Ιστορία και Τέχνη

27 του Γενάρη του 1945 οι Σοβιετικοί μπαίνουν στο Άουσβιτς.


Ο συνταγματάρχης Πάβελ Κουρότσκιν και η 60η Στρατιά του 1ου Ουκρανικού Μετώπου,αντικρύζουν το αδιανόητο.


7.000 αποστεωμένους,εξαθλιωμένους κρατούμενους του στρατόπεδου συγκέντρωσης.


Ο ταγματάρχης Ανατόλι Σαπίρο, του οποίου η ομάδα εφόδου βρέθηκε πρώτη μπροστά στην πύλη του στρατοπέδου διηγείται:


“Το απόγευμα μπήκαμε στο χώρο του στρατοπέδου, περάσαμε την κύρια πύλη, πάνω από την οποία ήταν τοποθετημένη η πλεγμένη από κάγκελα επιγραφή «Η εργασία απελευθερώνει». Να μπούμε στο εσωτερικό των παραπηγμάτων χωρίς προστατευτικούς επιδέσμους στο πρόσωπο ήταν αδύνατο. Στα διώροφα κρεβάτια ήταν παρατημένα πτώματα. Κάτω απ’ αυτά μερικές φορές έβγαιναν ημιθανείς σκελετωμένοι και ορκίζονταν ότι δεν είναι Εβραίοι. Κανείς δεν πίστευε στο ενδεχόμενο ότι θα ελευθερωθεί.”


Από τον τοίχο της SL





Με την ευκαιρία λοιπόν της σημερινής επετείου και επειδή μιλάμε στα λογοτεχνικά εργαστήρια περί μιας τεχνικής αφήγησης προσωπικών ιστοριών σε παραλληλισμό με ιστορικά γεγονότα, επειδή επίσης χρησιμοποιούμε πολύ την Ιστορία στις αφηγήσεις μας, έχοντας επισημάνει σαφώς ότι δεν είμαστε ιστορικοί καταγραφείς αλλά ασκούμενοι λογοτέχνες και γι’ αυτό δεν πρέπει να είμαστε προσκολλημένοι κατά γράμμα στην Ιστορία, επισημαίνω τον κίνδυνο της παραχάραξης της Ιστορίας μέσω της τέχνης, παραθέτοντας ένα τρανταχτό παράδειγμα.


Θα έχετε δει οι περισσότεροι/ρες πιστεύω την ταινία του Μπενίνι με τίτλο “Η ζωή είναι ωραία”. Θα θυμάστε λοιπόν ότι μέσα στην συγκίνησή μας, συγκλονισμένοι ως θεατές της τέχνης του μεγάλου δημιουργού, παρακολουθούμε ξαφνικά στο τέλος της ταινίας, αντί τον Κόκκινο στρατό, να μπαίνουν ως απελευθερωτές οι Αμερικανοί στο Άουσβιτς. Αυτό αποτελεί παραχάραξη της Ιστορίας από την Τέχνη, και προφανώς έλαβε χώρα για λόγους βραβείων, διανομής της ταινίας, συμφέροντος τέλος πάντων του δημιουργού, επηρεάζει δε και αλλοιώνει την ιστορική μνήμη των νεώτερων γενεών ανθρώπων, που δεν γνώρισαν ίσως τα ιστορικά γεγονότα από άλλες πηγές.


Όταν κάνουμε τέχνη λοιπόν, η γνώμη μου είναι ότι δεν πρέπει να μένουμε προσκολλημένοι στην ιστορική πραγματικότητα, αλλά δεν πρέπει για κανένα λόγο να γινόμαστε και κραυγαλέοι παραχαράκτες αυτής, πόσω μάλλον για λόγους που δεν αφορούν την ίδια την τέχνη και την ιστορία μας, αλλά μόνο την ματαιοδοξία ή τους εκτός τέχνης σχεδιασμούς μας.