نیچه: زندگی به منزله‌ی ادبیات

by Alexander Nehamas, مسعود حسینی (Translator)

یکی از مباحث عمده‌ای که نهاماس در کتاب حاضر بر آن تأکید می‌کند و نتایجی برای تفسیر مختار خویش برمی‌کشد، «زیبایی‌شناسی‌گرایی» نیچه است. نهاماس بر این عقیده است که نیچه به جهان به‌مثابه متنی ادبی می‌نگرد و برای رسیدن به دیدگاه‌های خویش دربارهٔ جهان و اشیا و حتی انسان‌ها، نخست ایده‌ها و اصولی را از ادبیات و آفرینش آثار ادبی برمی‌گیرد و سپس آن‌ها را به دیدگاه‌های مزبور تعمیم می‌دهد. او در تأیید رابطهٔ میان ادبیات و جهان نزد نیچه، متذکر می‌شود که شباهتی میان این دو هست: همان‌طور که می‌توان آثار ادبی را از جنبه‌های متفاوتی نگریست و تفسیر کرد، آن هم به شیوه‌هایی متقابلاً ناسازگار و به یک اندازه درست، به همین ترتیب می‌توان جهان را نیز به انحای گوناگون و از منظرهای گوناگون تفسیر کرد، بی‌آن‌که ناسازگاری و تعارض تفسیرها موجب نادرست بودن آن‌ها شود.

الکساندر نهاماس از سال ۱۹۹۰ در دانشگاه پرینستون به تدریس در زمینه‌های علوم انسانی، فلسفه و ادبیات تطبیقی مشغول است و مشخصاً افلاطون و نیچه و فلسفهٔ هنر درس می‌دهد.

Genres: Philosophy, Biography, Nonfiction, Literature, History

386 pages, Paperback

First published January 1, 1985

About the author

Alexander Nehamas (Greek: Αλέξανδρος Νεχαμάς; born 1946) is Professor of philosophy and Edmund N. Carpenter, II Class of 1943 Professor in the Humanities at Princeton University and a Fellow of the American Academy of Arts & Sciences. He works on Greek philosophy, aesthetics, Nietzsche, Foucault, and literary theory.

He was born in Athens, Greece in 1946. In 1964, he enrolled to Swarthmore College. He graduated in 1967 and completed his doctorate on Predication in Plato's Phaedo under the direction of Gregory Vlastos at Princeton in 1971. He taught at the University of Pittsburgh and the University of Pennsylvania before joining the Princeton faculty in 1990.

His early work was on Platonic metaphysics and aesthetics as well as the philosophy of Socrates, but he gained a wider audience with his 1985 book Nietzsche: Life as Literature, which argued that Nietzsche thought of life and the world on the model of a literary text. Nehamas has said, "The virtues of life are comparable to the virtues of good writing—style, connectedness, grace, elegance—and also, we must not forget, sometimes getting it right." More recently, he has become well known for his view that philosophy should provide a form of life, as well as for his endorsement of the artistic value of television. In 2008, he delivered the Gifford Lectures at the University of Edinburgh.

Reviews

[Thomas Dineen · Rating 1 out of 5]

Can anyone who concludes a scholarly work about Nietzsche by dismissing him as a "miserable little man" really be trusted to give a balanced assessment of the great philosopher? No, Alexander Nehamas can't.

To him, Nietzsche was "[c:]ruel and heartless, neither protective nor respectful of the sensibilities of others." The pathetic curmudgeon was "[d:]isdainful and contemptuous of the values and lives of most people....[and:] has offended and hurt many and will doubtless continue to do so in the future." (Speaking of contempt, in a 1998 interview Nehamas struck another low blow against Nietzsche by deriding him as a "philosopher of adolescence.") In the last, schoolmarmish pages of this book, he continues to chide Nietzsche for his "cruelty, his attacks on many of our ideas and values, on our habits and sensibilities."

To whom is Nehamas referring when he pompously invokes this royal "our"? Did Nietzsche really hold all of his readers' ideas, values, habits, and sensibilities in contempt...or just those of certain readers like Nehamas and other sissified academic leftists of his ilk, whom he despised in his own day as careerists or worse?

Poor Prof. Nehamas. He apparently expects Nietzsche to have maintained a tone of measured politesse while single-handedly changing the course of moral philosophy and profoundly affecting the aesthetic milieu of the 20th century and beyond. I guess it wasn't easy for Nietzsche to remain sensitive to everyone's feelings when he was philosophizing with a hammer.

Nietzsche would no doubt be gratified that such whining--clear evidence of slave morality--comes from no less an eminence than the Edmund N. Carpenter II Class of 1943 Professor in the Humanities at Princeton. This in itself proves Nietzsche's prescience. He would point out that, for him, launching "attacks" on herd animals like Prof. Nehamas was both a cardinal pursuit and an exquisite pleasure. More than a century after his death, Nietzsche still has the power to upset the more weak-stomached of the scholarly horde.

Unless you're a Nietzsche-hater, avoid this unsympathetic, condescending tome!

[مسعود حسینی · Rating 3 out of 5]

نهاماس بر آن است که دو دسته پارادوکس در آثار نیچه وجود دارد؛ دستة نخست در آثار وی مندرج است و به طور مثال دیدگاه‌های او در باب خواست قدرت، بازگشت جاودان و سرشت «خود» را در برمی‌گیرد. اما دستة دوم شامل پارادوکس‌هایی است که برآمده از آثار اوست، یعنی محصول آن‌هاست، و پارادوکس نخست را نیز دربرمی‌گیرد. پارادوکس دوم ناظر است به چشم‌اندازگرایی نیچه که نشان می‌دهد تمایز میان محتوای آثار نیچه و محصول آن‌ها جز تمایزی عجالی نیست. زیرا طبق این رأی، هر دیدگاه (view)ی نوعی تفسیر (interpretation) است. اما اگر خود این رأی بر صواب باشد، آن‌گاه حتی خودش نیز نوعی تفسیر خواهد بود و این امر موجب تزلزل آراء نیچه خواهد شد.
از این قرار، چشم‌اندازگرایی موجب بروز دو مسئله می‌شود، زیرا در عین حال که باید آن را به فهم درآورد، خود حکایت از امتناع فهم دارد. مسئلة نخست این است که نیچه در مقام یک فیلسوف به شماری دیدگاه باور دارد، و در مقام بیان آن دیدگاه‌ها نمی‌تواند به نادرست بودن آن‌ها معتقد باشد. حال سؤال این است که آیا او مثلاً دیدگاه خویش دربارة «خود» را درست یا صادق می‌داند؟ اگر پاسخ مثبت باشد، آن‌گاه با چشم‌اندازگرایی چه می‌تواند کرد (دیدگاهی که درست بودن مطلق هر دیدگاه را متنفی می‌سازد)؟ و اگر پاسخ منفی باشد، سؤال این است که او چرا در وهلة نخست آن‌ دیدگاه را مطرح می‌کند؟
به زعم نویسندة کتاب، غالب شارحان و مفسران آثار نیچه در مواجهه با این دو مسئله که نوعی قیاس دوحدی تشکیل می‌دهد دو رویکرد متعارض اتخاذ کرده‌اند. عده‌ای بر آنچه دیدگاه‌های «ایجابی» نیچه می‌نامند تمرکز کرده، چشم‌اندازگرایی را عمدتاً نادیده می‌گیرند یا آن بهایی را که نیچه به آن می‌دهد برای آن قائل نیستند. اما عده‌ای دیگر، برخلاف، بر چشم‌اندازگرایی تمرکز و تأکید می‌کنند و آن دیدگاه‌های به‌ظاهر «ایجابی» را یا نادیده می‌گیرند یا به وجهی سلبی تعبیر می‌کنند، یعنی ادعا می‌کنند که نیچه آن‌ها را در درجة نخست برای تضعیف آرای دیگران پیش کشیده است، و نه به منزلة دیدگاه‌هایی درست و «ایجابی». ولی در هر دو صورت، چشم‌اندازگرایی موجب می‌شود که کار تفسیر آثار نیچه به وجهی منسجم و دارای سازگاری درونی، با چالشی جدی مواجه شود.
و اما علاوه بر دو مسئله‌ی فوق، مسئلة سومی هم هست که اهمیتش کم‌تر از دو مسئلة قبل نیست. چنان‌که نیچه به تلویح یا به تصریح بیان داشته است، از چشم‌اندازگرایی لازم می‌آید که هیچ واقعیت مستقلی در جهان هستی وجود ندارد. لذا نمی‌توان به امری تکین اشاره کرد و مدعی شد که «این یک واقعیت مستقل است و ما اکنون بر آنیم که از موضعی لااقتضا و بی‌پیشفرض به تفسیر آن بپردازیم». بنابراین، در نبود واقعیتی مستقل که بتوان تفاسیر گوناگون را به پیمانة آن سنجید، آیا تفسیر می‌تواند تفسیری از امری واحد باشد؟ به عبارت دیگر، اگر چشم‌اندازگرایی رأیی «درست» یا «صادق»، یعنی وصفی حقیقی از ماهیت جهان و مافیها باشد، نمی‌توان به قطع و یقین مدعی شد که مثلاً فلان تفسیر، تفسیر درستی است و بهمان تفسیر، تفسیری نادرست (زیرا در جایی که هیچ واقعیت مستقلی وجود نداشته باشد، هر تفسیر منجر به آفرینش واقعیات خاص خویش می‌شود و در جایی که بحث بر سر آفرینش است، سخن از گفتن از درست بودن این یا آن آفرینش بی‌وجه است). بنابراین، ایدة تفسیر ایده‌ای تردیدآمیز خواهد بود.
اما مسئلة دیگری که نباید از آن غافل شد این است که نیچه در آثار خویش تفسیرهایی از پدیده‌های گوناگون تاریخی و فرهنگی و فلسفی به دست می‌دهد. به طور مثال، وی دربارة اخلاق مسیحی و اخلاق غیرمسیحی (اخلاق والاتباران)، دربارة سقراط‌گروی و روحیة عقلی‌مشرب سقراطی و بسی موضوعات دیگر، تفسیرهایی به دست می‌دهد. حال پرسش این است که آیا این تفسیر‌ها جملگی «درست»اند؟ یا این‌که نیچه آن‌ها را هم به مثابه‌ دیدگا‌ه‌هایی «درست» به دست نداده است؟
نهاماس می‌کوشد همة این معضلات را در نظر بگیرد و با وجود این تفسیری از کار و آثار نیچه به دست دهد که با چشم‌اندازگرایی او سازگار باشد. وی مسلم می‌گیرد که هیچ واقعیتی مستقل از تفسیر وجود ندارد (که یکی از لوازم چشم‌اندازگرایی نیچه است). از طرف دیگر، این رأی را نیز می‌پذیرد که ملاک و معیاری برای درست بودن هیچ تفسیری در کار نیست (مطلبی که نیچه مدعیان آن را «جزم‌اندیش» وصف می‌کند). با وجود این، ادعای مهم نهاماس این است که می‌توان معین داشت که کدام تفسیر بهتر یا از همه بهتر است (و بر این‌که فرقی است میان «بهتر» و «درست» تأکید می‌ورزد.)
و اما، یکی از مباحثی که نهاماس در کتاب پیش رو محل تأکید قرار می‌دهد و از آن نتایجی برای تفسیر مختار خویش برمی‌کشد، «زیبایی‌شناسی‌گرایی» نیچه است. به زعم وی، این رأی بخشی از انگیزة قبول چشم‌اندازگرایی به نزد نیچه است. وی بر این عقیده است که نیچه به جهان به مثابه متنی ادبی می‌نگرد و حتی برای رسیدن به دیدگاه‌های خویش دربارة جهان و اشیاء و حتی انسان‌ها، نخست ایده‌ها و اصولی را از ادبیات و آفرینش آثار ادبی برمی‌گیرد و سپس آن‌ها را به دیدگاه‌های مزبور تعمیم می‌دهد. به عبارت دیگر، برخی دیدگاه‌های نیچه دربارة جهان و انسان تعمیم ایده‌ها و اصولی راجع به موقعیت ادبی و ادبیات و شخصیت‌های ادبی است. وی در تأیید رابطة میان ادبیات و جهان به نزد نیچه، متذکر می‌شود که شباهتی میان این دو هست: چنان‌که می‌توان آثار ادبی را از جنبه‌های متفاوتی نگریست و تفسیر کرد، آن هم به وجهی ناسازگار و به یک اندازه درست، به همین ترتیب می‌توان جهان را نیز به انحای گوناگون و از منظرهای گوناگون تفسیر کرد، بی‌آن‌که ناسازگاری تفسیرها موجب نادرست بودن آن‌ها شود. زیبایی‌شناسی‌گرایی انگیزة چشم‌اندازگرایی و وجوهی از آموزه‌های نیچه دربارة خواست قدرت، بازگشت جاودان، سرشت «خود» و مخالفت‌هایش با اخلاق است.
و اما برابر نظر نهاماس، علاوه بر آنچه در بند قبل گفته شد، رابطه‌ای دیگر نیز میان زیبایی‌شناسی‌گرایی نیچه و چشم‌اندازگرایی او هست. فقه‌الغة ناظر به جهان به نزد نیچه، هم الگویی ادبی برای بسیاری از دیدگاه و آراء اوست و هم این‌که وی را بر آن می‌دارد تا چیزی همچون اثری ادبی بیافریند. نهاماس ادعا می‌کند که تفکر ایجابی نیچه را نباید چندان در آراء مشهور وی، از جمله خواست قدرت، سرشت جهان، مباحث وی دربارة اخلاق، جستجو کرد. (چشم‌اندازگرایی نیچه همواره مانع از آن می‌شود که وی به نحو مستقیم و، به تعبیری، به وجهی جزم‌اندیشانه بر درست بودن دیدگاه‌های خویش پافشاری کند). به‌عکس، نیچه می‌کوشد تفکر ایجابی و محصل خویش را از راهی غیر مستقیم بیان کند: شیوة او آن است که در متن و از خلال آثار و ای بسا سبک زندگی خویش (چه در آثارش و چه در زندگی واقعی‌اش) به شخصیت (character)ی خاص و ادبی تجسم بخشد. این شخصیت ادبی ایده‌ها و اندیشه‌های فلسفی را به نحوه‌ای از زندگی و سلوک در جهان مبدل می‌کند: به تعبیر دیگر، آن‌ها را زندگی می‌کند و با زیستن آن‌ها به آن‌ها تجسم می‌بخشد (و نه با پافشاری جزم‌اندیشانه بر آن‌ها و تأکید بر این‌که همگان باید از شیوة او پیروی کنند یا بر آن صحه بگذارند). شخصیتی که بدین وجه ساخته و پرداخته می‌شود لاجرم از آنِ خود آفرینندة آن است و لذا امری است غیر قابل تقلید. بنابراین، نیچه می‌تواند بی‌آن‌که صرفاً دیدگاه‌هایی سلبی بیان کند، چشم‌اندازگرایی را محل تأکید قرار دهد. ولی چگونه می‌توان در تأیید یک دیدگاه دلیل آورد و در عین حال مدعی درستی آن دیدگاه نشد؟
این پرسش موهم این رأی است که نیچه با قائل شدن به چشم‌اندازگرایی اساساً خود را در هزارتویی محبوس ساخته که گریزی از آن ندارد، هزارتویی که باقی ماندن در آن به معنای صحه‌گذاری بر چشم‌اندازگرایی و خروج از آن به معنای عدول از چشم‌اندازگرایی است. اما عدول از چشم‌اندازگرایی بار دیگر مسئلة مطلق‌گرایی و جزم‌اندیشی را پیش می‌کشد، امری که نیچه بی‌چون و چرا با آن مخالف است. بنابراین، نیچه از چشم‌اندازگرایی عدول نمی‌کند، بلکه راه و روشی نو و بدیع برای عبور از این هزارتو و در عین حال پرهیز از بیان آراء جزم‌اندیشانه می‌یابد (یا دست‌کم گمان می‌کند که یافته است).
این، به تعبیری، حد وسط یا شق سوم مستلزم اختیار کردن سبک‌ها و گونه‌های ادبی گسترده‌ای است، سبک‌ها و گونه‌هایی که تاکنون کم‌تر محل اعتنا قرار گرفته‌اند. نیچه با اختیار کردن این سبک‌ها و گونه‌ها حضور همیشگی خویش در ذهن خوانندگان را تضمین می‌کند. به زعم نهاماس، تغییرات سبک‌شناسانه‌ی او نقش فلسفی تعیین‌کننده‌ای در آثارش ایفا می‌کنند
نهاماس در بخش نخست کتاب با عنوان «جهان» دربارة الگوی ادبی نیچه، تلقی وی از «جهان به منزلة متن» و مسائلی روش‌شناسانه دربارة تفسیر می‌پردازد. افزون بر آن، به شرح مبانی هنری و ادبی چشم‌اندازگرایی بذل نظر کرده، این دیدگاه‌ را به طرزی مبسوط شرح می‌دهد و استلزامات و معانی ضمنی آن را می‌کاود. ضمناً چشم‌اندا��گرایی موجب پیدایش مسائلی «خودارجاع» می‌شوند که نهاماس می‌کوشد در سیر فصول این بخش به آن‌ها بپردازد و نشان دهد که آیا می‌توان از بروز آن‌ها گریخت و اگر می‌توان، تا چه اندازه. در نهایت، مدعی است که نب��ید گمان برد که چشم‌اندازگرایی باب بیان هرگونه دیدگاه را می‌بندد، به طوری که هر تفسیری علی‌الاصول به اندازة هر تفسیر دیگری خوب است (امری که اساساً با روح فلسفی جاری در اندیشة نیچه سازگاری ندارد).
نهاماس همچنین در همین بخش به شرح و توصیف یکی از مشهورترین تعابیری می‌پردازد که شاید هر خوانند‌ة آشنا با آثار نیچه در فهم ماهیت و مصداق آن دچار تردیدهایی شده باشد: «جان‌های آزاده». چنین جان‌هایی در وهلة نخست درمی‌یابند که همه چیز (هر نظام فکری یا دینی یا سیاسی یا جز آن‌ها) فقط تفسیر است بس، لیکن این معنی را مبدل به انگیزه‌ای می‌سازند برای آفرینش ایده‌ها و ارزش‌های نو. مضمون دیگری که در همین فصل مورد بحث واقع می‌شود، به همان اندازه مشهور و در عین حال به همان اندازه دشوار است: «خواست قدرت». نهاماس بیان می‌دارد که نیچه در وصف ماهیت شیء به چیزی جز سرجمع تأثیرات آن شیء بر سایر اشیاء استناد نمی‌کند. نیچه معتقد است که مفهوم «جوهر» ثابت پایدار یکی از افسانه‌های دیرپای تاریخ اندیشة غربی است (و می‌کوشد مبانی روان‌شناسانه و فلسفی آن را عیان سازد). به زعم او، پس پشت صفات و اعراض و فعالیت‌ها و امیال و اندیشه‌ها، هیچ جوهر یا ذات بی‌تغییر ازلی وجود ندارد. هرچه هست، همین صفات و اعراض و فعالیت‌هاست، و سوای آن هیچ. اما پرسشی که در این باب مطرح است این است که چگونه ممکن است فراپشت اعراض، جوهری نهفته نباشد که آن‌ها را گرد یکدیگر نگاه دارد؟ نهاماس برای پاسخ دادن به این پرسش باز هم به الگوی ادبی نیچه استناد می‌کند و متذکر می‌شود که چنان‌که شخصیت‌های ادبی چیزی جز مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و توصیفات ادبی نیستند و به هیچ موضوعی تعلق ندارند، «خود» نیز، در مقام یکی از اقسام جوهر در فلسفة سنتی، مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و تأثیرات و اعمال است که هیچ تعلقی به موضوعی درون‌آخته و سوبژکتیو و جوهری ندارد.
نهاماس یکی از مسائل برخاسته از اندیشه‌های تبارشناسانة نیچه را در همین بخش مورد بحث قرار می‌دهد. می‌پرسد: «آیا نیچه می‌تواند ادعا کند مبنایی‌ترین و زننده‌ترین ویژگی‌های مسیحیت را فاش ساخته است ولی، هم‌زمان، این معنی را به تلویح بیان نکند که هم فاش‌گویی‌هایش و هم اتهاماتش مقرون به صوابند؟ و اگر بگوید مقرون صوابند، آیا در این صورت چشم‌اندازگرایی خویش را زیر سؤال نمی‌برد و به ورطه‌ی همان سنت جزم‌‌اندیشانه‌ای در نمی‌غلتد که خواستار گریختن از آن است؟»
بخش دوم کتاب تحت عنوان کلی «خود»، به پرسش‌هایی از همین دست پاسخ می‌دهد. پرسش این است که نیچه وقتی چنین شرحی از جهان و شناخت و تفسیر و فلسفه و اخلاق و جز آن‌ها به دست می‌دهد و ادعا می‌کند که آن‌ها جملگی «درست»اند، آیا می‌تواند از جانب خویش دیدگاه‌های تازه‌ای عرضه کند؟ نهاماس برای پاسخ‌گویی به این پرسش‌ها بار دیگر به الگوی ادبی نیچه تمسک می‌جوید و نشان می‌دهد که نیچه نمی‌کوشد دیدگاه‌های خویش را به وجهی مستقیم و بی‌پرده، در مقام دیدگاه‌هایی «درست» و «صادق»، با حجیتی مطلق و جهان‌شمول به دست دهد.
شاید یکی از وجوه برجستة کتاب حاضر، آراء نهاماس دربارة بازگشت جاودان و استلزامات و معانی ضمنی آن برای تفسیر سرشت «خود» و «جهان» باشد. وی در این بخش به طور مبسوط به بررسی این آموزة بسیار مشهور ولیکن مناقشه‌انگیز نیچه می‌پردازد و حاصل سخنش این است که نباید این آموزه را، آن‌گونه که مثلاً نزد رواقیان می‌بینیم، نوعی آموزة کیهان‌شناسانه یا جهان‌شناسانه تلقی کرد. به زعم وی، نیچه هرگز بر این اندیشه نبود که جهان و اشیاء در آن و همة رویدادهای آن به وجهی از وجوه تکرار می‌شود یا ممکن است تکرار شود. زیرا بر این اندیشه است که اگر تنها یک چیز در جهان دوباره رخ می‌داد، آن‌گاه همه چیز می‌بایست دوباره رخ می‌داد (و این یکی از معانی ضمنی تفسیر او از ماهیت شیء است: شیء سرجمع تأثیراتش بر اشیاء دیگر است، و اشیاء دیگر نیز سرجمع تأثیرات خویش بر اشیاء دیگرند؛ بنابراین، جهان شبکه‌ای غول‌آسا از تأثیرات متقابل است که همة اشیاء را به طرزی سفت و سخت تخته‌بند یکدیگر می‌سازد، به طوری که حتی کوچکترین تغییری در تنها یکی از تأثیرات یک شیء، کل جهان را غیر از آن چیزی می‌ساخت که اکنون هست). این امر در مورد «خود» نیز صادق است: برخلاف گمان غالب، چنین نیست که شخصیت و سرشت و ماهیت و هویت ما تنها برساختة رویدادهای سرنوشت‌ساز زندگی‌مان، تصمیم‌های بزرگ زندگی‌مان یا موفقیت‌های بزرگ و مصیب‌های عظیم زندگی‌مان باشد؛ برخلاف، اهمیت رویدادهای عظیم به هیچ وجه بیش از اهمیت کوچکترین رویداد زندگی‌مان نیست. از این گذشته، یکی از لوازم دیدگاه نیچه دربارة شیء این است که ماهیت هر فرد انسانی تماماً در اختیار خود او نیست (مگر نه این است که هر شیء و هر انسان، برساخته‌ی تأثیراتی است که بر سایر اشیاء می‌گذارد؟ پس انسان نیز علاوه بر تأثیراتی که بر اشیاء می‌گذارد، از آن‌ها تأثیراتی نیز می‌پذیرد که تقوم‌بخش ماهیت و کیستی او از کار درمی‌آیند. چه بسا این ایدة نیچه در این‌جا بتواند راه سومی میان موجبیت و اختیار تام باشد، که یکی از مسائل دیرین اندیشة غربی بوده است). از این قرار، بازگشت جاودان نه نظریه‌ای دربارة جهان، بلکه آزمونی برای انسان و زندگی آرمانی اوست. زیرا تا آن‌جا که ماهیت هر شخص برساخته از افعال و تجارب خود اوست (زیرا تأثیرات اشیاء و رویدادهای دیگر بر من، تنها بر من عارض می‌شود و منی منحصر به فرد می‌سازد، و ای بسا عارض شدن همان تأثیرات بر فردی دیگر، شخصی دیگر می‌ساخت). بنابراین، اگر قرار می‌بود به ما زندگی دوباره‌ای اعطا شود، آن زندگی تنها زمانی زندگی دوباره‌ی «ما» می‌بود که همة افعال و تجارب قبلی دوباره تکرار می‌شدند (زیرا در غیر این صورت، دیگر همان شخص نمی‌بودیم و تعبیر زندگی دوبارة «ما» محلی از اعراب نمی‌داشت). نهاماس می‌نویسد: «بنابراین، بازگشت جاودان نه نظریه‌ای در باب جهان، بلکه دیدگاهی درباره‌ی زندگی آرمانی است. طبق این آموزه، زندگی فقط زمانی موجه است که آدمی بخواهد زندگی‌ای را که پیش‌تر از سر گذارنده است بار دیگر از سر بگیرد؛‌ زیرا، همچنان‌که خواست قدرت نشان می‌دهد، هرگز امکان ندارد که زندگی دیگری در کار باشد. از این رو، طبق آموزه‌ی بازگشت جاودان، زندگی ما تنها به شرطی موجه است که آن را به گونه‌ای شکل دهیم که مایل باشیم دقیقاً همان‌گونه باشد که پیش‌ از این بوده است.»
اما از این دیدگاه دو بُعد دیگر اندیشة نیچه آشکار می‌شود: یکی اخلاق‌ناباوری او و دیگری قول مشهور او مبنی بر این‌که «همان شو که هستی». در خصوص اخلاق‌ناباوری نیچه می‌توان به بیان این نکته پرداخت که چه بسا آدمی مایل باشد زندگی‌ای که از سر گذرانده است بی‌کم‌ترین تغییری دوباره تکرار شود ولی، با وجود این، به هیچ وجه انسانی اخلاقی یا اخلاق‌مدار نباشد. این یکی از لوازم دیدگاه نیچه دربارة بازگشت جاودان و خواست قدرت است. اما دربارة آن فرایندی که طی آن «همان می‌شویم که هستیم» چه باید گفت؟ مراد نیچه از این قول ظاهراً عجیب چیست؟ اگر ما این‌گونه یا آن‌گونه «هستیم»، چرا باید بکوشیم این‌گونه یا آن‌گونه «بشویم»؟ این به ظاهر نوعی تحصیل حاصل است! اما نکته‌ای که در این قول مشهور نهفته است این است که «خود» به زعم نیچه ذاتی ثابت و پایدار نیست. به عبارت دیگر، چیزی که «هستیم» چیزی نیست که یک بار برای همیشه به ما داده شده باشد، بلکه چیزی است که ما با امیال و افعال و اندیشه‌هایمان به آن شکل می‌دهیم (چنان‌که نویسندة اثری ادبی به شخصیت‌های رمان‌هایش شکل می‌دهد).
با این حال، از این‌که ما باید «همان شویم که هستیم» یا، به تعبیری دیگر، باید همانند میکل‌آنژ که به تندیس‌هایش شکل بخشید به شخصیت و منش خویش شکل بخشیم، لازم نمی‌آید که آنچه برمی‌سازیم چیزی است مایة ستایش و افتخار و بزرگی. چه بسا شخص میانمایگی و سستی و ضعف را مبدل به منش و شخصیت خویش سازد. آیا به زعم نیچه، میان انسان‌ها از این حیث تفاوتی نیست؟ به بیانی دیگر، حال که سنجه‌ها و ارزش‌ها و معیارهای اخلاقی عام برای قضاوت دربارة شأن و مقام و منزلت انسان‌ها، به زعم نیچه، نیروی خود را از دست داده‌اند و انسان سرور هویت و ماهیت خویش گشته است، نمی‌توان به نوعی سلسله‌مراتب میان انسان‌ها قائل شد و سخن گفتن از بزرگی و خُردی و فرادستی و فرودستی انسان‌ها محلی از اعراب ندارد؟
چنان‌که می‌دانیم، نیچه در پاره‌ای از آثار خویش، به ویژه چنین گفت زرتشت، از شخصیتی به نام «ابرانسان» سخن به میان می‌آورد. در جاهای دیگر از «جان‌های آزاده»، «فیلسوفان تازه»، «روان‌شناسان» و «هنرمندان» نو به بیانی سراپا تأیید‌آمیز و ستایش‌آمیز سخن می‌گوید. بنابراین، بدیهی است که او به شخصیتی آرمانی می‌اندیشد و هر دم نامی تازه بر روی آن می‌گذارد. لذا دو پرسش لاجرم خودنمایی می‌کنند: (1) آیا نیچه با توصیف شخصیت آرمانی خویش قصد دارد ارزش‌ها و معیار‌های خاصی برای مبدل شدن به شخصیتی آرمانی به دست دهد (آیا چنین چیزی، یعنی بیان پاره‌ای رهنمودها برای برساختن «خود» اصیل، نوعی جزم‌اندیشی نمی‌بود؟ و آیا چنین چیزی، با توجه به این‌که اصیل بودن «خود» در گرو افعال و امیال و اندیشه‌هایی منحصر به فرد است، نقض غرض نمی‌بود؟) (2) اگر بپذیریم که تحمیل هر ارزشی به سایر انسان‌ها (کاری که برابر نظر نیچه، سقراط می‌کوشید انجام دهد) در غلطیدن به ورطة جزم‌اندیشی و عدول از چشم‌اندازگرایی است، آن‌گاه باید پرسید که مقصود و هدف نیچه از ستایش شخصیت‌های آرمانی خویش چیست و چرا درست در جایی که آدمی گمان می‌برد با پیروی از آراء او به آنچه او ابرانسان یا فیلسوفان تازه می‌نامد نزدیک شده است، همة رشته‌هایش با بیان این مطلب که «از خود پیروی کن تا از من پیروی کرده باشی» پنبه می‌شود؟
فصل پایانی کتاب با عنوان «آن‌سوی خیر و شر» درصدد است که با همین پرسش‌ها کلنجار برود. در این فصل نهاماس می‌کوشد توضیح دهد که چگونه می‌توان به انسان‌های آرمانی نیچه تشبه جست بی‌آن‌که چنین چیزی دوباره ما را به ورطة افعال و اندیشه‌ها و امیال تقلیدآمیز و غیراصیل سوق دهد (زیرا تقلید از ابرانسان و تقلید از سقراط در این مقام هیچ فرقی با یکدیگر ندارند و، در نظر نیچه، به یک اندازه نکوهیده‌اند). به عقیدة نهاماس، اخلاق‌ناباوری نیچه با رأی او دربارة انسان آرمانی‌اش مرتبطند. می‌گوید که شعار نیچه، یعنی «استقرار در آن‌سوی خیر و شر»، مدعایی است در این باب که کیفیات اخلاقی و غیر اخلاقی ذاتاً با یکدیگر مرتبطند (چنان‌که هر چیزی دیگری در جهان با هر چیزی دیگری، مستقیم یا غیرمستقیم، مرتبط است). بنابراین، ماهیت آن‌ها نیز از چشم‌اندازمان مستقل نیست. نهاماس می‌نویسد که «استدلال من این است که هر تلاشی برای اِسناد دیدگاهی ایجابی در باب کردار بشری به نیچه، که شاید متشکل از توصیف شیوه‌ی صحیح زندگی یا توصیف مجموعه‌ای از اصول برای مبدل شدن به شخصی که وی می‌ستاید باشد، لاجرم آب در هاون کوبیدن است.» نیچه به وجود یک شیوة زندگی یگانه یا شخصی یگانه اعتقادی ندارد. اما به یک چیز مؤکداً معتقد است و آن این‌که همة انسان‌های ستایش‌برانگیز جملگی «فرد» هستند. فرد بودن،‌ به یک اعتبار، همسنگ تقلیدناپذیر بودن است. فرد بودن من غیر از فرد بودن توست و مفهوم کلی «فرد» بر هیچ چیزی دلالت نمی‌کند، زیرا در هر مورد برساخته‌ی اموری است کاملاً متفاوت. به بیان نهاماس، «این‌که رهنمودهایی کلی برای فرد شدن به دست دهیم، بی‌گمان همان‌قدر محکوم به ناکامی است که بخواهیم به کسی که معتقد است همه‌ی ��یدگاه‌های کلی صرفاً مشتی تفسیرند دیدگاه‌هایی کلی عرضه کنیم». بنابراین، نیچه هیچ اخلاقی از نوع سنتی آن به دست نمی‌دهد. با وجود این، نیچه از طریق آثار خویش به شرح تکون شخصیتی ویژه مبادرت می‌ورزد، که چیزی جز مصداقی منحصر به فرد و یگانه و تقلیدناپذیر از شعار خویش، «همان شو که هستی»، نیست: و این شخص کسی جز خود او نیست. به بیان نهاماس: «کوشش نیچه برای آفرینش اثری هنری از دل خویشتن، یعنی آفرینش شخصیتی ادبی که فیلسوف است، هم‌زمان کوشش اوست برای به دست دادن دیدگاهی ایجابی بدون در غلتیدن به ورطه‌ی سنت جزم‌اندیشانه‌ای که نسبت به آن بسیار بدگمان بود و شاید هرگز اطمینان نیافت که از آن گریخته است. بنابراین، زیبایی‌‌شناسی‌گرایی او روی دیگر چشم‌اندازگرایی‌اش است. این است مهم‌ترین مدعای تفسیری که کتاب حاضر را تشکیل می‌دهد.»

[William West]

This has become one of the most respected and referenced interpretive works on Nietzsche and I can see why. It was first published in 1985, and Nehamas does a fine job of seeing past the competing extremes of Nietzsche interpretation to arrive at a mature, thoughtful portrayal that takes the best aspects from various modes of Nietzsche scholarship. Nehamas's Nietzsche is neither the “secular-humanist in disguise” that an existentialist like Walter Kaufman would present us with, nor is he the “executioner of the subject” that the post-structuralists claimed him to be. Rather, Nehamas argues, Nietzsche opened up the philosophical subject to relentless critique, but the role of the individual, evaluating consciousness is still paramount in his cosmos.

Nehamas locates the heart-beat of Nietzsche's thought in his perspectivism; the notion that interpretation could not be transcended. This, Nehamas acknowledges, begs the question of whether, for Nietzsche, there is anything to interpret, and therefor whether Nietzsche's thought constitutes a working philosophy at all. What is this world that we can only interpret, and does even asking that question mean that we are seeking to transcend interpretation?

According to Nehamas, the world is, for Nietzsche, the unmeasurable excess of all things acting upon all things. Every thing that happens to a person or thing shapes, absolutely and definitely, what that person or thing can become. This is not fatalistic determinism but its opposite. The subject is, after all, a thing in the world. The subject, therefore, acts upon the world and shapes it unalterably. The world is the invention of the self as much as the self in shaped by the world. But what is the self?

It, too, is the rationalized consumption of an excess. The body is the site of a violent ordering (acknowledgment and repression) of conflicting drives, simultaneous impulses, memories and hopes. The assertion of a self is the same as the assertion of any truth about any other object in the world. To say, “I am this way” is no more or less complex an operation of affirmation and negation as to say “that tree is this way” because someone looking at the same tree from a different perspective could see something very different in the tree. The assertion of Self X or Tree X are both wills to truth: the violent assertion (on ourselves) of one way of reading our countless drives and impressions. The will to truth (which is also the will to denial, to ignorance of the excluded) and the will to power are the same thing. The subject selects the impression and drive that is most beneficent for its particular mode of survival.

So how are we to answer, what is the thing that is interpreted? We can only answer by saying that it is the thing that is interpreted, and to give that answer any meaning we can only offer a history of the different ways it has been interpreted in different epochs. We can only offer a genealogy of how it came to be interpreted in the ways in which it is currently.

The mode of survival for the weak is, for Nietzsche, that of the herd. The herd interprets its fear of the world as a strength, and in a sense, it is a strength in so far as it is a mode of survival. For a unified horde of weaklings can gang up on and kill a mighty, solitary predator. But they must assure their absolute unity and crush not only specific dissent, but any instinct outside of that of the herd.

In one stage of history, what is good for the herd may, at a later stage, be bad for it. But as the herd can never allow for the possibility that anything could ever have been (or become) different than the way they say it is, they must offer a new interpretation, a new history, of how some things have “always been bad or always been good.”

It would appear, then, that Nehamas views Nietzsche as a kind of godless Kant, asking of humanity no more from its thought than it must give to sustain itself. Indeed, this is what one of Nietzsche's most direct philosophical heirs, Michel Foucault, always imagined himself to be.

But it is also clear that Nietzsche has to be asking more than this from humanity, and Nehamas quickly acknowledges this. For not only is the role of subjective will, desire, and taste, which imply the possibility of dissenting from the herd, foundational for Nietzsche's thought, but Nietzsche also offers the concept of the Superman, that individual who not only makes others follow him, but who sees through the faulty concepts of good and evil while at the same time re-defining them for the herd; He who is both within and outside the historical moment. In other words, an authentic truth creator- He who has seen.... the Truth.

Nehamas thinks Nietzsche fulfills this role because through his writing he seduced a large segment of the world, the “philosophical public,” into re-writing the history of morality.

I am not so sure. I see in Nietzsche a figure so ground-breaking that his work was, in the most ultimate sense, bound to failure. I mean failure, of course, in the most glorious sense. For Nietzsche foresaw the death of the subject, the fact that we cannot fully liberate ourselves from our cultural assumptions even when we come to realize the “mortality” of those assumptions, their fully provisional nature, but could not fully let go of the ghost of a “transcendental philosophical subject” that could see beyond its own limitations. That would take, perhaps, another couple generations. Perhaps, we have not gotten there yet, even in the realm of philosophy. And never, I think, will we get there in the realm of life. Sorry, Fred.

[Rory Mullan · Rating 3 out of 5]

To argue his fundamental thesis that literary models are decisive in the philosophy of Nietzsche, Nehamas first adduces a network of claims made by Nietzsche that apparently substantiate the claim that Nietzsche envisions the world as if a book of literature that admits an infinity of incommensurable interpretations, and that Nietzsche’s distinctive notion of interpretation, which Nietzsche names perspectivism, should be conceived in literary terms. According to Nehamas, the purpose of Nietzsche’s deployment of a multiplicity of literary styles across his body of work is to ensure that his readers are constantly aware of his authorial presence and thus never lose sight of the fact that Nietzsche’s philosophy is merely a singular individual’s interpretation of the world as a text. However, Nehamas further argues that Nietzsche constructs himself as a literary product across his stylistically heterogenous philosophy. Nehamas believes that Nietzsche’s self-creation is not to be cast as a template for mass emulation, but rather an exemplification of Nietzsche’s view that the truly individual self is a construction that assimilates all aspects of the person’s life into a stylised whole. While Nehamas’ study of Nietzsche is exceedingly interesting, it is marred because of the scarcity of evidence in Nietzsche’s texts themselves that could render plausible Nehamas’ insistence on the centrality of the literary text and its models to Nietzschean philosophy.

[VII · Rating 4 out of 5]

This is only the second book by Nehamas that I have read but he is quickly becoming one of my favourite philosophers. I have no idea if the Nietzsche he produced in this book can be supported by Nietzsche's texts but that's irrelevant for me. What matters is that he is able to create a cohere and very attractive version of him and it's clear that this was his primary goal anyway. He proposes that Nietzsche is using his books to forge himself into a literary character. He wanted to be to himself what Plato was to Socrates. But this book is also an introduction to Nietzsche, though again to Nehamas' Nietzsche, as he has to explain all the various peculiar and interesting ideas that we find in Nietzsche. Some of them can make sense even if one doesn't accept the whole argument.

The most interesting -for me- topic that he touches is perspectivism, the view that there are only interpretations. First of all, it is not self-defeating, as it is itself too an interpretation and not a truth in the traditional sense. It is a truth but a truth among many others, which is all that we can have. This doesn't mean that all perspectives are equal or arbitrary. The example that one needs to have in mind is one of a huge painting that looks different depending on our position and our distance from it, the zoom involved (down to the molecules) and the part of the painting that we see. In some cases it is impossible to compare two perspectives because, while we see the same thing, we have different positions or zoom, in other cases one's perspective has a bigger or a clearer view of the painting and since it incorporates more features we can say it is a better one. The point is that one can never have the complete picture. By taking a particular position or by focusing on one part or quality, we leave out all the rest. A worthy aim is to identify what (the values) make us see things this way and to be mindful of as many perspectives as possible.

But the painting analogy make the world seem too accessible, too structured, pre-chopped into distinct objects or things-in-themselves. Actually, the world is to be taken as a dense unity, a whole in which everything is interconnected and that is in flux. It is our interpretations that chop it up and divide it into different groupings, into things, causes and effects, into doers and doings. But like Saussaure's phonemes, all these points have negative content and it's what emerges that gives them meaning. Power lies in re-interpretations of the familiar, of producing different groupings that serve your own particular ends. Strictly speaking then there is no need to posit things; effects and powers are enough, which is also related to Nietzsche's Will to Power, the view that everything has a tendency or drive for maximizing its power. It is more of an effort to stop talking about intentions and free will and to talk instead in terms of a universal tendency that exists both in living and non-living things. Though it does result in violence, the change it produces destroys both the sufferer and the one acting on it since both are transformed into something different, with the originals being destroyed.

This non-existence of something more than effects and an appeal to the coherence of the whole is also exactly the way we understand characters in books. Their effects are all there is and they are parts to a whole; to understand them we need to interpret them, perhaps creating them in the process. It also means that every piece of information presented in a book about a character is essential to who they are and had it been different, the character wouldn't be who they are. Nehamas thinks that this is exactly what Nietzsche means when he is talking about eternal recurrence. It is not a cosmological theory about the world, but a theory about the self. Change one thing in yourself and you won't be you. If you think that there some minor things that can change, then they are really not part of you. And if everything is as connected as described above, then any change in one thing changes everything. When asked then if you would accept returning to this world to live the exact same life again and again, you are asked if you affirm yourself, with every positive being as important as any negative, as they are essential to who you are. Actually, affirming one single thing about the world means that you affirm every part of it.

To do this, one has to create oneself, to become what one is. It is not to be taken as a stable essence that replaces the old one but as a copious gradual process of interpretation of the past but also of integration in the present. An attempt to have many urges but not ruled not by reason like in Plato, but a controlled multiplicity that rules jointly, as a whole, with the goal of them becoming nature, of making choices disappear. And like in novels, the criterion for whether we like a person is not whether they are good but whether they are well crafted. The ideal is coherence but also style and character.

For Nehamas this is what Nietzsche did with himself and his books. He was suspicious of philosophy and to avoid self-referential problems he made himself into a literary character, across many books, who is a philosopher. He wrote in many different styles for us to notice that there is an author, instead of appearing like some kind of personification of objectivity (like with most philosophers). He wants to be read and believed but without resorting to metaphysics and to universality, that he finds self-delusional. Same for morality. The whole problem that Nietzsche had to face was to find ways to talk about what he wanted to talk about but both without presenting a universal and prescriptive view disguised as fact and without having to say that "this is only my view" which would be too ugly. He chose to play with those who could understand him and for Nehamas he chose to see himself as a character in a novel, modelling both his "epistemology" and his moral aesthetics out of themes that we find acceptable in literature. And his specific way is not to be reproduced, as it would no longer be original.

I suppose some people would find this model ridiculous, since they are convinced that there is a very clear distinction between reality and fiction with each one having its own ideals and rules but I find it extremely attractive and for a certain kind of people believable or achievable. And that's what matters.

[Jatan · Rating 5 out of 5]

The central conceit of the book is that one of the ways to interpret Nietzche's often mad, often inchoate, often apocalyptic ramblings is to treat the philosopher as a literary character that emerges from his writings. But why stop there? Nehamas goes a step further and suggests that Nietzche's literary artifice is, in fact, his attempt to exemplify rather than prescribe a moral philosophy for how we can work toward becoming who we are.

[Daniel · Rating 2 out of 5]

I wasn't impressed. I just couldn't by his thesis.

[Andy Arnold · Rating 5 out of 5]

A different interpretation of Nietzsche and one not without its critics. But, I found it compelling and inspiring. Highly recommend this book to students of philosophy and readers of Nietzsche. Read twice, and I almost never read a book twice.

[Matt · Rating 5 out of 5]

Fascinating, leaves me with a lot to think about. What more can one ask from a book than that?

[Mary Lawrence]

im fun at parties i swear

[Bernard English · Rating 4 out of 5]

The title pretty much gives it away, but it is pleasing how the author in the last chapter connects the different chapters to finally directly pointing out that Nietzsche saw himself as trying to fulfill the literary models he cites and so admires:

"Nietzsche's texts therefore do not describe but, in exquisitely elaborate detail, exemplify the perfect instance of his ideal character. And this character is none other than the character these very texts constitute: Nietzsche himself."

The author disabused me of the notion that Nietzsche, like the Stoics, actually believed in some cosmological theory which entailed infinitely exact repetitions of the universe, including one's life.
As the author shows, "The psychological use to which he [Nietzsche] so crucially puts the eternal recurrence presupposes only a weaker view which is quite independent of any theory of the physical universe." I think it's worth pointing this out since so many commentators try to refute such a physical theory which they mistakenly attribute to Nietzsche. But I'm not sure why Nehamas cites George Simmel's refutation of such a physical theory from 1907. You would think he could find some contemporary physicist to make enlightening and more up to date comments on the theory.

Nehamas' interpretation, if right, would indeed answer much of the criticism leveled against Nietzsche, which the author does in fact give a fair hearing to. Overall, it was a more helpful guide to me than several other books on Nietzsche that I've looked at. And not a difficult read!

[Michael · Rating 5 out of 5]

In Life as Literature, Alexander Nehamas lays out a convincing, readable thesis for interpreting Nietzsche philosophical project. Nehamas argues that for Nietzsche literature, both as creative and as an interpretive act, illuminates the major concepts that animate his work. By interpreting Will to Power, Eternal Recurrence, Genealogy, and Perspectivalism in turn, Nehamas presents a comprehensive overview of Nietzsche's philosophy.

[Alexander · Rating 2 out of 5]

Nehamas just chooses totally to ignore Nietzsche’s statements to a “pessimism of strength” and instead tries to rehabilitate the will to power as pluralist and borderline egalitarian, which seems to me a complete misreading of nietzsche’s philosophy—perhaps in desire for political concord with his academic peers. “Perspectivism” / polyvalence of interpretation is clearly the grounds for the/a “strongest” interpretation, i find this choose your own adventure reading “optimistic” at best.

[Noushin Mehran · Rating 5 out of 5]

زندگی یک اثر ادبی دقیق و کامل است و هیچ جزئی به تنهایی امکان زیستن ندارد. اگر یک جزء از زندگی را بخواهی باید آن را در کلیت‌اش بپذیری. تو قهرمان این اثر شاهکاری. لذت و رنج برای توست. این چند جمله، ایده‌ی اصلی این کتاب است. نهاماس زیست‌جهان نیچه‌ای را بر اساس چشم‌اندازنگری(پرسپکتیویسم) و نظریه‌ی بازگشت جاودانه‌ی همان، تحت لوای یک اثر ادبی به ما ارائه می‌کند و این رویکرد از نظر من شگفت‌انگیز است.

[Will · Rating 5 out of 5]

A wonderful introduction to Nietzsche and a rewarding read for those already in the know. Nehamas is one of those writers who can cram every sentence full without slowing you down. Highly recommended.

[Chris]

Did not finish. I have read Nietzsche once - Genealogy of Morals, as an undergrad - and I did not feel like I had the primary text knowledge necessary to get what Nehamas was getting at. I also felt lost in the shorthand references to major secondary works. I would like to return to this book one day.

I dog-eared the following sections:

- p59 ("Consider for example a radical innovation in painting...). Discussion about how new styles in art and literature, like cubism, create something new, not just a new way to think of them. The laws of Galilean motion, eg, existed before Galileo in the same ways all of the sides of cubist subject existed before Picasso. New forms are new things in the world, not mere interpretations.

- p72 ("This is what Zarathustra tells his disciples..."). Regarding untruth as a condition of life. In order to have views about the world, we have to remain ignorant about the fact that we are constantly simplifying and making assumptions about the world to support those views.

- p89 ("Consider, then, the true and noncontroversial point..."). Example of Ahab as a character. Ahab is revealed to us not as a substances is related to its attributes, but as a sum of parts. This is Nietzsche's model for the world.

[S h a y a N · Rating 5 out of 5]

این کتاب یکی از بهترین تحلیل‌ها در مورد فلسفه‌ی نیچه است. نویسنده با نگاهی عمیق و نظام‌مند نشان می‌دهد که نیچه چگونه زندگی را همانند یک اثر هنری یا ادبی می‌دید و به‌درستی بر سخن معروف نیچه تأکید می‌کند که «زندگی تنها به‌مثابه‌ی یک پدیده‌ی زیباشناسی قابل توجیه است».

در یک اثر هنری، مفاهیمی مانند خیر و شر وجود ندارد. مثلاً در یک تراژدی، حتی درد و رنج‌هایی که قهرمان تراژیک متحمل می‌شود «شر» محسوب نمی‌شود؛ بلکه جزء ضروری و جدانشدنی اثر است. علاوه بر این، یک اثر هنری می‌تواند هزاران تفسیر متفاوت داشته باشد و هر کسی بر اساس اندیشه و تجربه‌ی خود با آن نسبتی منحصر‌به‌فرد برقرار می‌کند. نویسنده معتقد است که این همان رویکردی است که نیچه به زندگی داشت: حقیقتی واحد وجود ندارد، بلکه تفسیرهایی از حقیقت وجود دارند. هر انسانی در مواجهه با زندگی دیدگاهی خاص خود برمی‌سازد و این دیدگاه لزوما در تضاد با دیدگاه‌های دیگر نیست.

هر فصل این کتاب یکی از اندیشه‌های اساسی نیچه را بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه این اندیشه‌ها با نگاه هنری او به زندگی پیوند می‌خورند.
کتابی است که برای علاقه‌مندان به نیچه و کسانی که می‌خواهند فلسفه او را به شکلی تازه و روشن درک کنند، فوق‌العاده ارزشمند است.

[Searchingthemeaningoflife Greece · Rating 5 out of 5]

[...]Τόσο ο Νίτσε όσο και ο Σωκράτης είναι έντονα προσωπικοί στοχαστές, ενεργά αφιερωμένοι στην προσπάθεια να αλλάξουν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, την ηθική ποιότητα της ζωής των ανθρώπων γύρω τους, αν και επιδιώκουν τους σκοπούς τους με ριζικά διαφορετικούς τρόπους.[... ]



[...]Τα ύφη του Νίτσε είναι συνεπώς ουσιώδη για τις δικές μας ερμηνείες των ερμηνειών του και είναι, γι' άλλη μια φορά, υπό την αυστηρή έννοια, αδιαχώριστα από το περιεχόμενο των απόψεών του. Αυτό που ήταν κατά τον Νίτσε ένα αναγκαίο αλλά επίμονα παραγνωρισμένο γνώρισμα όλης της φιλοσοφίας έγινε στη δική του περίπτωση, μέσα από την προσπάθεια μιας ολόκληρης ζωής, ένα ενσυνείδη το επίτευγμα, ο ίδιος έδειξε ότι η γραφή είναι ίσως το πιο σημαντικό μέρος της σκέψης. Κι αφού πίστευε επίσης ότι η σκέψη «είναι μια πράξη» (ΘΔ, 458), μπορούμε ίσως αρκετά εύλογα να αποδώσουμε σ' αυτόν την υπερβολική άποψη, την οποία θέλει να ερευνήσει τούτο το βιβλίο, ότι η γραφή είναι επίσης το πιο σημαντικό μέρος της ζωής.[...]

[Mee Ok · Rating 2 out of 5]

Started off really strong - the first three chapters are a must read in understanding Nietzsche's perspectivism. After this it sort of descends into weird attacks - he turns into a Mean Girl and the rest of the book turns into hate-blogging.

[diderot · Rating 5 out of 5]

wow!

[Allan Claydon · Rating 4 out of 5]

My other book disagreed with this one so had to dock a star

[Nathaniel Glazer · Rating 4 out of 5]

Good book. Not for beginners of Nietzsche's writings though.

[Bala s S · Rating 5 out of 5]

asdfghjkl

[m · Rating 3 out of 5]

good, especially the riffs on Proust.