Η Λέξη Ξόρκι στη Φανταστική Λογοτεχνία

...και άλλες λέξεις σχετιζόμενες με τη μαγεία


Στην ελληνική φανταστική λογοτεχνία χρησιμοποιούμε, συνήθως, τη λέξη ξόρκι για εννοήσουμε το μαγικό τέχνασμα που γίνεται με κάποια συγκριμένα λόγια, και πιθανώς και κάποιες χειρονομίες, ώστε να προκληθεί ένα αποτέλεσμα – πχ, να εκτοξευτεί ένα φλογερό βλήμα από το χέρι του μάγου, ή ο μάγος να γίνει αόρατος, ή να μπορεί να βαδίσει πάνω στο νερό (ναι, το ξέρω, όλα είναι πολύ κλισέ παραδείγματα τα οποία ποτέ δεν χρησιμοποιώ ο ίδιος σε βιβλία μου, αλλά τώρα θέλω να είμαι όσο πιο απλός και γενικός γίνεται).

Αυτή είναι η γενική χρήση της λέξης ξόρκι στην ελληνική φανταστική λογοτεχνία. Αλλά είναι σωστή; Αν καθίσεις λίγο και το σκεφτείς πιο αναλυτικά, καταλήγεις ότι είναι λάθος. Η λέξη ξόρκι προέρχεται από τη λέξη εξορκισμός, που σημαίνει διώχνω κακοποιά πνεύματα ή δαίμονες. Επομένως, ένα μαγικό τέχνασμα που, για παράδειγμα, διαλύει αναμμένες φωτιές δεν μπορεί να είναι «ξόρκι», σωστά; Δεν εξορκίζει τίποτα.

Πώς αλλιώς, όμως, να πεις τέτοιου είδους μαγικά τεχνάσματα στα ελληνικά χρησιμοποιώντας έναν γενικό όρο; Κάποιες άλλες λέξεις που έρχονται στο μυαλό είναι μαγγανεία, γητειά, επωδός. Αλλά καμία δεν δίνει αυτή την αίσθηση του γενικού μαγικού τεχνάσματος – κάτι που θα μπορούσε, δηλαδή, να ισχύει για οτιδήποτε: από το να εκτοξεύει ο μάγος μια αστραπή από τα δάχτυλά του μέχρι να απομακρύνει έναν δαίμονα. Η μαγγανεία είναι πολύ ασυνήθιστη λέξη για να αποτελέσει γενικό όρο. Η γητειά... Φαντάζεσαι «γητειά» που διαλύει αναμμένες φλόγες, ας πούμε; Εμένα θα μου φαινόταν πολύ περίεργο. Η επωδός υποδηλώνει κάτι το επαναλαμβανόμενο και τραγουδιστό· είναι αυτό που λένε mantra, ουσιαστικά.

Επομένως, καταλήγεις στη λέξη ξόρκι, ως πιο γενικό όρο για οποιοδήποτε μαγικό τέχνασμα απαιτεί κάποια λόγια και πιθανώς και κάποιες χειρονομίες. Γιατί, βέβαια, τα ξόρκια, σύμφωνα με τη λαογραφία και τη μαγική παράδοση, απαιτούν τουλάχιστον κάποια λόγια για να γίνουν. Ο λόγος έχει δύναμη στη μαγική παράδοση.

Συνέχισε να διαβάζεις --> https://www.fantastikosorizontas.gr/k...