληνική επίδραση, θεωρείται ότι επηρέασε την Κινεζική τέχνη κατά εμφανή τρόπο ήδη από το 500 π.Χ. περίπου,[3_27] με τις εξωτερικές επιδράσεις να είναι σαφείς και στην παραγωγή του διάσημου χυτηρίου Houma.[3_28] Το τελευταίο βρισκόταν στην πρωτεύουσα του κρατιδίου Jin στην επαρχία Shanxi υπήρξε δε σημαντικό κέντρο μεταλλοτεχνίας κατά τον έκτο και πέμπτο αιώνα π.Χ. H παραγωγή του υπήρξε αντικείμενο εμπορίου σε ευρύτατη περιοχή, ενσωμάτωνε δε πληθώρα επιρροών.[3_29]
http://www.miho.or.jp/booth/html/artcon/00001850e.htm
Οι σημαντικότεροι βόρειοι ποιμενικοί λαοί, σύγχρονοι της αυτοκρατορίας των Han, υπήρξαν οι Xiongnu, οι οποίοι μέχρι τα τέλη του 3ου αι. π.Χ. είχαν σχηματίσει μια τεράστια αυτοκρατορία στις στέπες πέρα από το Σινικό Τείχος. Στην ακόλουθη εικ. παρουσιάζονται πλακίδια διακοσμητικά ζώνης, τα οποία παρήχθησαν κατά την ακμή των Xiongnu. Οι δύο πλάκες διαθέτουσες κατοπτρική παράσταση απαρτίζουν μία πόρπη ζώνης.
Τα πλακίδια απεικονίζουν κατά βάσιν την αυτή ζωομορφική σκηνή, με μικρές παραλλαγές. Κάθε πλάκα παρουσιάζει ένα πεσμένο μειξογενές οπληφόρο το οποίο διαθέτει κεφαλή αρπακτικού και σφιγμένες οπλές και δέχεται επίθεση από αρκούδα και λύκο. Το οπληφόρο είναι ένα μυθολογικό πλάσμα του οποίου οι άκρες των ελαφοκεράτων και της ουράς του καταλήγουν σε σειρά κεφαλών αρπακτικών. Αυτή η μυθολογική σκηνή με το θέμα της μάχης των ζώων ανήκει σε ένα ευρύτερο συμβολικό σύστημα το οποίο αναπτύχθηκε μεταξύ των ποιμενικών λαών της στέπας της Ανατολικής Ευρασίας. Φαίνεται ότι εισήχθη στην εικονογραφία εκείνων που κατοικούσαν στα λιβάδια της βορειοδυτικής Κίνας στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. από ποιμενικές ομάδες προερχόμενες από τα βορειοδυτικά, οι οποίες διέφυγαν εν συνεχεία των αναταραχών οι οποίες δημιουργήθηκαν από τις εκστρατείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Κεντρική Ασία. Το θέμα συνέχισε να αντιπροσωπεύεται σε διακοσμητικά ζώνης στην βόρεια Κίνα κατά τη διάρκεια του πρώτου αι. π.Χ.
Μερικά από τα πολλά πλακίδια ζωνών τα οποία συνδέονται με το Xiongnu μπορεί να έχουν κατασκευαστεί σε εργαστήρια στην Κίνα, ενώ άλλα θα μπορούσαν να έχουν παραχθεί από Κινέζους τεχνίτες της περιόδου Χαν αποσπασμένους στα βόρεια φυλάκεια των Xiongnu στην Μογγολία και στην περιοχή της λίμνης Βαϊκάλης. Η συμμετοχή Κινέζων τεχνιτών στην παραγωγή πολυτελών αντικειμένων για τους ποιμενικούς γείτονές τους εξηγεί πώς ορισμένα εξωτικά καλλιτεχνικά θέματα και τεχνικές μεταλλουργίας εισήχθησαν στην Κίνα κατά την περίοδο Χαν.[4] Σε αντίθεση με την πλάκα 111, το ζευγάρι των πλακών, 110, αντιπροσωπεύει τα καλύτερα της Δυτικής Τεχνολογία inlay Han. Μια πιο προσεκτική ματιά στη μυθολογική σκηνή αποκαλύπτει μια σημαντική λεπτομέρεια που σχετίζεται με την Chu παρά την εικονογραφία της στέπας. Κάθε κεφαλή αρπακτικού κρατά ένα μαργαριτάρι στο ράμφος του, ένα εικονογραφικό χαρακτηριστικό που σχετίζεται με τα πουλιά στα χειροποίητα αντικείμενα Chu.
Ένα ζεύγος πλακιδίων από επιχρυσωμένο χαλκό που κάθε μία φέρει την αυτλη μυθολογική σκηνή ανασκάφηκε από τάφο της περιόδου Han κοντά στο Sandiancun (ανατολικά προάστεια της Xi'an), Shaanxi, όπου η πρωτεύουσα Chang'an των Δυτικών Han.[5]
Πιο πρόσφατα, δύο υπέροχες χρυσές αγκράφες, καθεμία από πλάκες με κατοπτρική παράσταση, ανακαλύφθηκαν στο Xuzhou της επαρχίας Jiangsu, μεταξύ των ταφικών προσφορών στον τάφο του πρίγκιπα της Δυτικής Χαν, Liu Wu, ο οποίος πέθανε το 154 π.Χ. Τα πλακίδια ήταν ακόμη προσαρμοσμένα σε μεταξωτή ζώνη εντός ξύλινου κιβωτίου. Είναι ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι ένα ζευγάρι πλακιδίων χυτεύθηκε με την μέθοδο του απολυομένου κεριού και υφάσματος, ενώ το άλλο - όντας βαρύτερο - χυτεύθηκε με την μέθοδο απολυομένου κεριού.
Χρυσή πόρπη από τάφο των Δυτικών Han (όρος Tianqi, Xuzhou Jiangsu δευτέρου αι. π.Χ.)ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Cumont F. 1928. Rev. of M. Rostovtzeff, Inlaid bronzes of the Han dynasty, in the collection of C. T. Loo, in Revue belge de philologie et d'histoire 7 (1), pp. 284-285.
