पहिले प्रेम

by Vishnu Sakharam Khandekar

एखाद्या लहान मुलाला कितीही खेळणी दिली, तरी जोपर्यंत खेळायला दुसरा जोडीदार मिळत नाही, तोपर्यंत त्याला त्या खेळण्यांची गंमत वाटत नाही. कॉलेजातल्या मुलांमुलांचेही तसेच होते. पण खेळातला जोडीदार आयुष्यातला जोडीदार होर्इलच, म्हणून कुणी सांगावे? क्रिकेटच्या टीममध्ये एखाद्या महाराजापासून कारकुनापर्यंत निरनिराळ्या दर्जांचे खेळाडू असतात ना? खेळ खेळताना ते अगदी खेळीमेळीने वागतात. पण तेवढ्यामुळे काही ते आयुष्यात एकमेकांचे जिवलग मित्र होत नाहीत. कॉलेजच्या आयुष्यक्रमात आपण ज्याला प्रेम म्हणतो, ते पुष्कळदा अशा प्रकारचे असते. बाहेरच्या सृष्टीत सुरवंटाची फुलपाखरे होतात; पण मनुष्याच्या मनातल्या फुलपाखरांचे सुरवंट होतात, अशी यावर तुम्ही टीका कराल! पण मला वाटते – कॉलेजातले प्रेम हे एक स्वप्न असते. नाही तरी त्या वयात स्वप्नाळू डोळ्यांनीच मुले जगाकडे पाहत असतात! मनुष्य ज्याच्या आधारावर जगतो, प्रसंगी ज्याच्यासाठी आनंदाने मरायलाही तयार होतो, ते प्रेम नुसते स्वप्नाळू असून चालत नाही!