4 3 2 1 in Around the World in 80 Books

Jun 04, 2017 Ryan rated it it was amazing · review of another edition

Shelves: borrowed, 2017

Epic. Purely, and simply, epic.

3 likes · Like · see review

Dec 02, 2018 Tok rated it really liked it

Shelves: read-in-english, ebooks

เรื่องราวของอาร์ชี่ เฟอร์กูสันเด็กชายที่เติบโตมากับช่วงยุค 60 ในนิวยอร์ค เรื่องราวเริ่มขึ้นด้วยบท 0 ในเรื่องตั้งแต่รุ่นปู่ชาวยิวย้ายมาจากรัสเซียช่วงสงครามโลก ให้กำเนิดพ่อของเฟอร์กูสัน เล่าถึงแม่ของเฟอร์กูสันที่ไม่ลงรอยกับพี่สาว แม่กับพ่อแต่งงานกัน พ่อของเขาเปิดร้านค้าร่ำรวย แต่มีพี่ชายสองคนเกาะกิน เรื่องดำเนินเรื่อยมาจนถึงแผนร้ายของพี่ชายทั้งสอง และเรื่องถูกแบ่งออกเป็นสี่เส้นทาง

เส้นทางแรก: อาร์ชี่มีชีวิตอับจนเพราะพี่ชายชองพ่อวางแผนขโมยของและวางเพลิงร้าน ชีวิตในทางนี้จะบรรยายถึงกีฬาและการเมืองอย เรื่องราวของอาร์ชี่ เฟอร์กูสันเด็กชายที่เติบโตมากับช่วงยุค 60 ในนิวยอร์ค เรื่องราวเริ่มขึ้นด้วยบท 0 ในเรื่องตั้งแต่รุ่นปู่ชาวยิวย้ายมาจากรัสเซียช่วงสงครามโลก ให้กำเนิดพ่อของเฟอร์กูสัน เล่าถึงแม่ของเฟอร์กูสันที่ไม่ลงรอยกับพี่สาว แม่กับพ่อแต่งงานกัน พ่อของเขาเปิดร้านค้าร่ำรวย แต่มีพี่ชายสองคนเกาะกิน เรื่องดำเนินเรื่อยมาจนถึงแผนร้ายของพี่ชายทั้งสอง และเรื่องถูกแบ่งออกเป็นสี่เส้นทาง

เส้นทางแรก: อาร์ชี่มีชีวิตอับจนเพราะพี่ชายชองพ่อวางแผนขโมยของและวางเพลิงร้าน ชีวิตในทางนี้จะบรรยายถึงกีฬาและการเมืองอย่างหนัก โดยเฉพาะช่วงสงครามเวียดนามและการลุกฮือของนักศึกษาในปี 1968

เส้นทางที่สอง: อาร์ชี่อ่อนแอตั้งแต่เด็กๆ เขาอ่านวรรณกรรมคลาสสิกบ่อยขณะนอนติดเตียง และมีความสุขดีกับพ่อของเขา เขาสนใจการเขียนและเริ่มทำหนังสือพิมพ์กับเพื่อน

เส้นทางที่สาม: พ่อของเขาตายเพราะเหตุไฟไหม้ร้าน เขากับแม่ตระเวนดูหนังกันอยู่ช่วงนึง ชะตาชีวิตเส้นนี้จึงเกี่ยวข้องกับหนังมากกว่าทางอื่นๆ รวมถึงเรื่อง sex ปารีส และการเขียนหนังสือ

เส้นทางที่สี่: พ่อของเขารวยมากและย้ายบ้านบ่อย เขาเหินห่างกับพ่อ ในเส้นเรื่องนี้เขามีเพื่อนรักที่ชื่อเหมือนกัน เขาเขียนเรื่องสั้น ดูหนังเงียบของพี่น้อง Marx อยากเป็นนักเขียน ขอทุนเรียนหนังสือ และมีเรื่องทะเลาะวิวาทประเด็นสีผิว

ตอนแรกเรานึกว่ามันจะเป็นแบบเรื่อง Blind Chance ของคีสลอฟสกี ที่แบ่งชะตาชีวิตของชายหนุ่มผู้ที่ขึ้นรถไฟไม่ทัน/ทันและตกไปอยู่ในกลุ่มอุดมการณ์การเมืองที่แตกต่างกัน แต่พอล ออสเตอร์กลับเขียน 4 3 2 1 ในอีกรูปแบบ กล่าวคือ แม้สิ่งที่อาร์ชี่เผชิญจะแตกต่างกันออกไปในสี่เส้นทาง แต่ออสเตอร์กลับเลือกที่จะคงบุคลิกลักษณะของตัวละครหลักอย่างอาร์ชี่ (หลงรัก Amy / ชอบวรรณกรรม / ชอบดูหนัง) และตัวละครรองหลายตัวที่ overlap กันอยู่ในหลายเส้นเรื่องไว้ หรือเหตุการณ์ทางสังคมในยุคนั้น ที่บทบาทของอาร์ชี่ในแต่ละเส้นเรื่องต่างกันออกไป ยกตัวอย่างเช่นเหตุการณ์ประท้วงของคนผิวสีที่ Newark ในเส้นเรื่องนึงเขาเป็นประจักษ์พยานโดยตรง ในขณะที่อีกเรื่องเขากลับเป็นแค่ผู้รับฟังข่าว

กระทั่งเรื่องความเง*ยน เพราะมีตัวละครที่อาร์ชี่หลงรักชื่อ Amy อยู่ในทุกเรื่อง แต่ความรักที่เหมือนจะดูดีกับ Amy ในทุกเส้นเรื่องกลับจบลงด้วยชะตากรรมอันแตกต่างกัน เรารู้สึกว่าออสเตอร์พยายามเขียนโดยมีภาพในหัวว่าอาร์ชี่ 1, อาร์ชี่ 2, อาร์ชี่ 3 และอาร์ชี่ 4 คือคนเดียวกัน แต่เผชิญสถานการณ์ สภาพแวดล้อม และตัวแปรที่แตกต่างกัน (แม้ตัวแปรบางตัวจะไม่ต่างกัน แต่เข้ามาในรูปแบบที่ไม่เหมือนกัน) เช่น อาร์ชี่ 4 ผู้สัมผัสประสบการณ์ทางเพศจนเสพติด ในขณะที่อาร์ชี่ 1 ไม่เคยเจอเหตุการณ์นี้ แต่ถ้าเราลองคิดดูว่าอาร์ชี่ 1 มาเจอเหตุการณ์แบบอาร์ชี่ 4 เขาอาจจะเป็นเลือกตัดสินใจแบบอาร์ชี่ 4 ก็เป็นได้ แต่ก็นั่นแหละ อย่างที่ในหนังสือได้บอกไว้ “You'll never know if you made the wrong choice or not. You would need to have all the facts before you knew, and the only way to get all the facts is to be in two places at the same time--which is impossible.” ไม่มีใครรู้หรอกว่าจะเป็นอย่างไร หรืออย่างตัวละครคนผิวสีที่โผล่มาเรื่องเพื่อรองรับการเล่าเรื่องของผู้เขียนในมากกว่าหนึ่งเส้นเรื่องอย่างมีนัย แม้จะโผล่มาด้วยบทบาทที่ต่างกัน แต่ต่างก็เป็นภาพสะท้อนของสังคมที่ออสเตอร์จงใจสอดแทรกเข้ามาในเรื่อง

ตอนแรกๆ สิ่งที่เราเบื่อคือพาร์ตการบรรยายกีฬา แต่การบรรยายกีฬาก็กลายเป็นสิ่งเล็กน้อยไปเลยเมื่อเทียบกับการบรรยายเหตุการณ์ประท้วงในช่วงท้าย ที่ไม่ได้ทำอะไรมากกว่าการบรรยายถึงเหตุการณ์โดยรวมแบบวิกิพีเดียไปเรื่อยๆ (เผลอๆ วิกิอาจให้ภาพได้ครอบคลุมกว่าอีก) และทำให้เราหลุดจากเรื่องมาพอสมควรเพราะมันไม่ได้โฟกัสตัวละครอีกต่อไปแล้ว มันมาโฟกัสกับตัวเหตุการณ์แทน แต่ในขณะเดียวกันก็มิได้ลงลึกถึงตัวมนุษย์เท่าไหร่ ซึ่งทำให้สิ่งที่เขาเล่าไม่น่าสนใจเอาซะเลย

เราว่าตอนจบตลกดี เหมือนออสเตอร์เสียดสีตัวเองยังไงก็ไม่รู้ เราไม่ได้ติดใจอะไร แต่แค่รู้สึกแปลกๆ เล็กน้อย คือมันแอบทำให้เรื่องยิ่งใหญ่น้อยลงน่ะ

สรุปก็คืออ่านเพลินๆ ดี ชอบสไตล์การเล่าไปเรื่อยๆ สนุกบ้างไม่สนุกบ้าง ส่วนใหญ่จะสนุกกับการ namedrop สิ่งที่เกี่ยวกับหนัง (ฮา) แต่ไม่น่าจะใช่การเริ่มต้นที่ดีถ้าอยากลองอ่านงานของพอล ออสเตอร์ ส่วนตัวใช้เวลาอ่านเกือบหนึ่งปีเต็มๆ และที่ไม่ค่อยสับสนเส้นเรื่องเพราะจดชะตาชีวิตของอาร์ชี่ในแต่ละเส้นเรื่องไว้อย่างคร่าวๆ ในสมุดด้วย (แม้หลังๆ จะเริ่มเขียนสรุปน้อยลงก็ตาม) ...more

2 likes · Like · see review