Hans Eysenck was one of the best-known research psychologists of the twentieth century. Respected as a prolific author, he was unafraid to address controversial topics. In Decline and Fall of the Freudian Empire, he places himself at the center of the debate on psychoanalytic theory, challenging the state of Freudian theory and modern-day psychoanalytic practice and questioning the premises on which psychoanalysis is based. In so doing, Eysenck illustrates the shortcomings of both psychoanalysis as a method of curing neurotic and psychotic behaviors, and of the theory of dreams and their interpretation. He also analyzes Freud's influence on anthropology and his alleged contributions to science.While books about Sigmund Freud and psychoanalysis abound, most have been written by followers and acolytes and are therefore uncritical, unaware of alternative theories, or written as weapons in a war of propaganda. Others are long and highly technical, and therefore valuable only to students and professionals. Decline and Fall of the Freudian Empire, on the other hand, was written with the non-professional in mind, and is for those who wish to know what modern scholarship has discovered about the truth or falsity of Freudian doctrines.Graced with an incisive new preface by Sybil Eysenck exploring her husband's motivation for writing the book, Decline and Fall of the Freudian Empire is an authoritative and convincing work that exposes the underlying contradictions in Freudian theory, as well as the limitations and errors of psychoanalysis.
= Hans J. Eysenck = H.J. Eysenck Hans Jürgen Eysenck (/ˈaɪzɛŋk/; 4 March 1916 – 4 September 1997) was a psychologist born in Germany, who spent his professional career in Great Britain. He is best remembered for his work on intelligence and personality, though he worked in a wide range of areas. At the time of his death, Eysenck was the living psychologist most frequently cited in science journals
صورة غلاف الطبعة العربية: عبقرية!، فالصورة المرسومة تمثّل فرويد وقد علاه الهرم وفي عينيه نظرة حملت معاني المرارة والشرّ المطلق، بينما الطبعة الإنجليزية من الكتاب كانت أرحم كثيرًا، فهي لم تصوّر سوى لوحة من الرخام بعنوان الإمبراطورية الفرويدية، وقد تصدّعت وانتشرت الشروخ في أركانها الأربعة، ثم أن هذا العنوان الطويل في حد ذاته، من التدهور والإمبراطورية والسقوط، وكذلك الفصل الأوّل الذي يدخل المؤلف بالقارئ إلى أخصّ تفاصيل حياة فرويد الشخصية، ويبرر تلك الطريقة "غير العلمية" بهذه العبارة المعتذرة التي استهلَّ بها الفصل الأول: لكي ننجح في كل هذا علينا أن نبدأ بالحديث عن "فرويد الإنسان"، فلقد كان فرويد فريدًا من نوعه، كما أنه كان مليئًا بالمتناقضات، لهذا فعلينا أن نتعرف على الشخصية الغامضة التي كامن خلف نظريات التحليل النفسي وقد يظن البعض أن هذه بداية غريبة لمثل هذا النوع من الكتب، فنحن لا نبدأ كتابًا عن "ميكانيكا الكم" بالحديث عن شخصية "بلانك"، كما أننا لا نروي تفاصيل حياة "إسحاق نيوتن" أو "ألبرت أينشتين" في كتاب عن "النسبية"، ورغم صحة الفكرة السابقة فإنه سيكون من المستحيل علينا تفهّم الأعمال التي قام بها "فرويد" بإنجازها خلال حياته إلا إذا فهمنا الرجل ذاته، وهذا لأن كثيرًا من نظرياته خرجت من خلال فهم فرويد لذاته وتحليله لشخصيته العُصابية
ثم يبدأ في سرد قواعد خمس لازمة، يجب على أي شخص أن يلتزم بها إذا أراد امتلاك مفاتيح الولوج إلى الإمبراطورية الفرويدية وعالم التحليل النفسي، وتلك القواعد التي يضعها المؤلف لنا، وهي بنَص كلماته:
القاعدة الأولى: لا يجوز لك تصديق أي شيء مكتوب عن فرويد أو عن التحليل النفسي خاصة إذا كان فرويد أو مريدوه هم من قاموا بكتابته، إلا إذا ثبتت صحتها من خلال أدلّة قوية
القاعدة الثانية: لا تصدق كل ما قيل من قِبل فرويد وحوارييه وكُتّاب سيرته الذاتية، عن نجاح العلاج باستخدام التحليل النفسي
القاعدة الثالثة: لا تتقبّل إدّعاءات فرويد بالأصالة في أفكاره، بل إن علينا أن نفحص أعمال من سبقوه بدقة للتأكد من حقيقة: مَن له السبق في هذا المجال
القاعدة الرابعة: كن حريصًا في تقبّلك للأدلّة التي يقدّمها فرويد – وأتباعه – للتدليل على صحة نظرياته، لأن هذه الأدلّة في الغالب الأعمّ في غير صالح النظريات في الأصل
القاعدة الخامسة: يجب ألا تغفل – من خلال دراسة وفحص تاريخ حياة فرويد – عن ملاحظة: ما هو واضح
وتطوّع المترجم ليقول لنا بأن المؤلف يقصد بما هو واضح، في هذه القاعدة، هو إن كل هذه النظريات "الغريبة" إنما هي نتيجة لتعاطي وإدمان فرويد على الكوكايين، فالمؤلف يستطرد في بيان رحلة فرويد مع الإدمان، إذن فالقاعدة الخامسة مفادها ببساطة هو: ضع في بالك دائمًا – أيها القارئ الراغب في ولوج عالم فرويد – أنك تقرأ – في نهاية المطاف - هلوسات وضلالات مدمن !
كل هذا كان في الفصل الأول وفي مقدمة المؤلف المسهبة، والمؤلف – حسب ترجمته الموجزة المنشورة في خاتمة الكتاب – حائز على الدكتوراه في علم النفس، ويعمل بهذا المجال ويدرّس فيه، وهو ما جعلني أظن ظنًا أن تضلّعه في علم النفس مكّنه من اختيار هذا العنوان الطويل والموحي واللافت للنظر، ومن اختيار الابتداء بتلك "البداية الغريبة" – كما وصفها المؤلف – ومن تعرّضه لذكر علاقة فرويد غير السويّة بوالدته، والأقاويل المريبة التي طالت حياته الجنسية، وعلاقته –حتّى - مع أخت زوجته، وإدمانه للكوكايين وحديثه الشغوف عن فوائده في العلاج وأنه ينصح به في التداوي!، وما تعرّض له فرويد في أطوار حياته من أمراض نفسية وجسمانية مثيرة للانتباه
فلهذا كله رأيتني في مرحلة ما وكأنني وقعت في شباك الصياد المطروحة على الرمل، فالبداية مصاغة بعناية، فمَن – حقًا – بعد استدراجه بكل هذه "الحقائق الدامغة" و"الاتهامات المشينة" و"القواعد الخمسة المُلزمة الإتباع"، يستطيع الإفلات بعد ذلك من قيود المؤلف!، ثم أن الكتاب موضوع أمامي الآن خلال كتابه هذه الكلمات وصورة فرويد ونظرته الغاضبة الممرورة التي كأنه يصوّبها لي، تجعلني أريد – دون وعي - أن أبادله ذات النظرة!
وغني عن الذكر أن فرويد في هذا الكتاب تجلّى في صورة سيئة جدًا، وفي كل شيء، وفي كل مساهمة ساهم بها في حياته، فهو في هذا الكتاب نبيّ كاذب، ادّعى أشياء كثيرة ونسبها لنفسه، وله أتباع ومريدون أوفياء يتبعونه دائمًا، ويروْن أنه صاحب بصيرة نافذة تضعه فوق الاشتراطات التجريبية للنظريات، ويدافعون عن آراءه بالباطل وبالمغالطات المنطقية، وهو أيضًا – أي فرويد - يرفض النقد والمعارضة ويضيق بها، ويبني نظرياته فوق أسس واهية جدًا تنهار سراعًا تحت التجريب والملاحظة، ولم يُوفّق طيلة حياته في معالجة حالة مرضية واحدة، وكذب في ذكر نتائج حالاته التي تعامل معها وتجاهل الحقائق المثبتة عنها، وكان – فوق ذلك - يدفع مريضه دفعًا ويحاصره بآرائه الخاصة سواء بطريقة مباشرة أو غير مباشرة ليعتقد ويتيقّن المريض –على غير الحقيقة – بأن سبب مشكلته الحقيقي هو الافتراض الذي يقدمه فرويد له، فإذا اقتنع بذلك فقد شفي!، أي على طريقة عبد العاطي: "كان عندك سرطان .. وراح!"، - "الحمد لله يا دكتور!"، وكان فرويد يعرف أنه على خطأ وأنه لم ير نتائج إيجابية قط لعلاجاته، إلا أنه أصرّ في السير في طريق الخطأ، وكان - على ذلك - يلوي عنق النظريات التي وضعها بنفسه ويخالفها ويكون أوّل ناقض لها، وذلك من أجل أن تناسب هذه الحالة المرضية أو تلك من الحالات التي يعالجها
هذه باختصار صورة فرويد في هذا الكتاب، وقد سُلب منه كل شيء .. كل شيء، ما عدا شيء واحد وقف أمامه المؤلف كثيرًا ليعترف به له عن جدارة واستحقاق!، بل أن زوجته التي كتبت مقدمة هذا الكتاب عرضت لنفس هذه الميزة اليتيمة كذلك وقالت أن فرويد لم يملك غيرها، وتلك هي أن فرويد يعدّ "أديبًا عبقريًا"، و"متمكنًا لغويًا" – كما يقول المؤلف – الذي أفاض المؤلف في هذه النقطة، وأظهر شغف فرويد منذ صباه بالكثير من أعلام الأدب في العالم الغربي وسعة قراءاته الأدبية قديمًا وحديثًا
وهذا جعلني أتذكر بطبيعة الحال الطرفة التي تروى عن إبراهيم ناجي، الشاعر الطبيب، عندما سمع أن (د.) طه حسين قال عنه: أنه: طبيب الأدباء وأديب الأطباء
والتي غضب منها إبراهيم ناجي، فمعنى تلك العبارة أنه – أي ناجي – ليس له في العير ولا النفير، إلا أن ناجي غمز المعنى ببراعة، فقال متفكّهًا: أنا من هنا ورايح هكون طول النهار مع (الدكتور) طه حسين و(الدكتور) طه بدوي علشان أحس إنني أديب، هوّ مش قال إنني أديب بين الدكاتره
إذن فرويد - في هذا الكتاب - كذلك!، أديب بين الأطباء النفسيين، وطبيب نفسي وسط الأدباء وعامة الشعب
وذكرت الأدباء وعامة الشعب، لأن المؤلف شعر بالحيرة البالغة عندما رأى الشهرة العريضة التي نالها فرويد في حياته وبعد مماته بسنوات طوال، وحاول أن يرجع هذه الشهرة الطاغية إلى أسباب مقبولة، فقال أنه يعتقد أن من أسباب انتشار نظريات فرويد، وكثرة الآخذين بها، هي أنها في نظر العامة أولاً جاءت بألفاظ يسهل عليهم تقبّلها، وبمصطلحات بسيطة وآسرة في الوقت نفسه، فمصطلحات التحليل النفسي الفرويدي التي تدور على ألسن المشتغلين فيه، من أمثال: الكبت والنكوص والحصر والتسامي والإسقاط والاستعواض واللاشعور والدوافع والغرائز والإشباع، وغير ذلك، كل هذا يعتبر أسهل في الاستيعاب من مصطلحات علم النفس السلوكي (الذي يبشّر به المؤلف ويقدّمه كطريقة بديلة لتحل محلّ علم التحليل النفسي)، والتي من مصلحاته الدائرة على ألسن المشتغلين فيه: الكَفّ الشَرَطي – قانون هيك – مخ ثالوثي
فمن ناحية المصطلحات وقرب "استيعاب" هذا العلم من قبل رجل الشارع العادي، سترجح كفة التحليل النفسي وطرائقه التي أصّلها تمكن فرويد اللغوي العبقريّ
بينما من ناحية الأدباء، فعبقرية فرويد الأدبية – من وجهة نظر مؤلف الكتاب – جعلته يحاكي عالمًا أسطوريًا يصوّر من خلاله النفس البشرية، فخلق ثلاثة شخصيات أسطورية رئيسية :
الهُوَ = Id والأنا = ego والأنا الأعلى = super-ego
وأحيا الأساطير اليونانية القديمة متمثلةً في: عقدة أوديب، وإليكترا، والنرجسية، وغيرهم، وخلق صراعًا دائمًا بين شخصياته الثلاثة الرئيسية، وأخرج كل ذلك في قصة شيقة خلبت ألباب الجميع، ولا سيما الطبقات المثقفة، وجعلتهم يؤمنون بها لأنها شدّت وترًا يحبونه في الآداب
وبعد هذا فأن كل ما في هذا الكتاب – أو 99% منه – عبارة عن استعراض دراسات سابقة قام بها آخرون أثبتت عن طريق التجربة والدراسة التجريبية: عدم جدوى نظريات فرويد في أي شيء مهما كانت، واستعراض كذلك لمقولات بعض رجال علم النفس في فرويد ونظرية التحليل النفسي، وأكثر مقولة تكررت في هذا الكتاب، وأحسبها تكررت أربع مرات في مواضع مختلفة - ما عدا السهو! - وهي مقولة للطبيب النفسي الألماني: إيبنجهاوس، التي قالها عن نظريات فرويد: إنَّ ما هو جديد في هذه النظريات ليس صحيحًا، وما هو صحيح في هذه النظريات ليس بجديد
وينتهي هذا الكتاب الفريد، بهذه الخلاصة التي ذكرها المؤلف: فما الذي يمكن أن نقوله كخلاصة لكل ما سبق؟، ما الذي يمكن قوله عن فرويد وعن مكانته في التاريخ؟!، إنه مما لا شك فيه أن فرويد كان عبقريًا!، ولكنه لم يكن عبقريًا في العلم، وإنما في "الدعاية" و"الإعلان"، ولم تكن عبقريته في توصّله إلى إثباتات تعتمد على حقائق لا يمكن دحضها، وإنما في "الإقناع" و"جذب الأتباع والحواريين"، ولم تكن عبقريته في تصميم التجارب، وإنما في "الفن" و"الخيال الأدبي"، وبخلاف ما يدّعيه فرويد، فأن مكانته لن تكون بجوار علماء من أمثال "كوبرنيق" و"داروين"، وإنما مع أدباء أمثال: "هانز كريستيان أندرسون"، و"الأخوين جريم"، اللذين اعتادا على كتابة القصص الخيالية
وكلمات هذه الكتاب في كل صفحة منه عبارة عن مطارق متوالية لا تُرحم على رأس فرويد، وهناك - من ناحية شخصية -الكثير عند فرويد لم أحبه – خلال رحلتي السطحية معه – وذكرت في مراجعة سابقة إن القراءة له تعطي صورة قاتمة السواد للعالم الذي نعيش فيه، فما الظن بشخص مثل فرويد لا يفتر في كل كلماته بالتأكيد على شراسة الغرائز الجنسية وتحكّمها بالإنسان منذ طفولته، ومن طور الرضاعة حتّى!، ومع أن أحدًا لا ينكر أهميتها في الحياة النفسية ولكن كل هذه السيطرة والتغوّل التي أعطاها لها فرويد، تمنح بكل بساطة المعول لمَن يريد هدمه، فالمفتاح الأساسي والأكبر على الإطلاق الذي أُستخدم لهدم تمثال فرويد في هذا الكتاب، هو مفتاح الجنس، ومن يتصدّى له – حتّى وإن أندسَّ زورًا في ركاب الأخلاق - ينتصر دائمًا
غير أن هذا الكتاب رائع حقًا، وجدير بالقراءة، وإن عظّم من شأن العلاج البديل: علم نفس السلوك، في مواجهة علم النفس التحليلي، فإنه بدا لي على الأقل من خلال هذه الصفحات التي تحدث فيها عن نجاحات علم النفس السلوكي بكل شغف واقتناع وحماس: إنها لا تغطي حالات كثيرة في علم النفس العام وتقصّر كثيرًا عن مجالات علم النفس التي "زعم" فرويد أنه يغطّيها بنظرياته النفسية
واستخدمت كلمة "زعم" المتشككة والمترددة، لأن نظرة فرويد غير المريحة على الغلاف أمامي ما زالت ناظرة إليَّ!، ويبدوا أن تأثير هذا الكتاب سيطول، أو أنني وقعت فعلاً في حبال المؤلف / الطبيب النفسي !!
يجادل هانز في ان التحليل النفسي المبتكر من قبل فرويد هو علم زائف وفق فيلسوف العلم بوبر لا يوجد محددات لاثبات صدوقيته من عدمها ويميل هانز إلى رأي جرينبام بأن الطرق موجوده ولكنه تثبت اخطاء جلية وعديدة لطرق التحليل النفسي , أهم قضية يطرحها المؤلف هي نجاح فرويد في تعميم مشاكله الشخصية ومشاكل المجتمع اليهودي على العالم. يدلل على كل ذلك بتبل فرويد في بداية القرن ومغامراته العاطفية المكبوتة وإدمانه للكوكاين ومعاناته الطويلة مع العصاب. يقسو المؤلف على فرويد باقتباسه من إبنجهاوس بأن الجديد في نظريات فرويد غير صحيح , والصحيح فيها غير جديد وهو ما يثبته المؤلف من أقتباس فرويد طريقة سير جالتون في التداعي الحر دون الإحالة عليها , وكل الحديث عن اللاوعي يعتبر مطروق اليه سابقا, أهم نقطة يبديها المؤلف اسلوب اتباع فرويد في الرد على الانتقادات هو اتهام المنتقدين بشتى انواع العقد بدل أن يتم النقاش بموضوعية في النقاط المختلف عليها ,, يعيد المؤلف قراءة الكثير من تجارب مدرسة التحليل النفسي ويظهر تلاعبهم وتوجيههم للنتائج بشكل يخدم النظرية.
قد يكون التحليل النفسى هو رؤية فرويد للعالم ، لكن لا يمكن أن تكون هذه هى صفتها الصرفة ولابد أن تحتوى جانب كبير أو أكثر من جانب من جوانب الحقيقة الكلية التى تحاول النظرية أن تعبر عنها . فإن كانت الأديان أو الماركسية أو فلسفة نيتشة أو نظرية نيوتن والداروينية لا تحتوى على هذه الرؤى الأولية والمحورية فى إكتناه ماهية الحقيقة أو لم تكن منابع لطرق جديدة للحياة والتعامل مع الكون - رغم ما فيها من قصور فهم فى بعض الجوانب أو أكثرها على إختلاف كل منهم - فكيف يمكن أن ننكر ذلك على الرؤية الفرويدية للتحليل النفسى التى سرعان ما إجتذبت العديد من المثقفين والمختصين بعلم النفس والسلوك والتربية وعموم المثقفين وساهمت فى تغيير ثورى فى بعض أهم عادات الأوروبيين والأمريكيين وفهمهم لأتفسهم وغرائزهم فى ضوء أفكاره النظرية . إن التحليل النفسى هو رؤية ، ورؤية أكبر من السقوط فى فخ التجريد رغم التركيز على العامل الجنسى الموضوع فى محور هذه الرؤية وإن كانت أهميته كبيرة وذات دلالة كونه العامل الأول والأكثر أهمية وليس الوحيد فى تشكيل الشخصية النفسية بما يخصها من إشكالات . ولا يسع الإنسان إلا أن يسأل معمراً أوروبياً عن أفضلية الحياة الإجتماعية فى ظل إنكار العامل الجنسى ودوره النفسى والتوعية به قبل ظهور فرويد أو عن أفضلية الحياة الاجتماعية فى أوروبا بعد ظهوره !!؟ الجميع يعرف الإجابة وإن لم يكن هناك أى معمر يعطينا هذا الرد .
والأدهى من كل هذا أن يدَّعى إنسان أن له علاقة بالتحليل النفسى - حتى وإن كانت سلبية - دون أن يخبرنا بما جعله يتغير فيه لذاته بفهمه الأعمق لهذه الذات خلال هذه الرؤية الفرويدية التى ترتبط بالفلسفة من جانب وبالواقع من جانب آخر . وهنا لا أتكلم عن علاقة المريض بالمحلل فبالتأكيد أنا لا أعترف بهذه العلاقة التى لم تتكون لدى فرويد إلا بشكل نظرى وبشكل شخصى يخصه هو كمبتكر للنظرية وأدرى بما تتطلبه ممارستها بشكل مبدئى ينقد ذاته فى طريق الوصول إلى ربط أقوى من خلال التجربة بين النظرية والممارسة - وإن كانت الفجوة بينهما كبيرة لأسباب يذكر المؤلف بعضها - بحيث يعدل كل منهما الاخر . وهى مسيرة طويلة إلى ما لا يعلم مداه ، ولهذا فيمكننى أن اشارك الكاتب وجهة نظره فى عدم مناسبة التحليل النفسى كعلاج فعال مضمون لمن يخضع له تحت إشراف محلل نفسى . لكن ليس أكثر من ذلك . فأنا أعتقد ان الرؤية التحليلية الأصيلة تمنح درجة من تعميق الوعى بالذات والعالم ، مثلها كمثل الفلسفة الهيجلية أو فلسفة نيتشة على سبيل المثال . وهى أول تشريح منهجى للشخصية قائم على ملاحظة الذات والمجتمع وتاريخ الأدب والفن الإنسانى والدين والأسطورة والأحلام ، ولذلك فأنا أرى أن أمثال هذه الأفكار لن تغير فينا شيئاً إلا اذا تكونت علاقة شخصية معها بحيث يطَّلِع عليها الإنسان ويتجادل معها ويترك لها ذاته ليستنطقها فى أعماقها فتبرز له ملامح وحدود الوجود فى صورة تجعله يزداد فهماً اصيلاً يربطنا بالعالم من جهة ويجعلنا ندرك تميزنا وخصوصية تكوننا من جهة .
يبدو أن العلم النظرى البحت القائم على مجرد القياس والتجريب والذى انكره أينشتاين كما هايدجر على المشتغلين بالعلم والساقطين فى عالمه المحدود ، العلم المراهق الذى لا يدرى من اين جاء ، يبدو أن هذا العلم المجرد يتعالى خلال إستفحاله كمرض بشرى على خصوصيتنا ، ولا يرغب إلا فى تسويتنا بالأشياء ، وحتى الأشياء المختلفة تتساوى فى نظره فى مستوى التجريد الرياضى الخالص والأعم . وإن لم يكن بالنسبه إليه طابع كل مقولة علمية يؤدى إلى هذا الغرض من خلال التفسير السببى لا الرؤيوى والتأويلى فإنه ينكر عليه وجوده تماماً لأنه - أى العلم - لا يستطيع أن يرتقى إلى هذه الرؤى التى تفسر الوجود بشكل أصيل وإن لم يكن مكتملاً بعد كالوجود ذاته . هذه الرؤى العلمية الساقطة التى لا تستطيع أن ترضىَ إلا بالقانون الرياضى والمعادلة الكيميائية تلجأ فى تناقض تام إلى تأويل الإحصاءات وإستنطاقها أو حتى وضع محددات العملية الإحصائية بشكل مسبق استجداء للنطق بما يخبر به الحدس والمخيلة . ولكن هذا مفهوم ، فالعلم لا يهتم أخيراً إلا بكل ما تخبرنا به الكميات التى يمكن أن تصاغ فى دالة رياضية متغيرة أو تُرسم كخط أو نقاط فى علاقة بيانية . أى ما يمنحنا السيطرة الموثوقة التامة على الكائن وأما ما دون ذلك فهو يمحقه محقاً كما كان رجال الدين يمحقون الرؤية العلمية التجريبية ذاتها فى العصور القديمة والوسطى .
إن كل ما وجدته هو التركيز على أوجه قصور فى النظرية التحليلية كعلاج . وكذلك على أخطاء بعض المشتغلين بالتحليل النفسى بعد فرويد وإهماله لمن برعوا فى هذا المجال وقاموا بحرث تربة التحليل النفسى والتكثير من ثمارها . لم أرى ما يبرر هذا الكتاب إلا كمحاولة للتصدى لمن يرغب فى التكسب والعمل كمحلل نفسى وهذا فقط ما يمكن أن أتفق معه فيه فهو عمل غث يشبه الرغبة فى التكسب بإلقاء محاضرة عن فلسفة هيجل ليدَّعى مُلقيها بأننا بذلك صرنا على دراية بالفلسفة الهيجلية . وفى هذا الصدد كان من الممكن أن ينوه الكاتب بضرورة التعامل مع التحليل النفسى بصورة ذاتية ونقدية . أما عن إساءة إستخدام التحليل الذى يتيح للهواة بإختراع أوهام وتصديرها على أنها حقائق ، فهذا فى الواقع هو الجانب المأساوى فى العلوم الإنسانية جميعاً عندما يساء فهم نظرياتها فى البداية وخصوصا عندما تُدرَس إحدى هذه العلوم بمجردها وبمعزل عن العلوم الانسانية الأخرى ، فالحقيقة الإنسانية لا تتجزأ ، لذلك يجب أن يتم بناء هذا العلوم بمنهجية فى وعى الانسان لتكوين علاقة شخصية بها فى إرتباطها ببعضها البعض ، هذه العلاقة الشخصية المنهجية بالعلوم الإنسانية هى العامل الضرورى فى فهمها الذى يتحقق فى مستويات مختلفة وفى تداخل وتكامل أو إنفصال وتجريد كل مستوى منهم عن الآخر ، بحيث تتكون رؤية منظورية مختلفة وضرورية فى كل مرة ولكنها تتحد جميعاً فى رؤية أشمل تفسر التجانس الخفى القائم فى ماهية ما هو إنسانى . أما الدراسة التعلُّمية أو التعليمية لمجال أو نظرية بمفردها من إحدى مجالات العلوم الانسانية فهو لا يستنطق من هذا المجال أو من هذه النظرية إلا القشور ، وهو ما يجعل مجال الوضوح والتجانس فى هذه النظريات أكثر ضآلة مقارنة بالوعى المتكون على نحو منهجى وأكثر اتساعاً فى مداه . تتمكن العلوم الطبيعية كالكيمياء والفيزياء من تصور نظريات تفسر الوحدة القائمة بين العديد من الظواهر وإن بشكل أكثر جذرية وأسهل فى الحسم - رغم ما يتخلل صياغة هذه النظريات من عقبات - نظراً لإكتشافنا العوامل الحاسمة فيها وهى ( القياس والتجريب ) ، والتى هى أسهل فى العثور عليها لأنها أكثر تحديداً ، وهى أكثر تحديداً لخلوها من عامل الحرية أو العامل الروحى الإنسانى الذى يميز العلوم الإنسانية . وعموماً فهذا الخلاف بين بنية العلوم الطبيعية المتكونة بالفعل وبنية العلوم الإنسانية كان قد أكل عليه الدهر وشرب فى زمن فرويد عندما سعت تلك الأخيرة فى مرحلة ميلادها الحقيقى إلى تحررها من ربقة بنية وطبيعة المقولة العلمية فى العلوم الطبيعية ، واستكشاف هذه العلوم - الإنسانية - لمنهجها الخاص المطلوب تصوره لنموها والذى يضمن ما يميز طبيعة هذه العلوم التى يكون محورها سلوك الإنسان عن تلك التى يكون محورها سلوك الأشياء بما هى مجرد أشياء . كان من الممكن أن يتطرق الحديث إلى كل هذه النقاشات إذا إفترض الكاتب حسن النية لتصدير كتاب حقيقى موضوعى فى هدم بناء بحجم بنية التحليل النفسى الذى يخترق جانباً كبيراً من بنية الحياة والفكر ، لكن فى المقابل لم أجد ما يدل حتى على قراءة أصيلة للتحليل النفسى لدى الكاتب فهو لم يُبدِ أدنى لفتة لأى فكرة ثورية فى فكر فرويد ولم يُبدِ أدنى قيمة لتَمَكُّن فرويد من بلورة العديد من الإكتشافات التفصيلية فى عالم النفس آنذاك فى صورة ( بنية ديناميكية موحدة ) لأقسام النفس الغير متماهية هى فى إنعكاسها بنية التحليل النفسى ذاته . كذلك لم أرى أى نوع من التأثر بالتحليل النفسى الذى لابد أن يؤثر فى الرؤية الذاتية للفرد بالموازاة مع الرؤية الفلسفية الأوسع للحياة والوجود . لم أجد إلا جفاف العلم الطبيعى الفيزيائى الذى يتعامل مع مجرد الأشياء والذى لا يعرف إنصاف الأفكار الثورية التى تتخطى مجاله فيعاملها كما كانت تعامله الكنيسة قديماً كنوع من الهرطقة . وعموماً فالعلم الطبيعى لم يعترف بعد بأن مجاله هو جانباً من الفكر والعالم وليس كل الفكر أو كل العالم . والواضح أن إمبراطورية فرويد لم تسقط كما لم تسقط إمبراطورية داروين أو ماركس رغم كل ما طرأ من تعديلات عليها مع الزمن ورغم كل أخطاء المشتغلين والمختصين بهذه النظريات فى بداياتها . ولا يزال الإهتمام الثقافى المعاصر - وبالتأكيد فى المستقبل سيظل - يعود لينهل من تلك المنابع الأصيلة الأولى لمعرفة الإنسان بذاته فى مختلف تمظهراتها .
وأخيراً يمكن تشبيه الكتاب عموماً كمحاولة لعالِم تشريح يرهق نفسه بإستخدام مبضعه فى تشريح جثة ليثبت لنا أن هذه الجثة لكلب وليست لتنين مجنح أسطورى .
Hans Eysenck shows that there is no evidence backing up most of Freud's theories, and that there is no evidence psychoanalytic psychotherapy or other psychotherapies work. However, he is responsibly careful to point out that this is not the same thing as saying that Freud's psychotherapy or all of his theories have been disproven, it just means there is no evidence in their favor so it is not reasonable to expect people to believe in them based on faith. Eysenck points out that apologists for Freud and psychotherapy have said that he said Freudism and psychotherapy were disproven, but that is actually not what he said, it is a straw man. He also suggests that "what is new in Freud is not true and what is true in Freud is not new" and that Freud consistently misdiagnosed his patients, and set back the practices of psychology and psychiatry both back by at least half a century. It is difficult to dispute Eysenck's conclusion that Freud's ideas were, for the most part, fairy tales. However, I have a slightly more benign view of Freud's ideas than Eysenck does. I think the vast majority of Freud's ideas were false. But occasionally, Freud did say things that made sense. His idea of the bisexuality of all human beings, that all men and women are partially male and partially female and partially heterosexual and partially homosexual, makes sense to me. And Freud's ideas that men are more sexual than women that he expressed in "Three Essays on the Theory of Sexuality" makes sense to me. And Freud's idea that people are sexual from birth, which is a positive idea about what is, not a normative idea about what should be, also makes sense to me. But Freud's idea of the Oedipus complex, that people are universally erotically attracted to their parents, is laughable, and Eysenck is right to say that idea is false, and his dream theories do not make sense either, nor do his theories on errors of speech and behavior. Eysenck's statement that Freudism/psychoanalysis/psychotherapy are "at best a premature crystallization of spurious orthodoxy", is a fair statement. By that he meant that Freud took multiple popular ideas that were questionable at best, combined them into an incoherent whole that was to early formed without sufficient research and therefore made little sense. I found his quote criticizing the deceptiveness of Freud and his followers interesting. Eysenck wrote, "The first rule...is the following: Do not believe anything you see written about Freud or psychoanalysis, particularly when it is written by Freud or other psychoanalysts, without looking at the relevant evidence.'"Decline and Fall of the Freudian Empire Transaction Publishers paperback edition New Brunswick, New Jersey 2009 on pages 25 I thought Eysenck's point that Freud and his followers distorted the truth to make people think they had more merit than they actually had was fascinating. I think Eysenck is correct that Freud and his followers did that. His statement there reminds me of a statement a Wisconsin prosecuting attorney named Annie Jay made in a book she wrote called Stars in Your Eyes/Feet on the Ground when she was 18 years old and an actress where she criticized colleges for using misleading information to gain new students. She wrote on pages 100-101 of her book, "A school’s promotional materials often list well known-alumni. What these materials do not say is how much the schools contributed to the success of these actors and how much these actors did on their own. Young performers who have appeared in tv commercials, feature films, and Broadway productions enter college with an agent and professional credits. They can afford to attend Yale or Stanford without amassing an overwhelming student loan burden. In other words, Kellie Martin, Claire Danes and Fred Savage are not role models to be imitated blindly by students who graduate with no such professional experience or nest egg." I saw a similarity between her criticism of college and Eysenck's criticism of Freud. That was interesting to me because colleges are very left-wing and have inordinate Jewish influence in them and political beliefs resembling Bolshevism. Freud was not a Bolshevik, but he had political beliefs resembling Bolshevism, and his movement had inordinate Jewish influence. There are similarities between Freud's movement and the current left-wing movement. Eysenck even comments on those similarities later in the book.
Książka Hansa Eysencka opowiada o problemach związanych z Freudem, psychoanalizą oraz zasadnością formułowania na jej podstawie jakichkolwiek wniosków.
W pierwszym rozdziale autor opisuje życie Freuda ponieważ uważa, że znajomość faktów z jego życia wiele rzutuje na jego teorię. Freud zaczął jako zdolny naukowiec zajmujący się badaniem procesów fizjologicznych. Jednak po pewnym czasie coraz bardziej interesował się psychologią. Brał też kokainę co wpływało na jego pewność siebie i rozumowanie. Kiedy Freud zajął się psychologią, zaczął wytwarzać wokół siebie mit bohatera, który to samotnie odkrywa nieznane terytoria nauki i dokonuje przełomowych odkryć pomimo wielu przeciwności losu (rzekoma duża wrogość środowiska naukowego w stosunku do jego teorii). Bardzo negatywnie reagował na wszelką krytykę i kwestionowanie swego autorytetu, przez co wielu z jego uczniów założyło własne szkoły psychoanalityczne. Freud oraz jego uczniowie przypisywali sobie pierwszeństwo w wielu dziedzinach, np. w stworzeniu koncepcji nieświadomości, badania snów itd. Jednak zajmowano się tym już zarówno w starożytności jak i czasach współczesnych Freudowi. Autor twierdzi, że na temat psychoanalizy i jej twórcy powstała masa kłamstw wyprodukowanych przez Freuda oraz jego uczniów. Z tego powodu zaleca on aby być bardzo sceptycznym odnośnie wszelkich twierdzeń na temat skuteczności psychoanalizy. Freud bezkrytycznie polegał na własnych interpretacjach i traktował je jako dowody. Ojciec psychoanalizy był negatywnie nastawiony do empirycznej weryfikacji swoich hipotez, co przeniosło się także na jego następców. Psychoanalitycy rzadko biorą pod uwagę teorie alternatywne w swoich rozważaniach. Autor wspomina także, że ojciec psychoanalizy miał problemy seksualne oraz rodzinne, co sugeruje, że jego „uniwersalne” teorie na temat ludzkiego zachowania mogą dotyczyć głównie jego samego. Freud miał obsesje na punkcie wynajdowania seksualnego podłoża dla wszelkich zachowań. Przykładem tego może być twierdzenie, że paranoja wynika z tłumionych skłonności homoseksualnych.
W kolejnych rozdziałach autor opisuje psychoanalizę jako metodę leczenia zaburzeń psychicznych. Według Freuda źródłem schorzeń są wyparte pragnienia i przeżycia z dzieciństwa. Z tego też powodu psychoanalityk powinien dogłębnie zbadać dzieciństwo pacjenta aby znaleźć i rozwiązań problem z dzieciństwa. Takie leczenie jest długie, kosztowne i nie przynosi efektów. Autor porównuje osiągnięcia psychoanalizy na polu leczenia kilku schorzeń z terapią behawioralną, która przynosi efekty i to znacznie szybciej niż obiecuje to psychoanaliza. Nie ma dowodów na to, że terapia psychoanalityczna jest lepsza niż zastosowanie placebo. Poprawa stanu zdrowia u pacjentów obserwowana przez psychoanalityków wynika głównie z upływu czasu. Omówione są tutaj też słynne przypadki wyleczenia pacjentów przez Freuda, które okazały się oszustwem, ponieważ ci pacjenci dalej byli chorzy, np. Anna O, Dora i człowiek z wilkami. Głównymi dowodami na to, że psychoanaliza miałaby działać, są testy projekcyjne, takie jak np. obrazki z psem Blacky. Jednak wartość poznawcza takich testów jest znikoma.
Jeden rozdział poświęcony jest psychoseksualnemu rozwojowi dziecka. Omówiony jest tutaj kompleks Edypa i fazy rozwoju psychoseksualnego dziecka w psychoanalizie (faza oralna, analna, falliczna i genitalna). Dowody na istnienie tego typu zjawisk są dość nikłe. W tym rozdziale jest też opisana historia małego Hansa, który bał się koni, ponieważ widział wypadek powozu. Ojciec dziecka, który był zwolennikiem psychoanalizy uznał, że dziecko ma kompleks Edypa i skontaktował się z Freudem w tej sprawie. Freud spotkał się z dzieckiem tylko raz i opierał się głównie na relacjach Ojca. Jednak to wystarczyło mu do stworzenia swojej hipotezy odnośnie życia seksualnego dzieci.
Kolejny rozdział jest poświęcony psychoanalitycznej analizie snów. Według Freuda sny reprezentują wyparte pragnienia z dzieciństwa. Te pragnienia nie objawiają się w sposób bezpośredni, ponieważ według niego w umyśle ludzi istnieje „cenzor”, który nie dopuszcza, aby wyparte wspomnienia objawiały się ludziom. Jednak psychoanalityk może rozszyfrować symbole pojawiające się w snach i dotrzeć do prawdziwych pragnień pacjenta. Freud w swojej książce opisał i zinterpretował wiele snów. Wiele z nich jednak nie miało nic wspólnego z nieświadomymi pragnieniami z dzieciństwa. W wielu przypadkach pacjenci byli świadomi tych pragnień oraz pochodziły one z ich dorosłego życia. Jednym z podawanych przykładów jest pacjentka, której śnił się jeździec starający się dosiąść konia. Udało mu się to dopiero po kilku próbach. Zinterpretowano to jako pragnienie oddania się swojemu przyjacielowi, który flirtował z tą kobietą. Jednak ta kobieta była tego świadoma i jej pragnienie pochodziło z dorosłego życia. Występowanie snów erotycznych przeczy istnieniu teorii Freuda. Dodatkowo udowodniono, że pacjentowi można łatwo zasugerować co ma się śnić, przez co pacjenci psychoanalityków mogą sprawiać wrażenie, że hipoteza psychoanalityczna jest prawdziwa. Według Calvina S. Halla sny odkrywają myśli zamiast je ukrywać. Nasze obecne pragnienia i problemy mają duży wpływ na to, co nam się przyśni. Marzenia senne kontynuują codzienne myślenie ale innymi środkami.
Przedostatni rozdział związany jest z psychohistorią i psychoantropologią. Obie te dziedziny były próbą przeniesienia metody psychoanalitycznej do historii i antropologii. Z takim podejściem związane jest wiele problemów. Takie rozważania zawierają wiele spekulacji, które są traktowane jako fakty. Nie szanuje się w nich logiki. Jeśli psychoanaliza przewiduje, że A jest wynikiem B i wystąpiło A, to od razu zakłada się, że wystąpiło także B. Ignoruje się też alternatywne wyjaśnienia oraz różnice kulturowe między czasami współczesnymi i badanym okresem. Przykładem jest wypuszczanie kupionych ptaków na wolność, które według wierzeń w czasach nowożytnych przynosiło szczęście. Natomiast Freud zinterpretował to jako dowód na czyjąś wrażliwość. W tym rozdziale omówiona jest praca psychoanalityczna o Leonardo da Vinci oraz jej krytyka.
W ostatnim rozdziale zawarte jest podsumowanie. Autor uważa, ze psychoanaliza jest literacką prezentacją lęków i uczuć Zygmunta Freuda. Jego hipotezy nie zostały potwierdzone naukowo. To co jest w nich prawdziwe nie jest niczym oryginalnym dla psychoanalizy ani nowym. Psychoanaliza przyniosła też wiele szkód, takich jak utrudnienie życia wielu pacjentom, opóźnienie rozwoju psychologi naukowej o kilka dekad oraz zmienienie kultury i klimatu intelektualnego. Psychoanaliza miała się dobrze przez długi czas, ponieważ była bardziej atrakcyjna niż psychologia naukowa. Jest pełna mistycyzmu i udzielała odpowiedzi na ważne pytania. Jest też bardziej przystępna dla ludzi z ulicy. Z tego powodu odniosła szczególnie duży sukces w kręgach literackich oraz wśród pracowników umysłowych, takich jak nauczyciele.
Podsumowując, książka omawia wiele problemów związanych z psychoanalizą. Wyjaśnia ona, dlaczego psychoanaliza i jej pochodne nie jest nauką. Dużą wadą książki jest to, że została napisana dawno temu. Dlatego też nie uwzględnia bardziej współczesnych zastosowań psychoanalizy, jak np. terapia odzyskiwania wspomnień, która jeszcze do niedawna była popularna.
عرض لنقاط ضعف نظرية التحليل النفسي وانتصارا لنظرية العلاج السلوكي الذي يعتبر المؤلف احد روادها .. وما يثير السخرية ان الكاتب الذي اخذ بنقد فرويد ووصف نظرياته بابتعادها عن المنهج العلمي .. عاد في نهاية مسيرته للايمان بالعلوم الزائفة كالتخاطر و التنجيم وما الى ذلك
A critique of psychoanalysis, focused on its scientific aspect. Most of the book deals with therapeutic issues, experiments and studies of efficiency. Social, cultural implications and applications of psychoanalysis are only briefly discussed at the end. Eysenck points out that despite his flawed methods Freud was a scientist interested in practical work and should be judged by his results. Unlike Karl Popper, he claims that psychoanalysis produces outcomes that can be clearly judged as unsatisfactory.
The book briefly describes Freud’s career, focusing on his dubious professional behavior and tendency to overdramatize social resistance to his theory. He took some of his ideas from other authors without mentioning (free associations from Galton) and falsified medical data of his patients. Many famous cases of psychoanalytic successes turned out to be lies as later investigations proved that supposedly cured patients continued to have serious problems. Moralistic resistance to his theory also didn’t really exist, there were other widely read authors who had even more controversial views on sexuality. With his followers Freud behaved like a cult leader, not allowing any criticisms or deviation from orthodoxy, while in practice he used his own methods sloppily and inconsistently. He unsuccessfully struggled with his own mental health issues. He used and dealt cocaine.
Eysenck comments on several studies which show that psychoanalysis has a very poor track record and examines how other approaches, such as behavioral therapy, provide much better outcomes for patients. He traces the shortcomings of Freud’s approach to his flawed, arbitrary and ambivalent model of unconscious mind and child development. Other scientists who investigated child psychology observed nothing resembling his model. In fact, many personality differences which were claimed to be product of psychosexual development turned out to be genetic. Freud was often inconsistent and evaded some crucial questions, while focusing exclusively on nebulous data such as dreams, associations and hazy early memories. Such muddled approach ultimately created numerous mutually exclusive schools of psychoanalysis, their core ideas depending on their founders’ subjective preoccupations. Eysenck speculates that Freud’s strange ideas were projections and generalizations of his personal situation: frustration with his large family, prolonged sexual abstinence, fear of emasculation, the affair with his sister-in-law.
The book presents an alternative approach to interpretation of dreams, in which they are treated as a form of thinking and expression of conscious ideas, rather than repressed infantile desires. Similarly, experiments indicate that linguistic slips are mostly related to conscious preoccupations rather than repressed sexuality. Applications of psychoanalysis to historical studies, society and culture are briefly discussed at the end, with the conclusion that they are mostly based on wild speculation regularly disproved by evidence. Overall, the book is a very harsh critique. It does not find anything positive in Freud’s work and impact, both in psychiatry and psychology where he loosened scientific standards, and in culture where he encouraged all kinds of overconfident nonsense. Eysenck does not jump at every opportunity to mock psychoanalysts, instead calmly providing scientific evidence and logical, methodological objections. However, some of the mentioned failures are so grotesque that the book actually has some truly comedic parts and it was a very fun read.
THE PSYCHOLOGIST CRITIC LASHES OUT AGAINST FREUD AND PSYCHOANALYSIS
Hans Jürgen Eysenck (1916-1997) was a British psychologist of German origin, known for his work on intelligence testing [The IQ argument] and personality; he wrote many books such as the trilogy: 'Uses And Abuses of Psychology,' 'Sense and Nonsense in Psychology,' and 'Fact and Fiction in Psychology,' as well as his autobiography, 'Rebel with a Cause.'
He wrote in the first chapter of this 1985 book, "This book assesses the present day status of Freud's theories in general, and evaluates his claims concerning the scientific status of these theories, and the value of his therapeutic methods." (Pg. 19)
He notes "the sudden and unexpected change that took place in Freud at the beginning of the 1890s... He was a nonconformist member of the bourgeoisie, conservative and orthodox. All of this changed abruptly... where previously he had been extremely straight-laced and Victorian in his sexual attitudes, he was now advocating the complete overthrow of all conventional sexual morality... his [writing] style now became extraordinarily speculative and theoretical... Other symptoms of a personality change ... were the Messianic conviction of a mission... and the general dictatorial tendency to rule over his followers and expel them for any slight doubts about the complete and general truth of his theories... Thornton [in The Freudian fallacy: Freud and cocaine]... has put forward a very clear-cut hypothesis which would explain all of these sudden changes in terms of an addiction Freud developed to cocaine." (Pg. 37-38)
He argues, "the few cases extensively discussed by Freud must be regarded not as outstanding successes but as therapeutic and probably diagnostic failures." (Pg. 59) He summarizes a 1965 paper he wrote, which reached conclusions such as: "When untreated neurotic control groups are compared to experimental groups of neurotic patients treated by means of psychotherapy, both groups recover to approximately the same extent..." (Pg. 69)
He concludes, "Freud and psychoanalysis must be regarded as a failure... This legacy has had many extremely bad consequences for psychiatry and psychology... [such as] the effect on the patients. Their hopes of cure and rescue have been dashed time and time again, and in some cases they have actually been made worse by psychoanalysis... the failure of psychology and psychiatry to develop into properly scientific studies of normal and abnormal behavior. It is probably true to say that Freud has set back the study of these disciplines by something like fifty years or more... Freud's teachings have undermined the values on which western civilization is based... his influence on the whole has been malignant." (Pg. 201-203)
He adds, "psychoanalysis is on the way down... it has lost any academic credibility, and ... as a method of treatment it is being used less widely... [Freud] was, without doubt, a genius, but of propaganda... [and] of literary art... This may be a harsh judgment, but I think the future will support it." (Pg. 207-208)
Eysenck's critique is admittedly "harsh," but whether one accepts it or not, his is a very useful critique (although a lot of it is taken from secondary sources, such as Thornton), that both supporters and critics of Freud and psychoanalysis can learn from.
Eysenck provides a good overview of the actual state of research regarding psychoanalysis available to him at the time, resulting in a scathing scientific criticism of psychoanalysis which is among the best among nontechnical literature. While some of his criticisms have since been addressed by practicing psychodynamic psychotherapists, many are still prevalent issues. Notably, this book also contains Eysenck's criticism of the dodo bird's verdict. A good read for clinicians interested in Freud and psychoanalysis.
It should be obvious to anyone but the true believes that Freud is at least dated. Than Freud's medicine was supported mostly by the believes and not by facts. After all Freud was a Continental Philosopher with some big claims. Yet, somehow, Eysenck discovers that there is basis for the medical part. Doh! And continues. Not with medical arguments, but with the usual what others philosophers have said. Even Karl Marx is there. Why? Eysenck can't answer.
كتاب رائع للعبقري ايزينك ، فرغم تعدد كتاباته ،يعتبر هذا الكتاب أهمها على الاطلاق باعتراف زوجته . الكتاب يبدأ بخمس قواعد يجب الأخذ بها عند التعامل مع فرويد و التحليل النفسي أو مع مريديه و المعجبين به ، ليبدأ بعد ذلك في هدم بنيانه بالأدلة ، و تبيان كذب فرويد و أتباعه و تدليسهم ، و عدم اغفال ما هو واضح و التي يعني بها أن فرويد مدمن مخدرات. فرويد الذي كان يسمي نفسه الفاتح ، يوضح ايزينيك أنه لو استغل عبقريته في الفن لكان نجح في ذلك ، اما العلم و مناهجه فكل ذلك بعيد عنه .
Por si todavía queda alguien que lo dude, aparte de los fanáticos y sectarios (esos nunca cambian de opinión), igual que Plutón nunca debería haber entrado en la categoría de planeta, Freud jamás debería haber estado en la lista de los grandes nombres de la ciencia, sino sólo en la de los grandes charlatanes. El libro está escrito en un lenguaje comprensible, apto para los lectores no especializados, y, a pesar de la traducción mediocre de Joaquín Bochaca, es una lectura muy agradable y esclarecedora.
this one is a tricky one. As interested in philosophy of science I was instantly interested in the subject, but when I was already advanced in the lecture, I happen to investigate about the author and find out he fell into parapsychology and scientific racism. As so, I finished the lecture making efforts not to be biased. It starts with very solid arguments, but as it progresses it begins to give absolutist sentences that don't serve the main purpose.
I read most of this work, in one sitting. A few too many exclamation marks. Useful for: source citations, clear writing, scope, and scant jargon - a useful guide to deeper understanding of this 'genius of propaganda'.
A bit pedantic at times, one can get the whole book in the introduction. That being said, still a very engaging read and well constructed criticism of Freud.
استدلالهای کتاب اگرچه یک طرفه است و حتی گاهی دور از انصاف به نظر میرسد. اما در راستای بیان و اقامه هدف اصلی کتاب که زیر سوال بردن کامل نظریات روانکاوی فروید است به خوبی مرتب شده است. اگر با نظریات فروید آشنایی دارید و طرفدار او هستید خواندن این کتاب بسیار مفید خواهد بود و میتواند انتقادهای زیادی به بنیادهای فکریتان وارد کند. در غیر این صورت این کتاب از نشان دادن تصویری جامع از فروید عاجز است و برای رسیدن به قضاوتی سالمتر باید به کتابهای موافقین فروید رجوع کرد. به صورت خلاصه دیدگاه این کتاب نسبت به فروید به اندازه نقل قولی که از بیکن آورده منفی و تیره است:
"آن زن چهره و منظر یک دختر باکره را دارد اما کپلهای او مانند یک تازی زوزه کش است. بنابراین این آیینها درنگاه اول چهرهای جذاب دارند اما خواهنده بیپروای آنها که باید بخشهای زابنده آنها را به امید "نتیجهای مورد بررسی قرار دهد تنها با مشاجرهها و استدلالهای منازعهآمیز روبهرو میشود
ترجمه فارسی کتاب با عنوان "افول امپراطوری فرویدی" از دکتر یوسف کریمی و چاپ انتشارات سمت ترجمه واقعا خوبی ست.