حمام‌ها و آدم‌ها

by Mikhail Zoshchenko, آبتین گلکار (Translator)

حمام‌ها و آدم‌ها مجموعه داستانی است نوشته میخائیل زوشنکو نویسنده طنزپرداز اوایل قرن بیستم روسیه. آبتین گلکار این مجموعه داستان را از زبان روسی به فارسی برگردانده است. این مجموعه پیش از این با عنوان طالع نحس منتشر شده بود.

Genres: Short Stories, Russia, Fiction, Russian Literature, Humor, Classics, Literature

224 pages, Paperback

First published March 1, 1961

About the author

Mikhail Zoshchenko (Russian: Михаил Зощенко) was born in Poltava, Ukraine, on 29th July, 1895. He studied law at the University of Petersburg, but did not graduate.
During the First World War Zoshchenko served in the Russian Army. A supporter of the October Revolution, Zoshchenko joined the Red Army and fought against the Whites in the Civil War.
In 1922 Zoshchenko joined the literary group, the Serapion Brothers. Inspired by the work of Yevgeni Zamyatin, the group took their name from the story by Ernst T. Hoffmann, the Serapion Brothers, about an individualist who vows to devote himself to a free, imaginative and non-conformist art. Other members included Nickolai Tikhonov, Mikhail Slonimski, Victor Shklovsky, Vsevolod Ivanov and Konstantin Fedin. Russia's most important writer of the period, Maxim Gorky, also sympathized with the group's views.
Zoshchenko's early stories dealt with his experiences in the First World War and the Russian Civil War. He gradually developed a new style that relied heavily on humour. This was reflected in his stories that appeared in Tales (1923), Esteemed Citizens (1926), What the Nightingale Sang (1927) and Nervous People (1927).
Zoshchenko satires were popular with the Russian people and he was one of the country's most widely read writers in the 1920s. Although Zoshchenko never directly attacked the Soviet system, he was not afraid to highlight the problems of bureaucracy, corruption, poor housing and food shortages.
In the 1930s Zoshchenko came under increasing pressure to conform to the idea of socialist realism. As a satirist, Zoshchenko found this difficult, and attempts such as the Story of one Life were not successful.
Zoshchenko increasing got into trouble with the Soviet authorities. His autobiographical, Before Sunrise, was banned in 1943 and three years later his literary career was brought to an end when he was expelled from the Soviet Writers' Union after the publication of The Adventures of a Monkey in the literary magazine, Zvezda.
Mikhail Zoshchenko died in Leningrad on 22nd July, 1958.

(source: spartacus.schoolnet.co.uk)

Reviews

[Rojita Rojîta · Rating 4 out of 5]

زمانی که چند داستان ابتدای کتاب رو خوندم حس کردم دارم داستان‌های کوتاه‌ چخوف رو میخونم ولی از یک جایی به بعد سبک خاصِ نویسنده شد
به نظر من داستان‌های "شامه‌ی سگی" و "بازی خوب" بهترین بودند.

شباهت دردناکی که من در ادبیات طنز روسیه و سبک زندگی خودمون میبینم، داره کاری میکنه خودمو در ادبیات روسیه غرق کنم😁

[Maziyar Yf · Rating 3 out of 5]

میخاییل زوشنکو با بهره بردن از آشوب و پریشانی که در روسیه پس در زمان رژیم کمونیستی حاکم شده بود کتاب حمام ها و آدم ها را نوشته ، کتاب او سرشار از موقعیت هایی جدی ایست که راویان کتاب او تلاش کرده تا به گونه ای مناسب و مودبانه رفتار کنند اما کوشش آنها غالبا نتیجه نداده و به حالتی طنز آمیز انجامیده .
در حقیقت این موقعیت های جدای قسمتی روزمره از زندگی در شوروی با فقر شدید و کمبود امکانات اولیه بوده ، حمل و نقل عمومی ، هتل ها ، بیمارستان ها ، سازمان ها و ادارات فشل دولتی ، بوروکراسی پیچیده و کارمندانی که مجبور به احمقانه رفتار کردن هستند و هر آنچه در جایی به غیر از خلوت انسان بوده ، زوشنکو از فضای آن استفاده کرده و آنچه را که محیط بر انسان تحمیل کرده و کُنش انسانی که خود به خود به این موقعیت واکنش نشان داده را با مهارت به تصویر کشیده است .
. گاهی طنز بُرنده تر ، روشن تر و تلختر واقعیت را نشان می دهد ، شاید همین هدف نویسنده بوده ، نشان دادن عریان یک نظام ناکارآمد و دست انداختن آن .

[Glenn Russell]

Scenes From the Bathhouse - Over three dozen short-short stories and one novella collected here, all flowing from the pen of Mikhail Zoshchenko, one of the great 20th century satirists, the most widely read writer in Russia during his lifetime but a writer expelled from the Union of Soviet Writers and eventually banned from the Russian press. Also included in the volume is an excellent introductory essay by Sidney Monas providing biographical information and cultural and literary context for the author’s writing.

These tales of everyday life in Soviet Russia are very, very funny. Sure, as Sidney Monas is quick to point out, the more Zoshchenko one reads, the more pathos and depth one will unearth; however, first and foremost, it bears repeating, comrades, these brief sketches are simply hilarious. So, for the purposes of my review, I’ll quickly move to a pair of stories as a way of trotting out a bit of Zoshchenko comedy and wit.

THE ACTOR
Here’s my brief retelling of the way Vasia tells it. People crowd around him and ask: “Vasia, where you an actor?” Vasia lets them know he was indeed an actor and played around in the theater. But he goes on to say how it was simply nonsense; there’s nothing outstanding in being an actor – you go out on stage and your family and friends in the audience signal their encouragement from the cheap seats and you signal back all is under control and everything will be just fine. And that's that.

Once Vasia performed in Who Is To Blame?, a powerful play where in one act bandits rob a merchant in the middle of the stage, right there in plain sight of everyone sitting in the theater. But before one particular evening’s performance, the actor who played the merchant got blotto drunk. The bum couldn’t act; all he could do was go out on stage and kick the footlights.

Director Ivan Palych insisted Vasia take the part of merchant in the second act since, after all, the people in the audience are too dumb to know the difference. “I can’t,” said Vasia, “I’m full. I just stuffed myself with two whole melons.” Ivan Palych pleaded, “Just for one scene. Please don’t tear down the world of cultural enlightenment.” Vasia said, “Ok, ok, I’ll do it but just for one scene.” So Vasia goes out on stage wearing his own shirt and pants and with a false beard but his family and friends in the audience recognize him on the spot. “Hey, Vasia, give us some good acting!” Vasia lets them know he had to take over since the artiste playing the merchant is blotto.

So the scene starts. Hey, wait a minute! It appears one of the actors is going through Vasia’s pockets for real. Vasia isn’t about to be robbed for real and gives the actors playing the bandits each a punch in the chops. “Get away from me, you swine,” hollers Vasia “I ask you as a true gentleman.” But the bandit actors don’t hold back – they take Vasia’s wallet and reach for his watch. Valia cries out, “Help, Help, citizens! These guys are robbing me for real!” The audience loves every second of the drama and goes wild with cheers and applauds. Valia lashes out again, gives one of the bandits a bloody nose. From offstage, Ivan Palych shouts encouragement: “Way to go, Vasia! Keep it up!"

Vasia understands yelling and punching will do no good. He gets down on his knees right there on stage; “I’ve had it, brothers. Drop the curtain. They’ve stolen my last penny. For real.” The prompter can see Vasia’s lines are not the lines from the play and comes up on the stage: “It looks like those bandits really did rob him, for real.” The curtain drops. They bring poor Vasia some water. Between panting breaths, he says: “What the hell is going on? Those guys really did steal my wallet.”

All the actors playing the bandits were searched as well as the entire theater – they found Vasia’s empty wallet but the money was never recovered. So Vasia tells his friends he knows all about art and acting and theater. Never again!

THE BATHHOUSE
This story is told by an unnamed first-person narrator I’ll call Zosh and retell the story in compressed form. Here goes: Zosh says bathhouses are not so bad – you can wash yourself, no problem. Only there is this problem with the tickets. Case in point: Last Saturday he went to the bathhouse and they gave him two tickets, one for his shirt, pants, shoes and socks and one for his hat and coat. But where, Zosh wonders, is a naked man going to put tickets? Damn! A naked man is all bare stomach and legs. And you certainly can’t tie them to your beard. Oh, well. Zosh took string and tied a ticket to each leg so he wouldn’t lose both at once.

So the tickets are flapping around on Zosh’s legs but Zosh walks on to look for a bucket to wash himself. He spots one citizen washing himself with three buckets – standing in one, washing his head with the second and holding a third so someone else can't take it away. Zoch pulls at the guy’s third bucket but the guy refuses to let go and tells him: “Hey, what are you up to, trying to steal my bucket?” Zoch again pulls at the bucket and the guy yells: “I’ll give you a bucket between the eyes and you won’t be so damn happy.” Zosh replies: “This isn’t the tsarist regime. You can’t go around hitting people with buckets. After all, other people have to wash too. You’re not in the theater.” But the guy turns his back and continues washing. Zosh moves along.

An hour later Zosh sees some old joker gaping about, looking for soap and Zosh quickly makes off with the geezer’s bucket. All right, now that he has his bucket, he looks for a place to sit down. Damn! There isn't one empty bench where he can plop his ass; he’ll have to wash standing up. But double damn! Everyone is splattering dirty water all over the place – no sooner do you wash yourself then you’re dirty. “To hell with you all,” Zoch cries out, “I’ll finish washing at home.” Zoch goes back to the locker room, presents his ticket and gets a pair of pants with a hole in the left leg. He tells them they’ve given him the wrong pants; his pants have a hole in the right leg not the left. The attendant replies: “We aren’t here just to watch for your holes. You’re not in the theater.”

All right, all right, Zoch thinks and puts on the pants. He then goes over for his coat. They want to see his ticket. Damn! He has to take his pants off to get to the ticket but then he discovers: no ticket. Zoch tries to give the attendant the string but the attendant doesn’t want the string and tells Zach he’ll just have to wait until everyone leaves and he can have the one coat remaining. Zoch says this isn’t the theater and explains how that’s hardly fair and goes on to describe his own coat in detail. Finally, they handed him his own coat.

Zoch walks out but then remembers: he forgot his soap! He returns to the bathhouse but they won’t let him in wearing a coat. “Undress,” they order. Zoch replies: “Hey, this isn’t the theater. At least give me what my soap costs.”
“Nothing doing, brother!”
“All right, all right, I’ll go without my soap.”

I chortle and ask, "Hey Zosh. What kind of bathhouse are we talking about here? Zoch answers: “The usual kind. Where it costs ten kopecks to get in.”


Photo of Russian author Mikhail Zoshchenko, 1894-1958

[Seyed Hashemi · Rating 4 out of 5]

این رو دو سال پیش خونده بودم. اون دوران عادتِ حسنهٔ مرور نوشتن رو نداشتم، و واقعا خیلی بده که از ذهنم رد نذاشتم. ماشالله حافظهٔ عادی نیست، حافظهٔ ماهیه این چیزی که من دارم.
البته یادمه واقعا طنزش رو دوست داشتم.
واقعا می‌شه اثر طنز خوب نوشت :)))

البته کلا شوروی خیلی مستعد موقعیت‌های طنز بوده. فکر کنم اخبار اون دوران شوروی رو هم بخونیم، بخندیم...

[Aroosha Dehghan · Rating 4 out of 5]

برای فهمیدن طنز یک ملت باید تاریخ و فرهنگشون رو بدونی وگرنه برات نه خنده‌داره، نه فهمیدنی و نه قابل تامل.
البته که طنز روسیه‌ی کمونیستی برای ما ایرانی‌ها خنده‌دار نیست!
گاهی حتی اشکمون رو درمیاره.
در هر صفحه از این کتاب، دوروبرت رو نگاه می‌کنی و میگی اااا ما! ااااا ایران! اااااا آخو...
خلاصه که «حمام‌ها و آدم‌ها» داستان‌های کوتاهی از ورژن روسی ایران در حکومت ج.ا است. برای درک این متن فقط در همین حد که بدونید خانه‌های اشتراکی روسیه چی بوده و چه شرایطی داشته کفایت می‌کنه. بقیه‌ش رو یا با گوشت و پوستتون حس کردید یا در شهرتون دیدید و شنیدید.
این کتاب از اون طنزهاییه که اگر باهاش قهقهه بزنی یعنی نکته رو نگرفتی!
به هر حال، همونطور که پشت جلد نوشته، «زوشنکو میان گریه می‌خندد اما خنده‌اش امیدوارانه است.»
او میخواد با خنده‌های خودش چراغ‌هایی رو روشن کنه که دست‌کم برخی از مردم در نور اون نیک و بد سیاستی که گرفتارش هستند رو ببینند!

[Leila · Rating 4 out of 5]

این کتاب شامل سی و پنج داستان بسیار کوتاه است که بر مبنای تاریخ نگارش اولویت‌بندی شده‌اند.
قهرمان اغلب داستان‌ها ، انسان‌هایی عادی ولی بدشانس و بی‌اقبالی هستند که گاه لحظات خنده‌آوری برایشان رقم می‌خورد.
شخصا از داستان‌های شامه‌ی سگی، خوشبختی، ماجرای بیماری، عکس و شاخک بیشتر لذت بردم.

بخشی از کتاب:
"رک و پوست کنده می‌گویم: من ترجیح می‌دهم موقع مریضی توی خانه بستری شوم.
حرفی نیست که محیط بیمارستان شاید پرنورتر و مجهزتر باشد، شاید نسبت به خانه در مورد کالری غذاها دقت بیشتری به خرج دهند، ولی به هر حال توی خانه، به قول معروف، کاه هم به دهان آدم شیرین می‌آید."

پ.ن: در ابتدا می‌خواستم سه ستاره به این کتاب بدم ولی بدلیل معرفی نویسنده‌ی شناخته نشده به فارسی زبانان و ترجمه‌ی خوب آقای گلکار ، یک ستاره افزودم.

۹۹/۱/۱۵

[Zsa Zsa · Rating 5 out of 5]

ترجمه خوب و طنز زيباى نويسنده منو از خنده روده بر كردن، يه دليل ديگه واسه دوس داشتن رو��يه

[Alireza · Rating 4 out of 5]

مجموعه داستان‌های خیلی کوتاه که طنز تلخی داره و شرایط زندگی مردم عادی رو در دوره حکومت کمونیستی شوروی به تصویر میکشه
راستش اگه با تاریخ روسیه آشنایی داشته باشید و شرایط کشور رو توی این بازه زمانی بدونید خیلی از خوندن داستان‌ها لذت می‌برید.
مردمی که تازه انقلاب کردن و خودشون رو صاحب حق میدونن در صورتیکه هیچکس درست وظیفه‌ش رو انجام نمیده و تازه کلی منت هم سر بقیه میذاره که همین هم از سرتون زیاد هستش. مردمی که طی یک شب صاحب یک سری جایگاه اشتباهی شدن و خودشون هم نمیدونن چی کار دارن می‌کنن
مردمی که سر هر چیز کوچکی اون یکی رو قضاوت و محاکمه و اجرای قانون می‌کنن با این نگرش که ما انقلاب نکردیم که ایشون این کار رو بکنه و اینجوری باشه
براتون این اتفاق‌ها آشنا نیست؟
در کل طنز کتاب خیلی تلخ و گزنده و در عین خنده‌دار هستش، بدجوری حال آدم رو می‌گیره
ترجمه آقای گلکار هم خیلی عالی هستش مخصوصا اینکه متن رو محاوره‌ای (همونطور که در زبان اصلی هست) ترجمه کرده

[Banafsheh · Rating 3 out of 5]

مجموعه‌ای از داستانهای کوتاه
البته دیگه خیلی کوتاه
در حد دو سه صفحه
از یک نویسنده روس که من تا قبل دست گرفتن کتاب اسمش رو نشنیده بودم
و صرفا به اعتبار مترجم اثر آقای آبتین گلکار انتخابش کردم
انتخاب خوبی هم بود
داستانها طنز بودن ولی من با هیچ کدوم قهقهه نزدم
شاید یه نیم لبخندی گاهی
ولی مضمون همه داستانها که از زندگی مردم عادی روسیه و معضلاتشون میگفت برام جالب توجه بود
کتاب مناسبیه برای مسیرهای رفت و آمدی چه مترو چه اتوبوس چه هر وسیله دیگه
یا برای مواقع انتظار توی مطبی جایی
در کل کتاب معمولی بود برای من
ولی خب توقع هم نداشتم شاهکار باشه
پس خیلی هم اوضاعم بد نیست

[Salamon · Rating 4 out of 5]

اگر به ظاهر به این سی‌وپنج داستان کوتاه میخاییل زوشّنکو نظر کنیم، چیزی بیشتر از داستان‌های طنزآمیز در مورد مشکلات عادی و روزمره‌ی شهروندان شوروی نیست. البته لازم به توضیح زیادی شاید نباشه که عادی و روزمره‌ی روزگار حکومت شوراها و حزب بلشویک شامل آرامش، ثبات و رفاه نبوده و دائماً با تنش‌های سهمگین همراه می‌شده. چیزی که به طور مستقیم تقریباً در این داستان‌ها بازتاب داده نشده و ما فقط بخشی از پیامدهای فرود اون توفان‌ها رو بر گُرده‌ی شهروند معمولی می‌بینیم. خلاصه این داستان‌های به معنی واقعی کوتاه، خیلی ملایم و سبک هستند و به شما معمولاً قهقهه‌های رعشه‌آور نه ولی لبخند هدیه می‌دهند. برای منی که خودم رو موظف به مطالعه‌ی شبانه میدونم این کتاب کارکرد یک مطالعه‌ی سبک و لذت‌بخش رو داشت وقتی خیلی خسته بودم به ویژه که لحن خودمانی و گفتار عامیانه و اکثراً غُرآمیزش باری برمی‌داشت و نمی‌افزود.

اما فراتر از این رو من در نقد بسیار جالب‌توجهی دیدم که آبتین گلکار انتخاب و ترجمه کرده و در انتهای کتاب جا داده. این نقد به قلم آنا یوریِونا مرژینسکایا است که هم به زندگی نویسنده و هم کیفیت و مؤلفه‌های آثار او و هم نقش او در ادبیات دولتی دوره‌ی شوروی اشاره میکنه. موضوعاتی که درگیری ذهنی زوشّنکو بوده‌اند، با توجه به اینکه ما هم نه چندی پیش انقلابی رو پشت سر گذاشتیم، از افکار هر روزه‌ی ما چندان دور نیست و این موضوع در این نقد با زاویه‌ی دید روشن و فکربرانگیزی مورد بحث قرار گرفته. هرچند کوتاه اما روشنگرِ صورت مسأله.


اینجا چند خطی از این نقد رو نقل می‌کنم:


"اگر بر پایه‌ی آثار زوشّنکو قضاوت کنیم، نگرش‌ او را نسبت به پیامدهای وقایع سال ۱۹۱۷، به‌ویژه در مهم‌ترین حوزه‌ی مورد توجه او یعنی فرهنگ، می‌توان محافظه‌کارانه‌ی خویشتندار دانست. زوشّنکو این واقعه‌ی تاریخی را همچون عملی انجام شده پذیرفت و مشغول کنکاش در پیامدهای آن شد و ..."

"قهرمان داستان‌های زوشّنکو آدمی است کاملاً معمولی و《متوسط》.او از سیاست سر درنمی‌آورد و برای آرمان‌های والا مبارزه نمی‌کند، هرچند شعارهای انقلابی را دوست دارد (《مرغ‌ها را بگذار بورژوازی جهانی بخورد》)."

"این قهرمان پیوسته در حال مبارزه بر سر افزایش مساحت خانه است، در آشپزخانه‌های شلوغ اشتراکی با چنگ و دندان می‌جنگد و به ازدحام تراموا ناسزا می‌گوید. وقتی هم کمی سر و سامان می‌گیرد، باز به جای حل مسائل جهان با مشکلات خود سرگرم است:..."

"قهرمان زوشّنکو کسی است که از لایه‌ی اجتماعی بسیار پرجمعیتی بیرون آمده و نماینده‌ی اکثریت جمعیت روسیه است که قرن‌ها زیر ستم بوده و به همین دلیل بی‌فرهنگ است. این نه گناه، بلکه بدبیاری اوست. او برای تحولات اجتماعیِ افراطی آمادگی ندارد و بدتر از آن برای ساختن جامعه‌ای جدید بر پایه‌ی آرمان‌های انتزاعی (حتی اگر این آرمان‌ها بسیار هم انسان‌دوستانه باشند)."

"زوشّنکو، با تمام آثار و تحلیل‌های هنری خود، یکی از اسطوره‌های ایدئولوژیکی را که در آن زمان رواج بسیار داشت در هم شکست: امکان تربیت و به‌وجودآوردن《انسان نو》در شرایط تاریخی جدید."

"زوشّنکو نشان داد انسان موجود بسیار پيچيده‌ای است و طبیعت تکامل‌یافته‌ای ندارد. شخصیت هر کس همواره دارای《جنبه‌های تیره》ای نیز هست که در پرخاش‌جویی، حسابگری، بی‌اعتمادی به اطرافیان و... نمود می‌یابد. در دوره‌های سراسر حادثه و دگرگونی، که انرژی درونی عظیم جامعه آزاد می‌شود، انسان در بسیاری از اوقات به سوی بروز علنی این خصوصیات سوق داده می‌شود."

[Farnaz · Rating 4 out of 5]

زوشنکو، همانند گوگول، میان گریه می‌خندد، ولی خنده‌اش امیدوارانه است و البته همین امید را هم به طنز می‌گیرد؛ چنان که خودش می‌گوید:
ولتر زمانی با خنده‌ی خود شعله‌هایی را فرونشاند که مردم را در آن‌ها می‌سوزاندند،ولی ما با خنده‌ی خود می‌خواهیم دست کم چراغ کوچکی را روشن کنیم که برخی از مردم در نور آن ببینند چه چیزی برایشان خوب است و چه چیزی بد... اگر اینگونه شود، آنگاه می‌توانیم بگوییم که در نمایش زندگی، نقش ناچیز خود را به عنوان منشی و نورپرداز صحنه درست اجرا کرده‌ایم.
دو ویژگی در داستان‌های زوشنکو بیش از همه توجه خوانندگان را جلب می‌کرد و ادیبان حرفه‌ای را به درک وامی‌داشت. نخست، مسئله‌ی آن قهرمان غیر عادی بود که در کانون اثر قرار می‌گرفت. پیدایش این تیپ هنری را بدون تردید می‌توان نوآوری زوشنکو و سهم او در جریان ادبی آن سال‌ها دانست. مسئله‌ی دوم، روایت و استفاده از زبان محاوره‌ی کوچه و بازار بود.


برای اولین بار بود که از این نویسنده کتابی خوندم برای من جالب و قشنگ بود.
پیشنهاد میکنم حتما این کتاب رو بخونید.
امیدوارم مثل من از خوندنش لذت ببرید.

[صَــــنَــــمْــــ]

خواهش میکنم اگر بارِ دیگه من یک کتابِ داستان کوتاه رو "‌وانْت تو رید" زدم بیاید فحش‌کشم کنید.

[Tahmineh Baradaran · Rating 3 out of 5]

مجموعه قطعات کوتاه طنزازنویسنده دوران شوروی. خوب است که هرازگاهی سربزنیم و داستانی بخوانیم ولذت ببریم . دستشان دردنکند. مختصرومفید

[محمد شکری · Rating 4 out of 5]

میخائیل زوشنکو و میخائیل بولگاکف
دراکولیچ در «کمونیسم رفت...» حرف بسیار درستی میزند: مهمترین فاجعه کمونیسم، همان چیزی است که میخواهد سرکوبش کند- فقر
چهارسال پیش از تولد زوشنکو (1895)، نویسنده دیگری به دنیا آمد که برخلاف زوشنکو این اقبال را داشت که در زندگینامه هایش بنویسند «در خانواده ای اصیل»، «درخانواده ای متمول» و «در خانواده ای فرهیخته» دیده به جهان گشود. همچنین این اقبال را هم داشت که نویسنده ای بسیار نام آشناتر باشد: میخائیل بولگاکف، نویسنده «مرشد و مارگاریتا» و «دل سگ». بولگاکف بسیار موفق تر بود، زیرا کمونیسم را نه از آن «مهمترین فاجعه»اش، بلکه از منظر «مسائل عالی انسانی»، از منظر بی فرهنگی کمونیسم بررسی میکرد. آدمهایی که در گل و لای فقر غلت میزدند برای او اولویت نداشتند. فلاکتی که در «جسم» چنگ زده بود به چشمش نمی آمد. بلکه مسخ شدگی فرهنگی و سگی که به «جان»شان فرو رفته بود نزد او ارزش قلم زدن داشت. شاید هم به قول گوگول (در مردگان زرخرید) «نویسنده ای که جرات کند آنچه را دیده است برملا کند و همه آن چیزهایی را که از دید یک چشم بیتفاوت پنهان میماند، همه آن گندابهای لجنی وقایع و رویدادهای کوچکی را که در آن مستغرق هستیم و همه آن انبوه شخصیتهای خرده پای روزمره را که راه خاکی رنگ، و اغلب دردناک زندگی از آنها انباشته است را ببیند، چنین نویسنده ای نه نصیبی از بزرگداشت دنیوی خواهد برد و نه اشکهای سپاس را خواهد دید. نه هیجان متفق القول قلبهایی را که به درد آورده احساس خواهد کرد و نه دختر شانزده ساله ای شیفته اش میشود تا او را قهرمان خود پنداشته و خود را به پایش بیاندازد»ر
بله، زوشنکو سراغ همین روایتها رفته است: روایت افراد خرده پایی که فقر آنقدر به صورت آنها ضربه زده که چهره کاریکاتوریک خنده داری پیدا کرده اند. لحن راوی دقیقا همین را نشان میدهد. میگوید این چهره مسخره را ببین؛ خنده دار است نه؟ هرچند درد زیادی لازم بود تا به این خنده داری برسد


میخائیل زوشنکو و میخائیل کلاشینکف
حدودا 20 سال پس از تولد زوشنکو، یک میخائیل دیگر هم به دنیا آمد. این بار میخائیل جدید هم مثل قهرمان ما در فقر به دنیا آمد و مثل او در سومین دهه زندگی اش به معروفیت رسید. ولی این چهره جدید با خلق آثار ادبی نبود که معروف شد، کلاشینکف با خلق یکی از سریعترین و مرگبارترین اسلحه های خودکار جهان معروف شد؛ با سلاحی که هنوز در میان نظامی ها، انقلابی ها و حتی تروریست ها بیش از هر اثر ادبی دیگری محبوب است
کلاشینکف از دل فقر برخاست، اما مسیر مبارزه را طور دیگری دید و برخلاف زوشنکو که خیال میکرد «با خنده خود میخواهیم دست کم چراغ کوچکی را روشن کنیم که برخی از مردم در نور آن بتوانند ببینند» سلاحی ساخت که با درخشش نور آن برخی از مردم دیگر نمیتوانستند ببینند
گوگول فکرش را هم نمیکرد که اشک سپاس برای افراد دیگری هم ریخته میشود: آنهایی که آتش می آفرینند؛ آتشی که بران تر، بسیار بران تر از داستان و شعر است. ولی هنوز از آنهایی که واقعیت را، آنچنان تلخ و حقیر نشان میدهند دریغ میشود

میخائیل زوشنکو، بدون دیگری
هنوز میخائیل های فراوانی هستند که نامشان پیش از زوشنکو در حافظه ما وجود دارد. (کافی است در گوگل امتحان کنید.) شاید بعضی از آنها لایق این تقدم هم باشند. من قصد ندارم درباره زوشنکو اغراق کنم (به ویژه با امتیازی که به این اثر داده ام). اما آنهایی که جهان را همانطور که هست به تصویر میشکند، بدون مرثیه، بدون حماسه و بدون عاشقانه، آنها هم لایق توجهند و زوشنکو و نثر مینیمالیستی، اثرگذار و ساده او یکی از آنهاست

[Farnaz Farid · Rating 3 out of 5]

کتاب تشکیل شده از داستان های خیلی خیلی کوتاه . و من خیلی دوست ندارم داستان کوتاه یعنی تا آدم بیاد بفهمه چی به چیه داستان تموم میشه .
اما این داستان ها طنز تلخی داشت . روسیه پس از کمونیست . رفتار مردم . جاسوسی و ... .
داستان ها خیلی منو یاد کشور خودمون انداخت .
در کل پیشنهاد می کنم خوندن و یا شنیدنش رو .ً

ترجمه: خوب
امتیازم: ۳/۸

پ.ن:من صوتی شو با صدای آرمان جان سلطان زاده شنیدم . و خب مگه بهتر از آرمان هم داریم؟

۶۲

[Omid Milanifard · Rating 3 out of 5]

مجموعه داستانهای کوتاه طنز تلخ از نویسنده روس قرن ۱۹، میخائیل زوشنکو. این داستانها در زمان اتحاد جماهیر شوروی نوشته شده و روایتهای آن از زبان قهرمان داستان (عموما یک فرد عادی) در خصوص مشکلات و چالشهای روزمره زندگی است. این داستانها جذاب و تاثیرگذارند. نکته جالب اینکه زوشنکو با این شیوه روایت کردن، ضعفهای شخصیتی و فرهنگی انسانها را سراسر محکوم نمیکند، بلکه با آنها همدردی می کند.
"با خنده خود میخواهیم دست کم چراغی کوچک روشن کنیم که برخی از مردم در نور آن بتوانند ببینند چه چیزی برایشان خوب است چه چه چیزی بد و چه چیزی متوسط.."

پی نوشت: این کتاب قبلا با عنوان طالع نحس به چاپ رسیده (نام اولین داستان) و در چاپ جدید نام یکی از داستانهای میانی به آن داده شده است. مراقب باشید تکراری نخرید ؛)

[Arash · Rating 5 out of 5]

داستان شامه‌ سگی
پالتو پوستِ راکونِ «یرمی بابکینِ» کاسب را کش رفتند.
یرمی بایکین داد و فغان می‌کرد. حتما متوجه هستید که چقدر برایش زور داشت. می‌گفت: «پوستین خیلی خوبی بود همشهری‌ها. حیف. غصه پولش را نمی‌خورم، ولی اگر دزد را پیدا کنم، چنان تفی به صورتش می‌اندازم که حظ کند».
بعد یرمی بابکین از اداره پلیس یک سگ ردیاب خواست. سر‌و‌کله مردی پیدا شد با کلاه کپی و مچ‌پیچ، که یک سگ با خودش آورده بود. عجب سگی هم بود؛ قهوه‌ای، با پک‌و‌پوز خشن و کج‌خلق.
مرد سگ را برد کنار در که بو بکشد، پیس‌پیسی به سگ گفت و از او فاصله گرفت. سگ کمی هوا را بو کرد، نگاهی لای جمعیت انداخت (گفتن ندارد که کلی آدم جمع شده بود) و یک‌مرتبه رفت سراغ فیوکلای پیرزن، از واحد پنج و مشغول بو کشیدن پایین دامن او شد. پیرزن خودش را کشید وسط جمعیت، سگ هم رفت دنبال دامنش. پیرزن مدام می رفت کنار و سگ هم به دنبالش. دامن پیرزن را چسبیده بود و ول نمی‌کرد.
پیرزن جلو مأمور به زانو افتاد: «بله، گیر افتادم، حاشا نمی‌کنم. پنج سطل مایه خمیر، بله، دستگاهش را هم قبول دارم. همه‌اش در حمام است. مرا ببرید به اداره‌ی پلیس».
آه مردم بلند شد. پرسیدند: «پس پالتو پوست چی؟»
«روحم هم از پالتو پوست خبر ندارد، ولی بقیه‌اش درست است. مرا ببرید، مجازاتم کنید».
خوب، پیرزن را بردند.
مأمور دوباره سگش را گرفت و دماغش را فرو کرد توی رد پاها و گفت: «پیس‌پیس» و خودش رفت کنار.
سگ نگاهش را این طرف و آن طرف چرخاند، هوای خالی را بو کرد و یکدفعه رفت طرف رفیقی که مدیر مجتمع بود.
مدیر مجتمع رنگش پرید و طاق‌باز افتاد روی زمین: «مردم عزیز، شهروندان آگاه، بیایید دست‌و‌پای مرا ببندید. من پول آب شما را گرفتم و همه‌اش را خرج هوا و هوس‌های خودم کردم».
معلوم است که اهالی مجتمع هم ریختند سر مدیر و دست و پایش را بستند. سگ هم در همان حال رفت سراغ ساکن واحد هفت و مشغول کشیدن شلوار او شد. رنگ مرد پرید و به دست‌و‌پای مردم افتاد: «مرا ببخشید. من هم گناهکارم. بله، در شناسنامه‌ام دست بردم. منِ نره خر باید به ارتش می‌رفتم و از کشورم دفاع می‌کردم، ولی به جای آن در واحد هفت نشسته‌ام و از آب و برق و بقیه امکانات استفاده می‌کنم. مرا بگیرید!»
مردم دستپاچه شدند: «این دیگر چه سگی است؟»
ولی یرمی بابکین کاسب چند بار پلک زد، نگاهی به دور و بر انداخت، پولی از جیبش بیرون کشید و به مأمور داد: «این سگ لعنتی را ردش کن برود. ولش کن، پالتو پوست راکون هم به جهنم…»
ولی سگ بلافاصله همان جا سبز شد. جلو کاسب ایستاد و شروع کرد به دم تکان دادن.

یرمی بابکین دست و پایش را گم کرد. خودش را کنار کشید، سگ هم به دنبالش. مرتب خودش را می‌چسباند و گالش‌هایش را بو می‌کرد.
کاسب وا رفت و رنگش پرید: «حقا که چیزی از چشم خدا پنهان نمی‌ماند. من آدم شارلاتان و حرامزاده‌ای هستم. پالتو پوست مال من نیست، رفقا. آن را از برادرم بلند کرده بودم.» و گریه می‌کرد و زار می‌زد.
این جا بود که دیگر مردم پا به فرار گذاشتند. سگ دیگر حتی به خودش زحمت نداد هوا را بو بکشد. دو سه نفر را که دم دستش بودند با دندان گرفت و نگه داشت.
آن ها هم به توبه افتادند. یکی پول دولت را در قمار به باد داده بود، یکی دیگر با اتو زنش را سوزانده بود. سومی هم چیزی گفت که اصلا قابل تعریف نیست.
مردم متفرق شدند. دیگر کسی در محوطه نبود. فقط سگ و مأمور ماندند. آن وقت سگ به مأمور نزدیک شد و دمش را تکان داد. رنگ مأمور پرید و جلو سگ به زانو افتاد: «بفرمایید من را گاز بگیرید خانم. من بایت غذای سگی شما سه تا ده رولی می‌گیرم و دوتایش را به جیب می‌زنم».
ادامه ماجرا معلوم نیست. من زدم به چاک و از غائله دور شد

[Mostafa Bushehri · Rating 4 out of 5]

فارغ از اینکه داستان‌های کوتاهِ بامزه‌ ای داشت و بعضی از داستان‌های آن طنزِ تلخ و تاحدودی انتقادی به جامعه پساانقلابیِ شوروی بود، کتاب بسیار مناسبی برای مطالعه در بیرون از منزل و مکان‌های عمومی-به جای اتلاف وقت و سرکردنِ بیهوده با گوشی‌های تلفن- است.

[Sina · Rating 4 out of 5]

هجده مهر ۱۴۰۳
کتابی با ۳۵ داستان کوتاه که طنز تلخی دارن و شباهت خیلی جالبی با شرایط ایران داره.

[Sheyda · Rating 4 out of 5]

کتاب شامل 35 داستان طنزکوتاه 3یا4 صفحه ایه.از اون کتاب تو مترویی هاس به قول یکی از دوستان. جیبی هم هست و مزید بر علت شد خوندنش تو زمان هایی که وقتمون پشت اتاق های انتظار تلف میشه.از زمان نوشتن داستان ها حدود 100 سال میگذره اما با خوندنشون متوجه میشین چقدر عادات مردم اون موقع شوروی مثل ما بوده،چقدر هنوز عادت بد داریم.
شخصیت اصلی داستان ها اصولا آدم های فقیر و طبقه متوسط هستن.
ترجمه اقای گلکار روان و عالی بود و درباره نویسنده کمتر شناخته شده، اقای زوشنکو در پایان مروری بر زندگی و تفکرات و داستان هاش و کلییی چیزای دیگه پیوست شده.

[Homa · Rating 3 out of 5]

از اینکه با نویسنده ای به نام زوشنکو آشنا شدم خوشحالم
نویسنده ای که دغدغه های مردمی داره و به قلمی جالب و زیبا به نقد کاستی های فرهنگی مردم کشورش می پردازه
اما
تشابه های خیلی جالبی بین داستان های زوشنکو و جامعه کنونی ایران وجود داره که برای خواننده ایرانی می تونه جالب و تامل برانگیز باشه
فرهنگ و سنت های غلطی که به قول خود زوشنکو
چیزی که در طول قرن ها انباشته شده است را نمی توان بلافاصله به زایشی نو دست یافت.
این مجموعه داستانی است که نویسنده در ستون یک مجله به چاپ می رساند که اگر من در آن زمان بودم قطعا این ستون ، ستون مورد علاقه ام می شد اما خواندم داستان ها در قالب کتاب پشت سر هم گاهی برای من خسته کننده می شد.

[Sonya · Rating 4 out of 5]

اين مجموعه از "ميخاييل زوشنكو" حاوي سي و پنج داستان كوتاه با موضوع هاي اجتماعي و طنز تلخ مي باشد كه با روايت هاي دو يا سه صفحه اي خنده توام با تاسف بر لب مي آورد. نثر وي تداعي كننده نوشته هاي گوگول است و خواننده در ميان گريه مي خندد.
طنز موجود در این کتاب به جامعه امروز ما هم نزدیک است و خواننده ریزبین می‌تواند این شباهت‌ها را به‌خوبی درک کند.
.
اين نويسنده روسي در دهه ۱۹۲۰ به عنوان طنزپرداز محبوبیت خاصی به دست آورد اما پس از انتقاد از ژدانف و برنامه‌هایش و اخراج از اتحادیه نویسندگان و عدم امکان چاپ نوشته‌هایش مابقی عمر را در فقر زندگی کرد.
سبک نوشتاری زوشنکو ساده و نزدیک به زبان محاوره جامعه است. او خودش معتقد بود که جملاتش بسیار کوتاه و برای عموم قابل لمس است و به خاطر همین است که خوانندگان زیادی دارد.
.
قسمتي از كتاب:
همشهری‌ها، این روزها اصلا نمی‌شود سر درآورد کی باسواد است و کی بی‌سواد. مثلا یک نفر نوشتن اسمش را بلد است و با خط خرچنگ‌قورباغه‌ای می‌تواند امضا کند، ولی نوشتن بلد نیست. یک نفر دیگر نوشتن بلد است، ولی نمی‌تواند چیزی را که نوشته بخواند. نه فقط خودش، نوشته را ب�� هر پروفسورِ دانشمند هم بدهید نمی‌تواند بخواند. معلوم نیست چطور پروفسور شده. نوشته بیش‌تر به ردپای مرغ می‌ماند یا به کثافتکاری یک مگس ریقو. حالا رفقای عزیز، می‌فرمایید با این افراد چه کار کنیم؟ این‌ها باسوادند یا بی‌سواد؟ (داستان بلبشو از کتاب حمام‌ها و آدم‌ها – صفحه ۷۹)

[سپیده سالاروند · Rating 5 out of 5]

هر شب، به جای بی‌بی‌سی دیدن، بشینید دور هم تو خانواده و یکی از این داستان‌ها رو بخونید و بخندید حسابی. هم کیف دنیا رو می‌کنید، هم اعصابتون از اخبار بی‌بی‌سی خورد نمی‌شه، هم زیرپوستی تاریخ یاد می‌گیرید.

[Fo · Rating 5 out of 5]

کتاب جمع و جور با کلی داستان خیلی کوتاه طنز، البته طنز زیبایی که به اوضاع شوروی سابق می‌پردازد، فقر، دزدی، مشکلات مالی، خانه‌های اشتراکی
حیف که کتاب‌های زیادی از این نویسنده در بازار نیست

[Somayeh · Rating 4 out of 5]

این کتاب که پیشتر با عنوان "طالع نحس" چاپ شده بوده مجموعه‌ای ست از سی‌ و پنج داستان کوتاهِ کوتاه با مایهٔ طنز که بین سالهای هزار و نهصد و بیست و یک تا چهل و پنج نوشته شده اند. راوی‌های داستانها آدمهای ساده و "کوچک" ند با درگیریهای روزمره آدمهای آن سالهای شوروی سابق. قهرمان زوشّنکو "نه کارگر پیشرو است و نه دهقانی فقیر و آگاه که توانایی خود را در مبارزه برای انقلاب یا تجدید ساختمان جهان به ظهور می‌رساند، بلکه آدمیست کاملا معمولی‌ و متوسط. او از سیاست سر در نمی آورد و برای آرمانهای والا مبارزه نمی کند، هر چند شعارهای انقلابی را دوست دارد... این قهرمان پیوسته در حال مبارزه بر سر افزایش مساحت خانه است (مثل داستان بحران) در آشپزخانه شلوغ اشتراکی‌ با چنگ و دندان می‌جنگد و به ازدحام ترموا ناسزا میگوید..."

از ورای این داستانهای خواندنی شیرین می‌توان نگاهی‌ به پشت پرده زندگی‌ عامه مردم شوروی در آن سالها انداخت، از کمبود کالا و مسکن و امکانات بهداشتی و سلامت گرفته تا بوروکراسی وحشتناک حاکم بر ادارات و... در کل تمامی‌ بلاهایی که "ایدئولوژی" میتواند سر یک جامعه بیاورد.

پ.ن.: سه‌ و نیم ستاره برای این کتاب مناسب بود.

[Shahab · Rating 5 out of 5]

زوشنکوی بیچاره چقدر به حقت نرسیدی !
۳۵ تا داستان، کوتاه، ساده، بی تکلف ولی عمیق
میشه با بعضی هاش غمگین شد
با بعضی هاش خندید
با بعضی هاشون قهقهه زد ولی هیچکدوم ساده و سطحی نیستند
اما زوشنکو اینقدر نگاه روشنی به زندگی داره و چالش های معمولی ای رو سوژه میکنه که بعضی وقتا آدم تعجب میکنه
اما بدشانس روسی که بعضیا همسطح گوگول میدوننش به چیزی که لایقش بوده حداقل در زمینه شهرت نرسیده
داستان ها اینقدر ساده هستند که شاید بشه ر یک جمله خلاصه اش کرد ولی اینقدر جالبند که میشه بارها خوندشون

[Golshad · Rating 3 out of 5]

یکی از آثار خوب ادبیات روس
اوایل کتاب به نظرم کمتر از اون چیزی که تعریف میشد بود ولی به مرور داستان ها پخته تر شدن و منم بیشتر و بیشتر ازش خوشم اومد. طنز بسیار ظریف اجتماعی و سیاسی نویسنده بسیار شیرین هستش.

[Mohsen.khan72 · Rating 5 out of 5]

واقعا عالی بود و بسیار خنده دار.
من کتابای طنز زیاد خوندم اما این یکی سطحش خیلی بالا بود تقریبا به قهقه می انداخت بعضی از داستاناش
کتاب مفرحی بود و بسیار مورد پسند اینجانب

[Arezoo · Rating 3 out of 5]

کتاب «حمام‌ها و آدم‌ها» نوشتهٔ میخاییل زوشنکو، نویسندهٔ روس، مجموعه‌ای از ۳۵ داستان کوتاه طنز است که با ترجمهٔ روان و دقیق آبتین گلکار به فارسی برگردانده شده. این کتاب نه‌تنها سرگرم‌کننده است، بلکه تصویری هوشمندانه و انتقادی از زندگی روزمره در شوروی دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ ارائه می‌دهد.

زوشنکو استاد طنز موقعیت است. او با نگاهی دقیق به تناقض‌های زندگی روزمره، داستان‌هایی خلق کرده که هم خنده‌دارند و هم تلخ. شخصیت‌هایش اغلب آدم‌های معمولی‌اند؛ نه قهرمان‌اند، نه آرمان‌گرا. همین سادگی باعث می‌شود خواننده به‌راحتی با آن‌ها هم‌ذات‌پنداری کند.


داستان‌ها با زبان کوچه و بازار نوشته شده‌اند؛ بی‌تکلف، صمیمی و گاه پر از اصطلاحات عامیانه. این سبک باعث شده کتاب برای مخاطب فارسی‌زبان هم بسیار قابل لمس باشد. ترجمهٔ گلکار نیز توانسته این لحن را به‌خوبی منتقل کند.


هر داستان، نقدی است بر بخشی از جامعه: از بوروکراسی گرفته تا روابط انسانی، از فقر و بدشانسی تا رفتارهای متناقض مردم. طنز زوشنکو فقط برای خندیدن نیست؛ بلکه برای فکر کردن است. او با ظرافت، مشکلات اجتماعی را به تصویر می‌کشد بدون آن‌که شعار بدهد.


بیشتر داستان‌ها کوتاه‌اند (حدود ۴ صفحه) و می‌توان آن‌ها را در زمان‌های کوتاه مطالعه کرد. این ویژگی باعث می‌شود کتاب همراه خوبی برای لحظات فراغت باشد، بی‌آن‌که سطحی یا بی‌محتوا باشد.

[Saeed Darjazini · Rating 3 out of 5]

یه مجموعه داستان کوتاه روسی قدیمی. نگاه انتقادی و اجتماعی نویسنده و لحن داستانها جالب بود . بعضیهاش قدیمی بود وخیلی بی مزه بود برام و بعضیهاش هم خوب . لحن نویسنده و البته ترجمه باحال بمود و جالب. یا زبون طنز فقر و تلخی یه جامعه کمونیست رو خوب نشون داده بود .
جالب بود که بعضی از داستانهاش بعد 60-70 سال هنوز به فضای ما می خورد .
چون داستان ها بیشترش کوتاه بود و فضای طنز داشت راحت و سریع کتاب رو خوندم .