Tales of the Dying Earth in Sword & Sorcery: "An earthier sort of fantasy"

Apr 19, 2013 Bokeshi rated it it was amazing

Shelves: fantasy, owned-books

What can one possibly say about a book that almost singlehandedly defined an entire sub-genre of SF and fantasy? Jack Vance is a legendary author who needs no introduction, and this is his most quintessential work. Even though I prefer some of his other books more (e.g., Lyonesse or Planet of Adventure), the Dying Earth quartet is doubtless a masterpiece. It's whimsical, opulent and darkly magical, much like the world at the end of time in which these stories take place. People who don't have an What can one possibly say about a book that almost singlehandedly defined an entire sub-genre of SF and fantasy? Jack Vance is a legendary author who needs no introduction, and this is his most quintessential work. Even though I prefer some of his other books more (e.g., Lyonesse or Planet of Adventure), the Dying Earth quartet is doubtless a masterpiece. It's whimsical, opulent and darkly magical, much like the world at the end of time in which these stories take place. People who don't have an appreciation of irony and baroque language may want to skip this one; the rest of you, rejoice--you've just discovered a treasure.

* * *

Džek Vens, legendarno ime u krugovima poznavalaca zlatnog doba naučne fantastike, dobitnik je svih najvećih žanrovskih nagrada i priznanja za svoje književno stvaralaštvo, uključujući i prestižnu Grand Master Award za životno delo (titula koju deli samo 30-ak najznačajnijih autora spekulativne fikcije). Međutim, iz nekih nepojmljivih razloga njegov rad nikad nije prevođen na srpski jezik.

Vens kroz svoju raskošnu prozu koristi čitavo bogatstvo engleske leksike i stoga definitivno nije lak autor za prevođenje; čitati njega na srpskom bilo bi jednako čitanju Šekspira na srpskom (i ne, poređenje nije sasvim arbitrarno -- Vens je po mnogo čemu Šekspirov žanrovski pandan). Možda je to jedan od razloga njegove zanemarenosti na ovim prostorima, i možda je, na kraju krajeva, tako i bolje. Čitaoci koji se odvaže na lutanja van granica domaćih publikacija sigurno će, pre ili kasnije, u moru zanemarenih i previđenih pisaca (posebno žanrovskih pisaca), otkriti i Džeka Vensa, koji je u toku svoje 60-godišnje spisateljske karijere bio zaslužan za neka od najvećih dostignuća na polju SF i Fantasy žanra.

Istina, Vens je izbacio i nekoliko osrednjih dela, kao i par promašaja, ali to je zbilja minorna packa u karijeri pisca aktivnog više od pola veka, pisca koji iza sebe ima preko 70 naslova, od kojih je većina konzistentno natprosečnog (a nekoliko njih čak vrhunskog) kvaliteta. Svejedno, mora se priznati činjenica da Vens poseduje vrlo karakterističan stil koji se neće dopasti svakome -- njegov fokus na ekscentrične kulture i bizarna društvena uređenja na uštrb karakterizacije i zapleta možda će zbuniti neke čitaoce, dok će njegova sklonost ka formalnim, arhaičnim i ironičnim dijalozima možda odbiti druge -- ali oni koji vole divlje uzlete mašte, ciničan smisao za humor i jedinstvenu eleganciju jezičkog izraza, sigurno neće biti razočarani.

Ipak, nemojte mi verovati na reč; bolje potražite neku knjigu Džeka Vensa i sami proverite šta znači biti neprikosnoveni majstor žanra. Majstor na čijem su se oltaru klanjali Martin, Gejmen, Pračet, Simons, Vulf, Legvinova, Zelazni, Herbert itd. Samo zapamtite da se Vens ne čita zbog slojevitih likova i komplikovanih zapleta; on se čita zbog verbalnih doskočica, melodičnog stila, nepresušne imaginacije; zbog čudesnih svetova neprevaziđene lepote, neobičnih običaja koji u njima vladaju, i još neobičnijih individua koje ih nastanjuju; zbog pikaresknih pustolovina koje pod svetlucavom površinom često kriju mračne i oštre društvene satire. I budite spremni na to da će vam mnogi od gore navedenih pisaca, nakon čitanja Vensa, delovati kao bledunjavi amateri.

Premda je Džek Vens danas najpoznatiji po crnohumornoj i labavo povezanoj Dying Earth tetralogiji (čija dva središnja romana govore o Kugelu Promućurnom, verovatno najnespretnijem zlikovcu žanrovske književnosti), po meni su njegova dva ubedljivo najveća ostvarenja spektakularna Lyonesse trilogija (savršena antiteza Tolkinovom Gospodaru prestenova) i veličanstveni četvorodelni roman Planet of Adventure (briljantan omaž Berouzovom Barsum serijalu). Sva ova dela postoje u omnibus izdanjima koja se mogu relativno lako naći, a moja najtoplija preporuka se podrazumeva.

Radujte se, budući čitaoci! Pred vama je kovčeg s blagom koji samo čeka da ga otvorite.

(Deo neobjavljenog eseja o stvaralaštvu Džeka Vensa pisanog lani.) ...more

10 likes · Like · see review

Aug 06, 2013 Fred Dailey rated it it was amazing · review of another edition

Vance crafts a series of tales that will both delight and disturb you. Earth at the end of days...Magic has returned... and Chun the Unavoidable.

Like · see review

Feb 17, 2015 Joe Kilmartin rated it really liked it · review of another edition

This is really witty, fun, reading - despite what some of the pedants hereabouts might have you think. Very much an earthy story of superscientific to the point of magic rascals making their way in the Earth's final days. Very much a celebration of life even though the protagonists are rather venal jerks. ...more

Like · see review