“Những gốc me già xưa nhớ quá”

 

Thư gởi bạn xa xôi

“Những gốc me già xưa nhớ quá”

Xin lỗi bạn. Thiệt ra mình không định viết lá thư này, nhưng rồi hôm qua tình cờ gặp Phạm Gia Cẩn, ở Úc về, là học sinh đệ thất Phan Bội Châu Phan Thiết 1956, sau bọn mình 2 lớp, ở Đường Sách Saigon, Cẩn nhận ra mình, anh em bèn kéo vào quán café PN ngồi nhắc ngôi trường Phan Bội Châu cũ là chỗ trường Tiến Đức đường Trần Hưng Đạo, trước khi dời qua trường mới hiện nay cùng những người xưa… Nhắc Phan Đổng Lý. Nhắc Trần Vấn Lệ. Nhắc Phan Bá Thụy Dương… và những con đường làm mình không thể không kêu lên:

Ơi những con đường ta đã đi

Gia Long Đồng Khánh mượt xuân thì

Chân run rẩy cát bờ Thương Chánh

Gió ở đâu về thơm bước khuya…

(Đỗ Hồng Ngọc, Trên sông khói sóng 1970)

Và dĩ nhiên không thể không nhớ những… gốc me già:

Năm năm không về thăm Phan Thiết

Năm năm dù hẹn đã trăm lần

Những gốc me già xưa nhớ quá

Những con đường nhỏ rất quen thân…

(ĐHN, Trên sông khói sóng,1970)

Thơ của thế kỷ trước nó quê mùa vậy đó bạn. Không tân hình thức, chẳng hậu hiện đại, siêu hiện đại gì cả, nhưng đó là thơ của tấm lòng phải không? Và lần này, về Phan Thiết cùng với các bạn văn của  Tạp chí Quán Văn mình mừng quá, gặp lại “gốc me già” dù chẳng còn nơi chốn xưa.

 

Gốc me già… ở Thanh Minh tự, Phan Thiết!
(TMT, 16.1.2019)

Thời điểm gần Tết này mình có nhiều… hướng đi, có thể là Đà Lạt, có thể là Nha Trang, nhưng quyết định đi cùng nhóm Quán Văn của Nguyên Minh và các bạn gần xa, có người từ Vũng Tàu, từ Huế, từ Đà Nẵng…. chưa hề biết Phan Thiết – mà mình vốn là dân Phan Thiết thứ thiệt nên dù sao cũng có thể tham gia làm “tourguide”, dù Mỹ Lệ QV đã sẵn có chương trình rất hấp dẫn rồi.

Ghé Núi Cú trước tiên. Núi Tà Cú, bạn nhớ không? Bọn mình ở Phan Thiết ngày xưa Mùng 2 Tết thường đi xe đò hay xe đạp lên Núi Cú chơi, Ôi nam thanh nữ tú. Đường bộ leo suốt vài giờ không thấy mệt. Riêng mình, nhà bà Ngoại ở Phong Điền, ngay dưới chân núi Cú nên  từ hồi 4,5 tuổi đã được các cậu cõng lên núi cùng Bamá, có khi ở luôn mấy ngày liền, ăn tương chao đã quen ở chùa này.

Bây giờ đi Núi Tà Cú đã có cáp treo. Trong đoàn có nhà văn Elena, người Ý, vợ nhà văn Trương Văn Dân cứ nhứt định “Tà Cu, Tà Cu” dù đã học tiếng Việt mấy năm vẫn chưa phát âm đúng!

Tà là “núi”, vùng này mình có Tà Cú, Tà Dôn, Tà Đặng, Tà Lài… Cũng như La là “sông”, có La Gi, La Gàn, La Ngà, La Ngâu v.v… (tiếng Chăm).

Tà Cú nổi tiếng với tượng Phật nằm, dài 49m, được xây dựng từ năm 1960 đến nay vẫn là một thắng cảnh tuyệt đẹp. Cậu Nguiễn Ngu Í mình đã có mấy câu thơ về Tà Cú:

Nhè nhẹ sương bông ôm núi lịm 

Êm đềm cây cỏ đắm trong mơ

Tiếng chuông đâu bỗng rung lòng đá

Ngó xuống trần ai thấy mịt mờ…

(Nguien Ngu I, 1945)

 

Đường lên chùa chính: Linh Sơn Trường Thọ Tự. Sau khi đến ga cáp treo, đi một đoạn rồi leo dốc này cũng đủ bỡ hơi tai! Từ đó còn phải leo tiếp lên dốc cao dựng đứng hơn nữa mới tới chân Tượng Phật Nằm.

Dĩ nhiên hai ông già, là Đỗ Hồng Ngọc với Nguyên Minh đành ngồi dưới dốc ngó lên. Mới năm ngoái còn leo ngon lành đó thôi!

Nhớ nhà thơ Nguyễn Như Mây Phan Thiết có bài thơ về Tà Cú, đại khái: Xưa, ta lên chơi núi, chê núi còn non. Nay ta lên chơi núi, núi chê ta già, không tiếp!

Vậy đó.

về Phan Thiết không thể không nhớ trường xưa, bạn cũ… bạn ạ. Trước khi vào Đệ thất (lớp 6 bây giờ) của Phan Bội Châu thì mình học  trường Bạch Vân của cô Hồ Thị Tiểu Sính (con Út cụ Hồ Tá Bang) – vợ thầy Lâm Tô Bông-  ở trong một ngôi… đình: Đình Đức Thắng, đã có từ hàng trăm năm trước, bên cạnh chùa Bà Đức Sanh hội. Đây là một trường tư. Cô Tiểu Sính dặn, phải học giỏi, đứng từ hạng năm trở lên thì được học bổng, tức miễn học phí. Mình đang ở trong chùa HN với gia đình cô Hai, hàng ngày ôm lá buông đi phơi trong sân chùa, sáng sáng ăn một chén cháo muối đi học, nên học rất giỏi, đứng nhất luôn nhiều tháng. Thỉnh thoảng lê guốc xuồng gỗ lang thang qua đường Gia Long (nay là Nguyễn Huệ), Đồng Khánh… để hít thở không khí thị thành cho đỡ nhớ.

Gần 70 năm rồi còn gì! Các thầy cô không còn ai. Bạn bè nay cũng chẳng còn mấy. Tải, Tạo, Quế, Kỳ, Phượng, Phụng, Tốt, Tươi, Điểu…

 

 

 

Trường Bạch Vân (trong mái đình Đức Thắng, Phan Thiết).

Trường nay chỉ còn mái ngói và cột gỗ.

***

Thôi. Lang thang lạc đề rồi. Tiếp chuyện hiện tại nhé.

Từ Tà Cú xuống, đoàn về thẳng Phan Thiết ăn trưa. Đã có nhà thơ Liên Tâm và ông xã là Đắc, nhiếp ảnh gia hướng dẫn, quá tốt. Phan Thiết bây giờ phát triển khá. Đường sá mở rộng. Công viên, cầu cống, nhà cửa khang trang ở khu phố mới bên kia sông Cà Ty (Mường Mán). Còn khu phố cổ bên này thì vẫn vậy.

Đoàn ghé thăm tháp Chăm Poshanu, khu Lầu Ông Hoàng rồi thẳng đường ra Bàu Trắng. Tuyệt vời. Một người bạn kêu lên: y như đến Dubai rồi đó! (đang có Asian Cup ở Dubai, UAE mà!).

Phải đi xe đặc chủng để leo đồi cát mênh mông bên một hồ nước xanh ngắt cạnh bờ biển thật lạ lùng.

 

Nguyên Minh, “ông chủ” Quán Văn núp trong xe đặc chủng chưa dám bước ra, chụp một tấm hình kỷ niệm với ĐHN (Bàu Trắng, Bình Thuận 14.1.2019)

 

Đỗ Hồng Ngọc… cũng không dám leo lên xe đặc chủng cá nhân chạy một vòng đồi cát… !

 

 

Nhớ hôm đăng ký đi Phan Thiết với nhóm bạn Quán Văn, có người kêu Phan Thiết có gì đâu mà… coi! Bây giờ thì thấy “có lý” quá rồi.

Chiều đó, đoàn về Phan Rí cửa. Đã có nhà thơ Nguyễn Dương Quang đón ở Ks Bông Hồng!.

Một đêm sinh hoạt ngoài trời khá hấp dẫn. Nhóm nướng hải sản, khoai bắp, nhóm ca hát, vì trong đoàn có nhạc sĩ Đình An, ca sĩ Quách Mạnh Kha và nhiều nữ… ca sĩ như Mỹ Lệ, Tịnh Thy, Trúc Hạ…

 

Sáng sớm hôm sau, sau chầu café do chủ nhân Nguyễn Dương Quang chiêu đãi (café Đalạt thứ thiệt bên bờ biển Phan Rí cửa) thì đoàn đi thăm chùa Hang nổi tiếng ở đây và sau đó, thăm bãi đá bảy màu đặc sắc của Lương Sơn…

 

Chùa Hang

 

Bãi đá 7 màu.

Trên đường trở lại Phan Thiết, đoàn ghé Suối Tiên ở Mũi Né. Xưa là một cái suối rất hoang sơ, nay đã bộn bề khai thác du lịch, dù có sạch đẹp hơn nhưng bắt đầu nhộn nhịp quá rồi…

 

Có một bờ cát đỏ bèn ngồi… “xả hơi” chút:

rồi lặng lẽ tìm một chỗ lẻn đi…

Chiều tối về Phan Thiết, mình đưa cả đoàn đi ăn bánh căn rồi đi ăn Chè Mộng Cầm. Đi Phan Thiết không thể thiếu 2 món này nhé.

Lạ lùng, ai cũng khen món bánh căn rất nhà quê của xứ mình.

 

 

 

Sáng 16.1.2019 nhóm nhỏ mình lẻn ra quán café bãi biển Phan Thiết ngồi ngắm bình minh. Nhà thơ Nguyễn Như Mây ghé thăm, kể mấy chuyện của chàng rất vui…

 

từ phải: Nguyễn Như Mây, Vũ Trọng Quang, Đỗ Hồng Ngọc, Nguyễn Thị Tịnh Thy, Chị Quý (vợ VTQ). Cafe Bãi biển Phan Thiết 16.1.2019

sau đó đoàn ghé thăm Thanh Minh tự, một ngôi chùa phục dựng trên nền ngôi đình Thanh Minh cũ của Phan Thiết, hy vọng giữ được chút hồn “thu thảo”- bởi ngày nay những đền chùa miếu mạo thường sặc sở náo nhiệt diêm dúa trong cõi người ta!

Trên đường về, vì đoàn còn thăm nhà thơ LNP ở Xuân Lộc nên lần này chưa ghé được  Kê Gà như nhiều bạn đang mong. Hẹn dịp khác.

Chuyến đi có thể coi là một chuyến “du xuân” sớm của tạp chí Quán Văn của Nguyên Minh và nhóm bạn văn.

Năm sắp mới rồi. Chúc bạn “Ý Như Vạn Sự” nhé.

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.