What do you think?
Rate this book
ادوار شعر فارسی: از مشروطیت تا سقوط سلطنت
بررسي شعر فارسي در ادوار تاريخي
175 pages, Paperback
First published January 1, 1980
13 people are currently reading
192 people want to read
About the author
محمدرضا شفیعی کدکنی
76 books396 followersدکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، شاعر، پژوهشگر و استاد ادبیات، در سال ۱۳۱۸ در شهر کدکن چشم به جهان گشود. شفیعی کدکنی دورههای دبستان و دبیرستان را در مشهد گذراند، و چندی نیز به فراگیری زبان و ادبیات عرب، فقه، کلام و اصول سپری کرد. او مدرک کارشناسی خود را در رشتهٔ زبان و ادبیات پارسی از دانشگاه فردوسی و مدرک دکتری را نیز در همین رشته از دانشگاه تهران گرفت. او اکنون استاد ادبیات دانشگاه تهران است.
Mohammad Reza Shafii Kadkani, known as Sereshk, was born in 1939 in Kadkan near Neishapur, Iran. His poems, reflecting Iran's social conditions during the 1940s and 1950s, are replete with memorable images and ironies. He has authored eight collections of poetry, eight books of research and criticism, two book-length translations from Arabic, one on Islamic mysticism from English. He has also published three scholarly editions of classical Persian literature. He is a professor of Persian literature at Tehran University.
- from Poetry Salzburg Review.
Mohammad Reza Shafii Kadkani, known as Sereshk, was born in 1939 in Kadkan near Neishapur, Iran. His poems, reflecting Iran's social conditions during the 1940s and 1950s, are replete with memorable images and ironies. He has authored eight collections of poetry, eight books of research and criticism, two book-length translations from Arabic, one on Islamic mysticism from English. He has also published three scholarly editions of classical Persian literature. He is a professor of Persian literature at Tehran University.
- from Poetry Salzburg Review.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 23 of 23 reviews
May 18, 2024
خب، بالاخره تمومش کردم. فصلهای اولش رو با اشتیاق و ولع سیریناپذیر و بیحدی خوندم؛ اما خوندن دو فصل آخر -و به خصوووص فصل آخر!- خیلی طول کشید و آنچنان هم دوستشون نداشتم؛ فقط میخوندم که تمام بشه!
چندتا چیز رو راجعبه این کتاب خیلی دوست داشتم:
الف) نمونهسطرها و بیتهایی که لابهلای متن کتاب از شاعران مختلف معاصر اورده شدن، واقعاً نمونههای خیلی خوبیان. از بهترین شعرهای شاعران انتخاب شده و شاهد مثالهای خوبی برای صحبت دربارهی سبک و زبان هر شاعر میتونن باشن. سعی میکردم تمام این سطرها و بیتها رو جستوجو کنم و شعر کاملشون رو بخونم. و خب واقعاً اوقات لذتبخش و روحافزایی رو برام ساخت.
ب) نظم استفاده شده در این کتاب و دقت شفیعی در دستهبندی دورههای زمانی مختلف. شفیعی اومده توی این کتاب، ۷ دورهی تاریخی رو متصور شده (که البته نمیدونم تقسیمبندی خودشه یا پیش از شفیعی هم اشخاص دیگهای از چنین تقسیمبندیای استفاده کرده بودن):
۱- دورهی پیش از مشروطیت
۲- دورهی مشروطیت
۳- عصر رضا شاهی
۴- از شهریور ۱۳۲۰ تا کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
۵- از کودتای ۱۳۳۲ تا ۱۳۴۰
۶- از حدود ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۹
۷- از ۱۳۴۹ تا بهمن ۱۳۵۷
و با اینکه کتاب، بسیار مختصر و گزیده نوشته شده، اما خیلی دقیق و تا حد زیادی منظم به ویژگیها و مختصات این ۷ دوره و تمایزهاشون پرداخته.
ج) برای بررسی هر دوره از دورههای بالا، دربارهی «چهرهها»ی اون دورهی خاص، «صداها»ی اون دوره، «دورنمایههای اصلی»، «خصایص تکنیکی» و «عوامل تغییر» نسبت به دورههای قبل، حرف زده شده. به نظرم برای اینکه خوانندهی مبتدی، دید کلی و خوبی از هر دوره پیدا کنه، تقسیمبندی جالب و قابل توجهی بود. من لذت بردم. توی بخش «صداها» کلی شاهد مثال اورده شده و اینطوری بود که وقتی میخوندمش، واقعاً سرم پر از صدا میشد. انگار هر شاعر احضار میشد و شروع میکرد شعرش رو میخوند و بعد شاعر بعدی و بعدی و بعدی و بعضی وقتها هم همه با هم میومدن و خلاصه بودیم دور هم دیگه. :)))
د) مختصرگویی کتاب برای اینکه آدم یه دید کلی و ابتدایی راجعبه شعر معاصر پیدا کنه، واقعاً خوبه. فقط اطلاعات پایهای و مهم اورده شدن و این باعث میشه خوانندهی مبتدی، یک دفعه با یه حجم زیادی از اسامی و دورههای مختلف، گیج و سردرگم نشه.
ه) ابتدای فصل دوم، روش خوبی برای تحلیل شعر داده شده و اون هم بررسی شعر در ۵ حوزهی «عاطفه»، «تخیل»، «زبان»، «آهنگ» و «شکل»ئه. البته به نظرم علیرغم اینکه روش خوبیه، جاش توی این کتاب نیست و وقتی میاد روی شعر معاصر همین رو پیاده میکنه، خیلی فصل جالبی از آب درنمیاد (به نظر من البته).
و) زبان نگارش این کتاب خیلی روان و جذاب و دوستداشتنیه. انگار یه نفر نشسته روبهروت داره خاطره برات تعریف میکنه. در این حد صمیمی و بیتکلف.
یه سری چیزا رو هم راجعبه این کتاب اصلاً دوست نداشتم:
۱- شفیعی خیلی حکم میکنه! و خیلی هم حکمهای صفر یا صدی میده. مثلاً بخشی رو که به «رویایی» بدون اوردن دلیل و استدلال تاخته بود، اصلاً اصلاً برنمیتابم! نمیشه کل کارنامهی هنری یه نفر رو توی یه جمله فیتیلهپیچ کنی که مرد مؤمن!
۲- بخش آخرش (نمودار شعر فارسی در قرن اخیر) برای من واقعاً ملالآور بود. به نظرم خیلی دیدگاه مکانیکی و ریاضیطوری برش حاکم بود و خب من اصلاً به چنین دیدگاهی برای بررسی ادبیات قائل نیستم. مثلاً نمیفهمم با چه متر و میزونی شفیعی یک حکم کلی میده که فلان شاعر، شاعر بهتریست نسبت به دیگری. تخیل فلانی از دیگری بهتره. دیگری پشتوانهی فرهنگی بیشتری داره و… . یا مثلاً یکی از محورهای قدرت شعر رو «گسترش در بین مردم» در نظر گرفته که نمیتونم بپذیرمش واقعاً. مدام هم تکرار میکنه که ببینید شعر حافظ و سعدی چقدر بهتر از -مثلاً- شعر نیماست! شعر نیما بین عوام گسترش پیدا نکرده ولی حافظ و سعدی رو همه میخونن. خب سوالم اینه که آیا همون حافظ و سعدی رو همه میفهمن؟ یا میخونن اصلاً حتی؟ یا صرفاً چون سر سفرههای یلدامون دیوان حافظ میذاریم یعنی بین مردم گسترش داره؟ به نظرم حکم کردن در این زمینه اصلاً به همین سادگی نیست و حداقل جاش توی این کتاب نبوده که بخواد این همه مختصر، فقط حکم داده بشه و به دلایل اون حکم، خیلی سطحی پرداخته بشه یا اصلاً پرداخته نشه.
۳- کلاً من بخشهای تاریخ ادبیاتی این کتاب رو که همون بخش اولش بود، خیلی بیشتر پسندیدم تا بخشهای تحیلیاش. نمیشه شعر معاصر رو توی ۴۰، ۵۰ صفحه تحلیل کرد رفت که. ولی شفیعی با دو فصل آخر یه همچین کاری داره میکنه تقریباً.
۴- شاید این موردی که میخوام بگم، مورد «د» رو که بالاتر از خوبیا گفتم، یهکمی نقض کنه، اما به هرحال. درسته که هدف این کتاب یه درآمد خیلی گزیده بر شعر معاصره، اما اینکه یه سری از جریانهای شعری رو اصلاً نبینیم، یه کمی بیانصافیه. ما توی دههی چهل و پنجاه، جریانهای مهمی توی شعرمون شکل گرفتن؛ جریان موج نو، شعر دیگر، شعر حجم، شعر ناب و… . خب قدری از نظر من بیانصافیه که حتی اسمی از شاعران مهم این جریانها هیچجای این کتاب برده نشه. مثلاً اسم چالنگی هیچجا نیست. اسم سیدعلی صالحی هیچجا نیست. آریاپور، رادمنش، اسلامپور، الهی، علیپور و… . حتی احمدرضا احمدی مطمئن نیستم اسمش بود یا نه. رویایی هم که با تمسخر یاد شده ازش و خیلیهای دیگه. لطفاً اگه میدونید دلیلش چی میتونه باشه، برام بنویسید؛ چون خیلی اسمهای دیگه برده شده که حتی شاید کمتر شناختهشده باشن و به مهمی خیلی از یادنشدهها هم نباشن در جریان تطور شعر معاصر. برام عجیب بود این مسئله. آیا شفیعی با این کار قصد داشته موجودیت این جریانها رو انکار کنه و به نحوی خط بطلان برشون بکشه یا نکتهی دیگری هست که من متوجهش نیستم؟
یا خدا، چقدر نوشتم. 😂
امتیاز اصلیام ۳/۵ هست که گردش میکنم به بالا و ۴ ستاره نوش جونش.
۴ آپریل ۲۰۲۲ و این حرفا.
چندتا چیز رو راجعبه این کتاب خیلی دوست داشتم:
الف) نمونهسطرها و بیتهایی که لابهلای متن کتاب از شاعران مختلف معاصر اورده شدن، واقعاً نمونههای خیلی خوبیان. از بهترین شعرهای شاعران انتخاب شده و شاهد مثالهای خوبی برای صحبت دربارهی سبک و زبان هر شاعر میتونن باشن. سعی میکردم تمام این سطرها و بیتها رو جستوجو کنم و شعر کاملشون رو بخونم. و خب واقعاً اوقات لذتبخش و روحافزایی رو برام ساخت.
ب) نظم استفاده شده در این کتاب و دقت شفیعی در دستهبندی دورههای زمانی مختلف. شفیعی اومده توی این کتاب، ۷ دورهی تاریخی رو متصور شده (که البته نمیدونم تقسیمبندی خودشه یا پیش از شفیعی هم اشخاص دیگهای از چنین تقسیمبندیای استفاده کرده بودن):
۱- دورهی پیش از مشروطیت
۲- دورهی مشروطیت
۳- عصر رضا شاهی
۴- از شهریور ۱۳۲۰ تا کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
۵- از کودتای ۱۳۳۲ تا ۱۳۴۰
۶- از حدود ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۹
۷- از ۱۳۴۹ تا بهمن ۱۳۵۷
و با اینکه کتاب، بسیار مختصر و گزیده نوشته شده، اما خیلی دقیق و تا حد زیادی منظم به ویژگیها و مختصات این ۷ دوره و تمایزهاشون پرداخته.
ج) برای بررسی هر دوره از دورههای بالا، دربارهی «چهرهها»ی اون دورهی خاص، «صداها»ی اون دوره، «دورنمایههای اصلی»، «خصایص تکنیکی» و «عوامل تغییر» نسبت به دورههای قبل، حرف زده شده. به نظرم برای اینکه خوانندهی مبتدی، دید کلی و خوبی از هر دوره پیدا کنه، تقسیمبندی جالب و قابل توجهی بود. من لذت بردم. توی بخش «صداها» کلی شاهد مثال اورده شده و اینطوری بود که وقتی میخوندمش، واقعاً سرم پر از صدا میشد. انگار هر شاعر احضار میشد و شروع میکرد شعرش رو میخوند و بعد شاعر بعدی و بعدی و بعدی و بعضی وقتها هم همه با هم میومدن و خلاصه بودیم دور هم دیگه. :)))
د) مختصرگویی کتاب برای اینکه آدم یه دید کلی و ابتدایی راجعبه شعر معاصر پیدا کنه، واقعاً خوبه. فقط اطلاعات پایهای و مهم اورده شدن و این باعث میشه خوانندهی مبتدی، یک دفعه با یه حجم زیادی از اسامی و دورههای مختلف، گیج و سردرگم نشه.
ه) ابتدای فصل دوم، روش خوبی برای تحلیل شعر داده شده و اون هم بررسی شعر در ۵ حوزهی «عاطفه»، «تخیل»، «زبان»، «آهنگ» و «شکل»ئه. البته به نظرم علیرغم اینکه روش خوبیه، جاش توی این کتاب نیست و وقتی میاد روی شعر معاصر همین رو پیاده میکنه، خیلی فصل جالبی از آب درنمیاد (به نظر من البته).
و) زبان نگارش این کتاب خیلی روان و جذاب و دوستداشتنیه. انگار یه نفر نشسته روبهروت داره خاطره برات تعریف میکنه. در این حد صمیمی و بیتکلف.
یه سری چیزا رو هم راجعبه این کتاب اصلاً دوست نداشتم:
۱- شفیعی خیلی حکم میکنه! و خیلی هم حکمهای صفر یا صدی میده. مثلاً بخشی رو که به «رویایی» بدون اوردن دلیل و استدلال تاخته بود، اصلاً اصلاً برنمیتابم! نمیشه کل کارنامهی هنری یه نفر رو توی یه جمله فیتیلهپیچ کنی که مرد مؤمن!
۲- بخش آخرش (نمودار شعر فارسی در قرن اخیر) برای من واقعاً ملالآور بود. به نظرم خیلی دیدگاه مکانیکی و ریاضیطوری برش حاکم بود و خب من اصلاً به چنین دیدگاهی برای بررسی ادبیات قائل نیستم. مثلاً نمیفهمم با چه متر و میزونی شفیعی یک حکم کلی میده که فلان شاعر، شاعر بهتریست نسبت به دیگری. تخیل فلانی از دیگری بهتره. دیگری پشتوانهی فرهنگی بیشتری داره و… . یا مثلاً یکی از محورهای قدرت شعر رو «گسترش در بین مردم» در نظر گرفته که نمیتونم بپذیرمش واقعاً. مدام هم تکرار میکنه که ببینید شعر حافظ و سعدی چقدر بهتر از -مثلاً- شعر نیماست! شعر نیما بین عوام گسترش پیدا نکرده ولی حافظ و سعدی رو همه میخونن. خب سوالم اینه که آیا همون حافظ و سعدی رو همه میفهمن؟ یا میخونن اصلاً حتی؟ یا صرفاً چون سر سفرههای یلدامون دیوان حافظ میذاریم یعنی بین مردم گسترش داره؟ به نظرم حکم کردن در این زمینه اصلاً به همین سادگی نیست و حداقل جاش توی این کتاب نبوده که بخواد این همه مختصر، فقط حکم داده بشه و به دلایل اون حکم، خیلی سطحی پرداخته بشه یا اصلاً پرداخته نشه.
۳- کلاً من بخشهای تاریخ ادبیاتی این کتاب رو که همون بخش اولش بود، خیلی بیشتر پسندیدم تا بخشهای تحیلیاش. نمیشه شعر معاصر رو توی ۴۰، ۵۰ صفحه تحلیل کرد رفت که. ولی شفیعی با دو فصل آخر یه همچین کاری داره میکنه تقریباً.
۴- شاید این موردی که میخوام بگم، مورد «د» رو که بالاتر از خوبیا گفتم، یهکمی نقض کنه، اما به هرحال. درسته که هدف این کتاب یه درآمد خیلی گزیده بر شعر معاصره، اما اینکه یه سری از جریانهای شعری رو اصلاً نبینیم، یه کمی بیانصافیه. ما توی دههی چهل و پنجاه، جریانهای مهمی توی شعرمون شکل گرفتن؛ جریان موج نو، شعر دیگر، شعر حجم، شعر ناب و… . خب قدری از نظر من بیانصافیه که حتی اسمی از شاعران مهم این جریانها هیچجای این کتاب برده نشه. مثلاً اسم چالنگی هیچجا نیست. اسم سیدعلی صالحی هیچجا نیست. آریاپور، رادمنش، اسلامپور، الهی، علیپور و… . حتی احمدرضا احمدی مطمئن نیستم اسمش بود یا نه. رویایی هم که با تمسخر یاد شده ازش و خیلیهای دیگه. لطفاً اگه میدونید دلیلش چی میتونه باشه، برام بنویسید؛ چون خیلی اسمهای دیگه برده شده که حتی شاید کمتر شناختهشده باشن و به مهمی خیلی از یادنشدهها هم نباشن در جریان تطور شعر معاصر. برام عجیب بود این مسئله. آیا شفیعی با این کار قصد داشته موجودیت این جریانها رو انکار کنه و به نحوی خط بطلان برشون بکشه یا نکتهی دیگری هست که من متوجهش نیستم؟
یا خدا، چقدر نوشتم. 😂
امتیاز اصلیام ۳/۵ هست که گردش میکنم به بالا و ۴ ستاره نوش جونش.
۴ آپریل ۲۰۲۲ و این حرفا.
November 25, 2014
میخوام تشکر کنم از نرگس. خیلی زیاد.
نه برای اینکه داد تا بخونم این رو... برای این که به فکر مه :>
یکم شجاعت میخواهد پنج دادن..
اما می دهم.
چون واقعا قشنگ بود.
چون واقعا انگار داشت حرف میزد. و کلی چیزی یاد گرفتم و با اینکه کاملا جدی و تئوری بود، گاهی اونقد بلند بلند باهاش میخندیدم که.. :))
این همه سوگیری آقای کدکنی واقعا برام جالبه :))
یک تیکه ی بامزه از کتاب:
در ثمالالقلوب ثعالبی آمده است که شاعری، دوست بسیار نزدیک و عزیزش را هجوی زشت کرد، وقتی آن دوست شکوه و شکایت کرد که چرا چنین کردی؟ شاعر در پاسخ گفت: نام تو در قافیه بهتر از هر نام دیگری قرار می گرفت وگرنه من قصد هجو تو را نداشتم.
نه برای اینکه داد تا بخونم این رو... برای این که به فکر مه :>
یکم شجاعت میخواهد پنج دادن..
اما می دهم.
چون واقعا قشنگ بود.
چون واقعا انگار داشت حرف میزد. و کلی چیزی یاد گرفتم و با اینکه کاملا جدی و تئوری بود، گاهی اونقد بلند بلند باهاش میخندیدم که.. :))
این همه سوگیری آقای کدکنی واقعا برام جالبه :))
یک تیکه ی بامزه از کتاب:
در ثمالالقلوب ثعالبی آمده است که شاعری، دوست بسیار نزدیک و عزیزش را هجوی زشت کرد، وقتی آن دوست شکوه و شکایت کرد که چرا چنین کردی؟ شاعر در پاسخ گفت: نام تو در قافیه بهتر از هر نام دیگری قرار می گرفت وگرنه من قصد هجو تو را نداشتم.
November 26, 2015
من از سینهچاکان و شیفتگانِ دکتر شفیعی نیستم و واقعاً هم خیلی از کتابهایش را دوست ندارم ولی این کتاب واقعاً خوب است. بهترین کتابی که از استاد خواندهام. احتمالاً ایجازِ کار نقش ِمهمی در علاقۀ من به این کتاب دارد!
سه دید مختلفی که شفیعی کدکنی برای ارزیابی شعر معاصر دارد واقعاً جالب است، یعنی به نظرم خوب است این سه دید، بشوند سه روشِ آکادمیک برای ِتحقیقهای ادبی. با کار کردن رویِ پایههای نظری این سه روش واقعاً میشود به عنوان بنیانهای تحقیق ادبی رویشان حساب کرد.
در بعضی جاها متأسفانه دکتر شفیعی متعصبانه نگاه کرده و نظر احساسیِ خود را ردخیل کردهاند به طور مثال وقتی درمورد ترکیبات صحبت میکنند و کتابِ «دریاییها» را میکوبند.
احاطۀ دکتر شفیعی به ادبِ معاصر و کلاسیک در این کتاب بارز است و به نظرم همین است که سبب شده قضاوت خوبی از شعر معاصر به دست بدهند.
سه دید مختلفی که شفیعی کدکنی برای ارزیابی شعر معاصر دارد واقعاً جالب است، یعنی به نظرم خوب است این سه دید، بشوند سه روشِ آکادمیک برای ِتحقیقهای ادبی. با کار کردن رویِ پایههای نظری این سه روش واقعاً میشود به عنوان بنیانهای تحقیق ادبی رویشان حساب کرد.
در بعضی جاها متأسفانه دکتر شفیعی متعصبانه نگاه کرده و نظر احساسیِ خود را ردخیل کردهاند به طور مثال وقتی درمورد ترکیبات صحبت میکنند و کتابِ «دریاییها» را میکوبند.
احاطۀ دکتر شفیعی به ادبِ معاصر و کلاسیک در این کتاب بارز است و به نظرم همین است که سبب شده قضاوت خوبی از شعر معاصر به دست بدهند.
February 26, 2019
یک مرور سریع بر شعر فارسی معاصر
شعری که چهرههای تازهای به خود دید و شفیعی کدکنی در تقریرش بر این دوره سعی کرده مروری بر چهرهها و ویژگیهای شعر این دوره داشته باشد
برای ورود کتاب خوبی است و میتواند چراغی برای وارد شدن به هزارتوی شعر معاصر باشد
شعری که چهرههای تازهای به خود دید و شفیعی کدکنی در تقریرش بر این دوره سعی کرده مروری بر چهرهها و ویژگیهای شعر این دوره داشته باشد
برای ورود کتاب خوبی است و میتواند چراغی برای وارد شدن به هزارتوی شعر معاصر باشد
September 2, 2014
این کتاب برای آشنایی با مسیر شعر فارسی هستش
اینکه شاعرای فارسی زبان از کجا ها الهام گرفتن و محیط اطرافشون چه تاثیری روشون داشته
مثلا فروغ
که متاثر از فرهنگ غرب بوده
در شعرش میوه ممنوعه رو سیب می نامه
در حالی که در ایران گندم بوده
یا اقلیم شمال و جنوب و جنگل و کویر رد اشعار نیما و ... تاثیر گذار بوده
و خیلی چیزای جالب دیگه
برای اینکه شعر رو بصورت حرفه ای شروع کنیم
باید بدانیم شعر امروز از کجا ریشه گفته و
الان چی لازم داره
بنظرم علاقمندان شعر از خوندن این کتاب لذت خواهند برد
اینکه شاعرای فارسی زبان از کجا ها الهام گرفتن و محیط اطرافشون چه تاثیری روشون داشته
مثلا فروغ
که متاثر از فرهنگ غرب بوده
در شعرش میوه ممنوعه رو سیب می نامه
در حالی که در ایران گندم بوده
یا اقلیم شمال و جنوب و جنگل و کویر رد اشعار نیما و ... تاثیر گذار بوده
و خیلی چیزای جالب دیگه
برای اینکه شعر رو بصورت حرفه ای شروع کنیم
باید بدانیم شعر امروز از کجا ریشه گفته و
الان چی لازم داره
بنظرم علاقمندان شعر از خوندن این کتاب لذت خواهند برد
August 30, 2023
https://delsharm.blog.ir/1402/06/08/a...
من به شکل مبتذلی به کتابهای بررسی و تحلیل ادبیات معاصر علاقهمند هستم. یادم هست یک بار «گونههای نوآوری در شعر معاصر» از «کاووس حسنلی» را که کتابی ۵۱۲ صفحهای بود از کتابخانهٔ دانشگاه کلمبیا گرفتم و طی یک شبانهروز تمامش کردم! شاید بیشتر به این خاطر که وسط توضیحات کتاب، شعرهای خوب و نکات ظریفی نوشته شدهاند که به صورت عادی به آن توجه ندارمو شایدتر هنوز در طمع خام دوران نوجوانی که روزی قرار است شاعر مهمی بشوم ماندهام و بالأخره شاعر مهم باید از ادبیات همروزگارش مطلع باشد.
این کتاب مجموعهٔ سه گفتار از شفیعی کدکنی است که در اواخر دههٔ چهل و اواسط دههٔ پنجاه شمسی نوشته است (یا بهتر بگویم، دانشجویانش برایش نوشتاندهاند). برای کسانی که میخواهند به شکلی فشرده با فضای شعر معاصر آشنا شوند، بدانند چه شد که از سبک هندی به دورهٔ بازگشت و از آن به مشروطه و بعدش به شعر نو رسیدیم، چرا نیما یوشیج اینقدر تأثیرگذار بود ولی مثلاً محمدتقی بهار راه به جایی نبرد، و از این جور مسائل، کتاب خوبی است. کمافیالسابق شفیعی کدکنی هیچ وقعی به شعر سپید نمینهد و تنها ستایشی گذرا به شعرهای سپید شاملو میکند. ضعف مهمی این کتاب دارد و آن نبود ارجاعت دقیق است. یعنی شعری یا مطلبی آمده است و بعضی جاها معلوم نیست از چه کتابی یا حتی چه شاعری است.
پینوشت: یکدفعه یاد چیزی افتادم. آخر اول دبیرستان بر اساس نمرات درسی، ارزیابی آمده بود برای هر دانشآموز که چه رشتهای برایش مناسبتر است. دقیق یادم نیست ولی به گمانم نمرهٔ علوم انسانیام ۹۱ بود و ریاضی ۹۰ و تجربی خیلی پایینتر (به خاطر نمرهٔ درخشانم در زیستشناسی که در حد قبول شدن ساده بود). خیلی شک داشتم که بروم ادبیات با آن که ریاضی را هم دوست داشتم. از هر که پرسیدم نگاه عاقل اندرسفیهی به من کرد که خود گویای مطلب بود.
من به شکل مبتذلی به کتابهای بررسی و تحلیل ادبیات معاصر علاقهمند هستم. یادم هست یک بار «گونههای نوآوری در شعر معاصر» از «کاووس حسنلی» را که کتابی ۵۱۲ صفحهای بود از کتابخانهٔ دانشگاه کلمبیا گرفتم و طی یک شبانهروز تمامش کردم! شاید بیشتر به این خاطر که وسط توضیحات کتاب، شعرهای خوب و نکات ظریفی نوشته شدهاند که به صورت عادی به آن توجه ندارمو شایدتر هنوز در طمع خام دوران نوجوانی که روزی قرار است شاعر مهمی بشوم ماندهام و بالأخره شاعر مهم باید از ادبیات همروزگارش مطلع باشد.
این کتاب مجموعهٔ سه گفتار از شفیعی کدکنی است که در اواخر دههٔ چهل و اواسط دههٔ پنجاه شمسی نوشته است (یا بهتر بگویم، دانشجویانش برایش نوشتاندهاند). برای کسانی که میخواهند به شکلی فشرده با فضای شعر معاصر آشنا شوند، بدانند چه شد که از سبک هندی به دورهٔ بازگشت و از آن به مشروطه و بعدش به شعر نو رسیدیم، چرا نیما یوشیج اینقدر تأثیرگذار بود ولی مثلاً محمدتقی بهار راه به جایی نبرد، و از این جور مسائل، کتاب خوبی است. کمافیالسابق شفیعی کدکنی هیچ وقعی به شعر سپید نمینهد و تنها ستایشی گذرا به شعرهای سپید شاملو میکند. ضعف مهمی این کتاب دارد و آن نبود ارجاعت دقیق است. یعنی شعری یا مطلبی آمده است و بعضی جاها معلوم نیست از چه کتابی یا حتی چه شاعری است.
پینوشت: یکدفعه یاد چیزی افتادم. آخر اول دبیرستان بر اساس نمرات درسی، ارزیابی آمده بود برای هر دانشآموز که چه رشتهای برایش مناسبتر است. دقیق یادم نیست ولی به گمانم نمرهٔ علوم انسانیام ۹۱ بود و ریاضی ۹۰ و تجربی خیلی پایینتر (به خاطر نمرهٔ درخشانم در زیستشناسی که در حد قبول شدن ساده بود). خیلی شک داشتم که بروم ادبیات با آن که ریاضی را هم دوست داشتم. از هر که پرسیدم نگاه عاقل اندرسفیهی به من کرد که خود گویای مطلب بود.
August 2, 2024
اولین نکته ای که در کتاب برام خیلی مهم بود، توضیح دادن بستر جامعه در زمان های مختلفه. علاوه بر معرفی چهره های شعر فارسی، شفیعی کدکنی با توضیح پاره ای از فضا و رخداد های مهم هر زمان، کاری میکنه تا خواننده بهتر بتونه درونمایه شعر رو درک کنه!
اگه کتاب رو به سه بخش تقسیم کنیم، بخش اول یه توضیح کلی و شاید بشه گفت مختصر درباره هر دوره میده، که من این رو هم خوب میدونم و هم بد. از جهتی کمک میکنه کتاب خسته کننده نباشه و جان سخن گفته بشه، ولی از طرفی دلم میخواست بیشتر بدونم، احساس میکنم این نکته باید در نظر گرفته میشد که اگه فردی این کتاب رو برای خوندن انتخاب میکنه، به یقین زیاده گویی در مطالب او رو خسته نمیکنه، بلکه چیزیه که دنبالش میگرده. به هر رو، علاقه داشتم کتاب بیشتر درباره هر دوره سخن بگه و شاید بخاطر همین کم گویی هست که بخش های تحلیلی کتاب و گفته های خود نویسنده به همین سادگی از جانب خواننده قابل قبول نیست.
بخش آخر کتاب و جمع بندی که از مطالب شد هم یکی از نقاط قوت کتاب بود، از نظرم این شیوه جمع بندی بسیار کنجکاو کننده و البته به یاد ماندنی هست، گرچه بازهم جمع بندی کوتاه باعث میشد با دید تردید به بعضی از تحلیل ها نگاه کنم.
اگه توضیح روشن تری داده میشد، شاید خواننده با اعتماد بیشتری میتونست حرف نویسنده رو قبول کنه.
اگه کتاب رو به سه بخش تقسیم کنیم، بخش اول یه توضیح کلی و شاید بشه گفت مختصر درباره هر دوره میده، که من این رو هم خوب میدونم و هم بد. از جهتی کمک میکنه کتاب خسته کننده نباشه و جان سخن گفته بشه، ولی از طرفی دلم میخواست بیشتر بدونم، احساس میکنم این نکته باید در نظر گرفته میشد که اگه فردی این کتاب رو برای خوندن انتخاب میکنه، به یقین زیاده گویی در مطالب او رو خسته نمیکنه، بلکه چیزیه که دنبالش میگرده. به هر رو، علاقه داشتم کتاب بیشتر درباره هر دوره سخن بگه و شاید بخاطر همین کم گویی هست که بخش های تحلیلی کتاب و گفته های خود نویسنده به همین سادگی از جانب خواننده قابل قبول نیست.
بخش آخر کتاب و جمع بندی که از مطالب شد هم یکی از نقاط قوت کتاب بود، از نظرم این شیوه جمع بندی بسیار کنجکاو کننده و البته به یاد ماندنی هست، گرچه بازهم جمع بندی کوتاه باعث میشد با دید تردید به بعضی از تحلیل ها نگاه کنم.
اگه توضیح روشن تری داده میشد، شاید خواننده با اعتماد بیشتری میتونست حرف نویسنده رو قبول کنه.
November 17, 2024
زیبا!
August 15, 2018
کتابی است فوقالعاده مفید و آموزنده در حوزهی شعر معاصر. میتوان با خواندن این کتاب دیدی نسبتا جامع در مورد ادوار شعر معاصر به دست آورد.
همچنین دکتر شفیعی کدکنی ملاکها و معیارهایی برای سنجش و بررسی شعر در هر دورهای به خواننده میدهد که با این موازین تا حدی میتواند هر شعر، شاعر یا دورهی شعری را نقد کند.
همچنین دکتر شفیعی کدکنی ملاکها و معیارهایی برای سنجش و بررسی شعر در هر دورهای به خواننده میدهد که با این موازین تا حدی میتواند هر شعر، شاعر یا دورهی شعری را نقد کند.
August 6, 2017
نثر شفیعی و زبان توضیح کتاب هاش به خصوص در مورد کتاب های تحقیقی و تالیفی خیلی ساده و روون و آرومه. طوری مسائل رو توضیح و بسط میده که به راحتی مادربزرگ هامون هم متوجهش میشن.
راجب دانش ادبی و اطلاعات عمومی این بزرگ مرد هم بهتره من حرفی نزنم.
راجب دانش ادبی و اطلاعات عمومی این بزرگ مرد هم بهتره من حرفی نزنم.
March 6, 2014
دو فصل آخر شاهکار است. اشراف نویسنده بر تاریخ ادبیات، زندگی شاعران و به خصوص احوال مخاطب در هر زمان مثالزدنیست واقعا. در تحلیل شعر آزاد نیمایی، تعریف و ماهیتش و وجه تمایزش با آنچه قبل از نیما وجود داشت عالی عمل کرده. از قضا با برمبنای همان ملاکهایی که برمیشمرد(زندگی جدید، مفاهیم جدید و دغدغههای نو) به نظر میرسد ما شعر و شاعر انقلاب هم داریم(هرچند خود کدکنی چنین نظری را رد کند). به خصوص در مورد شاعری چون مرحوم سید حسن حسینی.
نمودارهای فصل آخر محشر است. شیوهی بررسی قیاسی شاعران دوران مختلف نسبت به هم با بهرهگیری از چهارمحور، ارزیابی جداگانهی محورها و پاسخهای قلّ و دلّ به غالبا اداهای شعر نیمهی دوم دههی هفتاد باعث میشود تحلیل بهتری از اتفاقات چند وقت پیش داشته باشم. زمانی کمپین چند هزار نامهای راه انداختند که شفیعی کدکنی بیاید و شعر بگوید و شعر بخواند. در عوض عدهای هم در مقابلشان در آمدند که اگر این شخص به پژوهشهایش ادامه بدهد، برای شعر فارسی مفید فایدهتر است. بعد از خواندن این کتاب، با گروه دوم موافقترم.
ْ
نمودارهای فصل آخر محشر است. شیوهی بررسی قیاسی شاعران دوران مختلف نسبت به هم با بهرهگیری از چهارمحور، ارزیابی جداگانهی محورها و پاسخهای قلّ و دلّ به غالبا اداهای شعر نیمهی دوم دههی هفتاد باعث میشود تحلیل بهتری از اتفاقات چند وقت پیش داشته باشم. زمانی کمپین چند هزار نامهای راه انداختند که شفیعی کدکنی بیاید و شعر بگوید و شعر بخواند. در عوض عدهای هم در مقابلشان در آمدند که اگر این شخص به پژوهشهایش ادامه بدهد، برای شعر فارسی مفید فایدهتر است. بعد از خواندن این کتاب، با گروه دوم موافقترم.
ْ
October 14, 2021
(افراطِ در فروتنی ،دلیل ادعاست) درمورد همین جمله درمقدمه ساعتها میشه فکر کرد ، کتاب به نظر من برای علاقهمندان شعر معاصر و جریانات شعری معاصر خیلی مهم هست اما به نظرم یکی از نقدهایی که به کتاب وارد میشه اینه که استاد شفیعی در این کتاب به تاثیر شعر خود در جریان معاصر به عنوان یک شاعر ، اشارهای نکرده که شاید افراط درفروتنی باشه، اما رویکرد کتاب درمورد تاثیر شعر، در ضمیر فرهنگی مردم و بررسی اون در بخش دوم کتاب ،خیلی جذاب بود.
August 31, 2019
این کتاب یکی از فوق العاده ترین کتاب هایی بود که در حوزه ی ادبیات خواندم.
به شدت به شاعران و نویسندگان و تمامی مخاطبان ادبیات ( مخصوصا نوجوانانی مثل من) توصیه می شود که این کتاب را با دقت بخوانند.
امیدوارم روزی برسد که این کتاب مانند کتاب های درسی مورد توجه دانش آموزان باشد.
به شدت به شاعران و نویسندگان و تمامی مخاطبان ادبیات ( مخصوصا نوجوانانی مثل من) توصیه می شود که این کتاب را با دقت بخوانند.
امیدوارم روزی برسد که این کتاب مانند کتاب های درسی مورد توجه دانش آموزان باشد.
January 14, 2018
همانطور که شفیعی گفته این کتاب، دیگر کتاب او نیست و با تلاشهایی که ناشر فرنگی روی بازسازی کتابه به کاربسته، حاصل کتابی مختصر مفیدست که حتا یک لغت حشو در آن یافت نمیشود.
October 13, 2020
نگاهی بی تعارف به شعر.
December 15, 2021
افضل مدخل لمن اراد ان يتعرف على الشعر الفارسي الحديث. مدخل من داخل الشعر وليس من خارجه، وكاتبه شاعر عاشق كبير واستاذ متبحر، ومن محاضرته الشهيره والصادمه في السبعينات، صدم مرتضى مطهري، وتعرف بطريقة مثيره، على طهران الحديثة، وانسانها الحديث، ومنها عاد ادراجه الى قم المقدسة، وهي عودة مؤقته، اذ سيعود الى طهران منتصرا، ولكن، كما كانت طهران نقطه تحول في حياته، كانت مكان رحيله. ترجم للعربية مؤخرا. التعرف على الشعر الحديث مهم جدا لمن اراد ان يفهم البلد الغامض والشعري، التي باتت تعرف باسم ايران، وان يصغي لنداء انكسارتها.
October 19, 2016
نظرات شخصی با تحلیل فرق دارد.کاش کسی این را به گوش کدکنی برساند.
شرمم می شود بگویم این کتاب را خواندم بس که پرت و پلاست.بعد از دوسال هنوز وقتی یادش می افتم کلافه می شوم که چطور کسی که اینقدر همه جدی اش می گیرند به همین راحتی نظریات بی پایه و اساسش را بدون این که به خودش زحمت بدهد توضیحی درباره شان بدهد به خورد مردم می دهد.
شرمم می شود بگویم این کتاب را خواندم بس که پرت و پلاست.بعد از دوسال هنوز وقتی یادش می افتم کلافه می شوم که چطور کسی که اینقدر همه جدی اش می گیرند به همین راحتی نظریات بی پایه و اساسش را بدون این که به خودش زحمت بدهد توضیحی درباره شان بدهد به خورد مردم می دهد.
July 20, 2014
فوق العاده بود من این کتاب را با تصور خسته کننده و طولانی بودن بی دلیل شروع کردم در حالی که هنوز چند صفحه نگذشته بود شیفته ی آن شدم
این کتاب به خصوص سخن اول آن برای هر کسی که حتی ذره ای به شعر یا ادبیات علاقه داشته باشد قابل توجه است
این کتاب به خصوص سخن اول آن برای هر کسی که حتی ذره ای به شعر یا ادبیات علاقه داشته باشد قابل توجه است
September 14, 2008
روایتی تحلیلی و جذاب از تاریخ ادبیات. اشراف نویسنده بر ابعاد موضوع، باعث نتایج منحصربه فردی شده
October 2, 2014
درباره چی؟ لعنتی فقط می خوام کتابو بخونم
June 24, 2015
جزء کتاب های درسی ما بود
August 29, 2017
برای من مفیدترین بخش کتاب، بخش اخر بود. یک دید بسیار خوبی بهم داد و این دید بسیار خوب نه تنها برای شعرای معاصر کارامد ه بلکه برای شعرای کلاسیک
و داوری شون هم مفید ه.
و داوری شون هم مفید ه.
July 15, 2018
بهترین کتاب برای شروع پژوهش در باب شعر معاصر فارسی
Displaying 1 - 23 of 23 reviews