Nhà thơ, cái đẹp, số không

Nhà thơ, típ nhân vật chủ đạo của Bolaño, luôn luôn được nhà văn nói tới với tất cả lòng yêu thương, cho dù bên cạnh đó là một sự tự trào và tự châm biếm không hề nhẹ: những con người đó, hiến trọn bản thân cho một cái đẹp mà hầu hết người khác không biết tới và không quan tâm, là những người thất bại hoàn toàn nếu xét theo thước đo giá trị của xã hội. Từ hầu bàn, làm tạp vụ ở trường đại học, cho tới bán dạo cần sa, và là bệnh nhân nhà thương điên: với cõi người ngoài kia, nhà thơ không gì hơn là những kẻ khờ khạo, hâm hâm, vô dụng, khùng điên, và đôi khi nguy hiểm.

Tôi không phải nhà thơ. Tôi là người viết văn xuôi, tuy nhiên tôi viết ra một thứ văn xuôi không xa với thơ, và tâm trí tôi có lẽ hoạt động theo cách gần với tâm trí một nhà thơ.

Tôi cũng vậy. Xét theo thước đo giá trị của xã hội, tôi là một người thất bại. Ở tuổi trung niên, tôi không có nhà, không có xe, không có tài khoản bạc tỷ - nói chung, về phương diện của cải, là một số không tròn trĩnh (cũng may, hiện tại tôi không mang nợ ai). Thu nhập cố định của tôi chỉ đủ nuôi bản thân tôi và một bầy mèo bị bỏ rơi. Mặt khác, những gì tôi đã làm - những cuốn sách tôi viết, những cuốn sách tôi dịch - là vô nghĩa và vô giá trị đối với đại đa số người, và, nếu nghĩ về điều này một cách tỉnh táo và khách quan, thì có hay không có chúng trên đời cũng như nhau thôi.

Với tư cách một thành viên trong bầy đàn, tôi gần như số không, tức là, trên thực tế, tương đương số không.

Với tư cách một thành viên của bộ tộc những người yêu cái đẹp và bền bỉ giữ gìn cái đẹp, tôi may ra nhiều hơn số không một chút - điều mà, xét cho cùng, chẳng có ý nghĩa gì mấy ở một thế giới nơi cái đẹp đích thực ngày càng bị mai một, bị thế bằng đồ giả.

Và, có ý nghĩa gì, sự chờ mong một người tri kỷ và niềm hy vọng rằng đâu đó ngoài kia có một người tri kỷ.

Tự làm đầy mình. Tự tạo nghĩa cho đời mình. Tự làm tri kỷ của mình. Không ai làm việc đó thay mi. Không có đường nào khác cho mi.