Cengiz Çandar's Blog, page 269

ABD borsaları yükseldi

New York borsası, ABD’de başkanlık görevini devralan Donald Trump’ın politikalarının yatırımcıların odağına yerleşmesiyle günü yükselişle tamamladı.

Kapanışta Dow Jones endeksi, 500 puanın üzerinde değer kazandı ve yüzde 124 artarak 44.026,30 puana ulaştı.

S&P 500 endeksi yüzde 0,88 artışla 6.049,30 puana ve Nasdaq endeksi yüzde 0,64 kazançla 19.756,78 puana çıktı.

ABD’nin 47. Başkanı Donald Trump’ın ABD Kongresi’nde düzenlenen törende yemin ederek görevine başlaması ve göçmenlikten enerjiye birçok konuda ilk kararnamelerini imzalaması sonrası pay piyasalarında pozitif bir seyir izlendi.

Görevinin ilk gününde Biden yönetiminin politikalarını geçersiz kılan çok sayıda başkanlık kararnamesine imza atan Trump, yeni tarifeler uygulanmasına yönelik somut bir adım atmadı, ancak federal kurumlara, Çin, Kanada ve Meksika başta olmak üzere ülkelerin haksız ticaret uygulamalarını ve döviz politikalarını inceleme talimatı veren kapsamlı bir genelge yayımladı.

Trump ayrıca 1 Şubat’ta Kanada ile Meksika’ya yüzde 25 düzeyinde gümrük vergisi getirmeyi düşündüğünü söyledi.

Analistler, yatırımcıların, ticaret savaşını ve enflasyonist baskıları tetikleyebileceği endişesiyle Trump’ın tarife politikalarına ilişkin gelişmelere karşı duyarlı olduğunu belirtti.

Trump’ın ikinci dönemine beklenenin aksine tarife artışlarıyla başlamaması yatırımcıları bir miktar rahatlattı.

Söz konusu gelişmelerle, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,56 seviyesine gerilerken, dolar endeksi yüzde 1’i aşkın düşüşle 107,8 seviyesinden işlem gördü.

Trump’ın tarifeler konusunda somut bir plan ortaya koymaması sonrası geniş tedarik zincirleri nedeniyle olası tarifelere karşı kırılgan görülen sektörlerden biri olan otomotiv şirketlerinin hisselerindeki yükseliş dikkati çekti.

ABD’li otomobil üreticilerinden Ford’un hisseleri yüzde 2,5, General Motors’un hisseleri ise yüzde 5,7 değer kazandı.

Benzer şekilde Çinli otomotiv şirketlerinden Xpeng ve Li Auto’nun da ABD’de işlem gören hisseleri sırasıyla yüzde 6,2 ve yüzde 5,3 yükseldi.

Trump’ın, Biden yönetiminin 2030 yılına kadar tüm yeni otomobil satışlarının yarısının sıfır emisyonlu araçlar olmasını ve 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşılmasını hedefleyen kararnamelerini geçersiz kılması sonrası ABD’li elektrikli otomobil üreticisi Tesla’nın hisseleri ise yüzde 0,6 geriledi.

Kurumsal tarafta ise ABD’nin büyük sanayi şirketlerinden 3M’in hisseleri, şirketin dördüncü çeyrekte beklenenden iyi gelen finansal sonuçları sonrası yüzde 4,1 değer kazandı.

Teknoloji şirketi Oracle’ın hisseleri de şirketin ABD’de yapay zeka altyapısı kurmak için OpenAI ve SoftBank ile ortak bir girişimde bulunacağına dair haberler sonrası yüzde 7,2 yükseldi. (AA)

ABD borsaları yükseldi yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

Refah Sınır Kapısı açılıyor

Mısır ile Gazze Şeridi arasındaki Refah Sınır Kapısı’nın, Filistin tarafında yapılacak tadilat ve düzenlemenin ardından birkaç gün içinde açılacağı belirtildi.

Mısır’daki Vatan gazetesine göre, Kuzey Sina Valisi Halid Mucavir, il sınırları içinde bulunan Refah Sınır Kapısı’nda incelemelerde bulundu.

İncelemelerinin ardından açıklamalar yapan Mucavir, “Refah Sınır Kapısı birkaç gün içinde her iki taraftan açılacak ve bu da yardımların daha rahat girmesini sağlayacak.” dedi.

Mucavir, sınır kapısının Filistin tarafında, geçen süreçte, yıkım olduğunu ve onarımların tamamlanmasının ardından kapının hemen açılacağını söyledi.

İsrail ile Hamas arasında yapılan ateşkes anlaşmasına göre Refah Sınır Kapısı’nın 25 Ocak Cumartesi günü yeniden açılması gerekiyor.

İsrail ordusu, Mayıs 2024’te Refah Sınır Kapısı’nın da içinde yer aldığı Philadelphi Koridoru’nu işgal etmişti.

Philadelphi Koridoru’nun işgalinin ardından Gazze’deki Filistinlilerin dünyaya açılan tek kapısı, Refah Sınır Kapısı kapanmış, Refah’ın kapanmasıyla Gazze’ye giren yardımların oranının düşüşü verilere yansımıştı. Ayrıca yurt dışında tedavi edilmesi gereken Gazze’deki Filistinli ağır yaralı ve hastaların Gazze’den çıkarılması engellenmişti. (AA)

Refah Sınır Kapısı açılıyor yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

California yeniden alarma geçti

– ABD’nin California eyaletinde 27 kişinin ölümüne, 40 bin dönümden fazla alanın tahribatına yol açan yangın büyük ölçüde kontrol altına alınmışken bölgede yeniden şiddetlenen rüzgarlarının yeni yangınlara sebep olabileceğinden endişe ediliyor.

California’nın Los Angeles kentinde 12 binden fazla ev ve iş yerinin kül olmasına neden olan yangınlardan sonra, daha güneydeki San Diego kentinde de şiddetli rüzgarlar nedeniyle yangınlar çıktı.

California Ormancılık ve Yangın Koruma İdaresi, yaptığı açıklamada, San Diego bölgesinde çıkan Lilac ve Pala isimli yeni yangınların kontrol altına alındığını ancak yeni yangınların çıkmasının muhtemel olduğunu belirtti.

Yetkililer, hızı yer yer saatte 120 kilometreyi bulan şiddetli rüzgarların, perşembe gününe kadar esmeye devam edeceği, bununla birlikte yeni yangınların çıkma ihtimaline karşı azami ölçüde tedbir alındığı ve her türlü yangınla mücadele aracının hazır bekletildiği yönünde bilgilendirmelerde bulundu.

Ayrıca, Los Angeles ilçe sınırları içindeki yangın bölgesinde yağmur ihtimalinin olduğu, iyi karşılanacak yağmurun sağlık konusunda bazı sıkıntılara yol açabileceği endişesi paylaşıldı.

Şehir yetkililerinin açıklama ve uyarılarında, “Los Angeles yangınlarından çıkan kül, yüzey suyu akışı ve rüzgar yoluyla kıyı sularına karışabilir. Kül, insan sağlığına zararlı olabilecek arsenik, diğer metaller ve asbest gibi maddeler içerebilir.” ifadelerine yer verildi.

Los Angeles İlçe Halk Sağlığı Dairesi bölge sakinlerine, kuvvetli rüzgarlar ve yangınların geride bıraktığı parçacıkların ilçe genelindeki hava kalitesini etkileme potansiyeli olduğu konusunda hatırlatma yaptı.

Ayrıca vatandaşlar, yangın küllerinin karışmış olma ihtimaline karşın belirli plajlarda denize girilmesinin tehlikeli olabileceği; deniz suyunun “sağlığa zararlı arsenik, diğer metaller ve asbest gibi maddeler içerebileceği” konusunda uyarıldı. (AA)

California yeniden alarma geçti yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

Meksika’da da Trump etkisi: İstemiyoruz

 Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum, ABD’ye gitmek amacıyla Meksika’ya gelen düzensiz göçmenlerin ait oldukları ülkelere gönderileceğini duyurdu.

Ulusal Saray’daki günlük basın toplantısında konuşan Sheinbaum, ABD’den ülkesine gönderilecek ya da ABD’ye gitmek için Meksika’da bulunanları ülkelerine insani şekilde yollanacağını belirtti.

Sheinbaum, “Başta Guatemala olmak üzere tüm Orta Amerika ülkeleriyle bir anlaşma var, hatta kısa süre önce bu amaca yönelik bir toplantı yapıldı. Küba ile anlaşma var. Belgesiz göçmenler Meksika topraklarına değil, doğrudan geldikleri yere sınır dışı edilmesi gerekiyor.” ifadelerini kullandı.

Ülkesinde bulunan düzensiz göçmenlere insani ilgi gösterileceğini dile getiren Sheinbaum, “Mesele şu ki, eğer bu insanlar Meksika topraklarındaysa, insani nedenlerle onlarla ilgileniyoruz ancak göç politikamız çerçevesinde, yabancı oldukları için ait oldukları ülkelerine geri dönmelerini istiyoruz.” dedi.

Sheinbaum, ABD’li yetkililerle göçmenlerin durumuna ilişkin görüşme halinde olduklarını ve hükümete geldiklerinden bu yana öncelikli olarak gönüllü geri dönüşleri teşvik ettiklerini kaydetti.

Yemin ettikten sonra konuşma yapan ABD Başkanı Donald Trump, ülkedeki düzensiz göçmen sorununa dikkati çekmiş, 2019’daki gibi yine ABD-Meksika sınırına ilişkin Ulusal Acil Durum ilan edip, yasa dışı göçleri engelleyeceğini ve bu kişileri sınır dışı edeceğini belirtmişti. (AA)

Meksika’da da Trump etkisi: İstemiyoruz yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

Trump’tan yapay zekaya dev yatırım: Yarım trilyon dolar!

ABD Başkanı Donald Trump, yapay zeka altyapısına yönelik 500 milyar dolarlık özel sektör yatırımı yapılacağını açıkladı.

Trump, OpenAI Üst Yöneticisi Sam Altman, SoftBank Üst Yöneticisi Masayoshi Son ve Oracle Yönetim Kurulu Başkanı Larry Ellison’un katılımıyla konuya ilişkin basın toplantısı düzenledi.

OpenAI, Oracle ve SoftBank’ın Stargate adlı ortak bir girişim oluşturacağını duyuran Trump, söz konusu ortak girişimle ABD’nin yapay zeka altyapısına en az 500 milyar dolar yatırım yapılacağını aktardı.

Trump, söz konusu yatırımı “tarihteki en büyük yapay zeka altyapı projesi” olarak nitelendirerek 100 binden fazla Amerikalıya istihdam yaratılmasının öngörüldüğünü kaydetti.

Acil durum kararlarıyla yatırımın gerçekleşmesine yardımcı olacağını belirten Trump, “Çok fazla elektrik üretmeleri gerekiyor ve bu üretimi kendi tesislerinde çok kolay bir şekilde yapmalarını mümkün kılacağız.” dedi.

Trump, “Stargate, yapay zeka alanındaki yeni nesil gelişmeleri desteklemek için fiziksel ve sanal altyapıyı inşa edecek ve buna devasa veri merkezlerinin inşası da dahil olacak.” diye konuştu.

Trump’ın söz hakkı verdiği Oracle Yönetim Kurulu Başkanı Ellison da grubun veri merkezlerinin ilkinin Texas’ta yapım aşamasında olduğunun bilgisini paylaştı.

– ⁠Çin’e yüzde 10 gümrük vergisi uygulamayı değerlendirdiklerini yineledi

Basın mensuplarının sorularını da yanıtlayan Trump, tarifeleri ABD-Meksika-Kanada Anlaşması (USMCA) müzakerelerini erkene almak için mi uygulamayı planladığına dair soruya “Bununla hiçbir ilgisi yok.” yanıtını verdi.

Trump, Meksika ve Kanada’nın bunu durdurabilecekleri halde ABD’de olmaması gereken çok sayıda insanın sınırdan geçmesine izin verdiklerini öne sürerek bu ülkelerden çok büyük oranda fentanilin de ABD’ye girdiğini kaydetti.

ABD Başkanı Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüşmesinde de bu “saçmalığı” (fentanil) ülkede görmek istemediğini söylediğini aktardı.

Çin’e de Meksika ve Kanada’ya gönderdikleri fentanil nedeniyle yüzde 10 gümrük vergisi uygulamayı değerlendirdiklerini yineleyen Trump, tarifeler için 1 Şubat tarihini düşündüklerini dile getirdi.

– Elon Musk’ın TikTok’u satın almasına sıcak bakıyor

Öte yandan Trump, Elon Musk’ın TikTok’u satın almasına sıcak bakıp bakmadığının sorulması üzerine, Musk ya da Oracle Yönetim Kurulu Başkanı Larry Ellison’ın şirketi satın alma fikrine açık olduğunu ifade etti.

Toplantının sonunda, TikTok’u telefonuna indirebileceğini de belirten Trump, “Gençlerin oylarını kazandık. Sanırım Tiktok sayesinde kazandım, bu yüzden Tiktok’un kalbimde özel bir yeri var.” dedi. (AA)

Trump’tan yapay zekaya dev yatırım: Yarım trilyon dolar! yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

Tarifi imkansız acı

Kartalkaya’da Grand Kartal otelinde çıkan yangına gece uykuda yakalanan konuklardan 76’sı öldü, 50’den fazlası yaralandı. Görgü tanıklarına göre, ihmaller zinciri, acının katlanmasına neden oldu. 1 günlük Milli Yas ilan edildi.
Türkiye’nin önemli kayak merkezlerinden 2 bin 200 rakımlı Bolu Kartalkaya’daki Grand Kartal Otel’de önceki gece saat 03.30 sıralarında yangın çıktı. 12 katlı ahşap otelin restoran bölümünde başladığı belirlenen yangında alevler hızla yayıldı. Sömestr tatili nedeniyle doluluk oranının -90 oranında olduğu belirtilen ve 238 misafirin bulunduğu otelde kimi çarşafları bağlayıp camdan sarktı, kimi de 8. kattan atladı.

Yangının ardından ortaya çıkan detaylar, faciaya davetiye çıkaran ihmalleri gözler önüne serdi. Görgü tanıklarının ifadelerine göre, otelde yangın merdivenin, duman detektörünün ve yangın söndürme sisteminin olmadığı, alarm zilleri çalmadığı ve acil çıkış kapısının bulunmadığı iddia edildi. Acı haberi ise İçişleri Bakanı Yerlikaya “76 kişi yaşamını yitirdi” diye duyurdu.

Yangında öldükleri yakınları ve çalıştıkları kurumlarca açıklanan isimler şöyle: 

Özyeğin Üniversitesi’nden Dekan Prof. Atakan Yalçın

 Medical Park Ankara Hastanesi’nden Nöroloji Uzm. Dr. Ahmet Çetiz, eşi Habibe ve çocukları Vedat, Sedat, Esat Çetiz 

Gazeteci Nedim Türkmen, eşi Ayşe Türkmen, oğlu Yüce Ata, kız Ala Türkmen 

Fenerbahçe yüzme sporcusu 11 yaşındaki Vedia Nil Apak ve annesi Ferda Apak 

Dilara Ermanoğlu 

Mehmet Cem Doğan eşi Ayşemin Elif Doğan kızı Ayşe Maya Doğan 

Ceren Yaman Doğan ve Lalin Doğan 

Tarifi imkansız acı yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

Ayşe Barım soruşturmasında Deniz Işın ifade verdi

Ayşe Barım hakkında sosyal medyadaki iddialara yönelik yürütülen soruşturma kapsamında, oyuncu Deniz Işın mağdur olarak savcılığa ifade verdi.

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından bazı sanatçıların ve oyuncuların menajerliğini yapan Ayşe Barım hakkında sosyal medyadaki iddialar üzerine gerçeğin ortaya çıkartılması için re’sen soruşturma başlatılmıştı.

Menajer Ayşe Barım’a yönelik soruşturmada tanık olarak dinlenen ünlü oyuncu Serenay Sarıkaya’nın ifadesine ulaşılmıştı. ID Danışmanlık şirketiyle devam eden sözleşmesi olduğunu dile getiren Sarıkaya, Barım’la aralarındaki iş ilişkisine ilişkin şunları kaydetti:

“Yapım şirketleri tarafından hazırlanan projenin ardından ilgili yapım şirketinin, Ayşe Barım’ın yetkilisi olduğu şirketle iletişime geçerek benim söz konusu projede yer almamı talep etmeleri halinde yapım şirketiyle sözleşme görüşmelerini benim adıma söz konusu şirket yürütmektedir. Eğer yapım şirketiyle aramızda bir sözleşme tanzim edilir ve bir projeye başlanılırsa projenin devamı sırasında yaptığım iş karşılığında ödenecek olan tutar ilgili yapım şirketi tarafından doğrudan benim hesabıma gönderilmektedir.”

“Ancak film ve dizi dışında yer aldığımız bazı reklam projelerinde yapmış olduğum iş karşılığında ödenecek tutar önce menajerlik şirketine havale edilir, yapım şirketi kendi komisyonu ve diğer giderleri aldıktan sonra benim hak ettiğim tutarı bana gönderirler. Bana sorduğunuz şekilde Ayşe Barım’ı kendisine bağlı olarak çalışmayan oyuncuların yer aldıkları projeden çıkarılmasına ve sözleşmelerinin iptaline neden olduğuna şahit olmadım.”

AYŞE BARIM’A YURT DIŞI YASAĞI

Oyunculuk sektöründeki tekelleşme ve manipülasyon iddialarının merceğinde olan Ayşe Barım’a yurt dışı yasağı getirilmişti.

Rekabet Kurumu’nun bazı yapım şirketleri ve ajanslara ‘kartelleşme ve piyasadaki hakimiyetlerini kötüye kullanma’ gerekçesiyle baskın yapmasının ardından yaşanan süreç devam ediyor. ID Danışmanlık Limited Şirketi’nin kurucusu ve ortağı olan menajer Ayşe Barım’a yurt dışına çıkış yasağı ve adli kontrol tedbiri uygulanmasına karar verilmişti

SORUŞTURMA BAŞLATILDI

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nca, bazı sanatçıların menajerliğini yapan Barım hakkında sosyal medyadaki iddialar nedeniyle gerçeğin ortaya çıkarılması için 10 Ocak’ta re’sen soruşturma başlatılmıştı. Barım, sektörde tekelleşmeye neden olduğu iddialarıyla gündeme gelmiş, kendisine karşı çıkan oyuncuları piyasadan uzaklaştırdığı öne sürülmüştü.

Ayşe Barım soruşturmasında Deniz Işın ifade verdi yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

Uzak Şehir birinciliği kaptırmıyor

Kanal D’nin reyting rekorları kıran dizisi Uzak Şehir, heyecanlı bir bölümle ekrana geldi. Kaya’nın tutuklanması herkesi derinden üzerken, Kaya’nın Ecmel’le aynı koğuşta olması, büyük paniğe yol açtı. Nare’nin bebeğini kaybetmesi aileye ikinci şoku yaşattı. Cihan’ın Ecmel’e, “Kardeşime dokunursan seni yaşatmam” tehdidi tansiyonu yükseltti. Dizinin finalinde Alya, Boran’ın videosunu izleyip gözyaşlarına boğuldu.

NARE BEBEĞİNİ KAYBETTİ
Nare’nin bebeğini kaybettiği haberi herkesi derinden üzdü. Alya, Nare’yi teselli etmeye çalıştı ancak Nare, “Ben senin gibi olamadım” diyerek bebeğini kaybettiği için kendini suçladı. Odaya gelen Özkan, bebeğin Şahin’den olduğunu iddia ederek Nare’yi, çocuğu bilerek düşürmekle suçladı. Özkan’ın ağır sözleri karşısında Nare gözyaşlarına boğuldu. Soluğu Sadakat’in yanında alan Özkan, bebeğin Şahin’den olduğunu söyledi. Bunun üzerine Sadakat’ın Özkan’a sert bir tokat atması ortalığı daha da karıştırdı. Şahin ise Nare’nin Özkan’dan ayrılmasını istedi.

CİHAN BEY’İN SELAMI VAR!
Kadir, Kaya’nın yanında olmak için Pakize’yi kaçırarak kendini hapse attırdı. Hapse girer girmez, Kaya’yı sakinleştirmek için bir süre uslu durmaları gerektiğini söyledi. Ancak daha sonra, Ecmel ve adamları, tuvalette Kaya ile Kadir’i köşeye sıkıştırdı ve büyük bir kavga çıktı. Ecmel, Kaya’ya “Son duanı et” dedikten sonra, Cihan’ın adamları ortaya çıkıp “Cihan Bey’in selamı var!” diyerek Ecmel’i etkisiz hale getirdi.

KAÇALIM BURADAN!
Şahin’in “Kaçalım buradan” teklifine, Nare korktuğu için hayır dedi. Hastaneden tek başına kaçan Nare, Alya ve Cihan’a yakalandı. Nare, Cihan’a yalnız kalmaya ihtiyacı olduğunu söyleyince, Cihan Alya’nın da desteğiyle buna izin verdi. Başını abisinin omzuna yaslayan Nare’nin hali, izleyenlere duygu dolu anlar yaşattı.

BORAN’IN VASİYETİ ALYA’YI AĞLATTI
Aksiyonun bir an olsun eksilmediği dizide Cihan, Mine’ye gitti ve flash diski düşürdü. Mine de Boran’ın “Alya ile evlen” dediği videoyu izledi ve rahat bir nefes aldı. Mine, Alya’nın videoyu izlemesini sağladı. Alya’nın videoyu izlediği anlar izleyenleri derinden etkiledi. Dizinin finalinde gözyaşlarına boğulan Alya, Cihan’la göz göze geldi.

ZİRVEDEKİ YERİNİ KAPTIRMIYOR
AyNA Yapım imzalı zirvedeki yerini kaptırmayan Uzak Şehir, TOTAL izleyici grubunda 14,06 reyting 35,14 izlenme payı, AB Kategoride 9,31 reyting 25,17 izlenme payı, 20+ABC1’de ise 12,43 reyting ve yüzde 30,18 izlenme payı alarak tüm kategorilerde birinci oldu. Sosyal medyada ise #UzakŞehir etiketiyle saatler boyu TT listesinde üst sıralarda yer alan dizi sosyal medyaya damga vurdu.

GÜÇLÜ KADRO
AyNA Yapım imzalı Gülizar Irmak’ın senaryosunu yazdığı, Ahmet Katıksız’ın yönetmenliğini yaptığı ‘Uzak Şehir’in oyuncu kadrosunda Ozan Akbaba, Sinem Ünsal, Gonca Cilasun, Müfit Kayacan, Alper Çankaya, Ferit Kaya, Atakan Özkaya, Sahra Şaş, Dilin Döğer, Mine Kılıç, Nazmi Kırık, İlkay Kayku, Sinan Demirer, Zeynep Kankonde, Yunus Eski, Mehmet Polat, Muttalip Müjdeci, Barış Yalçın, Burak Şafak, Yaren Güldiken, Kuzey Gezer yer alıyor.

‘Uzak Şehir’ her pazartesi saat 20.00’de Kanal D’de!

Uzak Şehir birinciliği kaptırmıyor yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

ANALİZ: İkinci Trump döneminde Türkiye-ABD ilişkileri

ABD Başkanı Donald Trump’ın ikinci başkanlık döneminin başlamasıyla Türkiye-ABD ekonomi ilişkilerinde ticaretten enerjiye, savunma sanayisinden yatırımlara kadar işbirliklerine odaklanılacak.

AA muhabirinin yaptığı derlemeye göre, dünyanın ve Türkiye’nin en büyük ikinci ihracatçısı konumundaki ABD ile siyasi, diplomatik ve güvenlik konularının yanı sıra ekonomi başlığının yeni dönemde de ön planda olması bekleniyor.

Bu kapsamda, dün yemin töreniyle görevine başlayan ABD’nin yeni Başkanı Trump’ın alacağı kararların Türkiye-ABD ilişkilerinde etkili olması öngörülüyor.

Trump’ın ilk döneminde Türkiye-ABD ticari ilişkilerinde iki ülke yıllık ortalama 21,6 milyar dolarlık ticarete imza atmıştı.

Türkiye-ABD ticaret hacmi 2020’deki 21,7 milyar dolarlık seviyesinden 2021’de 27,8 milyar dolara, 2022’de 32,1 milyar dolara kadar yükseldi. 2023’te ise tutar 30,7 milyar dolar oldu.

– Ticaretteki rekora yenilerinin eklenmesi hedefleniyor

ABD seçimlerinin yapıldığı ve iki ülke arasındaki ticari ziyaretlerin yoğunlaştığı 2024’te ticaret hacmi 2020’ye kıyasla yaklaşık yüzde 50 artarak 32,5 milyar dolara ulaştı ve rekor olarak kayıtlara geçti.

Türkiye’den ihraç edilen ürünlere bakıldığında kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ile mücevherci eşyası gibi sektörler öne çıktı.

İki ülke arasındaki ticaret hacminin 100 milyar dolara çıkarılması yönünde ortak hedef bulunuyor. Trump’ın yeni döneminde atılacak adımlar ve karşılıklı ziyaretlerle ekonomik ve ticari ilişkilerin hedef doğrultusunda geliştirilmesi ve yeni rekorlara imza atılması bekleniyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Eylül 2024’te Birleşmiş Milletler (BM) 79. Genel Kurulu’na katılmak üzere gittiği New York’ta, Türkevi’nde ABD’de faaliyet gösteren bazı düşünce kuruluşu temsilcileriyle bir araya gelmişti. Buradaki yuvarlak masa toplantısında konuşan Erdoğan, söz konusu hedefe ulaşılmasına ilişkin, “2023’te ticaret hacmimiz 30 milyar doları geçse de biz bu rakamı 100 milyar dolar seviyesine çıkarabileceğimiz kanaatindeyiz.” ifadesini kullanmıştı.

Ticaret Bakanı Ömer Bolat da iki ülke ilişkilerinin farklı alanlarda yıllardır devam ettiğine dikkati çekerek, ABD ile askeri, savunma, siyasi, ekonomi ve ticaret alanında istikrarlı ilişkilerin bulunduğunu dile getirmişti.

– Karşılıklı yatırımların artması öngörülüyor

Trump’ın yeni döneminde Türkiye-ABD ekonomi ajandasında öne çıkacak başlıklardan biri de karşılıklı yatırımlar olacak.

Türkiye’de ABD sermayesine sahip 2 binden fazla şirket bulunuyor. Ticarette olduğu gibi karşılıklı yatırımlarda da artış trendi dikkati çekiyor.

Bu süreçte ulaşım iletişim imkanlarının da artması bekleniyor. Türk Hava Yolları, ABD’deki uçuş noktası sayısını bahar aylarıyla birlikte 14’ten 15’e çıkarmaya hazırlanıyor. Türkiye’nin FATF’ın “Gri Liste”sinden çıkması, CDS puanlarındaki düşüşün ve sağlanan desteklerin ABD’den yeni yatırımcılara kapı açması bekleniyor.

– Gümrük tarifelerinin Türkiye’ye yansımaları

Trump’ın seçimi kazandıktan sonra dile getirdiği “farklı ülkelere gümrük tarifeleri uygulayacağı” yönündeki açıklamalarının ardından sürecin Türkiye’ye muhtemel yansımaları da iki ülke ilişkilerinde öne çıkacak.

ABD’nin yeni Başkanı, görevi devralır almaz Oval Ofis’teki konuşmasında, Kanada ve Meksika’dan ithal edilen ürünlere yönelik yüzde 25’lik gümrük tarifesi uygulamasına 1 Şubat’ta başlamayı düşündüklerini ifade etmişti.

Türkiye özelinde uygulanan gümrük vergilerine ilişkin de Ticaret Bakanı Ömer Bolat geçen ay, “Özellikle ticaret alanında, başta tekstil sektöründeki gümrük vergilerinin düşürülmesi, çelik sektöründeki kısıtlama tedbirlerinin kaldırılması gibi ticarette beklentilerimiz var.” değerlendirmesinde bulunmuştu.

– Trump’ın enerji sektöründe alacağı kararlar masada olacak

ABD Başkanı’nın, görevinin ilk gününde enerjiye ilişkin aldığı kararlar da bulunuyor.

Trump başkanlık kararnamesiyle “ulusal enerji acil durumu” ilan etmesi dikkati çekerken bunun küresel enerji piyasaları üzerindeki etkileri ve iki ülke arasındaki enerji işbirliğine yansımaları da öne çıkacak başlıklardan biri olacak.

Ayrıca, Türkiye ve ABD arasında enerji ve maden alanında ikili işbirliğinin artırılması amacıyla çeşitli çalışmaların yapılması bekleniyor.

Geçen yıl iki ülke arasında başlatılan Enerji ve İklim Diyaloğu mekanizmasıyla enerji dönüşümü ve iklim değişikliği alanında işbirliğinin geliştirilmesi amaçlanıyor.

Trump yeni döneminin ilk adımlarından birini atarak, ABD’nin Paris İklim Anlaşması’ndan çekilmesi kararına da onay vermişti.

– Uzay ve teknolojideki işbirliğinin ilerletilmesi bekleniyor

Türkiye ile ABD firmaları arasında uzaydan teknolojiye kadar çeşitli alanlarda işbirlikleri bulunuyor. Trump’ın yeni döneminde bu alanlarda da ilerlemeler kaydedilmesi öngörülüyor. Trump’ın yakın ilişkisi olduğu bilinen teknoloji devi şirketlerle Türkiye’deki şirketlerin yeni yatırım ve işbirliklerine imza atmaları hedefleniyor. ABD’nin yeni Başkanı’nın görevi devraldığı törende dünyanın önde gelen teknoloji şirketlerinin yöneticileri de dikkati çekmişti. Türkiye, ilk insanlı uzay yolculuklarını geçen yıl ABD’den gerçekleştirirken TÜRKSAT 6A’yı da bu ülkeden uzaya göndermişti. Milli Uzay Programı doğrultusunda atılacak yeni adımlarda ABD ile temas trafiğinin yoğunlaşması bekleniyor.

– Savunma sanayisindeki engellerin aşılması öngörülüyor

Türkiye ile ABD arasında savunma sanayisi alanında işbirliğini geliştirme potansiyeli bulunuyor.

Trump’ın yeni döneminde ABD’nin Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşılık Verme Yasası (CAATSA) kapsamında Türkiye’ye yönelik kararlarını gözden geçirmesi isteniyor. İki ülkenin “müttefiklik” anlayışıyla meseleye yaklaşması ve sürecin olumlu sonuçlanması halinde bunun savunma sanayisindeki işbirliğini ilerletmesi bekleniyor.

– ABD’den gelen turist sayısında rekor hedefi

Diğer taraftan iki ülke arasındaki ilişkilerin olumlu yönde ilerlemesinin turizme de yansıması öngörülüyor. Türkiye’yi 2021 yılında 363 bin 427, 2022 yılında 1 milyon 15 bin 363, 2023 yılında 1 milyon 348 bin 400 ABD’li turist ziyaret etmişti. Henüz 2024 verileri açıklanmasa da 11 aydaki 1 milyon 364 bin 631 turist sayısı rekor olarak kayıtlara geçti.

Yeni dönemde de ABD’den gelen turist sayısında bu rekorun aşılması öngörülüyor.  (Mert Davut/AA)

ANALİZ: İkinci Trump döneminde Türkiye-ABD ilişkileri yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.

İşte 2024’te en çok tercih edilen SUV modeller

2024 yılında satılan sıfır otomobiller arasında gövde tiplerine göre yapılan değerlendirmede, yüzde 56,8’lik pazar payıyla SUV modeller ilk sırada yer aldı.

Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) verilerine göre, 2024 Ocak-Aralık döneminde Türkiye’de sıfır otomobil ve hafif ticari araç satışları, önceki yıla göre yüzde 0,5 artışla 1 milyon 238 bin 509 adede ulaşarak tüm zamanların yıllık satış rekorunu kırdı.

Otomobil satışları, 2024 yılında önceki seneye göre yüzde 1,3 oranında artarak 980 bin 341 adet oldu. Gövde tiplerine göre değerlendirildiğinde, yüzde 56,8 pay ve 556 bin 548 satışla SUV otomobiller en çok tercih edilen gövde tipi olarak öne çıktı.

SUV otomobilleri, yüzde 25,4 pay ve 248 bin 902 satışla sedan, yüzde 16,8 pay ve 164 bin 443 adetle hatchback otomobiller takip etti.

AA muhabirinin ODMD verilerinden derlediği bilgilere göre, söz konusu dönemde SUV otomobiller arasında satılan 85 bin 579 adetle yüzde 15’lik payı yerli üretim otomobiller oluşturdu.

Motor tipine göre, SUV otomobillerin 319 bin 956’sı benzin motorlu, 111 bin 123’ü hibrit motorlu, 86 bin 365’i elektrikli ve 39 bin 104’ü dizel motorlu tercih edildi.

Geçen yıl, Türkiye’nin en çok tercih edilen SUV modellerinde 30 bin 93 adetlik satışla ilk sırada Togg T10X yer aldı. Onu, 25 bin 526 adetle Fiat Egea Cross, 20 bin 933 adetle Renault Duster, 19 bin 132 adetle Nissan Qashqai ve 18 bin 612 adetle Peugeot 2008 takip etti.

Türkiye genelinde 2024 yılında en çok satılan ilk 20 SUV model şu şekilde sıralandı:

MarkaModelToplamTOGGT10X30.093FIATEgea Cross25.526RENAULT-DaciaDuster20.933NISSANQashqai19.132PEUGEOT200818.612HYUNDAIBayon17.581CHERYTiggo 8 Pro16.083CHERYTiggo 7 Pro15.447DACIASandero15.174VOLKSWAGENTaigo14.115CHERYOmoda 512.900VOLKSWAGENTiguan12.792PEUGEOT40811.986TESLAModel Y11.534VOLKSWAGENT-ROC10.848MGHS10.452OPELMokka10.352TOYOTAC-HR10.322OPELGrandland9.410SKODAKamiq9.280

İşte 2024’te en çok tercih edilen SUV modeller yazısı ilk önce Radikal üzerinde ortaya çıktı.