Νίκος Παργινός's Blog, page 3
November 5, 2014
Συνέντευξη στο pressmedoll.gr
Συνέντευξη στην Ελεάνα Μαγδαληνού για το pressmedoll.grστα πλαίσια της παρουσίασης του "Κανόνα της ορθής γωνίας" στην Πάτρα
Ποιο ήταν το έναυσμα για να γράψετε ένα βιβλίο για τον Σταμάτη Βούλγαρη, τον πρώτο πολεοδόμο της χώρας και πολεοδόμο της Πάτρας και τον πρώτο Κυβερνήτη της χώρας Ιωάννη Καποδίστρια; Τι συνδέει τις δύο αυτές προσωπικότητες;
Όλα ξεκίνησαν όταν έπεσε στα χέρια μου ένα βιβλίο με τα κείμενα του Σταμάτη Βούλγαρη, μια έκδοση που επιμελήθηκε το Τεχνικό Επιμελητήριο - Τμήμα Κέρκυρας με τη συμμετοχή του Ιονίου Πανεπιστημίου. Ως μηχανικός, είχα ακούσει για εκείνον, ποτέ όμως δεν φανταζόμουν, πως η ζωή του θα μου κέντριζε τόσο πολύ το ενδιαφέρον. Ένα φτωχοπαίδι από την Λευκίμμη της νότιας Κέρκυρας , που μέσω μιας ηρωικής πράξης υιοθετείται από τους Γάλλους και στέλνεται στο Παρίσι για να μορφωθεί. Λαμπρός στρατιωτικός, με δράση σε δεκατέσσερις πολεμικές εκστρατείες, παρασημοφορημένος ήρωας του Βατερλώ, μεγάλος ζωγράφος, που θήτευσε στα μεγαλύτερα ζωγραφικά εργαστήρια του Παρισιού, και φυσικά εξαίρετος μηχανικός και γεωμέτρης, ένας άνθρωπος που σχεδίασε εννέα πόλεις της Ελλάδας και πλήθος έργων υποδομής στο πλευρό του πρώτου κυβερνήτη της χώρας. Μια ζωή… μυθιστόρημα. Μα πάνω από όλα, ένας ενάρετος άνθρωπος που χάρισε απλόχερα ό,τι είχε και δεν είχε.Χαρακτηριστικό παράδειγμα η διαθήκη του, όπου προικίζει τις πιο φτωχές κοπέλες του χωριού του, δίνει ένα σημαντικό χρηματικό ποσό στο Γαλλικό Προξενείο της Κέρκυρας για να σπουδάσει ένας φτωχός νέος, αλλά και δωρίζει τα έργα του στην Ορθόδοξη Αρχιεπισκοπή της Κέρκυρας. Η εμπλοκή του Ιωάννη Καποδίστρια, του πρώτου κυβερνήτη στο βιβλίο ήταν αναπόφευκτη. Παιδικός φίλος και συμμαθητής με τον Σταμάτη Βούλγαρη, καλός του φίλος, αν και σε αντίπαλα στρατόπεδα κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων πολέμων, μα με κοινές αφετηρίες το νησί της Κέρκυρας, την αγάπη προς τον συνάνθρωπο και προς τον ιερό σκοπό της απελευθέρωσης της πατρίδας.
Οι αναγνώστες διαβάζοντας το βιβλίο σε ποιους τόπους «ταξιδεύουν»; Η Πάτρα τι έκταση καταλαμβάνει στο μυθιστόρημά σας; Υπάρχουν αναφορές στην αρχιτεκτονική και τη ρυμοτομία της Πάτρας; Και αν ναι, ποιες είναι αυτές;
Ο βίος του Σταμάτη Βούλγαρη είναι τέτοιος, που από μόνος του σε καθηλώνει. Από τις φτωχογειτονιές της Λευκίμμης και τις συνοικίες της Κέρκυρας , στο πεδίο των μαχών στο πλευρό των Γάλλων δημοκρατικών ( Λευκάδα, Μπρίντιζι, Ανκόνα, Τροκαντερό ) από τις μεγάλες ζωγραφικές ακαδημίες του Νταβίντ και του Γκρος στις φυλακές της Μεδίνας στην Μάλτα , από την Ήπειρο και τα Επτάνησα στον βούρκο και το καθαρτήριο του Βατερλώ και τις μακρινές γαλλικές κτήσεις της Λατινικής Αμερικής , μα και στα ιερά χώματα ετούτης της χώρας, το Ναύπλιο , την Τρίπολη , την Πάτρα , το Αίγιο , την Ιτέα , την Ναύπακτο , στο πλευρό του πρώτου κυβερνήτη της χώρας. Από την άλλη, η ζωή του Ιωάννη Καποδίστρια μέσα από τα πανεπιστήμια της Ιταλίας, τα ευρωπαϊκά σαλόνια και τα μεγάλα συνέδρια των κρατών, τις αυτοκρατορικές αυλές, αλλά και οι μυστικές συναντήσεις, οι κινήσεις του παρασκηνίου στο μετερίζι της απελευθέρωσης της πατρίδας, αλλά κυρίαρχα η μάχη για την ανοικοδόμηση του νέου ελληνικού κράτους. Μέσα σ’ όλα ετούτα, σημαντικό ρόλο καταλαμβάνει και η Πάτρα, όπου ο αναγνώστης μπορεί να βιώσει την ίδια την επανάσταση μέσα στις φλόγες των μαχών της, αλλά και ο σχεδιασμός και το μεγαλεπίβολο σχέδιο του Βούλγαρη για την ανοικοδόμησή της. Ο Βούλγαρης, επηρεασμένος από τα νέα καταρτιζόμενα ορθολογικά προγράμματα της εποχής του, όπου καθορίζονταν τα πλαίσια μέσα στα οποία η αρχιτεκτονική και η πολεοδομία θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν όσο το δυνατόν καλύτερα τις λειτουργίες των σύγχρονων πόλεων, εφάρμοσε στην Πάτρα κανόνες όπως: ευθύγραμμους δρόμους για συντομότερες διαδρομές, διασταυρώσεις σε ορθή γωνία, κατοικίες που κατατάσσονταν ανάλογα με την κοινωνικοοικονομική θέση των ιδιοκτητών τους, σπίτια που επικοινωνούσαν με το δρόμο μέσω ομοιόμορφων στοών για την προστασία των πεζών από τον ήλιο και τη βροχή, οργανωμένη δόμηση στα πρότυπα του συστήματος του ενεργού οικοδομικού τετραγώνου . Αλλά και τεχνικές όπως η αξονική συμμετρία , οι ελεύθεροι αισθητικοί άξονες , ώστε να απομακρύνει μέσα από αλλεπάλληλους ελεύθερους χώρους και αισθητικές φυγές το πεδίο της όρασης του κάθε ανυποψίαστου. Μα κυρίαρχα, σεβάστηκε την αρμονική ζεύξη πόλης και φύσης .
Είχε κάποιο όραμα ο Σταμάτης Βούλγαρης όταν σχεδίαζε την Πάτρα;
Ο ίδιος ο Βούλγαρης, μέσα από τα κείμενα και τις σημειώσεις του, υποστήριζε πως η πολεοδομία έμοιαζε με μια καλλιτεχνική πράξη δημιουργίας και πρόβλεψης που σε καθιστούσε εν δυνάμει θεό. Ο πολεοδόμος επιχειρούσε να δημιουργήσει τις κατάλληλες και ευνοϊκές συνθήκες για την ορθολογική ανάπτυξη του ατόμου και της κοινωνίας. Κι αυτό, δεν ήταν εύκολο, δεν μπορούσες να το καταφέρεις, αν δεν προσπαθούσες πρώτα από όλα να αφομοιώσεις δεδομένα από κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας, γνώσεις και ικανότητες πέρα απ’ αυτές του φυσικού σχεδιασμού, που προέρχονταν από ένα τεράστιο φάσμα άλλων επιστημών, κοινωνικών και τεχνικών, θεωρητικών και εφαρμοσμένων. Ναι, ο Βούλγαρης είχε όραμα για την Πάτρα, τη δευτερεύουσα του τότε ελληνικού κράτους. Στα ερείπιά της, διέβλεπε μια σύγχρονη πόλη, πέρα και πάνω από τα όρια της τότε επικράτειάς της. Στα σχέδια της υπάρχουσας πόλης πρόσθεσε και μια ακόμα, από το πρανές του Γιαντή Αγά μέχρι την παραλία, εκεί όπου έμποροι είχαν αρχίσει να κτίζουν άναρχα μερικές οικοδομές. Οραματιζόταν μια μεγάλη πολιτεία, διαιρούμενη στην Άνω και Κάτω Πόλη, διαβλέποντας πως το μέλλον της πόλης ήταν το λιμάνι της και η παραλιακή ζώνη, ένας διεθνής εμπορικός πόλος της περιοχής. Το τελικό σχέδιο χωρίστηκε σε δυο ενότητες με διαφορετική διάταξη ορθογωνίων εφαρμόζοντας τον ορθογωνικό τύπο στο ρυμοτομικό πλέγμα της πόλης. Με σεβασμό όμως, στην ιδιαιτερότητα της περιοχής. Τα δυο σχήματα ξεχώριζαν μεταξύ τους με μια ευδιάκριτη ζώνη πρασίνου και τέμνονταν υπό γωνία αγκαλιάζοντας το φρούριο , αναδεικνύοντας τη σπουδαιότητά του, κηρύσσοντάς το σε σημαντικό πολεοδομικό στοιχείο, μετατρέποντας έτσι την ανελαστική αναγεννησιακή πολεοδομική ρυθμολογία σε μια ευάρεστη και ευρηματική σύνθεση . Δεν αρκέστηκε να χαράξει μόνο τις εξωτερικές οικοδομικές γραμμές κάθε τετραγώνου, αλλά χάραξε και τις εσωτερικές , καθορίζοντας τον εσωτερικό ακάλυπτο χώρο, τις υποχρεωτικές αυλές των οικοδομών. Περιττό να σας πω, ότι το ελληνικό κράτος χρειάστηκε πάρα πολλά χρόνια για να ακολουθήσει νομοθετικά και μόνο τον τρόπο σκέψης του.
Η έρευνα για αυτές τις δύο προσωπικότητες πόσο εύκολη ήταν; Υπάρχει κάποιο στοιχείο ή στοιχεία που, κατά τη διάρκεια προετοιμασίας αλλά και όταν γράφατε το βιβλίο, σας ξάφνιασαν ευχάριστα;
Δεν σας κρύβω, πως η συγγραφή του εν λόγω μυθιστορήματος μονοπώλησε το συγγραφικό μου ενδιαφέρον για επτά ολόκληρα χρόνια. Κι αν για τον Ιωάννη Καποδίστρια υπάρχει μια αρκετά μεγάλη και εκτενής βιβλιογραφία, η πολυσχιδής και χαρισματική προσωπικότητα του Σταμάτη Βούλγαρη, δυστυχώς, ακόμα και σήμερα, παραμένει ανεξερεύνητη και δεν την έχουμε ανακαλύψει σε βάθος. Προσπάθησα να κινηθώ πέρα και πάνω από τα σκόρπια ιστορικά στοιχεία που έχουμε εξακριβώσει με σαφήνεια, στις παρυφές του μύθου, ακολουθώντας κυρίαρχα το συγγραφικό μου ένστικτο. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της πατρικής οικίας του, στο Ποτάμι της Λευκίμμης , όπου φέτος μόλις, ιστορικοί ερευνητές της περιοχής, ανακάλυψαν πως για ολόκληρες δεκαετίες είχαμε παραπλανηθεί για την χωροθέτησή της. Μα, αν θέλετε, ακόμα και η προσωπικότητα του Ιωάννη Καποδίστρια, θεωρώ πως δεν έχει εξερευνηθεί όσο χρειάζεται από τους ιστορικούς, καθόσον πρόκειται για έναν ηγέτη με σημαντική παρασκηνιακή δράση που δεν έχουμε ακόμα διαλευκάνει ιστορικά. Αυτό, πάντως, που με ξάφνιασε ευχάριστα, γράφοντας αυτό το βιβλίο, είναι αυτή η διαρκής και αφοσιωμένη ανιδιοτέλεια που επέδειξαν ετούτες οι δυο προσωπικότητες σε κάθε πτυχή της ζωής τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ίδια η Πάτρα. Όταν ο Βούλγαρης ολοκλήρωσε το σχέδιό της, απέστειλε επιστολή στον Καποδίστρια ζητώντας την έγκρισή του, ενημερώνοντάς τον παράλληλα πως επιθυμούσε το ποσό της αμοιβής του να το διαθέσει για τη δενδροφύτευση της παραλιακής ζώνης, αλλά και για τις προθέσεις των προεστών της πόλης, που από ευγνωμοσύνη προς τον κυβερνήτη και το ενδιαφέρον του για την πόλη τους, επιζητούσαν να ονομαστεί το νέο κομμάτι της, Ιωαννούπολη. Ο Καποδίστριας, ενέκρινε το σχέδιο, αρνήθηκε πεισματικά την προτεινόμενη ονομασία της πόλης και διπλασίασε το ποσό που δαπανήθηκε για τη δεντροφύτευση, χρηματοδοτώντας την από κοινού με τον Βούλγαρη. Αυτή η στάση ζωής αποτέλεσε για μένα το καλύτερο μάθημα. Ελπίζω και για τους αναγνώστες του βιβλίου μου…
Published on November 05, 2014 00:38
November 2, 2014
ΣΙΓΑ, ΡΕ ΦΙΛΕ!
Ομιλία στην παρουσίαση του μυθιστορήματος "Σιγά, ρε φίλε" της Μάρως Λεονάρδου στην Κέρκυρα, το Σάββατο 1 Νοεμβρίου στο Cafe Persona Grata.
Φίλες & φίλοι.
Με μεγάλη χαρά και ιδιαίτερη τιμή βρίσκομαι απόψε εδώ, στο πλευρό μιας καταξιωμένηςκαι γνωστής δημοσιογράφου και συνάμα μιας αναγνωρισμένης, πλέον, συγγραφέωςγια να σας παρουσιάσουμε μαζί το νέο της βιβλίο, που φέρει τον τίτλο: « Σιγά, ρε φίλε! ». Και νιώθω πραγματικά τυχερός που μου δίνεται και πάλι η δυνατότητα να συναντήσω ανθρώπους που αγαπούν το βιβλίο και την ανάγνωση και να καταθέσω και τη δική μου ταπεινή άποψη, γι’ αυτό, το νέο της δημιούργημα.
«Τα δεσμά του γάμου είναι τόσο βαριά… που χρειάζονται δυο για να τα κουβαλήσουν, συχνά και τρεις», υποστήριζε, μεταξύ σοβαρού και αστείου, ο Αλέξανδρος Δουμάς. Εκείνοι δε, που δεν τα πάνε και τόσο καλά με τη θρησκεία θεωρούν πως: η Εκκλησία, μην μπορώντας να καταργήσει τον έρωτα, θέλησε τουλάχιστον να τον… απολυμάνει, επινοώντας το μυστήριο του γάμου. Ο Δουμάς, πάντως, έλεγε και κάτι άλλο, πως: «Ο έρωτας είναι θέμα φυσικής κι ο γάμος θέμα χημείας». Ένας καλός μου φίλος και συμμαθητής, Κερκυραίος, γιατρός, καλή του ώρα, βλέποντας το θέμα καθαρά επιστημονικά το πήγε ακόμα παραπέρα, θεωρώντας, με αρκετή δόση χιούμορ, βέβαια, πως: «Η χημεία του έρωτα ξεκινά οργανική κάθε φορά και καταλήγει πάντα ανόργανη». Εγώ, από την άλλη, θεωρώ, πως η ιδέα του γάμου, ειδικά στις μέρες μας, είναι μια πράξη ηρωισμού, μια πράξη που, για να μιλήσουμε και λίγο λογοτεχνικά, επιχειρεί να διασκευάσει ένα πανέμορφο ποίημα, αυτό της αγάπης, σ’ ένα πεζογράφημα, αυτό του γάμου. Κι όπως και να το κάνουμε, οι διασκευές έχουν και τις παρενέργειές τους. Για όλα αυτά, λοιπόν, για την αγάπη και τον κόπο του γάμου, τη φυσική και τη χημεία του έρωτα, την οικογενειακή ζεστασιά και την ψυχρολουσία της αιώνιας δέσμευσης, τη λογοτεχνική διασκευή του έρωτα και της αγάπης στο πεζογράφημα της οικογενειακής μας καθημερινότητάς, μιλά σε τούτο το νέο βιβλίο της η Μάρω Λεονάρδου. Και το πραγματοποιεί, όπως ξέρει καλύτερα ίσως από τον καθένα, δημοσιογραφικά,κάνοντας στην ουσία αποκαλυπτικό ρεπορτάζ στην ερωτική ζωή των σύγχρονων ελληνίδων, προσφέροντάς μας έναν διαφορετικό οδηγό με κανόνες επιβίωσης στη ζούγκλα των ερωτικών σχέσεων του σήμερα, καμουφλαρισμένο κατάλληλα για τις ανάγκες της σύγχρονης λογοτεχνίας, σ’ ένα εύπεπτο και ευανάγνωστο μυθιστόρημα. Κι αποδεικνύεται περίτρανα πως έχει το θάρρος και την τόλμη, να μας μιλήσει για πράγματα που οι περισσότεροι προτιμούν να σιωπούν και να παραβλέπουν.
Ξέρετε, η πρώτη συμβουλή που μας δίνουν απλόχερα, όλοι, ανεξαιρέτως, όταν επιχειρούμε να παντρευτούμε, να ανοίξουμε σπίτι, να φτιάξουμε οικογένεια, είναι να βρούμε τον κατάλληλο ή την κατάλληλη, τον σωστό άνθρωπο, όπως λένε χαρακτηριστικά. Είναι, υποτίθεται, το μυστικό που κρύβεται πίσω κάθε πετυχημένο γάμο. Προσεκτική επιλογή του «εγώ» που θα ενωθεί με το δικό μας για να γίνουμε «εμείς». Των «θέλω» που θα ενωθούν με τα δικά μας για να γίνουν τα «θέλω μας». Σύμφωνοι. Ξεχνάμε, όμως, ίσως το πιο βασικό. Δεν ωφελεί να βρούμε τον σωστό άνθρωπο και να τον παντρευτούμε. Είναι εξίσου απαραίτητο να είμαστε κι εμείς παράλληλα ο σωστός άνθρωπος, αυτός που θα αξίζει να βρεθεί για να τον παντρευτούν. Κι αυτό το βιβλίο, όσο κι αν ακούγεται παράξενο αυτό που θα σας πω, είναι έτσι γραμμένο, ώστε να μας δώσει μια ιδέα και να μας προετοιμάσει, για όλα όσα θα κληθούμε να συναντήσουμε εκεί έξω περιπλανώμενοι συναισθηματικά, επιχειρώντας να καταβάλλουμε το θεριό της ερωτικής μας ολοκλήρωσης. Και το κάνει, χωρίς να οχυρώνεται πίσω από αυθεντίεςκαι αγκυλώσεις του παρελθόντος. Παίρνει ως αφορμή κομμάτια από τον σύγχρονο τρόπο ζωής μας, τις καθημερινές μας παραστάσεις και τα όσα βιώνουμε, και με όπλο την αιχμηρή και χωρίς περιστροφές γλώσσαεπιχειρεί να προσεγγίσει το σήμερα για να μας μεταδώσει αποκαλυπτικές εμπειρίες και βιώματα. Μην με ρωτάτε, αν καταφέρνει να μας αποκαλύψει το περιβόητο μυστικό. Το μυστικό που όλοι λαχταρούμε να μάθουμε, αυτό της επιτυχημένης σχέσης ή του επιτυχημένου γάμου. Δεν νομίζω ότι το καταφέρνει, μα ξέρετε γιατί; Γιατί κατά τη γνώμη μου, το μυστικό μιας επιτυχημένης σχέσης ή ενός επιτυχημένου γάμου παραμένει ακόμα μυστικό.
Αρχίζοντας να διαβάζω το βιβλίο, δεν σας κρύβω πως… απογοητεύτηκα. Από τον φαινομενικά επιθετικό, προς τον ανδρικό πληθυσμό, τίτλο, από το καλαίσθητο εξώφυλλο με την όμορφη γυναίκα, το ροζ τριαντάφυλλο και τα χρήματα, μέχρι το κεντρικό στόρι, που λίγο πολύ δεν ξέφευγε από τα γνωστά στερεότυπα. Οφείλω να σας ενημερώσω, πως δεν είμαι φανατικός οπαδός της αμιγούς γυναικείας λογοτεχνίας, παρότι αποτελεί, ίσως, το πιο παραγωγικό κομμάτι της σύγχρονης ελληνικής πεζογραφίας, αφού το αναγνωστικό κοινό στην Ελλάδα, είναι, ως επί το πλείστον… γυναίκες. Κι η πρώτη εντύπωση, ήταν πως επρόκειτο για ένα συνηθισμένο ελαφρό βιβλίο με ηρωίδα μια ταλαίπωρη γυναίκα που εξιστορεί τις ερωτικές περιπέτειές της αποζητώντας πρώτιστα παρηγοριά σ’ άλλες τυραννισμένες γυναίκες που δηλώνουν έτοιμες να ταυτιστούν μαζί της και διαθέσιμες να διαβάσουν τις περιπέτειές της ως αναγνώστριες. Ακόμα και η πρωτοπρόσωπη γραφή της Μάρως, ή εκείνο το « αγαπητές μου» , η συγγραφική αναφορά μέσα στο κείμενο σε αναγνώστριες, με ώθησε στο να πιστέψω το αρχικό μου ένστικτο. Το ίδιο το βιβλίο όμως, βάλθηκε, σελίδα τη σελίδα, κεφάλαιο το κεφάλαιο, να με διαψεύσει.
Κεντρική ηρωίδα του βιβλίου, μια 45χρονη εκπαιδευτικός, καθηγήτρια Γαλλικών, συγγραφέας παιδικών παραμυθιών και ραδιοφωνική παραγωγός, το alter ego της συγγραφέως λέω εγώ, σύζυγος και μητέρα δυο γιων στην εφηβεία, που αποφασίζει να δώσει επιτέλους τέλος στον ανέραστο πολυετή γάμο της και να ξεκινήσει μια νέα οδύσσεια για να βρει τον μεγάλο ανεκπλήρωτο έρωτά της. Συζυγικές απιστίες, σχέσεις σε κρίση, προσωπικές ανάγκες και μεγαλεπήβολα παραμυθένια όνειρα, βάσιμες ή όχι ελπίδες στο βωμό ερωτικών ισοζυγίων, κοινωνικά κατάλοιπα και επικοινωνιακές ταμπέλες, συντροφικές περιπλανήσεις και εναλλαγές συναισθημάτων, και μια ενδόμυχη πεποίθηση, πως όλα ετούτα, αποτελούν κομμάτι μιας τυπικής αλυσίδας που θα κατέληγε στο τέλος να δαιμονοποιήσει, ως συνήθως, τους έρμους τους άνδρες, απαξιώνοντας κάθε πράξη και ενέργειά τους, ως ένα ακόμα θηλυκό μανιφέστο στην αμιγώς γυναικεία υπόθεση της ροζ λογοτεχνίας. Έλα όμως, που το ίδιο το βιβλίο βάλθηκε να με διαψεύσει και να μου βροντοφωνάξει… «σιγά, ρε φίλε!»
Καλογραμμένο, χωρισμένο σε μικρά και ευανάγνωστα κεφάλαια, με ξεχωριστό ρόλο και σκοπό στην αφήγηση, κυλά σ’ αυτό το αναμενόμενο τέμπο μέχρι το δεύτερό του κομμάτι, εκεί που νιώθεις πως… επαναστατεί κι αποδεικνύει, πως όλα τα παραπάνω που υπολόγιζες για δαύτο, δεν ισχύουν. Η ηρωίδα μεταφέρεται πλέον στο παρασκήνιο από το προσκήνιο, και οι συμπρωταγωνιστές της αναλαμβάνουν τη σκυτάλη καταθέτοντας την άποψη της άλλης πλευράς, τόσο σε σχέση με την κεντρική ηρωίδα όσο και σε σχέση με τους υπόλοιπους καθημερινούς ήρωες του βιβλίου. Κι αυτό το εύρημα, η αποκάλυψη, το μυστικό, αν θέλετε, του βιβλίου είναι που το κάνει, κατά την ταπεινή μου άποψη, ξεχωριστό και διαφορετικό. «Δεν υπάρχει σωστή και λάθος άποψη για τη ζωή, απλώς… διαφορετική», καταλήγει η Μάρω Λεονάρδου στο βιβλίο της, και έχει, μεταξύ μας, απόλυτο δίκιο, πόσο μάλλον για τον γάμο και τις ανθρώπινες σχέσεις.
Η Μάλρνεν Ντήτριχ, η γνωστή Γερμανίδα ηθοποιός, υποστήριζε πως: «Οι περισσότερες γυναίκες θέλουν σώνει και καλά να αλλάξουν τον άνδρα, κι όταν τον αλλάξουν, δεν τους αρέσει εκείνος πια».Στο ίδιο μήκος κύματος και η Αμερικανίδα ευθυμογράφος, Έλεν Ρόουλαντ, που έλεγε χαριτολογώντας πως: «Ένας σύζυγος είναι ό,τι απέμεινε από τον γκόμενο μετά την απονεύρωση». Την ίδια ώρα, είναι επιτρέψτε μου, επιστημονικά τεκμηριωμένο, πως οι γυναίκες προτιμούν τους άνδρες που τις παίρνουν και δεν τις καταλαβαίνουν , από τους άνδρες που τις καταλαβαίνουν χωρίς να τις παίρνουν. Και πως αν οι άνδρες μετά τον γάμο φέρνονταν στις γυναίκες τους όπως την περίοδο του φλερτ, θα είχαμε σίγουρα λιγότερα διαζύγια και περισσότερες χρεοκοπίες. Αν θέλετε την προσωπική μου άποψη, το πρόβλημα με το γάμο είναι ότι ερωτευόμαστε μια προσωπικότητα κι αναγκαζόμαστε να ζήσουμε μ’ έναν χαρακτήρα. Μεγαλώνουμε με το ιδανικό της απόλυτης αγάπης των παραμυθιών, του πρίγκιπα και της βασιλοπούλας, και καλούμαστε να ζήσουμε με κάτι πραγματικό, όπως ο γάμος, κι η σύγχυση ιδανικού με πραγματικό ποτέ δεν μένει ατιμώρητη στη ζωή. Άλλωστε, δεν πρέπει να μας διαφεύγει τελικά πως ο γάμος είναι όπως το εστιατόριο, μόλις σε σερβίρουν, το πρώτο πράγμα που κάνεις είναι να κοιτάξεις τα πιάτα τον άλλων, ακόμα και να τα δοκιμάσεις. Στο τέλος, για να επανέλθουμε στο ίδιο το βιβλίο της Μάρως, και την πίστη της σε τούτο το διαφορετικό, η αλήθεια μοιάζει να ισορροπεί μεταξύ των δυο αντίθετων πόλων δίνοντας στους άνδρες ελαφρυντικά για όσα άτιμα κάνουν, ακόμα κι αν αξίζουν αυτό το απαξιωτικό… «σιγά, ρε φίλε».
Ζούμε σε μια εποχή δύσκολη, μια εποχή οικονομικής κρίσης. Μια εποχή που η οικογένεια και τα παιδιά θεωρούνται πολυτέλεια και τεκμήριογια τους φωστήρες της οικονομίας. Μια εποχή κι έναν κόσμο που ξόδεψε 1.735 δις δολάρια για πολέμους το 2012, ενώ θα χρειαζόταν μόνο 135 δις δολάρια για να εξαφανιστεί η φτώχεια την ίδια χρονιά. Μια εποχή που βασιλεύουν οι εφήμερες σχέσεις, η επιστροφή στο πατρικό, οι χωρισμοί χωρίς τη βούλα, τα κορνιζαρισμένα πτυχία, οι καριέρες της μετανάστευσης, τα οικονομικά προβλήματα χωρίς τελειωμό, τα ενυπόθηκα δάνεια κάθε είδους, οι πιστώσεις και οι χρεώσεις, τα ισοζύγια και οι προϋπολογισμοί, οι καλοί λογαριασμοί που κάνουν τους καλούς φίλους, ο έρωτας στο παρασκήνιο των προσφορών, η αγάπη στο περιθώριο της ακρίβειας, η δέσμευση στον αστερισμό της αμφισβήτησης, οι ολέθριες συνέπειες του «στα έλεγα» και του «στο είχα πει», η μοναξιά της απομόνωσης, ο φόβος της ήττας, οι εφιάλτες της αποτυχίας, τα «θέλω» που χάσαμε στην πορεία, τα «πρέπει» που φορτωθήκαμε στο δια ταύτα. Κι αν έμεινε ακόμα κάτι αλώβητο στο πέρασμα όλων ετούτων, είναι αυτός ο έρμος ο θεσμός της ίδιας της οικογένειας, που αποτελεί για τον καθένα μας κάτι ξεχωριστό και διαφορετικό, και που απειλείται πλέον βιώνοντας τη δική του υπαρξιακή κρίση ταυτότητας.Μιας σύγχρονης ταυτότητας κι ενός εύθραυστου χαρακτήρα που εμμέσως πλην σαφώς αποτυπώνεται σε τούτο το βιβλίο της Μάρως. Μην ξεχνάμε, άλλωστε, πως θύματα ετούτης της ιδιότυπης μάχης των δυο φύλων μέσα στην ίδια την οικογένεια είναι πάντα τα παιδιά.
Κάποτε, ένας εφτάχρονος αναρωτήθηκε και με το δίκιο του άλλωστε: «Ήθελα να ‘ξερα ποιος βάζει τις βιταμίνες στο σπανάκι, στο καρότο και στο ρετσινόλαδο και δεν τις βάζει στα παγωτά, στα πατατάκια και στις καραμέλες». Εγώ, πάλι, από την μεριά μου, ήθελα να ‘ξερα ποιος είναι αυτός που ευλογεί την αγάπη με σταυρούς και θυσίες, με κόπο, πειρασμούς και γκρίνια, φαγούρα, βάσανα, σκοτούρες, αγωνίες, καυγάδες, μιζέρια και άγχος. Ποιος είναι αυτός που αποφασίζει, πως το παιδί όταν μπαίνει στο σπίτι σου πρέπει να κάνει τόσο θόρυβο που δύσκολα τον αντέχεις, ξεσπώντας στον άντρα ή τη γυναίκα σου, κι όταν φεύγει θα το αφήνει τόσο σιωπηλό που νομίζεις πως θα τρελαθείς μόνος με τον άντρα ή τη γυναίκα σου. Ποιος είναι αυτός, που επιτρέπει σ’ όλους μας να επιδεικνύουμε με καμάρι τα παιδιά μας ως τα πιο έξυπνα παιδιά του κόσμου και μέχρι την ενηλικίωσή τους να χάνεται από τα περισσότερα όλη αυτή η εξυπνάδα. Ποιος είναι αυτός, που μας βάζει να περνάμε τους δώδεκα πρώτους μήνες των παιδιών μας μαθαίνοντάς τα να περπατάνε και να μιλάνε, και τους επόμενους δώδεκα λέγοντάς τους να κάτσουν κάτω και να «βγάλουν τον σκασμό». Ποιος είναι αυτός που κάνει, το να φωνάζεις όταν θέλεις τα παιδιά να σε υπακούσουν, να μοιάζει με το κορνάρισμα όταν οδηγείς ή με τους έντονους διαλόγους που ανταλλάσεις με τον σύντροφό σου. Ποιος είναι αυτός, που κάνει τα παιδιά να ακούνε πολύ πιο προσεκτικά όταν δεν απευθύνεσαι σ’ αυτά κι απευθύνεσαι στη γυναίκα ή τον άντρα σου. Ποιος είναι αυτός, που μέσα σε λίγο καιρό, μετατρέπει το παιδί που φοβάται το σκοτάδι σ’ έφηβο που θέλει να μείνει έξω όλη τη νύχτα. Ποιος είναι αυτός που επιτρέπει να χρειάζονται είκοσι περίπου χρόνια σε μια μάνα να κάνει τον γιο της άντρα, και είκοσι λεπτά σε μια άλλη γυναίκα για να τον αποβλακώσει. Μα ας σταματήσω εδώ, μην με αρχίσετε και με το δίκιο σας, με τα… «σιγά, ρε φίλε!». Πιστέψτε με, όμως, δεν έχω τις απαντήσεις που ψάχνετε! Ίσως, ούτε και η Μάρω.
Θέλει τσαγανό, όμως, για να καταπιαστείς με τέτοιο τρόπο με τόσα πολλά και ευαίσθητα θέματα όπως αυτά που καταπιάνεται στο βιβλίο της η Μάρω Λεονάρδου,και να βγεις μάλιστα αλώβητος από ευτελείς χαρακτηρισμούς και εύκολες ταμπέλες. Θέλει τσαγανό να μετατρέπεις ένα τηλεοπτικό σαρδάμ, που ίσως σου κόστισε επαγγελματικά, σε συγγραφικό επιχείρημα μέσα σ’ ένα τέτοιο βιβλίο. Θέλει τσαγανό, αγαπητοί φίλοι και φίλες, αλλά ίσως αξίζει, να έχεις την τόλμη, αυτό το… «σιγά, ρε φίλε!» να το εξαπολύεις που και που και στον καθρέπτη.
Αγαπητή Μάρω, να είναι καλοτάξιδο το νέο σου βιβλίο.
Σας ευχαριστώ.
Published on November 02, 2014 10:58
October 30, 2014
Παρουσίαση του βιβλίου: "Σιγά, ρε φίλε"
Με μεγάλη χαρά και ιδιαίτερη τιμή θα μιλήσω για το νέο μυθιστόρημα μιας εξαίρετης δημοσιογράφου και συγγραφέως, της Μάρως Λεονάρδου. Ένα μυθιστόρημα για τις σχέσεις των δυο φύλων, την οικογένεια, τους γάμους και τους χωρισμούς, μα πάνω από όλα, για τον έρωτα και το κυνήγι της ευτυχίας στην εποχή μας.
Published on October 30, 2014 10:20
October 23, 2014
Η ομιλία της κας Κορίνας Ζουπάνου στην παρουσίαση του "Κανόνα" στην Πάτρα
Η πρόεδρος του Συλλόγου των εν Πάτραις Κερκυραίων κα Κορίνα Ζουπάνου - Σκρεμμύδακατά τη διάρκεια της ομιλίας της στην παρουσίαση του "Κανόνα της ορθής γωνίας"
στην Πάτρα, στις 20 Οκτωβρίου 2014Τρομερόν και φρικτόν άκουσμα! Μέγα και ανήκουστον δυστύχημα κατέλαβε την Ελλάδα! Άνδρες αιμάτων κατέβαψαν τας ανόσιους χείρας των εις το αίμα του πατρός της Πατρίδος.
Ο Ιωάννης Καποδίστριας, πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδος, ήταν η κορυφαία από τις διαπρεπέστερες πολιτικές και διπλωματικές μορφές της Ευρώπης, που κυριάρχησε στις αρχές του ΙΘ' αιώνα. Υπήρξε ο κύριος συντελεστής της προσπάθειας για εθνική χειραφέτηση, της υπό αναγέννηση πατρίδας στις δυο πρώτες δεκαετίες του δεκάτου ενάτου αιώνα. Γεννήθηκε στην Κέρκυρα, στις 10 Φεβρουαρίου 1776, και ήταν το έκτο παιδί του Αντωνίου και της Διαμαντίνας Καποδίστρια. Προερχόταν από αριστοκρατική οικογένεια καταγεγραμμένη στο Libro d' oroτης Κέρκυρας. Ο πατέρας του, Αντώνιος, ήταν από τους πιο αξιόλογους δικηγόρους της Κέρκυρας, με ενεργό ανάμιξη στα πολιτικά δρώμενα που διαμόρφωσαν την τοπική ιστορία. Μέχρι την ηλικία των δώδεκα ετών έλαβε τα πρώτα του γράμματα στα σχολεία της Κέρκυρας. Το 1794 αναχώρησε για την Βενετία με στόχο να σπουδάσει στο πανεπιστήμιο της Πάντοβας. Οι βασικές του σπουδές ήταν στον τομέα της Ιατρικής. Έτσι το 1797 σε ηλικία 21 ετών ο Ιωάννης Καποδίστριαςεπέστρεψε στην Κέρκυρα όπου άρχισε να ασκεί το ιατρικό έργο, αποσκοπώντας στο να διακονήσει την επιστήμη του και να ανακουφίσει τον ανθρώπινο πόνο. Θεράπευε δωρεάν τους πένητες και μάλιστα τους έδιδε τα απαραίτητα δηλαδή, τα φάρμακα που χρειάζονταν καθώς και τα χρήματα που είχαν ανάγκη. Εκτός από την άσκηση της ιατρικής, ο Ιωάννης Καποδίστριας ανέπτυξε σημαντική επιστημονική και φιλολογική δραστηριότητα. Με δικές του πρωτοβουλίες ιδρύθηκαν στην Κέρκυρα η «Εταιρεία των Φίλων» καθώς και ο «Εθνικός Ιατρικός Σύλλογος» με σημαντικό έργο στους αντίστοιχους τομείς δραστηριοτήτων τους. Τον Αύγουστο του 1800 ξεσπάει εξέγερση στην Κεφαλληνία κατά των «ευγενών». Ο ηγεμόνας της Κέρκυρας Σπυρίδων Θεοτόκης αποστέλλει στην ταραγμένη Κεφαλονιά τον Ιωάννη Καποδίστρια μαζί με τον Νικόλαο Γραδενίγο Σιγούρο. Εκεί, με εύστοχες πρωτοβουλίες ο Ιωάννης Καποδίστριας ομαλοποίησε την κατάσταση και με την πάροδο του χρόνου αποκαταστάθηκε πλήρως η τάξη. Η εκλεγμένη νέα Γερουσία την 1η Απριλίου του 1803, διόρισε σαν γραμματέα του νεοπαγούς κράτους τον Ιωάννη Καποδίστρια. Δηλαδή, ανέλαβε τα καθήκοντά του ως γραμματεύς Επικρατείας της Επτανησιακής Πολιτείας. Στις 24 Νοεμβρίου 1803 πεθαίνει ο πρόεδρος της Ιονίου Γερουσίας Σπυρίδων Θεοτόκης και την διακυβέρνηση του Κράτους ανέλαβε ο Ιωάννης Καποδίστριας. Τον Μάιο του 1808 ο επικεφαλής του υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας κόμης Ρομαντζώφ, με μια θερμή επιστολή, η οποία περιείχε το παράσημο του Ιππότη του Τάγματος της Αγίας Άννας, καλούσε τον Ιωάννη Καποδίστρια να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο διπλωματικό σώμα της Ρωσίας. Στις 3 Αυγούστου του 1808 ο Ιωάννης Καποδίστριας ξεκίνησε για την Πετρούπολη της Ρωσίας. Στις 20 Απριλίου 1809 ο Ιωάννης Καποδίστριας διορίστηκε Σύμβουλος της Επικρατείας. Στις αρχές του 1814 ο Τσάρος ανέθεσε στον Ιωάννη Καποδίστρια μια νέα δύσκολη αποστολή: την επίτευξη της ουδετερότητας και τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της Ελβετίας, ώστε να μείνει αλώβητη από το γαλλικό δεσποτισμό. Έτσι κατόρθωσε να συνδέσει την Ελβετική ομοσπονδία με τον Συνασπισμό των Μεγάλων Δυνάμεων. Ουσιαστικά ο Ιωάννης Καποδίστριας ίδρυσε και οργάνωσε την σύγχρονη Ελβετία. Το διοικητικό σύστημα που εισήγαγε τότε, εξακολουθεί και σήμερα να αποτελεί τη βάση του Ελβετικού πολιτεύματος. Η άνοιξη του 1827 σηματοδότησε καταιγιστικές εξελίξεις για το νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Η Γ΄ Εθνική Συνέλευση των Ελλήνων που συνήλθε στην Τροιζήνα, έκανε αποδεκτή και ψήφισε ομόφωνα την πρόταση να ανατεθεί στον Ιωάννη Καποδίστρια η εξουσία της Ελληνικής Πολιτείας, για μια θητεία διαρκείας επτά ετών. Τελικά, τον Ιανουάριο του 1828 o Καποδίστριας αναχώρησε με τη συνοδεία του, για την Ελλάδα με προορισμό το λιμάνι του Ναυπλίου. Το πρωϊ της Κυριακής της 27ης Σεπτεμβρίου 1831, ενώ ο Καποδίστριας μετέβαινε στο ναό του Αγίου Σπυρίδωνος για να παρακολουθήσει τον Όρθρο και τη Θεία Λειτουργία, συνάντησε τον θάνατο. Έτσι τερματίστηκε η ζωή και το έργο του Ιωάννη Καποδίστρια. Οι συνέπειες από τον βίαιο τερματισμό της ζωής αυτής της εξέχουσας φυσιογνωμίας, βαρύνουν ακόμη και σήμερα δυσμενώς την χώρα μας, αφού έκτοτε δεν έχει αναδειχθεί άλλη πολιτική προσωπικότητα που να συγκεντρώνει τέτοιες αρετές : Τιτάνιο έργο, απαράμιλλη αυταπάρνηση, πολιτική οξύνοια, διπλωματική διορατικότητα, ψυχική ευγένεια, εσωτερική καλλιέργεια, υψηλό παιδαγωγικό ιδεώδες και αταλάντευτη πρόσδεση στην ορθόδοξη πίστη.Ο Σταμάτης Βούλγαρης, πρώτος πολεοδόμος της Ελλάδας, γεννήθηκε στην Κέρκυρα, στο Ποτάμι Λευκίμμης το έτος 1774. Ήταν γιος του Αλέξανδρου Βούλγαρη του Αλοϊζίου και της Λουκίας Πανδή. Σε ηλικία επτά ετών γράφεται στο σχολείο της Αγίας Ιουστίνης στην Γαρίτσα, όπου μαθαίνει τα πρώτα γράμματα. Νεαρός ακόμη διακρίθηκε για την γενναιότητα του. Στη διάρκεια της Ρωσοτουρκικής πολιορκίας (1799), ένα βλήμα από κανόνι που δεν είχε εκραγεί έπεσε στο θέατρο San Giacomo της Κέρκυρας. Ο Σταμάτης Βούλγαρης κατάφερε να εξουδετερώσει το βλήμα τραβώντας το φυτίλι. ‘Εσωσε έτσι το θέατρο αλλά και ένα Γαλλικό στρατιωτικό απόσπασμα, που εκείνη τη στιγμή περνούσε παραδίπλα μεταφέροντας βαρύ οπλισμό και πυρομαχικά. Οι Γάλλοι τιμώντας τον ηρωισμό του Βούλγαρη, τον κατέταξαν στη φρουρά και όταν έφυγαν για τη Γαλλία ο νεαρός πήγε μαζί τους. Έτσι ο Βούλγαρης πήγε στη Γαλλία, έγινε αξιωματικός του Γαλλικού Στρατού και σπούδασε πολεοδόμος. Σπούδασε στο Κολέγιο των ‘‘Τεσσάρων Εθνών’’ και στην ιστορική και γεωγραφική υπηρεσία του γαλλικού στρατού, ενώ πήρε αρκετά μαθήματα ζωγραφικής. Ο Καποδίστριας, πριν από την κάθοδο του στην Ελλάδα, θεωρούσε απαραίτητη την παρουσία στρατιωτών, που θα συνέβαλαν στην απελευθέρωση των υποδούλων ακόμη εδαφών και, ταυτόχρονα, θα ήταν φορείς πολιτιστικής ανάπτυξης. Παρά τις προσπάθειές του, δεν κατόρθωσε να στρατολογήσει το κατάλληλο σώμα. Όταν βρέθηκε στο Παρίσι, τον Οκτώβριο του 1827, περιορίστηκε να ζητήσει 3-4 Γάλλους αξιωματικούς από τη γαλλική κυβέρνηση (Υπουργείο Πολέμου), για να τους χρησιμοποιήσει ως συμβούλους για την οργάνωση του στρατού στην Ελλάδα. Μεταξύ αυτών που έφτασαν ήταν και ο επτανησιακής καταγωγής Σταμάτης Βούλγαρης, ο οποίος έγινε ο πρώτος πολεοδόμος της απελευθερωμένης Ελλάδος. Ολοκλήρωσε τα πολεοδομικά σχέδια για εννέα ελληνικές πόλεις. Στις 5 Δεκεμβρίου 1826, ανέλαβε να ετοιμάσει το σχέδιο της νέας πόλης των Πατρών και στις 26 του Γενάρη 1829 το υπέβαλε στον Καποδίστρια, ο οποίος και το ενέκρινε. Τον Αύγουστο του 1830 ο Βούλγαρης, άρρωστος, επέστρεψε στην Γαλλία και το 1831 προάχθηκε σε Ταγματάρχη. Ο Σταμάτης Βούλγαρης εκτός από πολεοδόμος διακρίθηκε και ως ζωγράφος. Το 1902 ξεκίνησε μια μεγάλη φιλία μεταξύ του Σταμάτη Βούλγαρη και του μεγάλου ζωγράφου Ντα Βιντ. Στο πολεμικό Μουσείο Αθηνών σώζεται πίνακάς του με θέμα την Έξοδο του Μεσολογγίου. Επίσης, μετά την αποστράτευσή του από το Γαλλικό Στρατό έγραψε τρία βιβλία. Το πρώτο βιβλίο με τίτλο " Notice sur le Comte Capodistrias de la Grece ", περιλαμβάνει συνοπτική παρουσίαση του Κόμη Ιωάννη Καποδίστρια, Κυβερνήτη της Ελλάδας. Το βιβλίο αποτελεί μια από τις εγκυρότερες μαρτυρίες για την περίοδο της διακυβέρνησης της χώρας από τον Ιωάννη Καποδίστρια με πολλές και σημαντικές πληροφορίες, τόσο στο κείμενο, όσο και στις υποσημειώσεις. Το δεύτερο με τίτλο "Ηθοπλαστική μελέτη" των σημαντικότερων εικαστικών έργων της γκαλερί του Λουξεμβούργου (1818) και εξέταση της γαλλικής ζωγραφικής των αρχών του 19ου αιώνα. Το τρίτο βιβλίο του με τίτλο "Αναμνήσεις", περιλαμβάνει μια σειρά από δοκίμια που γράφτηκαν σε διάφορες χρονικές περιόδους από το 1821 μέχρι το 1834. Μερικά από αυτά αναφέρονται στις αναμνήσεις από τη ζωή του στη Γαλλία και τα ταξίδια του, ένα είναι αφιερωμένο στο θάνατο του λόρδου Βύρωνα και ένα στην επίσκεψη του Θεμιστοκλή στο Βουλευτήριο της Κέρκυρας. Το βιβλίο συνοδεύεται από μια σειρά σχεδίων, μεταξύ των οποίων τα σχέδια των Πατρών και της Ναυπάκτου με αναφορά στην τελευταία πολιορκία της πόλης. Το 1838 επέστρεψε στην Κέρκυρα και έμεινε στο προάστιο Ποταμός, όπου πέθανε το 1842. Η διαθήκη και οι επιστολές του, μας προσανατολίζουν για το υψηλό ήθος και τη μεγάλη του προσωπικότητα.
Published on October 23, 2014 23:06
Η Εύα Κροκίδη για τον "Κανόνα της ορθής γωνίας"
Η σχολική σύμβουλος κα Εύα Κροκίδη κατά τη διάρκεια της ομιλίας της
στην παρουσίαση του "Κανόνα της ορθής γωνίας" στην Πάτρα στις 20 Οκτωβρίου 2014
Όταν η πρόεδρος του Συλλόγου Κερκυραίων της Πάτρας μου ζήτησε να μιλήσω γι αυτό το βιβλίο, για τον «Κανόνα της ορθής γωνίας», το μόνο που ήξερα ήταν ότι ο συγγραφέας Νίκος Παργινός είναι Κερκυραίος. Έτσι δέχτηκα, ούσα μέλος των Κερκυραίων της Πάτρας. Το μόνο που μου είπε, ήταν ότι τα δύο κυρίαρχα πρόσωπα του βιβλίου είναι ο Καποδίστριας και ο Βούλγαρης, που ήταν ήδη και αυτά αρκετά για να θέλω να διαβάσω αρχικά αυτό το βιβλίο, που από τον τίτλο του τίποτε δεν με οδηγούσε, ούτε στην Κέρκυρα, ούτε σε εκείνους τους μεγάλους πατριώτες. Και βρέθηκα να κρατάω στα χέρια μου το βιβλίο με τον περίεργο, θα έλεγα τίτλο.Άρχισα να διαβάζω, και αμέσως ένιωσα ότι έμπαινα σε ένα καράβι και αρχίζει ένα μεγάλο ταξίδι... ένα ταξίδι από την Κέρκυρα στην Ευρώπη, και πάλι πίσω, στο χρόνο και στην ιστορία, στα πρόσωπα και στα συναισθήματα τους.... στο νησί μας, στη ζωή εκεί για δυο αιώνες.... στη γεύση και στα αρώματα, στα στοιχεία που τελικά μας διαμόρφωσαν ως Κερκυραίους, στη δικαίωση για τους αγώνες των Κερκυραίων προγόνων μας που πολλές φορές αφανείς ήρωες δεν έχουν πάρει την αξία που τους έπρεπε... ίσως γιατί δεν κρατούσαν τα ελληνικά καριοφίλια της επανάστασης του 21. Όχι με την μορφή που όλοι γνωρίζουμε... σίγουρα όχι με την αποδεκτή μορφή της όποιας ματωμένης επανάστασης... του αγώνα που έχει μόνο σωματικά βασανιστήρια. Δύο πρόσωπα, δύο διαφορετικές κοινωνικές τάξεις στην Κέρκυρα του 19ου αιώνα.... μεγαλώνουν σε δυο διαφορετικά σημεία του νησιού της Κέρκυρας, όμως τελικά ενώνουν τις ζωές τους και αυτές τρέχουν μαζί με την ιστορία, την ευρωπαϊκή, την κερκυραϊκή την ελληνική. Οι ψυχές τους είναι ελληνικές και κερκυραϊκές, δυνατές από συναισθήματα, έρχονται κοντά σε μοναδικές στιγμές και ύστερα χωρίζουν, και ξανασμίγουν σε φωτιές, στο νησί τους που και οι δυο αγαπούν τόσο πολύ. Και η Κέρκυρα, μέσα από τις γραμμές της ζωής τους, από τα γεωμετρικά σχήματα που κατακλύζουν το χάρτη της ζωής τους, ενώνεται κάθε λεπτό με την ιστορία της Ευρώπης, με τις μάχες για την κυριαρχία των κρατών της και των ηγετών, γίνεται και εκείνη βορά στις διαθέσεις τους. Οι κάτοικοι της αγωνίζονται να επιβιώσουν σε κάθε περίπτωση, όταν υποδέχονται τους ειρηνικούς, όπως δείχνουν στην αρχή, κυβερνήτες -κατακτητές. Οι αγρότες της υπαίθρου αγωνίζονται απλά να επιβιώσουν, οι άρχοντες και οι ευγενείς παλεύουν για την καλύτερη παρουσία της Κέρκυρας ως αυτόνομος χώρος, υπερασπιζόμενοι τη θρησκεία της πατρίδας, τη γλώσσα, την καταγωγή, όλα εκείνα τα στοιχεία που τους κάνουν και εκείνους ως κατοίκους της Κέρκυρας να είναι Έλληνες, σαν τους άλλους που είναι πιο εμφανώς υποδουλωμένοι στους Τούρκους. Γιατί οι Ευρωπαίοι κατακτητές έχουν τις ταμπέλες της ειρήνης, τις μάσκες του ευρωπαϊκού πολιτισμού, όπως αυτός εξελίχτηκε μέσα στους αιώνες. Αλλά αποδεικνύονται περισσότερο ύπουλοι και από τους σκληρούς γενίτσαρους. Ο Σταμάτης Βούλγαρης και ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο καθένας από την πλευρά του, αγωνίζεται μέσα στις συνθήκες που κάθε φορά προκύπτουν. Ο ένας για να σβήσει την ανέχεια και την φτώχεια από το μυαλό και τη ζωή του, για να κάνει τα ταξίδια των ονείρων του πραγματικότητα, ο άλλος για να συνεχίσει την οικογενειακή παράδοση, να κάνει τους γονείς του περήφανους αλλά πάνω απ’ όλα να ελευθερώσει την πατρίδα του. Σ’ αυτό το ταξίδι της ζωής τους υπηρετούν άλλους, άλλες πατρίδες, μακρινές, γίνονται υπηρέτες, στρατιώτες, κατακτητές, αλλά ποτέ δεν ξεχνούν, ποτέ δεν σταματούν να ονειρεύονται και να χρησιμοποιούν τις θέσεις τους για τον βαθύτερο σκοπό της ζωής τους.Και μέσα σε όλα αυτά, οι περιγραφές του Νίκου Παργινού σε στέλνουν πραγματικά να νιώσεις την ατμόσφαιρα της Ευρώπης εκείνου του καιρού... της Κέρκυρας, που υποδέχεται τους Γάλλους σωτήρες του Ναπολέοντα, ακούς τις καμπάνες να σημαίνουν χαρμόσυνα στην υποδοχή των Γάλλων στρατιωτών, βλέπεις το πλήθος να παραληρεί από υπέρμετρη χαρά και αγαλλίαση..... και ύστερα νιώθεις και συ την χαρά και τη συγκίνηση του Αντώνη- Μαρία Καποδίστρια και του Νικόλαου Σιγούρου Δεσύλλα, αντιπροσώπων της Ιονικής Γερουσίας, όταν φέρνουν την προσωρινή ανεξαρτησία στην Επτάνησο Πολιτεία, κουβαλώντας ευλαβικά τη σημαία του νέου κράτους με το κίτρινο φτερωτό λιοντάρι περικυκλωμένο με το κλειστό ευαγγέλιο και τις εφτά λόγχες. Νιώθεις τόσο έντονα τα συναισθήματα των προγόνων μας και είσαι κάθε στιγμή δίπλα τους, στους αγώνες τους, που είναι τόσο έντονα συνδεδεμένοι με τα γεγονότα της Ευρώπης. Το ταξίδι στο χρόνο και στο χώρο της Κέρκυρας συνεχίζεται. Τα βασικά πρόσωπα του ταξιδιού παραμένουν ο Σταμάτης Βούλγαρης και ο Ιωάννης Καποδίστριας. Ο πρώτος από ένας απλός σιδηρουργός καταφέρνει να γίνει στρατιωτικός και γεωγράφος του γαλλικού στρατού, και σπουδάζει και είναι ένας μεγάλος επίσης καλλιτέχνης. Το φτωχό του εργαστήριο στην Εβραϊκή συνοικία της Κέρκυρας είναι απλά η αρχή, για έναν άνθρωπο που είχε θέληση και άφησε τη ζωή και τις ευκαιρίες να τον οδηγήσουν, να γίνει κάτι καλύτερο να γίνει χρήσιμος, αλλά και ήρωας με την πρώτη ευκαιρία. Και να φτάσει μακριά στην Ευρώπη κάνοντας τις ευθείες της ζωής του τρίγωνα και ορθές γωνίες. Ο άλλος, ο Ιωάννης Καποδίστριας, είχε περισσότερες δυνατότητες. Έτσι σύντομα ο διπλωματικός δρόμος άνοιξε τις πόρτες του γι’ αυτόν και οι σημαντικές θέσεις, όπως εκείνη του υπουργού εξωτερικών της Ρωσίας, του έδωσαν την ευκαιρία να εργάζεται κρυφά για το μεγάλο εθνικό σκοπό. Οι δύο τους κάνουν διαφορετικές πορείες μέσα στον γεωμετρικό χάρτη της ζωής τους. Απλώνουν την κερκυραϊκή τους θωριά σε όλα τα μήκη και πλάτη της Ευρώπης, δένονται άρρηκτα με τα ιστορικά και κοινωνικά γεγονότα της, με πολέμους και επαναστάσεις, με μάχες και κέντρα απόφασης. Αλλά το κοινό τους νήμα, τους δένει με την αγάπη τους για το νησί τους, για την αγάπη τους για μια γυναίκα που σημαδεύει και τους δύο δυνατά. Ο πρώτος το κατάλαβε γρήγορα, για τον δεύτερο, χρειάστηκε απλά η απόφαση της θυσίας, για να συνειδητοποιήσει ότι ο έρωτας είναι ένα συναίσθημα που κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί, κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει όσο και αν οι βασικοί σκοποί της ζωής του είναι διαφορετικοί. Τα τρίγωνα και οι γωνίες της μεγάλης περιπέτειας τους δεν μπορούν παρά να τους οδηγήσουν και πάλι πίσω στην πατρίδα τους.Συναντιούνται ξανά οι παιδικοί φίλοι, και αυτή τη φορά έχουν τον απώτερο σκοπό, αυτόν που θα ολοκληρωθεί στα χώματα της πατρίδας που ξεκινάει να αποκτάει την δική της υπόσταση. Δίνουν τις δυνάμεις τους, όσες δυνάμεις και γνώσεις απέκτησαν, ανακατεμένες και εμπλουτισμένες με την απεριόριστη αγάπη τους για το έθνος και την ελπίδα και ευχή για την ελεύθερη πατρίδα, και άρχισαν να νοσηλεύουν, να γιατρεύουν, να επισκευάζουν και σχεδιάζουν να χτίζουν, και να δημιουργούν, ελεύθερους ανθρώπους και ελεύθερες πόλεις, και την πατρίδα που κάνει τα πρώτα της δειλά βήματα ως ελεύθερη αυτόνομη πολιτεία. Οι δύο τους, ο ένας δίπλα στον άλλο βάζουν τα πρώτα θεμέλια σε αυτό που εμείς έχουμε σήμερα, στους δρόμους που εμείς ελεύθεροι (;) περπατάμε, σε ό,τι απολαμβάνουμε στην πόλη - πόλεις που ζούμε. Και όλα αυτά, όχι στην ιδιαίτερη πατρίδα τους, την αγαπημένη Κέρκυρα, αλλά στο χώρο της ευρύτερης Ελλάδας, σε αυτό που ενώνει τη δική τους καθαρή ελληνική ψυχή με τις υπόλοιπες στην ενδοχώρα, που είχε και την ανάγκη τους εκείνη τη στιγμή. Γιατί αυτοί οι δυο μεγάλοι μας πρόγονοι ήταν πάνω απ' όλα Έλληνες στην ψυχή τους και έδωσαν τα πάντα για να υπερασπίσουν αυτό τον τίτλο. Έτσι, φτιάχτηκε η πόλη που ζούμε, η Πάτρα, που προς τιμή του Ιωάννη Καποδίστρια, προτάθηκε το όνομα Ιωαννούπολη.... και πάλι ο μεγάλος ηγέτης αρνήθηκε... και η πόλη παρέμεινε με το όνομα Πάτρα... Το μεγάλο ταξίδι του κανόνα της ορθής γωνίας φτάνει στην τελεία του κάποια στιγμή, όταν όλα έγιναν κύκλος στη ζωή τους και στη δική μας, που κάνουμε ίσως τους ίδιους κύκλους. Ίσως ακολουθούμε και εμείς τις δικές τους γραμμές, τις γωνίες που όλοι μπορεί να έχουμε στις ζωές μας, και ολοκληρώνονται στους δικούς μας σκοπούς, όπως ο καθένας από εμάς μπορεί να τους κρίνει. Έχουμε όμως ένα κοινό σημείο. Και αυτό είναι το πρώτο σημείο αφετηρίας, η πρώτη κουκίδα του ξεκινήματος μας, το νησί μας, η Κέρκυρα μας. Πριν κάνουμε τους δικούς μας προσωπικούς κύκλους που πιθανά να μας φέρουν πάλι πίσω εκεί μετά την ολοκλήρωση της πορείας μας. Η Κέρκυρα συνεχίζει το ταξίδι της στη ιστορία, ίσως μέσα από τέτοια βιβλία, ίσως μέσα από τα συναισθήματα μας, ίσως μέσα από κάτι άλλο που μόνο μελλοντικά μπορεί να καταγραφεί. Έτσι, παραφράζοντας λίγο τον ποιητικό λόγο του Νίκου Παργινού σε κάποιο σημείο του κανόνα της ορθής γωνίας:Μαγική δύναμη ωθεί τα τρεμάμενα χέρια μας στο χάρτη μας. Κανόνας και διαβήτης τα εργαλεία που νικούν το θάνατο και σχεδιάζουν το αποτύπωμα της μοίρας στο διάβα μας. Κάθετη γραμμή στην φωτεινή ευθεία της Κέρκυρας και της Πάτρας...Ορθή γωνία στην πατρίδα της νιότης μας... Η πελώρια ερωτική ευθεία μας έγινε ορθή γωνία....
Νίκο, σ’ ευχαριστούμε για το εκπληκτικό ταξίδι.
Published on October 23, 2014 02:43
October 21, 2014
"Ο Κανόνας της ορθής γωνίας" στην Πάτρα
Σε μια συγκινητική εκδήλωση που διοργάνωσαν από κοινού το Τεχνικό Επιμελητήριο Τμήμα Δυτικής Ελλάδας, ο Σύλλογος των εν Πάτραις Κερκυραίων «Ο Άγιος Σπυρίδων», οι εκδόσεις «Καλλιγράφος» και το βιβλιοπωλείο «Πολύεδρο», παρουσιάστηκε στο αναγνωστικό κοινό της Πάτρας, την Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2014, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Τεχνικού Επιμελητηρίου, το νέο ιστορικό μυθιστόρημα του Νίκου Παργινού: «Ο Κανόνας της ορθής γωνίας».
Την εκδήλωση τίμησαν και με το παραπάνω με την παρουσία τους πολλοί Κερκυραίοι της πόλης που έλαμπαν από περηφάνια για τους συντοπίτες ήρωες του βιβλίου, Ιωάννη Καποδίστρια και Σταμάτη Βούλγαρη, και μετέδωσαν απλόχερα αυτήν την αυθεντική τους αγάπη και στον συγγραφέα, αρκετοί μηχανικοί που απέτισαν τον πρέποντα φόρο τιμής στον πρώτο πολεοδόμο της χώρας, Σταμάτη Βούλγαρη, αλλά και πλήθος Πατρινών φίλων της γραφής και της ανάγνωσης, που εκφράστηκαν με κολακευτικά λόγια και σχόλια για το βιβλίο και την προσπάθεια του Νίκου Παργινού, μεταξύ των οποίων και ο μακροβιότερος πρώην Δήμαρχος της πόλης κ. Ανδρέας Καράβολας.
Σύντομο χαιρετισμό στην εκδήλωση έκαναν τόσο ο πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας, κ. Θανάσης Γιανναδάκης, όσο κι ο εκπρόσωπος του Τμήματος Κέρκυρας, κ. Σπύρος Κασσίμης εξαίροντας την προσπάθεια του συναδέρφου μηχανικού να αποτυπώσει στο βιβλίο το έργο και τη δράση του πρώτου πολεοδόμου της χώρας, Σταμάτη Βούλγαρη, ενώ το συντονισμό της εκδήλωσης ανέλαβε η δημοσιογράφος κα Άντυ Μαγνησαλή.
Στο έργο και τη συμβολή του Σταμάτη Βούλγαρη στην αναμόρφωση του ελλαδικού χώρου, με την πολεοδόμηση εννέα πόλεων καθώς και το σχεδιασμό και τη δημιουργία μεγάλων τεχνικών έργων υποδομής, αναφέρθηκε διεξοδικά η μηχανικός κα Χαρά Παπαδάτου – Γιαννοπούλου, εκπροσωπώντας το Τεχνικό Επιμελητήριο στο πάνελ των ομιλητών. Ειδική μνεία έγινε στο μεγαλόπνοο σχέδιό του που αφορούσε την πολεοδόμηση της τότε δευτερεύουσας της χώρας, Πάτρας
Η πρόεδρος του Συλλόγου των εν Πάτραις Κερκυραίων κα Κορίνα Ζουπάνου – Σκρεμμύδα αναφέρθηκε διεξοδικά στις δυο τεράστιες προσωπικότητες της Κέρκυρας που στιγμάτισαν τη χώρα με την προσφορά και το έργο τους, τον Ιωάννη Καποδίστρια και τον Σταμάτη Βούλγαρη, κι εξέφρασε κι εκείνη την επιθυμία, κάποια στιγμή, η Πάτρα να τους τιμήσει δεόντως ως οφείλει.
Η σχολική σύμβουλος κα Ευαγγελία Κροκίδη στην ομιλία της κατέθεσε στο κοινό της εκδήλωσης τα συναισθήματα που βίωσε διαβάζοντας τον «Κανόνα της ορθής γωνίας» του Νίκου Παργινού, παρομοιάζοντας την ανάγνωσή του μ’ ένα ταξίδι πάνω σ’ ένα καράβι, που την μετέφερε από την Κέρκυρα και την Πάτρα σ’ όλη την Ευρώπη και τον τότε γνωστό κόσμο, απολαμβάνοντας το έργο και τη δράση των σπουδαίων αυτών ανδρών, αλλά και τον μόχθο, τον κόπο και τα συναισθήματά τους βιώνοντας όλα τα παραπάνω.
Ο συγγραφέας Νίκος Παργινός, κλείνοντας τον κύκλο των ομιλιών, ευχαρίστησε θερμά όλους τους παριστάμενους και τους συντελεστές της εκδήλωσης για την αγάπη και το ενδιαφέρον που επέδειξαν για το νέο του βιβλίο και τα τιμητικά τους λόγια για την προσπάθειά του, και δήλωσε χαρούμενος που επέστρεψε μετά από χρόνια στην πόλη που φιλοξένησε τα φοιτητικά του χρόνια, αλλά και συγκινημένος που παρουσιάζει τον «Κανόνα της ορθής γωνίας» στην πόλη που μεγαλούργησε ο ήρωας του βιβλίου του, Σταμάτης Βούλγαρης. «Έχουν περάσει 183 χρόνια από τη δολοφονία του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια», δήλωσε κλείνοντας ο συγγραφέας. «Οι βρετανικές αρχές συνεχίζουν να θεωρούν ακόμα και σήμερα το φάκελο της υπόθεσης άκρως απόρρητο, μη επιτρέποντας την πρόσβαση σ’ αυτόν. Είναι ακόμα πιο τραγικό όμως, εμείς οι ίδιοι, με τις επιλογές και τη στάση μας, να αποκλείουμε χωρίς λόγο και αιτία την πρόσβασή μας στα ίδια εκείνα τα μονοπάτια της ιστορίας, που έχουν τόσα πολλά να μας διδάξουν. Γι’ αυτό και θεωρώ πως ο «Κανόνας της ορθής γωνίας» είναι ένα επίκαιρο βιβλίο, όσο ποτέ. Ένα βιβλίο που έχει να μας αφήσει πολλά για το παρελθόν, και να μας διδάξει ακόμα περισσότερα για το μέλλον».
Επόμενος σταθμός του βιβλίου μετά την Κέρκυρα, την Λευκίμμη, την Αθήνα και την Πάτρα θα είναι οι Σινιές της Κέρκυρας, ενώ προγραμματίζεται και η παρουσίασή του στο κοινό της Θεσσαλονίκης.
Published on October 21, 2014 23:30
October 9, 2014
Ο "Κανόνας της ορθής γωνίας" στην Πάτρα
Με μεγάλη χαρά και ιδιαίτερη τιμή επιστρέφω στην Πάτρα, την πόλη των φοιτητικών μου χρόνων, για να παρουσιάσουμε, στον τόπο όπου μεγαλούργησε ο Σταμάτης Βούλγαρης, τον "Κανόνα της ορθής γωνίας". Μια εκδήλωση που αγκάλιασαν από την πρώτη στιγμή, τόσο το Τεχνικό Επιμελητήριο Δυτικής Ελλάδας, όσο και ο Σύλλογος των Κερκυραίων της Πάτρας, και θα πραγματοποιηθεί με τη υποστήριξη των εκδόσεων "Καλλιγράφος" και του Βιβλιοπωλείου "Πολύεδρο".
Published on October 09, 2014 10:14
September 28, 2014
Παρουσίαση του βιβλίου "Στα σκαλοπάτια τ' Ουρανού"
Ομιλία του Νίκου Παργινού στην παρουσίαση του βιβλίου στην Κέρκυραστην αίθουσα τελετών του Ιονίου Πανεπιστημίου το Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου 2014
Φίλες & φίλοι. Με μεγάλη χαρά και ιδιαίτερη τιμή βρίσκομαι απόψε εδώ, στο πλευρό μιας νέας και ταλαντούχαςεπτανήσιας συγγραφέως, για να πω κι εγώ από την πλευρά μου δυο λόγια για το νέο της βιβλίο. Είναι μεγάλη η τιμή που γίνεται στο πρόσωπό μου, να βρίσκομαι ανάμεσα σε εκλεκτούς ομιλητές, σ’ έναν χώρο που σηματοδοτεί τόσα πολλά, τόσο για τη γνώση και την ιστορία, όσο και για το αύριο και το μέλλον ετούτου του τόπου.
Μα επιτρέψτε μου, είναι μεγάλη και η συγκίνησή μου, να συμμετέχω κι εγώ σε τούτο το ιερό μνημόσυνο, στην κεντρική εκδήλωση μνήμης για την επέτειο της δολοφονίας του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια. Πόσο μάλλον, όταν ακόμα το μελάνι δεν έχει στεγνώσει από το τελευταίο μου βιβλίο, το πιο πρόσφατο ταπεινό εγχείρημά μου, να καταπιαστώ λογοτεχνικά με τις ιστορικές αλήθειες και τα ιδανικά που πρέσβευε ετούτη η ανεξερεύνητη, ακόμα και στις μέρες μας, ηρωική μορφή. Θα ήθελα λοιπόν, πρώτα από όλα, να ευχαριστήσω τον αξιότιμο κ. Σκλαβούνο για την τιμή και την εμπιστοσύνη που επέδειξε στο πρόσωπό μου, προσκαλώντας με σε τούτο το διαλογικό πανηγύρι με την ίδια την ιστορία. Αλλά και όλους εσάς, για την παρουσία και το ενδιαφέρον σας για την αποψινή και όχι μόνο εκδήλωση που σηματοδοτεί πολλά και σημαντικά.«Ναι, επιτρέπεται να βιάζουμε την ιστορία…», έλεγε μεταξύ σοβαρού και αστείου ο Αλέξανδρος Δουμάς, «…με την προϋπόθεση όμως ότι θα της κάνουμε παιδί». Δυστυχώς, βέβαια, στις μέρες μας, γινόμαστε όλο και πιο συχνά, μάρτυρες άκαρπων ιστορικών βιασμών. Βιασμών που αντί να καρποφορήσουν έναν γόνιμο και διαρκή διάλογο με το παρελθόν, εξυπηρετούν ευτελείς σκοπιμότητες και εθνικούς καιροσκοπισμούς στο περιθώριο μιας μίζερης και στείρας πραγματικότητας. Ένας άλλος, ο νομπελίστας Ισλανδός συγγραφέας, Χαλντόρ Λάξνες, προχώρησε ένα βήμα παραπέρα τον συλλογισμό του Αλεξάνδρου Δουμά, υποστηρίζοντας πως: «Η διαφορά ανάμεσα σ’ έναν μυθιστοριογράφο και σ’ έναν ιστορικό, είναι πως ο πρώτος λέει ψέματα επίτηδες και χάριν αστεϊσμού, ενώ ο δεύτερος λέει ψέματα έχοντας τη φαντασίωση ότι λέει την αλήθεια». Σύμφωνα, πάλι, με μια γενική παρατήρηση, στα αφηγηματικά έργα συνήθως διαχέονται ιδέες και προκαταλήψεις, εκλαϊκεύονται επιστημονικές, φιλοσοφικές και ανθρωπολογικές θεωρίες, καθιστώντας το ίδιο το αφηγηματικό έργο ως πολιτισμικό ενδιάμεσο που συντελεί στη διάδοση ιδεών και στη μετάδοση θετικών ή αρνητικών στερεοτύπων. Κι αν η επιστημονική ιστορία και η γραφή της αποτελούν κυρίως επαναπροσέγγιση τεκμηρίων και αναζήτηση της ερμηνείας των φαινομένων, η μυθιστορηματική ιστορία, αποτελεί, κυρίως, πρόσληψη της ίδιας της Ιστορίας μέσα από δευτερογενείς πηγές ή από άμεσες βιωματικές αφηγήσεις και εμπειρίες. Δεν είναι τυχαίο που η ίδια η ιστορία θεωρείται για πολλούς δημιουργούς ως λογοτεχνικό παίγνιο που χρησιμοποιείται κατά το δοκούν.
Με ποιο τρόπο, όμως, το ιστορικό μυθιστόρημα φέρνει την Ιστορία στην καρδιά του παρόντος; Πόσο καλά μπορούμε να αναπαραστήσουμε το πνεύμα και το κλίμα μιας άλλης εποχής και τι ακριβώς πρέπει να γίνει ώστε να συνδεθεί αυτό το πνεύμα και αυτό το κλίμα με τα καυτά ζητήματα της δικής μας εποχής; Και πόσο θεμιτό είναι τελικά να μετατρέπεις την ιστορία σε νουάρ μυθιστόρημα;
Μη με κοιτάτε, δεν έχω τις απαιτούμενες απαντήσεις, βιβλία γράφω και θέτω απλά τα ερωτήματα. Αν θέλετε παρόλα αυτά την προσωπική μου άποψη, δεν έχω παρά να σας καταθέσω μια από τις αιτίες που θεωρώ πως για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν μας επέτρεψε να παρατηρήσουμε την κοινή πορεία που ακολούθησαν η ιστοριογραφία και το μυθιστόρημα και το ό,τι λειτούργησαν συμπληρωματικά. Ήταν η κοινή πεποίθηση ότι τα δυο αυτά είδη ανήκουν σε δυο διαμετρικά αντίθετους χώρους. Η ιστοριογραφία στο χώρο της έρευνας και της πραγματικότητας, και το μυθιστόρημα στο χώρο της τέχνης, της καλλιτεχνικής δημιουργίας, της φαντασίας. Ιστορικοί και φιλόλογοι σεβάστηκαν και αναγνώρισαν στο διάβα του χρόνου ετούτη την αυτονομία της άλλης πλευράς. Αναμφίβολα, όμως, το ιστορικό μυθιστόρημα είναι η πιο δύσκολη μορφή μυθιστορήματος γιατί πέρα της προϋπόθεσης να είναι καλό,ως μυθιστόρημα ταυτόχρονα πρέπει να είναι και σωστό ιστορικά. Για το πραγματικά μεγάλο δε, ιστορικό μυθιστόρημα, απαιτείται ακόμα μια προϋπόθεση. Η νέα προσέγγιση, η νέα θεώρηση της ιστορικής περιόδου όπου εξελίσσεται η πλοκή του.
Λένε πως υπάρχουν ουσιαστικά δυο κίνητρα για να διαβάσεις ένα βιβλίο. Το ένα είναι για να το απολαύσεις. Το άλλο, είναι για να παινευτείςγι’ αυτό. Δεν σας κρύβω, πως απόψε, βρίσκομαι εδώ γιατί διαβάζοντας το «Στα σκαλοπάτια τ’ Ουρανού» και το απόλαυσα, αλλά και θέλω να παινευτώ γι’ αυτό. Για να δημιουργήσεις ένα δυνατό βιβλίο, πρέπει να διαλέξεις πρώτα από όλα ένα δυνατό θέμα. Κι αυτό το κάνει η Ευρυδίκη Λειβαδά. Η ιστορία του διαδραματίζεται στην Κεφαλονιά του 19ου αιώνα, στη σκιά της Αγγλοκρατίας, στα Επτάνησα της καταπίεσης, των λαϊκών εξεγέρσεων,των κινημάτων και των κοινωνικών μεταβολών. Οι αντιθέσεις της εποχής, οι ιδιαιτερότητες της κοινωνίας, οι ιστορικές μορφές, αλλά και οι διαφορετικοί μυθιστορηματικοί χαρακτήρες που πρωταγωνιστούν στο βιβλίο, καθιστούν την έννοια του «διαφορετικού» καθοριστική για την εξέλιξη της πλοκής του.Έρωτας και μίσος, αφέντες και υπηρέτες, επαναστάτες και υποτελείς, αστοί και αγρότες, το μυθιστόρημα μοιάζει να μοιράζεται σε δυο διαφορετικές όψεις του ίδιου νομίσματος, μιας σκληρής και συνάμα όμορφη εποχής που δυστυχώς, παραμένει ελάχιστα γνωστή στο ευρύ κοινό. Το βιβλίο, πέρα από ο,τιδήποτε άλλο, εξυμνεί τον έρωτακαι τα πάθη, που αγκαλιάζουν μαεστρικά τους χαρακτήρες και εκείνοι μοιάζουν να παλινδρομούν, όπως και κάθε ερωτική ιστορία ή πάθος, μεταξύ της φαντασίας και της λογικής, της εξουσίας και της επανάστασης.
Κεντρική πρωταγωνίστρια του βιβλίου η Κυμώ, που μαζί με την αινιγματική και αιθέρια ξαδέρφη της, Σεμίνα, καταφθάνουν στο νησί της Κεφαλονιάς. Ετούτο το ταξίδι, οι εντυπώσεις, οι περιπέτειες, τα μυστικά, οι αποκαλύψεις και οι εξαρτήσειςαπό τα πάθη και τον έρωτα, αποτελεί και το πρώτο επίπεδο γραφής του βιβλίου, μια αφηγηματική γραμμή που καλύπτει και το μεγαλύτερο μέρος του. Μια πορεία που μοιάζει με ανεξερεύνητοκόσμο που μέσω της γραφής αποκτά άξαφνα μια μικρή ρωγμή, που είναι όμως ικανή να φωτίσει τα πάντα, σελίδα τη σελίδα, καθώς το φως της γνώσης για τον αναγνώστη και της επίγνωσης για τους ήρωες εισέρχεται σιγά – σιγά κι αποκαλύπτει αλήθειες καλά κρυμμένες, και σκαλοπάτι το σκαλοπάτι μας μεταφέρει στον λογοτεχνικό ουρανό της ιστορικής αφήγησης.
Η Ευρυδίκη Λειβαδά στήνει το παιχνίδι της καλά στη σκακιέρα της συγγραφής. Ξέρετε, εμείς οι συγγραφείς, δεν διαβάζουμε ποτέ τους συναδέρφους μας, έχουμε πάντα όμως την τάση να τους αναλύουμε. Δέστε, λοιπόν, κατά την ταπεινή μου άποψη, τι κάνει η αγαπητή Ευρυδίκη σε τούτο το βιβλίο. Από τη μια η ηρωίδα της και η νέα περιπέτειά της στην Αγγλοκρατούμενη Κεφαλονιά. Από την άλλη, το ίδιο το παρελθόν. Η τριτοπρόσωπη αφήγηση που θα καθιστούσε ίσως μονότονο και κουραστικό το πόνημα, πλαισιώνεται μαεστρικά με την εξιστόρηση σε πρώτο πρόσωπο του πατέρα της, μέσα από το εύρημα της χρήσης τουημερολογίου του νεκρού Άγγλου που περιγράφει τη ζωή και τη δράση του στην Κεφαλονιά μερικά χρόνια νωρίτερα. Κι έτσι, το παρελθόν, μοιάζει να αναδύεται από το περιθώριο και να διεκδικεί να καθορίσει το ίδιο το παρόν, αποκαλύπτοντας ένα επτασφράγιστο μυστικό που θα αλλάξει την ίδια τη ροή της ιστορίας. Εκρηκτικό μέχρι στιγμής το μείγμα, αλλά η Ευρυδίκη το πάει ακόμα παραπέρα.
Η ιστορία και η αλήθεια της ταυτίζονται με την εξιστόρηση σε πρώτο πρόσωπο, όπου το ημερολόγιο αποτελεί το πολυσύνθετο φόντο του έργου που εξυμνείται η ιστορία, ενώ η μυθοπλασία και η τριτοπρόσωπη εξιστόρηση βρίσκονται στο προσκήνιο, εκεί όπου η λογοτεχνία παίζει τον κύριο ρόλο και καθοδηγεί τα νήματα. Πέρα όμως και πάνω από τα δυο ευδιάκριτα επίπεδα αφήγησης, μερικά σκαλοπάτια για την ακρίβεια πιο πάνω, ορίζεται και μια τρίτη μυστική και απόκρυφη εξιστόρηση, αποτέλεσμα των υπερφυσικών δυνάμεων που δείχνει να διαθέτει η αινιγματική φιγούρα της Σεμίνας.Από τη μια οι αποκαλύψεις και οι προκλήσεις του παρόντος και από την άλλη το υπερφυσικό στοιχείο που δρα καταλυτικά όχι προς την ανατροπή των δεδομένων, αλλά προς τον χρωματισμό και τη συμπλήρωσή τους.
Κι ενώ η Ευρυδίκη μας καθηλώνει με το συγγραφικό της εύρημα, βάζει σε εφαρμογή και τα απαραίτητα αναισθητικά της εργαλεία για να χρυσώσει το χάπι της ανάγνωσης. Όλα διαδραματίζονται στη Κεφαλονιά, σ’ ένα σκηνικό που, όπως αποδεικνύεται, το γνωρίζει πολύ καλά. Η έρευνά της, τα ιστορικά στοιχεία στα οποία ανατρέχει, αλλά και η αγάπη της γι’ αυτόν τον τόπο είναι διάχυτα στις σελίδες του βιβλίου. Μένει κάτι ακόμα. Το περιτύλιγμα για να μας κάνει να μπούμε ακόμα περισσότερο στην ίδια την ιστορία της. Η λαϊκή παράδοση, τα ήθη και τα έθιμα του τόπου, ο επιτηδευμένος σεβασμός στους γλωσσικούς ιδιωματισμούς της περιοχής, η επίμονη και εξαιρετική περιγραφή των φυσικών τοπίων, αλλά και η πειστική περιγραφή της καθημερινότητας των ηρώων, με παράθεση λεπτομερειών που καταδεικνύουν τη δουλειά και το μεράκι της δημιουργού.
Δεν σας κρύβω πως η γραφή της Ευρυδίκης, με μάγεψε από τις πρώτες σελίδες. Οι περιγραφές της, οι λογοτεχνικές της βουτιές στα ενδότερα των χαρακτήρων, ειδικά της πρωταγωνίστριας, ακόμα και οι επιτηδευμένες λεπτομέρειες που προσθέτουν αυτή την αίγλη σ’ ένα μυθιστόρημα, έκαναν τις σελίδες να κυλούν γρήγορα, κι έτσι το βιβλίο, παρά τη μεγάλη του έκταση, δεν αποδείχθηκε κουραστικό.
Κάποτε, κάποιος είπε πως τέσσερα πράγματα είναι πάντα περισσότερα από ό,τι νομίζουμε. Τα χρόνια μας, τα χρέη μας, τα σφάλματά μας και οι εχθροί μας. Ζούμε σε μια εποχή που αρχίζουμε για τα καλά να συνειδητοποιούμε ετούτη την οδυνηρή αλήθεια. Ίσως γι’ αυτό και να είναι επιβεβλημένη η επιστροφή στην ιστορική αλήθεια, εκεί όπου τα χρόνια, παρότι πολλά, μπορείς να τα ξαναζήσεις σε μια στιγμή, εκεί όπου τα χρέη, παρότι τεράστια, μπορείς να τα ξεπληρώσεις με ευγνωμοσύνη, εκεί όπου τα σφάλματα, παρότι πάμπολλα, μπορούν να σε οδηγήσουν στο σωστό δρόμο, κι εκεί όπου οι αλλοτινοί εχθροί μπορούν να μετατραπούν σε τωρινούς συμμάχους.
Έχουν περάσει 183 χρόνια από τη δολοφονία του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια. Οι βρετανικές αρχές συνεχίζουν να θεωρούν το φάκελο της υπόθεσης άκρως απόρρητο, μη επιτρέποντας την πρόσβαση σ’ αυτόν. Είναι ακόμα πιο τραγικό όμως, εμείς οι ίδιοι, με τις επιλογές και τη στάση μας, να αποκλείουμε χωρίς λόγο και αιτία την πρόσβασή μας στα ίδια εκείνα τα μονοπάτια της ιστορίας, που έχουν τόσα πολλά να μας διδάξουν. Κι ετούτο το βιβλίο, το νέο σου βιβλίο, Ευρυδίκη , αποτελεί μια ακόμα καλή αφορμή. Να στρέψουμε την προσοχή μας και πάλι προς το μέρος της, και να οπλίσουμε το σημερινό μας αίολο βήμα με τις αλλοτινές μας ιστορικές στιβαρές παραστάσεις.
Ευρυδίκη, είμαι σίγουρος πως ετούτο το νέο σου παιδί, θα αγαπηθεί τόσο από το αναγνωστικό κοινό, όσο κι από την ίδια την ιστορία.
Σας ευχαριστώ.
Published on September 28, 2014 03:31
September 26, 2014
Στα σκαλοπάτια τ' Ουρανού
Με μεγάλη χαρά και ιδιαίτερη τιμή θα πω δυο λόγια για ένα εξαιρετικό ιστορικό μυθιστόρημα μιας επτανήσιας συγγραφέως στα πλαίσια των εκδηλώσεων "Διάλογος με την Ιστορία 2014". Η παρουσίαση θα πραγματοποιηθεί σε ένα γεμάτο τριήμερο με εκδηλώσεις λόγου στη μνήμη του πρώτου κυβερνήτη της χώρας, Ιωάννη Καποδίστρια.
Published on September 26, 2014 11:07


