In een klein arm dorp, op het Friese platteland wonen moeder Mem Afke en vader Heit Marten met hun 10 kinderen. Het jongste kind is pas geboren en het valt Afke zwaar iedere dag weer alle monden te voeden. Geld voor aardappelen, boter, kleren en turf voor de kachel is er nauwelijks. Daarom gaat het gezin in de winter vroeg naar bed om in de bedstee dicht tegen elkaar aan gekropen, nog enige warmte te vinden. Ondanks al haar zorgen probeert Afke er alles aan te doen haar kinderen zoveel mogelijk geluk en liefde te geven.
Arm maar netjes, dat overheerst. Heel arm en heel netjes. Dit soort armoede kun je je hedentendage nauwelijks meer voorstellen, in Nederland dan. Nienke beschrijft de kleine wederwaardigheden van het gezin gedetailleerd en met veel liefde. (Soms wel net even teveel: moeder die haar enige jurk verknipt zodat de meisjes een nette jurk hebben.. o, o) Interessant genoeg om nog te lezen. Wat wel opvalt is hoe verlegen / bedeesd die kinderen waren. En dat de jongens en de meisjes is totaal verschillende werelden leefden, of althans, zo beschreef Nienke dat. Al waren ze dan heel hecht met elkaar : helemaal niet 'goede oude tijd' ...
Als kind heb ik dit boek gelezen, maar ik keek er nu met heel andere ogen naar. Diepe armoe, een kleine wereld dicht bij huis, een zeer traditioneel liefdevol gezin waar niettemin een oorvijg nooit ver weg was en waar een duidelijk onderscheid tussen de jongens en de meisjes bestond.
Het gekste vond ik misschien nog wel dat het eigenlijk helemaal geen verhaal is. Je krijgt een inkijkje in het leven van deze mensen op willekeurige momenten, van de geboorte van het tiende kind tot een koude vriesdag, een mislukt logeerpartijtje tot een tochtje met een geleende boot.
Indertijd was dit natuurlijk ook een aanklacht tegen het grote verschil tussen arm en rijk.
Leuk om nogmaals te lezen, maar je kunt dit kinderen vandaag de dag echt niet meer aandoen. Op z'n hoogst kun je er een stukje uit voorlezen bij geschiedenis/wereldoriëntatie.
Een spannend kinderboek met een politieke boodschap. Enerzijds een hart onder de riem voor de arme kinderen: een hecht en liefdevol gezin en het blij kunnen zijn met de kleine dingen in het leven is heel wat waard. Zo heeft mijn oma haar jeugd ook ervaren, maar ik denk toch dat dit beeld wat te romantisch is. Niet iedereen was in staat zo harmonieus zijn lijden te dragen. In veel gezinnen, zeker als vader ook nog eens zijn karige loon verdronk, was het niet zo gezellig als bij Afke. Anderzijds (en dat was denk ik haar werkelijke motief) was het een appèl op de welgestelden. Via hun kinderen en de boeken die deze lazen, waren die wellicht beter te bereiken. De SDAP maakte velen kopschuw, bang voor het uitbreken van een revolutie. Nienke van Hichtum toonde: met een beetje naastenliefde en wat eerlijker delen komen we heel ver. Betere woningen, een redelijk loon, goede zorg en scholing. Dat alles zou voor iedereen moeten gelden. (Nynke van Hichtum was de vrouw van Jelle Troelstra). Hoe moeten we het succes van dit boek duiden? Je kunt het oubollig en zoetsappig noemen, maar voor de tijd waarin het geschreven werd, viel dat wel mee. Na meer dan 100 jaar kun je het een treffend tijdsbeeld noemen. Maar dan nog kan ik er niet de vinger op leggen waarom dit boek al 61 drukken achter de rug heeft en in een strip is verwerkt. Er moet iets tijdloos in zitten, dat door alle generaties heen begrepen wordt. En eigenlijk is dat heel hoopvol. Wie het weet mag het zeggen. Hele recensie lezen? Klik hier: https://mijnboekenkast.blogspot.com/2...
Het boek 'Afke's TIental' is een erg mooi boek, dit omdat het de goede banden laat zien die een moeder met haar kinderen heeft (deze banden zijn onverwoestbaar en voor eeuwig). Hoe Afke (moeder) met haar 10 kinderen en Marten (haar man) weet om te gaan is erg speciaal: de familie heeft het niet erg ruim en sprokkelen alle beetjes bij elkaar, de kinderen helpen de ouders dan ook in het huishouden en werken. Dit boek laat heel duidelijk aan mij zien hoe zwaar het is om de 'moederrol' te hebben in een gezin (of je nou 10 kinderen hebt of 3). De onvoorwaardelijke liefde van Afke en haar bezorgdheid zie ik ook terug in de rol die mijn eigen moeder vervuld in het gezin. Dit boek heeft mij heel erg aan het denken gezet over opvoeden, kinderen los durven laten en omgaan met armoede. In dit boek wordt het 'armere' gezin niet uitgelachen door medebewoners, iedereen denkt juist mee en helpt de familie om de druk op de schouders wat minder te maken. Door dit verhaal besef ik ook dat mensen echt zo leven en de eindjes elke dag aan elkaar moeten zien te knopen, dit vind ik erg jammer en hier voel ik mij dan ook machteloos bij maar wel weet ik dat hier iets aan gedaan moet worden. Iedereen moet te eten hebben en naar de dokter kunnen gaan als dit nodig is. Het bezoek van de oudste zoon 'Watse' maakte een mooie omwenteling in het boek: de kinderen beleefden een groot ongewoon avontuur met hem. ik vind het bijzonder hoe armoede in dit boek overspoeld wordt door de toch mooie momenten die de familie met elkaar beleefd. Door het 'open einde' weet ik niet of Watse ooit nog een mooi japon voor 'Mem, Afke' (moeder) heeft kunnen kopen. Het is een oud boek, het is geschreven in een wat verouderde taal en er zitten veel Friese woorden in het boek. De Friese woorden worden onderaan de pagina bij het * uitgelegd, dit was wel echt nodig om het te kunnen snappen. De illustraties staan niet bij de pagina waar ze bijhoren maar komen later in het verhaal naar voren, waardoor je soms even moet terugkijken van waar het plaatje ook al weer bijhoorde en soms zie je dus al plaatjes die bij een pagina horen die je nog niet hebt gelezen: dit bracht een beetje verwarring tijdens het lezen en dit zie ik dan ook als een minpunt. Alle kleine stappen worden in het verhaal verteld waardoor je echt even 100 jaar terug in de tijd kruipt en het voor je ziet. Er worden kleine tijdsprongen gemaakt tussen de hoofdstukjes maar dit zorgt niet voor verwarring: het gaat bijvoorbeeld om stapjes zoals: eerst was het winter en in hoofdstuk 6 beginnen ze dan met: 'Het was nu zomer'. De kaft van het boek spreekt mij erg aan omdat je het weiland ziet wat een belangrijk punt is in het boek, je ziet moeder die druk bezig is 'zoals altijd in het boek' en je ziet het kleine huisje waar de familie met 10 kinderen woont. Ik raad dit boek aan aan kinderen die in groep 8 zitten dit omdat je goed moet nadenken bij het boek omdat het al een oud boek is en omdat je goed de schakeling moet maken om de Friese woorden te lezen en dan direct de uitleg van het woord bij het * zodat de kinderen het verhaal wel blijven snappen en volgen. Ik vind het mooi dat de schrijfster dit boek gebaseerd heeft op de werkelijkheid. Nienke van Hichtum zegt: 'Wie het schrijven van kinderboeken voelt als een roeping, zal voor hen onwillekeurig zo schrijven, dat ook volwassen deze lectuur kunnen waarderen' dit vind ik een mooie uitspraak van haar omdat het ook echt klopt bij dit boek, ik genoot zo en ik werd zo meegenomen door het verhaal. Wat zie dus zei was een eis volgens haar waar alle goede kinderboeken aan moesten voldoen en bij het boek 'Afke's tiental' is haar eis voor een goed kinderboek zeker behaald!
Afke’s Tiental is een boek dat gaat over een gezin met 10 kinderen dat op het Friese platteland woont. Afke is de naam van de moeder (mem).
Het verhaal beschrijft het armoedige bestaan van het gezin en hoe ze toch met veel liefde met elkaar omgaan.
Met name door het ouderwetse taalgebruik kostte het mij redelijk wat moeite om het boek uit te lezen. Persoonlijk zou ik dit boek niet aanbevelen aan kinderen op de basisschool, ondanks dat je het best zou kunnen inzetten om meer te weten te komen over onze vaderlandse geschiedenis.
Ik weet nog dat ik dit boek als kind heb gelezen. Het maakte op mij enorme indruk (Mijn meester kwam uit Friesland). Het deed mij toen al als kind beseffen hoe goed we het maar hebben in de huidige tijd. Hoe mooi het gezinsleven 100 jaar geleden ook was het was ook heel hard. In een klein dorp op het Friese platteland wonen moeder 'Mem' Afke en vader 'Heit' Marten met hun tien kinderen. Het jongste kind is pas geboren en voor Afke is het verschrikkelijk moeilijk iedere dag weer alle monden te voeden. Het boek heb ik pas geleden nogmaals gelezen, mijn moeder had hem nog staan. En nog steeds als volwassene maakt het op mij enorme indruk ondanks het wat oudere taalgebruik.
Afke’s Tiental is een boek over een Fries gezin met 10 kinderen op het Friese platteland en de dingen die ze beleven. Afke is de naam van de moeder (mem). Ik had dit boek nog nooit gelezen omdat het mij geen leuk boek leek. Nu ik het eenmaal gelezen heb kan ik zeggen dat ik het verhaal op zich wel aardig vind, maar dat ik het boek niet erg prettig vond om te lezen lezen vanwege de manier waarop het geschreven is qua taalgebruik (erg ouderwets). Ik zal dit boek dan ook niet snel aanraden bij anderen om te gaan lezen.
Ik vond het lastig om dit boek te lezen. Ik kwam er ook erg moeilijk doorheen. Het taalgebruik is ouderwets en ik kan me niet indenken dat kinderen van vandaag dit boek zou kunnen waarderen. Dat vooral omdat er niet een sterk verhaal verteld worden. Het gaat over het armoedige bestaan van een gezin met 10 kinderen en hoe ze toch nog met veel liefde met elkaar omgaan. Ik zou dit boek niet aanbevelen voor kinderen op de basisschool, ik vind dat het niet meer van deze tijd is. Het stukje over de Boerenoorlog interesseerde mij dan weer wel, omdat ik Zuidafrikaan ben.
Ik denk dat het voor mij belangrijk was het boek in context te lezen. Het is een oud boek waar dingen in gezegd worden die niet kunnen in deze tijd, zoals oorvijgen uitdelen of door modder op een “halve neger” lijken. Interessant is het verder wel, want het geeft een kijkje in die tijd. Door het begin van het boek kwam ik langzaam heen, maar het einde las ik zo uit, misschien omdat ik ook meer gewend raakte aan de manier waarop het boek geschreven is. Het is leuk om de Friese woorden te lezen: “kleine pop” voor baby, “Heit” voor vader, “mem” voor moeder, “pake” voor opa. Ik raakte er ook zo aan gewend en het was duidelijk wat er bedoeld werd met de termen.
Afke heeft tien kinderen, het begint erbij dat de jongste geboren wordt. Afke en Marten hebben 7 zonen en 3 dochters. Er wordt uitgebreider ingegaan op de karakters van Jouke, Klaas en Jetske, de drie middelste zonen van 12, 10 en 8. Boukje (6) en Sietske (4) worde altijd met z’n tweeën genoemd. De “meiskes” worden ook in het enkelvoud genoemd: “Boukje en Sietske breiden, zij had haar pennen [hier] gestoken”. (Dit is geen echte passage van het boek, maar zo wordt het wel geschreven.) De jongens worden altijd in het meervoud genoemd en hebben ook veel meer een persoonlijkheid dan de meisjes die stil zitten en met bloemetjes spelen. De jongens zijn aan het ravotten en worden continu bengels genoemd. Jouke helpt zijn moeder het huis schoonmaken, maar dat mag niet gezien worden, want hij is een jongen. Klaas krijgt een kus van zijn moeder, maar dat mag ook niemand zien, want hij is een jongen en al 10 jaar oud. De sekseverschillen zijn dus tamelijk groot.
Afke is op een gegeven moment Wiebe (2) kwijt. Afke rent schreiend door het dorp, waarna er staat: “En uit wel twintig monden klonk het: ‘(...) Kleine Wiebe van Martens’ Afke is weg!’” Nu, daar zie ik twee dingen over. Ten eerste de hiërarchie tussen man en vrouw: Afke is van Marten en Marten moet ook zeker genoemd worden (anders lijkt het me dat er gewoon Afke had gestaan. De hiërarchie lijkt me aanwezig omdat er anders “Marten en Afke” had kunnen staan). Ten tweede lijkt het hier alsof Wiebe niet van Marten is, maar alleen van Afke. Alsof de vader geen deel uitmaakt van Wiebe of in ieder geval heel ver weg staat van zijn zoon. Beide dingen zijn waarschijnlijk veelzeggend over de tijd, maar interessant is het wel om er over na te denken waarom dit zo was en waarom dat nu niet zo is.
Het laatste stuk van het boek over een vaartocht. De familie (exclusief Afke en de twee jongste kinderen Wiebe en Spike) gaat de hele dag het meer op waar ze op de terugweg een andere boot tegenkomen met een rijke familie. Op de boot zijn twee jongere zusjes met een oudere broer aan het stoeien. Marten is hier verbaasd over: dat is zo anders dan zijn eigen “meiskes”. Daarbij is het onrecht te voelen tussen arm en rijk. De rijken op de andere boot delen hun zoetigheid met Marten en zijn “kinders” en Marten voelt geen jaloezie, staat er, maar wel de ongelijkheid dat de anderen zo veel hadden en Martens familie de eindjes aan elkaar moet puzzelen. Dat deed me ook denken aan de sekseverschillen die worden genoemd. Misschien is dat een verschil tussen arm en rijk in die tijd dat ook een rol speelt hierin. Interessant. (Verder nog niets over uitgezocht, dit zijn allemaal gewoon mijn eerste gedachten bij dit boek.)
Ten slotte wil ik de liefde benoemen die, ondanks de oorvijgen, door het boek heen sijpelt. De manier waarop er gesproken wordt en gehandeld wordt vanuit de kinderen naar hun ouders en vanuit de ouders naar hun kinderen is heel anders dan hoe ik mijn liefde zou tonen of hoe ik denk dat mensen dit nu zouden doen, maar voor die tijd is het veelzeggend. Afke en Marten worden gezien als rechtvaardig en goede ouders. Afke geeft Boukje en Sietske beide een oorvijg als Wiebe weg is: ze hadden wel beter op hun broertje moeten passen. Nu is dat ondenkbaar: je kan niet verwachten dat twee kleuters op een peuter past en ze vervolgens een klap verkopen. Beide zijn ongehoord. Dan op de vaartocht raken Klaas en Jetske in problemen, beide volledig angstig en geshockeerd, maar Jetske vraagt letterlijk om een pak slaag van zijn vader omdat hij vindt dat hij gestraft moet worden. Marten vindt dat rechtvaardig en geeft beide zoons billenkoek. Dat zet de daad weer recht. Gek. Dat de daad daardoor beter wordt, want daar verandert niks aan. Bovendien worden de kinderen weer geslagen terwijl ze hun lesje al geleerd leken te hebben. Weer het fysiek straffen. In beide gevallen lijkt het mij onterecht en onrechtvaardig (sowieso vind ik dat met fysiek straffen), maar in het eerste geval begrijpen de kinderen (Boukje en Sietske) niet waarom ze gestraft worden (volgens Skinner erg belangrijk als het gaat om beloning en straffen!) en in het tweede geval zijn de kinderen (Klaas en Jetske) geschrokken en begrijpen ze al heel goed dat ze het niet nog eens moeten flikken. Enfin, de liefde door verhalen of het opofferen van een rok voor twee jurkjes is waar het om draait. Dat is duidelijk. Afke is continu ongerust over haar drommels en wil ze alleen maar onder haar dak hebben. De kinderen bewaren hun lekkers voor hun moeder: alles wordt gedeeld, niet omdat het moet, maar omdat ze op deze manier liefde aan elkaar tonen.
Hartverwarmend familieverhaal met een interessante opmerking over de boerenoorlog en de wreedheid van de Engelsen tegenover vrouwen en kinderen in die strijd.
Wat een verschrikkelijk boek. Ik weet dat het meer dan 100 jaar geleden gepubliceerd is, maar daarom hoef ik alles wat erin beschreven is nog niet normaal te vinden. De meeste recensies hier leggen de klemtoon op de armoede die toen speelde, maar voor mij is het de domheid en het egoïsme die de boventoon voeren. Pa en ma slaan zichzelf op de borst hoe goed ze het wel niet doen met hun tiental kinderen, maar geloofwaardig komt dit echt niet over. Ze zijn vreselijk arm, kunnen nauwelijks genoeg, en zeker geen voedzaam eten voor hun kinderen bij mekaar schrapen, en ze lijden continu kou. Dan vraag je je af waarom dat stel TIEN kinderen heeft gemaakt. Wisten ze niet waar de kindertjes vandaag kwamen, toen? Dan zijn er de lijfstraffen, die niet alleen door de "liefhebbende" ouders regelmatig worden toegepast, maar die ook toegestaan worden door wildvreemden. Op een gegeven moment Diezelfde meisjes mochten een paar weken Bij hoge uitzondering wilde vader 's avonds weleens wat verhalen vertellen De schrijfster had het zelf niet arm; ze baseerde dit boek op de verhalen die haar dienstmeisje over haar ouders vertelde. Ga er dus maar vanuit dat het meeste uit haar dikke duim kwam, en het getuigt van weinig inlevingsvermogen dat ze meent dat Afke en haar man hun gezin met liefde en zorgzaamheid hebben grootgebracht. Het boek sluit af met deze Kots.
Het is een kinderboek en als zodanig niet mijn normale genre. Maar het viel mooi in de PopSugar Challenge van dit jaar en het is een boek dat dichtbij ligt omdat mijn oma het zo mooi vond. Oma vertelde wel eens over vroeger en grote gezinnen (ze was zelf de jongste van 10) Ze verwees dan ook graag naar dit boek om te zien hoe zoiets werkte met de groten en de kleintjes. Mijn oma en al haar zussen hebben een opleiding gehad (of verpleegsters, of schooljuffen) Het doopvont dat maar niks, die vonden dat de meisjes dan maar een dienstje moesten draaien Mijn raseigenwijze (schijnt erg erfelijk te zijn) overgrootmoeder stond zelf vrij vroeg alleen voor het runnen van de boerderij en was zelf uit een familie waar de vrouwen veel zelf deden. Zij vond het onzin, ze vond dat haar dochters voor zichzelf en hun gezin moesten kunnen zorgen omdat mannen dan lang niet altijd deden/konden. Daarnaast was een aantrekkingspunt dat het is geschreven door Sjoukje Troelstra-Bokma de Boer (Ja met die naam inderdaad de vrouw van de politicus Troelstra). Ze was een feministe en in haar eigen recht een werkende vrouw Ze is uiteindelijk ook van Troelstra gescheiden (1907) toen dat echt nog heel ongewoon was. Het boek speelt ook in de buurt waar oma vandaan kwam. Kortom een jeugdboek dat mooi in mijn eigen geschiedenis past maar wat ik om wat voor een reden dan ook nooit gelezen had.
Het boek zelf is een bezoekje aan het verleden Het is een leven zoals we dat echt niet meer kennen. Het is alsof je zo de oude leesplank inloopt en daar een beetje rondkijkt. Het is behalve een kinderboek met avonturen ook een boek over de sociale situatie toen en de verschillen in de samenleving.
Triest genoeg kun je wel nog steeds het leven in armoede, ook in de huidige tijd zien en doortrekken. Hoewel er duidelijke verbeteringen zijn, is het niet zo dat de beschreven situatie; veel kinderen, te weinig inkomen en afhankelijk dat wat gegeven wordt, vermaken en krijgen nog steeds zaken die anno 2019 voorkomen. Tuurlijk wij hebben veel meer een sociaal zekerheidsstelsel maar het boek beschrijft het leven net boven de broodlijn. Teveel om aan dood te gaan, maar te weinig om echt vol te kunnen leven. Heel mooi beschrijft Nienke van Hichtum de zorgen, de moeite met e aalmoezen, ook al komen ze voort vaak uit naastenliefde. Het onderschrijft en benadrukt ook de sociale en economische machtsposities. Toch lees je ook soms een beetje afgunst naar zij die hebben in de tekst. Ik denk al met aldaar dat heel mooi in balans is.
Toch is het een boek vol hoop, liefde en optimisme. Beschrijvend van familie taferelen en saamhorigheid. Familie gebeurtenissen die je enorm doen lachen en doet weten dat ook dan het leven niet alleen komen en kwel is. Ik heb er wel van genoten. Waarom 4 sterren? Het is te kort Ik had nog veel meer van deze familie willen lezen. Ik had zo graag Bouk en Siets zien opgroeien. Ja dat is eigenlijk het grote minpunt Het is te kort!
Een boek met puur jeugdsentiment, nu opnieuw uit de kast gepakt en gelezen voor een wel verdiende recensie op ons blog. Afke´s tiental wie kent het boek niet? Onze grootmoeder, moeders zullen het ook vast wel gelezen hebben.
Het boek zou tussen 1900 en 1906 geschreven zijn. Afke’s tiental gaat over een familie van straatarme landarbeiders. Ondanks de armoede laat het boek een warme familieband zien. Ook al was er nog zo weinig om te delen, wat men had daar werd van genoten. Als je dit boek als kind al een keer gelezen heb besef je nog niet hoe goed je het nu hebt, als je tenminste altijd krijgt wat je hartje begeert…., maar naar het herlezen besef je maar dat al te goed. Het was honderd jaar geleden zwaar, men leefde anders, vroeger kreeg je tik als je vervelend was en hadden mensen ondanks de armoede grote gezinnen… Koud, geen of slechte verwarming, dus vroeg naar bed en elkaar warm houden… in die tijd waren er geen middelen om aan geboortebeperking te doen… Dit even als uitleg voor de jongeren die het niet snappen waarom er toen zoveel grote gezinnen bij voornamelijk de armen waren.
Het is dus al een oud boek, zelf hebben we de 47e druk gelezen en de taal is in de loop der jaren wel veranderd, maar ondanks dat is het boek goed te lezen. Er komen je zou bijna zeggen “natuurlijk” Friese woorden in voor die alleen in de nieuwere uitgave uitgelegd worden. In de gelezen uitgave is dat niet aan de orde. ( Gelukkig kennen we een beetje Fries). Dat kan voor degene die de taal niet machtig zijn, een beetje hinderlijk zijn…
Afke´s tiental is ook na ruim honder jaar leuk om te lezen, ook voor de huidige jeugd, die kunnen er op een speelse manier wat van leren….
Dit was altijd een van mijn meest favoriete kinderboeken. Als kind heb ik het zoveel gelezen bij mijn opa en oma. Een aantal jaren geleden wou mijn oma het boek wegdoen en gelukkig kon ik het toen nog voorkomen door het zelf mee te nemen. Het heeft voor mij ook een hoge sentimentele waarde daardoor, waardoor ik misschien wat bevooroordeeld ben, maar ik vind het echt een leuk boek!
Wat ik er leuk aan vind, is dat het boek gaat over een stukje historisch Nederland. Een Fries gezin, bestaande uit tien personen, die in armere tijden moet zien rond te komen. Dat het in Friesland afspeelt, vind ik leuk, omdat mijn oma ook uit Friesland komt. Door de schrijfstijl, die voor mij toegankelijk en gedetailleerd is, kan ik mij inleven in de personages uit het boek. De moeder die moeite heeft om voor al haar kinderen te zorgen. De kinderen die soms gefrustreerd zijn door de situatie.
Ik kan me voorstellen dat kinderen het niet per se een leuk boek vinden, omdat ze zich niks voor kunnen stellen bij wat er geschreven wordt. Mijn kinderen zullen dit boek zeker lezen, al was het maar om aan hun overgrootmoeder te denken.
Dit boek wilde ik altijd al eens lezen toen ik op de basisschool zat maar het is er nooit van gekomen tot nu toe. In het boek wordt het leven van Afke, haar man en hun 10 kinderen verteld. Ze wonen op het platteland in Friesland waar armoede en het zoeken naar manieren om te zorgen genoeg eten een belangrijk deel van de dag inneemt. Het boek begint met tiende kind waarvoor eigenlijk geen plek is maar wat houdt Afke veel van al haar kinderen. Deze liefde voor elkaar komt steeds weer terug en ze hebben het goed met elkaar. Wat ik zelf een opvallend stukje vond was het verhaal over de broers die iets verkeerd doen en in het water terechtkomen en dan vader smeken om een pak slaag. En vader vindt het niet echt nodig maar fleurt er vervolgens helemaal van op, zo staat het er. Ik vond het erg grappig om dit te lezen, zo anders dan hoe hier nu tegenaan wordt gekeken. Ik zou het boek niet snel aanraden aan een kind om te lezen maar het boek is zeker bruikbaar om te gebruiken bij een geschiedenisles of om kinderen meer zicht te laten krijgen op het leven zoals dat zo’n 100 jaar geleden geleid werd.
Als meisje van een jaar of 10 was dit mijn favoriete boek. Ik heb het meerdere keren gelezen. Ik vond het heerlijk om in de verromantiseerde armoede te stappen. Een moeder met zo veel kinderen! Alle kinderen hadden taakjes en er was minimaal te eten. Toch leken alle mensen in het boek heel gelukkig en harmonieus samen te leven. Ik was een meisje met een rijke fantasie en hield (en houd) van nostalgie. Daarnaast groeide de moeder van beste vriendin op in Friesland en heette zij Saapke; net als de baker uit dit boek. Dat maakte dat ik mij er misschien een beetje mee kon identificeren.
Ik kan me voorstellen dat dit boek voor kinderen van deze generatie wat gedateerd is en het verhaal zich wat te ver in de geschiedenis afspeelt om zich te kunnen identificeren met het verhaal. Maar wellicht zijn er nog wat fantasierijke, romantische kinderen die zich aangesproken voelen tot dit mooie verhaal.
Afke’s tiental is een boek dat al meer dan een eeuw meegaat, hertaald is naar het huidige Nederlands en daardoor nog steeds een boek ook voor nu. Het verhaal vertelt van een arm gezin in Friesland aan het einde van de 19e eeuw, dat maar moeilijk de touwtjes aan elkaar weet te knopen, helemaal als er nog een tiende kind wordt geboren. De problemen van kou, armoede en honger gaan ze met elkaar aan. Dit is een gezin dat samen sterk staat. Het boek vertelt van die strijd, van het meegaan naar de grote stad, waar de kleinste kinderen prompt verdwalen. Maar ook van varen op de boot, vroeg naar bed in de winter, met elkaar in de bedstede tegen de kou en zelf je kleren breien. Een heel andere wereld dan die van de kinderen van tegenwoordig. Toch raakt deze inkijk in het verleden nog steeds, juist omdat je je kunt identificeren met de grotere waarden die bovenaan staan in dit boek, van saamhorigheid, liefde en doorzettingsvermogen.
Dit boek gaat over een arm gezin met 10 kinderen. Afke is de moeder. Ze wonen op het Frieze platteland. Ondank de armoede voeden de ouders de kinderen met veel liefde op. Vader werkt hard om zijn gezin te onderhouden. De twee oudste kinderen zijn het huis al uit. De zoon is soldaat, de dochter werkt bij een rijke familie in de grote stad en woont daar ook bij in. Soms komen de oudere kinderen thuis en nemen dan wat spullen of geld mee voor de familie. Het is een leuk boek om te lezen. Sommige woorden die gebruikt worden, worden nu wel anders geschreven, ook zitten er wat Frieze woorden bij die soms het lezen wat lastig kunnen maken. Je krijgt wel een indruk hoe de gezinnen vroeger leefde.
Deze klassieker (uit een minibieb) maar eens gelezen. Indertijd (begin 20ste eeuw) beslist een spannend kinderboek met een juist tijdsbeeld. Heden ten dage doet de (echt bestaande) armoe schrijnend aan, evenals de (ondergeschikte) rol van moeder de vrouw. Kleine dingen maken het leven de moeite waard in dit hechte, liefdevolle gezin volgens het romantische beeld dat de schrijfster neerzet. Nienke van Hichtum is/was de vrouw van Jelle Troelstra (oud-socialistisch leider) die de welgestelden via het boek een politieke boodschap meegaf: zorg voor scholing en meer zorg voor de minderbedeelden. Dit geldt nog steeds.
Schattig inkijkje in het dagelijks leven op het Friese platteland van rond 1900. Kleine gebeurtenissen in een gewoon, zij het groot en arm gezin. Opvallend zijn de vele uitroeptekens en vooral de allesverzengende liefde van de kinderen voor hun mem, die overigens absoluut niet volmaakt is maar wel erg opofferingsgezind.
In dit boek is een familieverhaal. In dit boek komt goed naar voren hoe het leven in die tijd kon zijn. Een familie die leeft in armoede en waarin iedereen zijn steentje bijdraagt om te helpen. daarnaast zijn er een aantal gebeurtenissen in het boek die ook nog eens leerzaam zijn.
Gedateerd, maar toch nog heerlijk om te lezen. Het boek is duidelijk vanuit volwassen oogpunt gezien, moralistisch ook. Maar je leeft wel degelijk mee met de kinderen die soms schattige, soms domme, onverstandige dingen doen en de ouders die ook niet alles in de gaten kunnen houden.
1903 Author born Sjoukhe Bokma de Boer [1860-1939], daughter of [streng] Nederlands-Hervormde preacher. Married Pieter Troelstra in 1888, he was a flamboyant or at least fervent socialist leader who apparently didn't care enough about money to take care of the family [two children].
"Troelstra raakte steeds meer betrokken bij de politiek en vond dat zijn vrouw thuis moest blijven om voor de kinderen te zorgen... Sjoukje zag met lede ogen aan hoe haar opgebouwde zelfstandigheid en haar creativiteit afbrokkelden, en ook het gezinsinkomen ging achteruit. Sjoukje bleef schrijven en probeerde met journalistiek werk en het schrijven van kinderboeken het inkomen aan te vullen. In die tijd schreef Sjoukje Afke's Tiental." [from Matena's book]. Although Sjoukje claimed the story was all true, her biographer thinks it strays quite a ways into Sjoukje's own ideas/wishes of how the life of the poor should be.
The story is [at least loosely] based on a housemaid who worked for the family between 1888 and 1891. This Hiltje Feenstra told lots of stories about her family in Warga. 'Sjoukje is een paar keer op bezoek geweest bij de familie in Warga en hield ook later contact.'
I'm listening to the only one of her books that is available as audio [in Dutch] on Librivox! It's a lovely book, though makes your heart break how hard the mother always worked, and all the days they didn't have enough food to go around, and how difficult it was to get work and how poorly workers were paid. The landowning farmer paid a pittance to his laborers, and so on.
Dick Matena made a comic, a stripverhaal, out of this book in 2014, commissioned by the Donald Duck outfit!!! [It is a very very small selection of the anecdotes in the book itself, but well done.] "IN de 1990s maakte MAtena een serie bewerkingen van klassieke jeugdboeken voo de DONALD DUCK. Zo bewerkte hij 'Dik Torm', 'Kriumeltje'm, Pietje Bell, en Afke's Tiental [DD 1994]". "Also he has made literary graphic novels out of Gerard Reve: De Avonden. Jan Wolkers: Kort Amerikaans."
"Afke's tiental verhaalt over de dagelijkse belevenissen van een arm gezin met tien kinderen, dat rond 1900 op het Friese platteland leefde. Door de zorgzaamheid van moeder Afke werd het ondanks de armoede een gelukkig gezin, waarin men heel veel voor elkaar over had. Dit kinderboek is gebaseerd op het leven van Harmke Feenstra-Tuinstra uit het dorp Warga. Haar oudste dochter was dienstmeisje bij de auteur, Nienke van Hichtum."
Jant van der Weg translated the book from Fries into Nederlands, or Fries into new Fries, and also wrote the book Fan hantsjesklap en sukerbak. Also wrote articles about Sjoukje's life and work.
Biography: Aukje Holtrop: Nynke van Hichtum -- Leven en wereld van Sjoukje Troelstra-Bokma de Boer.