De nadagen van Pilatus in Netherlands & Flanders group

Apr 21, 2014 Jan rated it it was amazing · review of another edition

Shelves: lit-dutch, lit-20th-century

Lucius Pontius, bijgenaamd Pilatus, was stadhouder van Judea, wordt geschorst, keert terug naar Rome. Daar is net een nieuwe keizer aangetreden in zijn mooie laarsjes: Gajus Caesar, bijgenaamd Caligula. En als Pilatus in de bres springt voor een belaagde Jood, maken we kennis met de derde hoofdpersoon: Maria van Magdala.
Pilatus’ lot is onzeker. Hij wordt bij de keizer geroepen, maar die toont zich vooral geïnteresseerd in Jezus van Nazareth, door Pilatus vier jaar eerder te Jeruzalem gekruisigd. Lucius Pontius, bijgenaamd Pilatus, was stadhouder van Judea, wordt geschorst, keert terug naar Rome. Daar is net een nieuwe keizer aangetreden in zijn mooie laarsjes: Gajus Caesar, bijgenaamd Caligula. En als Pilatus in de bres springt voor een belaagde Jood, maken we kennis met de derde hoofdpersoon: Maria van Magdala.
Pilatus’ lot is onzeker. Hij wordt bij de keizer geroepen, maar die toont zich vooral geïnteresseerd in Jezus van Nazareth, door Pilatus vier jaar eerder te Jeruzalem gekruisigd. De keizer, al vroeg ernaar strevend god te worden, zoekt als zodanig erkend te worden door middel van zich te laten kruisigen. Maar hij is niet gek (nog niet ten volle), informeert zich goed over hoe dat is, zo’n kruisiging; ook onderzoekt hij de aard van de sekte, die Nazareeërs (Christenen). Maria op haar beurt is ervan overtuigd dat Jezus nog leeft en is naar hem, haar meester, op zoek in Rome. Dat laatste raakt bekend bij de keizer, Caligula zoekt kennis te maken met Maria, vooral om dezelfde reden als waarom hij Pilatus bevraagt.
Het verhaalt ontwikkelt zich, steeds meer krijgen we in de gaten dat de keizer, die aan toevallen lijdt, in zijn gedrag steeds excentrieker is, gewelddadiger. Aan het eind is er een toneelvoorstelling, waar ultieme excessieve vormen van decadentie worden ten toon gespreid.

Vestdijk heeft hiermee een belangrijke historische roman geschreven. Naar de historische context heeft hij, zoals gebruikelijk, veel onderzoek gedaan. Het romanverhaal is doorspekt met het Romeinse godendom, met alle eromheenhangende mythologie van dien. Het doet mij, leek op deze gebieden, realistisch aan. Vestdijk heeft er geen bijbelse geschiedenis mee willen schrijven.
Vestdijk heeft met deze roman uit 1938, een van zijn vroegste, ook en bovenal een psychologische roman geschreven. De drie hoofdpersonen, omgeven door tal van personages uit hun sociale omgeving, cirkelen om elkaar heen, tasten elkaar af, hebben ieder een verborgen agenda, beproeven in gedachten en in gesprekken met anderen scenario’s van wat hen het beste zou uitkomen enzovoort. De tekening van de karakters behoort tot het beste dat ik in – zeker de Nederlandse – literatuur ben tegengekomen. Maria gaat enerzijds berekenend te werk en blijft de keizer plezieren om voor haar beweging het doel te bereiken dat de Nazareeërs als religieuze groep worden erkend, iets wat de keizer heeft beloofd, maar is anderzijds zo naief om de keizer ook te houden aan zijn ongeloofwaardige beloften over het laten verschijnen van de vermeend nog in leven zijnde Jezus. Dat levert een spanningsveld op in het paleis, te meer daar Pilatus liefde voor Maria is gaan voelen en denkt haar aan de keizer kwijt te raken. De keizer is wel een vilein karakter, maar de auteur gaat er genuanceerd mee om. Pilatus wil zich in Rome het liefst presenteren als in de uitdrukking ‘been everywhere, seen everything’. Hij heeft gevochten onder de belangrijke veldheer Germanicus, hij heeft het bewind gevoerd over een lastige provincie, komt te Rome aan in vertrouwen dat hij zich adequaat kan verantwoorden. Maar men laat hem in eerste instantie – en eigenlijk ook in laatste instantie – links liggen, terwijl ook overigens de betekenis die hij zichzelf graag toedicht, minder gunstig uitkomt.
De dialogen zijn vlot en spits, bij tijd en wijle gepeperd met een afgewogen dosis ironie, goed gemengd met bespiegelingen, die de voortgang evenwichtig funderen. Het is een verhaal dat rijk is aan gebeurtenissen, grotesk en burlesk als die zijn, een verhaal rijk aan spanning, ontroering, aangrijpendheid en diepgang. JM
...more

4 likes · Like · see review

Mar 05, 2023 Herman rated it liked it · review of another edition

Voor zover ik mij kan herinneren nog niet eerder iets van Vestdijk gelezen en dan was deze De nadagen van Pilatus waarschijnlijk niet zo'n goede keus als startpunt.

Op zich een interessant gegeven voor een historische roman, deze ontmoeting tussen Pilatus, Maria van Magdala en keizer Caligula. Vestdijk heeft zich kennelijk goed ingelezen over de periode, want hij strooit kwistig met weetjes over de Romeinse tijd, de aldaar aanbeden goden en mythologische figuren uit die periode. Mij spreekt dat a ...more

Like · see review

Jul 30, 2013 Nelleke rated it liked it · review of another edition

Shelves: historical-fiction, classic-literature, dutch-literature, religion

De volhouder wint... De eerste 5 pagina's vond ik helemaal niks, lange zinnen, het begint midden in een verhaal, namen die ik door elkaar haalde. Gelukkig na 50 pagina's raakte ik aan Vestdijks schrijfstijl gewend en werd het makkelijker.

De roman speelt zich af in het prille begin van het Christendom, keizer Caligula is aan de macht. Pontius Pilatus was een procurator, maar vanwege zijn geweldadig optreden wordt hij geschorst en naar Rome gestuurd. In Rome ontmoet hij Maria Magdalena, die op zoe ...more

Like · see review