What do you think?
Rate this book
Mourning Diary: October 26, 1977–September 15, 1979
A major discovery: The lost diary of a great mind—and an intimate, deeply moving study of grief
The day after his mother's death in October 1977, the influential philosopher Roland Barthes began a diary of mourning. Taking notes on index cards as was his habit, he reflected on a new solitude, on the ebb and flow of sadness, and on modern society's dismissal of grief. These 330 cards, published here for the first time, prove a skeleton key to the themes he tackled throughout his work. Behind the unflagging mind, "the most consistently intelligent, important, and useful literary critic to have emerged anywhere" (Susan Sontag), lay a deeply sensitive man who cherished his mother with a devotion unknown even to his closest friends.
The day after his mother's death in October 1977, the influential philosopher Roland Barthes began a diary of mourning. Taking notes on index cards as was his habit, he reflected on a new solitude, on the ebb and flow of sadness, and on modern society's dismissal of grief. These 330 cards, published here for the first time, prove a skeleton key to the themes he tackled throughout his work. Behind the unflagging mind, "the most consistently intelligent, important, and useful literary critic to have emerged anywhere" (Susan Sontag), lay a deeply sensitive man who cherished his mother with a devotion unknown even to his closest friends.
272 pages, Hardcover
First published February 5, 2009
263 people are currently reading
9613 people want to read
About the author
Roland Barthes
403 books2,566 followersRoland Barthes of France applied semiology, the study of signs and symbols, to literary and social criticism.
Ideas of Roland Gérard Barthes, a theorist, philosopher, and linguist, explored a diverse range of fields. He influenced the development of schools of theory, including design, anthropology, and poststructuralism.
https://en.wikipedia.org/wiki/Roland_...
Ideas of Roland Gérard Barthes, a theorist, philosopher, and linguist, explored a diverse range of fields. He influenced the development of schools of theory, including design, anthropology, and poststructuralism.
https://en.wikipedia.org/wiki/Roland_...
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 589 reviews
August 10, 2025
2013 is the ten year anniversary of my mother’s death.
Pre-dawn, Las Vegas, August 17. “I’m sorry to wake you,” my sister’s voice through the receiver, “but Mom died last night.”
C.S. Lewis: No one ever told me that grief felt so like fear.
Barthes conjures words wrenched from suffering. A day’s events are distilled and filtered through the lens of loss. Every ache, an intensity that wounds anew. Barthes: At each “moment” of suffering, I believe it to be the very one in which for the first time I realize my mourning.
I went to bed late the night of August 16th, smug from having won $4,000 playing blackjack. I envision the specter of time tapping me on the shoulder as I laid my head upon the hotel pillow and whispering in my ear, “You will use that money to bury your mother.”
Barthes: As soon as someone dies, frenzied construction of the future (shifting furniture, etc.). August 18 – 22 in Houston. Our family room is filled with every chair in the house to accommodate visitors. Everyone looks and acts like they are in a play in which everyone has forgotten their lines. My father offers people food cooked and delivered by other people. I give a dirty look to anyone who unwittingly sits in Shirley’s favorite chair.
November, 2004, a year after Shirley’s death. I am home for Thanksgiving, the second without her. My childhood home has become a Shirley museum. A year after her death and everything is exactly as it was the day before she died. Her medicine bottles sit bedside, clothes in the closet, recipe book open on the counter. I expect to see her walk into the room at any moment. I am the only family member that seems to be bothered. This is the last time I will spend the night in this house, the last holiday celebrated.
Barthes: The most painful point at the most abstract moment…
The family is in the hearse heading to the grave for the ceremony, leading the long line of mourners. Police tag-team the stoplights; we avoid all traffic. I laugh, actually laugh, thinking of Dennis Miller’s joke: “It is a cruel irony that we spend our whole lives waiting at stoplights, and when we die, we don’t have to stop at them. ‘Well, I’m dead, but I’m making good time!’” I cover my chuckle, turn it into a sob. No one notices.
Barthes: Don’t say Mourning. It’s too psychoanalytic. I’m not mourning. I’m suffering.
Holiday season, 2012. I call my sister and say, “Doesn’t it bother you that ten years after mom’s death she still doesn’t have a headstone?” She agrees with me, says it is time we get her one. We have both tiptoed around this issue with our father, but I can’t take it anymore. I imagine people scouting the graveyard for a nice plot, see the unmarked area, inquire and find that it contains an interred beloved. So beloved that they didn’t bother to give her a grave marker. I call my father, tell him we are getting a headstone. “I’ll do it,” he says, defeated. “It just has always felt that to do so would make everything … so final.”
Barthes: To see with horror as quite simply possible the moment when the memory of those words she spoke to me would no longer make me cry.
It’s been ten years, Shirley. I have a daughter you’ve never met. I am married to a different woman. Would you even recognize me?
Pre-dawn, Las Vegas, August 17. “I’m sorry to wake you,” my sister’s voice through the receiver, “but Mom died last night.”
C.S. Lewis: No one ever told me that grief felt so like fear.
Barthes conjures words wrenched from suffering. A day’s events are distilled and filtered through the lens of loss. Every ache, an intensity that wounds anew. Barthes: At each “moment” of suffering, I believe it to be the very one in which for the first time I realize my mourning.
I went to bed late the night of August 16th, smug from having won $4,000 playing blackjack. I envision the specter of time tapping me on the shoulder as I laid my head upon the hotel pillow and whispering in my ear, “You will use that money to bury your mother.”
Barthes: As soon as someone dies, frenzied construction of the future (shifting furniture, etc.). August 18 – 22 in Houston. Our family room is filled with every chair in the house to accommodate visitors. Everyone looks and acts like they are in a play in which everyone has forgotten their lines. My father offers people food cooked and delivered by other people. I give a dirty look to anyone who unwittingly sits in Shirley’s favorite chair.
November, 2004, a year after Shirley’s death. I am home for Thanksgiving, the second without her. My childhood home has become a Shirley museum. A year after her death and everything is exactly as it was the day before she died. Her medicine bottles sit bedside, clothes in the closet, recipe book open on the counter. I expect to see her walk into the room at any moment. I am the only family member that seems to be bothered. This is the last time I will spend the night in this house, the last holiday celebrated.
Barthes: The most painful point at the most abstract moment…
The family is in the hearse heading to the grave for the ceremony, leading the long line of mourners. Police tag-team the stoplights; we avoid all traffic. I laugh, actually laugh, thinking of Dennis Miller’s joke: “It is a cruel irony that we spend our whole lives waiting at stoplights, and when we die, we don’t have to stop at them. ‘Well, I’m dead, but I’m making good time!’” I cover my chuckle, turn it into a sob. No one notices.
Barthes: Don’t say Mourning. It’s too psychoanalytic. I’m not mourning. I’m suffering.
Holiday season, 2012. I call my sister and say, “Doesn’t it bother you that ten years after mom’s death she still doesn’t have a headstone?” She agrees with me, says it is time we get her one. We have both tiptoed around this issue with our father, but I can’t take it anymore. I imagine people scouting the graveyard for a nice plot, see the unmarked area, inquire and find that it contains an interred beloved. So beloved that they didn’t bother to give her a grave marker. I call my father, tell him we are getting a headstone. “I’ll do it,” he says, defeated. “It just has always felt that to do so would make everything … so final.”
Barthes: To see with horror as quite simply possible the moment when the memory of those words she spoke to me would no longer make me cry.
It’s been ten years, Shirley. I have a daughter you’ve never met. I am married to a different woman. Would you even recognize me?
May 9, 2016
This is a book that was very meaningful to me, but it is not something I would widely recommend. It was such a personal read that I even had trouble discussing it with friends.
When Roland Barthes' mother died on October 25, 1977, he started writing notes about his grief. This mourning diary covers nearly two years, and some passages were so moving and powerful that they felt poetic. This book was published after Barthes' death (tragically, he died just a few years after his mother, due to complications from an auto accident) and his notes are unfinished, scattered and chaotic. But there is beauty in these journal entries — the truth of his suffering is laid bare. I could not critique this book; I could only relate to it.
I reached for this text because I am also mourning my mother, and in Barthes' writings I found some solace. There is comfort in meeting a fellow traveler in grief, even if his journey happened nearly 40 years ago. (Similarly, Barthes found comfort in Proust's writings on grief.)
I so appreciated this book that I lingered over it for a week, taking my time, slowly reading and marking passages. I was grateful for the companionship. After a death, people tell you to move on, focus on living, it gets easier, you'll be fine. Don't tell me I'm fine. Things aren't fine. Things will never be fine. People want you to act fine so that they can feel better about themselves, and I was grateful that Barthes figuratively called bullshit on this social custom.
This was my first Roland Barthes book, and while it was an unusual place to begin, I liked it so much that I will look up his other, more complete works. Recommended to those who appreciate grief memoirs.
Meaningful Passages
People tell you to keep your "courage" up. But the time for courage is when she was sick, when I took care of her and saw her suffering, her sadness, and when I had to conceal my tears. Constantly one had to make a decision, put on a mask, and that was courage.
[Status confusion] For months, I have been her mother. It is as if I had lost my daughter.
Moments when I'm "distracted" (speaking, even having to joke) — and somehow going dry — followed by sudden cruel passages of feeling, to the point of tears.
Always that painful wrench between my ease in talking, in taking an interest, in observing, in living as before, and the impulses of despair.
To whom could I put this question (with any hope of an answer)? Does being able to live without someone you loved mean you loved her less than you thought?
Don't say mourning. It's too psychoanalytic. I'm not mourning. I'm suffering.
Now, from time to time, there unexpectedly rises within me, like a bursting bubble: the realization that she no longer exists, she no longer exists, totally and forever. This is a flat condition, utterly unadjectival — dizzying because meaningless (without any possible interpretation). A new pain.
Everyone is "extremely nice" — and yet I feel entirely alone.
Everything pains me. The merest trifle rouses a sense of abandonment. I'm impatient with other people, their will to live, their universe. Attracted by a decision to withdraw from everyone.
Difficult feeling (unpleasant, discouraging) of a lack of generosity. It troubles me. I can only put this into some relation with the image of maman, so perfectly generous (and she used to tell me: you have a good heart). I had supposed that once she was gone I would sublime that absence by a sort of perfection of "kindness," the surrender of all kinds of nastiness, jealousy, narcissism. And I am becoming less and less "noble," "generous."
I had thought that maman's death would make me someone "strong," acceding as I might to worldly indifference. But it has been quite the contrary: I am even more fragile.
It is said that Time soothes mourning — no, Time makes nothing happen; it merely makes the emotivity of mourning pass.
What have I to lose now that I've lost my Reason for living — the Reason to fear for someone's life.
To think, to know that maman is dead forever, completely, is to think, letter by letter, that I too will die forever and completely. There is then, in mourning, a radical and new domestication of death; for previously, it was only a borrowed knowledge (clumsy, had from others, from philosophy), but now it is my knowledge.
For the last few nights, images — nightmares during which I see maman sick, abused. Terror. I am suffering from the fear of what has happened.
Like love, mourning affects the world — and the worldly — with unreality, with importunity. I resist the world, I suffer from what it demands of me, from its demands. The world increases my sadness, my dryness, my confusion, my irritation. The world depresses me.
When maman was living (in other words, in my whole past life) I was neurotically in fear of losing her. Now (this is what mourning teaches me) such mourning is so to speak the only thing in me which is not neurotic: as if maman, by a last gift, had taken neurosis, the worst part, away from me.
The truth about mourning is quite simple: now that maman is dead, I am faced with death (nothing any longer separates me from it except time).
Mourning: At the death of the loved being, acute phase of narcissism: one emerges from sickness, from servitude. Then, gradually, freedom takes on a leaden hue, desolation settles in, narcissism gives way to a sad egoism, an absence of generosity.
Disappointment of various places and trips. Not really comfortable anywhere. Very soon, this cry: I want to go back! (but where? since she is no longer anywhere, who was once where I could go back). I am seeking my place.
When Roland Barthes' mother died on October 25, 1977, he started writing notes about his grief. This mourning diary covers nearly two years, and some passages were so moving and powerful that they felt poetic. This book was published after Barthes' death (tragically, he died just a few years after his mother, due to complications from an auto accident) and his notes are unfinished, scattered and chaotic. But there is beauty in these journal entries — the truth of his suffering is laid bare. I could not critique this book; I could only relate to it.
I reached for this text because I am also mourning my mother, and in Barthes' writings I found some solace. There is comfort in meeting a fellow traveler in grief, even if his journey happened nearly 40 years ago. (Similarly, Barthes found comfort in Proust's writings on grief.)
I so appreciated this book that I lingered over it for a week, taking my time, slowly reading and marking passages. I was grateful for the companionship. After a death, people tell you to move on, focus on living, it gets easier, you'll be fine. Don't tell me I'm fine. Things aren't fine. Things will never be fine. People want you to act fine so that they can feel better about themselves, and I was grateful that Barthes figuratively called bullshit on this social custom.
This was my first Roland Barthes book, and while it was an unusual place to begin, I liked it so much that I will look up his other, more complete works. Recommended to those who appreciate grief memoirs.
Meaningful Passages
People tell you to keep your "courage" up. But the time for courage is when she was sick, when I took care of her and saw her suffering, her sadness, and when I had to conceal my tears. Constantly one had to make a decision, put on a mask, and that was courage.
[Status confusion] For months, I have been her mother. It is as if I had lost my daughter.
Moments when I'm "distracted" (speaking, even having to joke) — and somehow going dry — followed by sudden cruel passages of feeling, to the point of tears.
Always that painful wrench between my ease in talking, in taking an interest, in observing, in living as before, and the impulses of despair.
To whom could I put this question (with any hope of an answer)? Does being able to live without someone you loved mean you loved her less than you thought?
Don't say mourning. It's too psychoanalytic. I'm not mourning. I'm suffering.
Now, from time to time, there unexpectedly rises within me, like a bursting bubble: the realization that she no longer exists, she no longer exists, totally and forever. This is a flat condition, utterly unadjectival — dizzying because meaningless (without any possible interpretation). A new pain.
Everyone is "extremely nice" — and yet I feel entirely alone.
Everything pains me. The merest trifle rouses a sense of abandonment. I'm impatient with other people, their will to live, their universe. Attracted by a decision to withdraw from everyone.
Difficult feeling (unpleasant, discouraging) of a lack of generosity. It troubles me. I can only put this into some relation with the image of maman, so perfectly generous (and she used to tell me: you have a good heart). I had supposed that once she was gone I would sublime that absence by a sort of perfection of "kindness," the surrender of all kinds of nastiness, jealousy, narcissism. And I am becoming less and less "noble," "generous."
I had thought that maman's death would make me someone "strong," acceding as I might to worldly indifference. But it has been quite the contrary: I am even more fragile.
It is said that Time soothes mourning — no, Time makes nothing happen; it merely makes the emotivity of mourning pass.
What have I to lose now that I've lost my Reason for living — the Reason to fear for someone's life.
To think, to know that maman is dead forever, completely, is to think, letter by letter, that I too will die forever and completely. There is then, in mourning, a radical and new domestication of death; for previously, it was only a borrowed knowledge (clumsy, had from others, from philosophy), but now it is my knowledge.
For the last few nights, images — nightmares during which I see maman sick, abused. Terror. I am suffering from the fear of what has happened.
Like love, mourning affects the world — and the worldly — with unreality, with importunity. I resist the world, I suffer from what it demands of me, from its demands. The world increases my sadness, my dryness, my confusion, my irritation. The world depresses me.
When maman was living (in other words, in my whole past life) I was neurotically in fear of losing her. Now (this is what mourning teaches me) such mourning is so to speak the only thing in me which is not neurotic: as if maman, by a last gift, had taken neurosis, the worst part, away from me.
The truth about mourning is quite simple: now that maman is dead, I am faced with death (nothing any longer separates me from it except time).
Mourning: At the death of the loved being, acute phase of narcissism: one emerges from sickness, from servitude. Then, gradually, freedom takes on a leaden hue, desolation settles in, narcissism gives way to a sad egoism, an absence of generosity.
Disappointment of various places and trips. Not really comfortable anywhere. Very soon, this cry: I want to go back! (but where? since she is no longer anywhere, who was once where I could go back). I am seeking my place.
May 3, 2023
Jurnalul de doliu al lui Roland Barthes (redactat pe 330 de fișe la moartea mamei sale) s-a tradus în românește aproape concomitent cu ediția franceză. Am consemnat asta - pe blog - la timpul potrivit. Nu mă îndoiesc că această moarte l-a afectat profund. Din păcate, Barthes scrie despre moartea mamei așa cum scrie despre romanul Séraphîta al lui Balzac (și despre oricare alt subiect): abstract, rece, lipsit de orice emoție. Vocabularul teoreticianului structuralist distruge orice trăire. În definitiv, moartea unui apropiat nu este o abstracțiune. În nota de față, voi comenta succint un pasaj. Acest fragment sună în chipul următor:
Barthes începe prin a aminti un truism: nu putem cunoaște moartea decît indirect, ca moarte a celuilalt. Mai mult, nu trăim moartea decît în acest mod: indirect și superficial, ca pătimire - oricît de apropiată ar fi persoana care a murit. Aș îndrăzni să spun că acest fel de cunoaștere (singurul accesibil muritorilor de rînd) nici măcar nu este obligatoriu. Moartea proprie nu este niciodată o evidență. Poți asista la moartea cuiva fără sa intuiești adevărul că și tu vei muri: în clipa asta, acum, mîine, cîndva...
Cred că Roland Barthes (care împlinea 62 de ani) se referă tocmai la un astfel de moment dramatic. Abia în 25 octombrie 1977, cînd moare mama sa, Barthes sesizează cîtă fragilitate și amenințare se ascund într-o viață de om: „Un abur, o picătură de apă sînt de ajuns pentru a-l ucide” (Blaise Pascal). Înțelege subit că și el va muri...
Cărți similare:
● Julian Barnes, Nimicul de temut, traducere de Mihai Moroiu, București: Editura Nemira, 2009 / 2014, 336p. (despre moarte în general)
● Simone de Beauvoir, O moarte ușoară, traducere de Florica-Eugenia Condurachi, București: Editura Univers, 1972, 128p. (moartea mamei)
● Joan Didion, Anul gândirii magice, traducere de Virginia Costeschi, București: Editura Pandora M, 2017, 174p. (moartea soțului)
„A gîndi, a ști că mama e moartă pentru totdeauna, complet, înseamnă a gîndi, literă cu literă..., că și eu voi muri pentru totdeauna și complet...” (p.126).
Barthes începe prin a aminti un truism: nu putem cunoaște moartea decît indirect, ca moarte a celuilalt. Mai mult, nu trăim moartea decît în acest mod: indirect și superficial, ca pătimire - oricît de apropiată ar fi persoana care a murit. Aș îndrăzni să spun că acest fel de cunoaștere (singurul accesibil muritorilor de rînd) nici măcar nu este obligatoriu. Moartea proprie nu este niciodată o evidență. Poți asista la moartea cuiva fără sa intuiești adevărul că și tu vei muri: în clipa asta, acum, mîine, cîndva...
Cred că Roland Barthes (care împlinea 62 de ani) se referă tocmai la un astfel de moment dramatic. Abia în 25 octombrie 1977, cînd moare mama sa, Barthes sesizează cîtă fragilitate și amenințare se ascund într-o viață de om: „Un abur, o picătură de apă sînt de ajuns pentru a-l ucide” (Blaise Pascal). Înțelege subit că și el va muri...
Cărți similare:
● Julian Barnes, Nimicul de temut, traducere de Mihai Moroiu, București: Editura Nemira, 2009 / 2014, 336p. (despre moarte în general)
● Simone de Beauvoir, O moarte ușoară, traducere de Florica-Eugenia Condurachi, București: Editura Univers, 1972, 128p. (moartea mamei)
● Joan Didion, Anul gândirii magice, traducere de Virginia Costeschi, București: Editura Pandora M, 2017, 174p. (moartea soțului)
Read
August 17, 2025"نباید کلمهی سوگواری را به زبان بیاورم. بیش از حد روانکاوانه است...
من سوگوار نیستم، رنج میکشم."
••••••••
کتاب خاطرات سوگواری اثر رولان بارت، فیلسوف، نظریهپرداز و منتقد ادبی فرانسوی، مجموعهای از یادداشتهای کوتاه و شخصی است که او نوشتن آنها را تنها یک روز پس از مرگ مادرش، هانریت بارت، در ۲۶ اکتبر ۱۹۷۷ و بهمنظور تسکین اندوه خود آغاز کرد. این یادداشتها، که هر یک با تاریخ نگارش مشخصی همراهاند، بازتابی از سوگ، اندوه و تأملات عمیق نویسنده در روزها و ماههای پس از فقدان مادرش هستند.
قسمتهایی از کتاب
بخشی از وجودم در حالت ناامیدی بیدار است و بخش دیگرش همزمان در تکاپوست تا سطحیترین امورم را از نظر ذهنی نظم ببخشد. این را همچون نوعی بیماری احساس میکنم.
••••••••
درونام مرگ و زندگی باهم در نبردند...
••••••••
دردِ این که دیگر هیچ گاه لبانام را بر گونههای خنک و چروکیدهاش نخواهم گذاشت...
[این پیش پا افتاده است
-مرگ و اندوه چیزی جز اموری پیش پاافتاده نیستند.]
••••••••
فراموش نمیکنیم،
بلکه چیزی یکنواخت در ما ساکن می شود.
....
Roland_Barthes
Journal de deuil
رولان_بارت
خاطرات_سوگواری
عظیم_جابری
من سوگوار نیستم، رنج میکشم."
••••••••
کتاب خاطرات سوگواری اثر رولان بارت، فیلسوف، نظریهپرداز و منتقد ادبی فرانسوی، مجموعهای از یادداشتهای کوتاه و شخصی است که او نوشتن آنها را تنها یک روز پس از مرگ مادرش، هانریت بارت، در ۲۶ اکتبر ۱۹۷۷ و بهمنظور تسکین اندوه خود آغاز کرد. این یادداشتها، که هر یک با تاریخ نگارش مشخصی همراهاند، بازتابی از سوگ، اندوه و تأملات عمیق نویسنده در روزها و ماههای پس از فقدان مادرش هستند.
قسمتهایی از کتاب
بخشی از وجودم در حالت ناامیدی بیدار است و بخش دیگرش همزمان در تکاپوست تا سطحیترین امورم را از نظر ذهنی نظم ببخشد. این را همچون نوعی بیماری احساس میکنم.
••••••••
درونام مرگ و زندگی باهم در نبردند...
••••••••
دردِ این که دیگر هیچ گاه لبانام را بر گونههای خنک و چروکیدهاش نخواهم گذاشت...
[این پیش پا افتاده است
-مرگ و اندوه چیزی جز اموری پیش پاافتاده نیستند.]
••••••••
فراموش نمیکنیم،
بلکه چیزی یکنواخت در ما ساکن می شود.
....
Roland_Barthes
Journal de deuil
رولان_بارت
خاطرات_سوگواری
عظیم_جابری
August 19, 2023
الآن في بعض الأحيان تعلو ملاحظة في داخلي فجأة، كما لو كانت فقاعة تنفجر : لم تعد موجودة، لم تعد موجودة ، تماماً إلى الأبد. إنه شئ باهت، لا يوصف-يثير الدوار لأنه بلا معنى "
في كتب إعجابك بيها بينبع من أن الكاتب قال كلام جواك أو عاش تجربة انت عيشتها قبل كده أو عايش فيها دلوقتي ، وده كان حالي ��ع الكتاب ده .
-ألم تتعرف على جسد المرأة ؟
لقد تعرفت على جسد أمي المريضة ، ثم المشرفة على الموت "
الكاتب بيسجل يوميات بعد وفاة والدته وبما انى في نفس الحالة ومش قادرة أستوعب وفاتها ولا قادرة أعبر عن اللى حاساه واللى عيشته فترة مرضها وصدمتي مع وفاتها ، كنت محتاجة حد يقول كلام جوايا ويعبر عنه . الكاتب قال حاجات حصلت معايا فعلا زى تماسكه قدامها وأنه يمسك دموعه عشان متشوفهاش
" نتمني شيئا من الشجاعة. لكن وقت الشجاعة، كان في أثناء مرضها عندما كنت أرعاها وأرى آلامها وأحزانها ، وحيث كان يجب على أن أتوارى لأبكي"
تعب معدته بعد وفاتها .
"منذ موت ماما ، أصابني نوع من الضعف في الهضم"
رغبته في الانعزال عن البشر وإحساسه بالإهمال والوحشة والهجر رغم اللى حواليه .
" كان الجميع في منتهى اللطف ورغم هذا كنت أشعر أني وحيد ( مُهمل )
كل شئ يجرحني . أقل شئ يثير في داخلي الشعور بالهجر.
بشكل سيئ أتحمل الآخرين، وعالمهم وإرادتهم للحياة . يجتذبني قرار الاعتزال بعيداً عنهم ."
واحساس ان في وقت اصبحت اشعر ان أمي هى ابنتى.
"لمدة شهور ، كنت أمها .فكأني فقدت أبنتي"
فى يوميات لمستني بشكل مخيف وأبكتني لأنى عشتها .وأفضلهم بالنسبة لي كان الجزء الاول ولو كان باقي اليوميات والكتاب كده كان تقييمي هيبقى ٥ نجوم بدون تفكير .
في يوميات حسيت ان في مشكلة في الترجمة وتركيبة الجمل مش مظبوطة .مقدرتش استوعبها بالكامل .
ويوميات لم أهتم بها نهائيا ، كنت تقريبا مثله حين أعاد قراءة هذه اليوميات وقال :
"بكيت في كل مرة تعلق الأمر بها - بشخصها -وليس بي "
الكتاب عبارة عن يوميات ، جمل بعضها قصير جدا لا يتعدى السطر الواحد. وبعضها اطول .
واسمحولى يكون نهاية مراجعتي للكتاب دعاء لأمي ، وأتمنى انكم تدعولها ومن يحمل لى ذرة حب اواحترام فليدعو لأمي كلما يتذكرني
اللَّهُمَّ أبدلها داراً خيراً من دارها، وأهلاً خيراً من أهلها، وأدخلها الجنّة، وأعذها من عذاب القبر ومن عذاب النّار
اللهم يمن كتابها، وأجعل الريان بابها، اللهم أرزقها منزلة الصديقين والنبيين والشهداء، اللهم ارزقها النظر إلى وجهك الكريم، اللهم ارزقها الثبات عند السؤال، يوم العرض عليك يا كريم
اللهم آنس وحشتها، واجعل الجنة لقائنا يوم القاء
اللهم هون عليها ضمة القبر، وظلمته.
اللهم تجاوز عن سيئاتها، وارحمها برحمتك التي وسعت كل شيء
اللهم إن كانت محسنة؛ فزد في حسناتها، وإن كانت مسيئة؛ فتجاوز يا أرحم الراحمين عن سيئاتها وخطاياها واغفر لها، بكرمك، وجودك، وعفوك، ورحمتك، يا أكرم الأكرمين.
اللهم اعفو عنها وعافها وارحمها من عذاب القبر وظلمته.
اللهم فيض رحمتك على أمي، ومغفرتك، فإنه لا يغفر الذنوب إلا أنت، اللهم نقها من الذنوب والخطايا، كما ينقى الثوب الأبيض من الدنس، ربنا لا تؤاخذها بما أخطأت، وباعد بينها وبين ذنوبها، كما باعدت بين المشرق والمغرب، اللهم أنس وحشتها وخفف عنها غربتها برحمتك
اللهم وسع قبر أمي واجعله مد بصرها.
اللهم اجعل صلاتها وذكاتها وقيامها وركوعها شفيعًا لها.
ربنا اجعل القرآن شفيع لها، ونور لها في ظلمات القبر.
اللهم ارزق أمي نعيم وسعادة الجنة، وارزقها من طيبات الجنة.
اللهم أرزق أمي شربة هنيئة من يد النبي الكريم، واجعلها في أعلى العليين
اللهم ارحم امي واغفر لها واجعل قبرها روضة من رياض الجنه هي وجميع موتى المسلمين .
١٧ / ١١ / ٢٠٢٢
في كتب إعجابك بيها بينبع من أن الكاتب قال كلام جواك أو عاش تجربة انت عيشتها قبل كده أو عايش فيها دلوقتي ، وده كان حالي ��ع الكتاب ده .
-ألم تتعرف على جسد المرأة ؟
لقد تعرفت على جسد أمي المريضة ، ثم المشرفة على الموت "
الكاتب بيسجل يوميات بعد وفاة والدته وبما انى في نفس الحالة ومش قادرة أستوعب وفاتها ولا قادرة أعبر عن اللى حاساه واللى عيشته فترة مرضها وصدمتي مع وفاتها ، كنت محتاجة حد يقول كلام جوايا ويعبر عنه . الكاتب قال حاجات حصلت معايا فعلا زى تماسكه قدامها وأنه يمسك دموعه عشان متشوفهاش
" نتمني شيئا من الشجاعة. لكن وقت الشجاعة، كان في أثناء مرضها عندما كنت أرعاها وأرى آلامها وأحزانها ، وحيث كان يجب على أن أتوارى لأبكي"
تعب معدته بعد وفاتها .
"منذ موت ماما ، أصابني نوع من الضعف في الهضم"
رغبته في الانعزال عن البشر وإحساسه بالإهمال والوحشة والهجر رغم اللى حواليه .
" كان الجميع في منتهى اللطف ورغم هذا كنت أشعر أني وحيد ( مُهمل )
كل شئ يجرحني . أقل شئ يثير في داخلي الشعور بالهجر.
بشكل سيئ أتحمل الآخرين، وعالمهم وإرادتهم للحياة . يجتذبني قرار الاعتزال بعيداً عنهم ."
واحساس ان في وقت اصبحت اشعر ان أمي هى ابنتى.
"لمدة شهور ، كنت أمها .فكأني فقدت أبنتي"
فى يوميات لمستني بشكل مخيف وأبكتني لأنى عشتها .وأفضلهم بالنسبة لي كان الجزء الاول ولو كان باقي اليوميات والكتاب كده كان تقييمي هيبقى ٥ نجوم بدون تفكير .
في يوميات حسيت ان في مشكلة في الترجمة وتركيبة الجمل مش مظبوطة .مقدرتش استوعبها بالكامل .
ويوميات لم أهتم بها نهائيا ، كنت تقريبا مثله حين أعاد قراءة هذه اليوميات وقال :
"بكيت في كل مرة تعلق الأمر بها - بشخصها -وليس بي "
الكتاب عبارة عن يوميات ، جمل بعضها قصير جدا لا يتعدى السطر الواحد. وبعضها اطول .
واسمحولى يكون نهاية مراجعتي للكتاب دعاء لأمي ، وأتمنى انكم تدعولها ومن يحمل لى ذرة حب اواحترام فليدعو لأمي كلما يتذكرني
اللَّهُمَّ أبدلها داراً خيراً من دارها، وأهلاً خيراً من أهلها، وأدخلها الجنّة، وأعذها من عذاب القبر ومن عذاب النّار
اللهم يمن كتابها، وأجعل الريان بابها، اللهم أرزقها منزلة الصديقين والنبيين والشهداء، اللهم ارزقها النظر إلى وجهك الكريم، اللهم ارزقها الثبات عند السؤال، يوم العرض عليك يا كريم
اللهم آنس وحشتها، واجعل الجنة لقائنا يوم القاء
اللهم هون عليها ضمة القبر، وظلمته.
اللهم تجاوز عن سيئاتها، وارحمها برحمتك التي وسعت كل شيء
اللهم إن كانت محسنة؛ فزد في حسناتها، وإن كانت مسيئة؛ فتجاوز يا أرحم الراحمين عن سيئاتها وخطاياها واغفر لها، بكرمك، وجودك، وعفوك، ورحمتك، يا أكرم الأكرمين.
اللهم اعفو عنها وعافها وارحمها من عذاب القبر وظلمته.
اللهم فيض رحمتك على أمي، ومغفرتك، فإنه لا يغفر الذنوب إلا أنت، اللهم نقها من الذنوب والخطايا، كما ينقى الثوب الأبيض من الدنس، ربنا لا تؤاخذها بما أخطأت، وباعد بينها وبين ذنوبها، كما باعدت بين المشرق والمغرب، اللهم أنس وحشتها وخفف عنها غربتها برحمتك
اللهم وسع قبر أمي واجعله مد بصرها.
اللهم اجعل صلاتها وذكاتها وقيامها وركوعها شفيعًا لها.
ربنا اجعل القرآن شفيع لها، ونور لها في ظلمات القبر.
اللهم ارزق أمي نعيم وسعادة الجنة، وارزقها من طيبات الجنة.
اللهم أرزق أمي شربة هنيئة من يد النبي الكريم، واجعلها في أعلى العليين
اللهم ارحم امي واغفر لها واجعل قبرها روضة من رياض الجنه هي وجميع موتى المسلمين .
١٧ / ١١ / ٢٠٢٢
December 17, 2017
برای مادرمردهها، کتابهای سوگواری فقدان مادر مزهی دیگری دارد؛ دست خودشان نیست. میپسندند این مناسک «باز-چشش» و «تحمل» رنج را. هیچکس مثل یک مادرمرده نمیتواند یک مادرمردهی دیگر را بغل کند. همدیگر را بغل میکنند و میزنند روی شانهی هم. باشد که تنهایی و فقدان نترساندشان. دستم مدام بر شانهی بارت میکوبید. دست او هم.
تجربهی بارت از مرگ مادر سهمگین است. بار خاطرات هستی، عکس خودش آنقدرها سبک نیست. چنبره میزند روی حافظه. میفشارد. رنج دارد دیگر. رنجور ما هم که حساس؛ رنج میکشد. اما که یک جای کار را درست نمیخواند. میگوید که زمان از رنج کم نخواهد کرد. اما که چنین نیست. مگر میشود زمان حافظه را دستکاری نکند؟ حالا شاید نتوانیم بگوییم که میشوید و میبرد. اما که میشود گفت لهیب گر-گروی خاطرات را از صورت حافظه میتکاند و میبرد آن لا-لوها گوشهای میخواباند که فقط گاهی صدای نق نقش بلند شود. نمیشود؟
تجربهی بارت از مرگ مادر سهمگین است. بار خاطرات هستی، عکس خودش آنقدرها سبک نیست. چنبره میزند روی حافظه. میفشارد. رنج دارد دیگر. رنجور ما هم که حساس؛ رنج میکشد. اما که یک جای کار را درست نمیخواند. میگوید که زمان از رنج کم نخواهد کرد. اما که چنین نیست. مگر میشود زمان حافظه را دستکاری نکند؟ حالا شاید نتوانیم بگوییم که میشوید و میبرد. اما که میشود گفت لهیب گر-گروی خاطرات را از صورت حافظه میتکاند و میبرد آن لا-لوها گوشهای میخواباند که فقط گاهی صدای نق نقش بلند شود. نمیشود؟
March 23, 2025
حتماً بخوانید
اگر با غم یا سوگی مواجه شدید یا هستید بخوانید
و بخوانید.
کسی چه میداند ؟ شاید چیز ارزشمندی در این یادداشت ها باشد ؟
اگر با غم یا سوگی مواجه شدید یا هستید بخوانید
و بخوانید.
کسی چه میداند ؟ شاید چیز ارزشمندی در این یادداشت ها باشد ؟
July 31, 2020
شاید اگر کتاب رو حوالی بهمن نود و شش میخوندم، میتونست خیلی کمکم کنه. اما حقوقِ صد و چهل تومنیِ سربازی، دیگه کفاف خرید کتاب نمیداد! البته حالا هم خوندنش برام تسلیبخش بود.
من هم از اول خدمت سربازی، تا حدود دَه ماه بعد، بیوقفه یادداشتهای کوتاه روزانه مینوشتم. خودم بهشون میگم یادداشتهای اجباری. ولی اونها هم بعد از حدود سه ماه، عملاً تبدیل شدن به همون خاطرات سوگواری.
میخواستم بخشی از یادداشتهام رو که به مسئلهٔ مرگ و سوگواری مربوط هستند، اینجا به اشتراک بذارم. ولی بعد پشیمون شدم.
من هم از اول خدمت سربازی، تا حدود دَه ماه بعد، بیوقفه یادداشتهای کوتاه روزانه مینوشتم. خودم بهشون میگم یادداشتهای اجباری. ولی اونها هم بعد از حدود سه ماه، عملاً تبدیل شدن به همون خاطرات سوگواری.
میخواستم بخشی از یادداشتهام رو که به مسئلهٔ مرگ و سوگواری مربوط هستند، اینجا به اشتراک بذارم. ولی بعد پشیمون شدم.
June 1, 2015
“That’s how I grasp my mourning. Not directly in solitude, empirically, etc.; I seem to have a kind of ease, of control that makes people think I’m suffering less than they would have imagined. But it comes over me when our love for each other is torn apart once again. The most painful point at the most abstract moment…”- Roland Barthes, Mourning Diary
I doubt I’d have picked this book up had it not been for my uncle’s recent death. Grief isn't the sort of thing I exactly want to think about but in this case I had to confront it, and felt reading someone else's thoughts might help put things into perspective for me.
Barthes’ diary is about the death of his mother, who he was obviously very close to, and it is one of the most heart-wrenching pieces of writing I’ve ever read:
"Suffering, like a stone…
(around my neck,
Deep inside me)"
It was so very touching, perhaps even more so as I was thinking about my late uncle, life, death, grief... And I’ve also been writing, though nothing as gut-wrenching or as emotional as Barthes did. In fact I forgot about my grief and dwelled on his, a man who has been dead since 1980. The impact of the written word is eternal.
From the little I know about Barthes, I’m aware that he was a linguist among other things and indeed he had some thoughts on the language of mourning. Which got me thinking about the cultural aspects of grief and mourning but I’m still dealing with/thinking about that:
“My suffering is inexpressible but all the same utterable, speakable. The very fact that language affords me the word “intolerable” immediately achieves a certain tolerance.”
The composition of the diary was very short diary entries over the space of several months but there was so much emotion distilled in each entry:
“As soon as someone dies, frenzied construction of the future (shifting furniture, etc.); futuromania.”
What I appreciated was the personal explorations of how grief plays a part in all parts of life. There are levels of grief, and our grief changes how we see almost everything. And there's no time-frame to get over the grief either. But grief as something personal is something I’ve heard a lot over the years, and I realize nobody can really understand our grief. As Barthes said, "“Each of us has his own rhythm of suffering.”
Highly recommended.
I doubt I’d have picked this book up had it not been for my uncle’s recent death. Grief isn't the sort of thing I exactly want to think about but in this case I had to confront it, and felt reading someone else's thoughts might help put things into perspective for me.
Barthes’ diary is about the death of his mother, who he was obviously very close to, and it is one of the most heart-wrenching pieces of writing I’ve ever read:
"Suffering, like a stone…
(around my neck,
Deep inside me)"
It was so very touching, perhaps even more so as I was thinking about my late uncle, life, death, grief... And I’ve also been writing, though nothing as gut-wrenching or as emotional as Barthes did. In fact I forgot about my grief and dwelled on his, a man who has been dead since 1980. The impact of the written word is eternal.
From the little I know about Barthes, I’m aware that he was a linguist among other things and indeed he had some thoughts on the language of mourning. Which got me thinking about the cultural aspects of grief and mourning but I’m still dealing with/thinking about that:
“My suffering is inexpressible but all the same utterable, speakable. The very fact that language affords me the word “intolerable” immediately achieves a certain tolerance.”
The composition of the diary was very short diary entries over the space of several months but there was so much emotion distilled in each entry:
“As soon as someone dies, frenzied construction of the future (shifting furniture, etc.); futuromania.”
What I appreciated was the personal explorations of how grief plays a part in all parts of life. There are levels of grief, and our grief changes how we see almost everything. And there's no time-frame to get over the grief either. But grief as something personal is something I’ve heard a lot over the years, and I realize nobody can really understand our grief. As Barthes said, "“Each of us has his own rhythm of suffering.”
Highly recommended.
July 27, 2022
بعد از ورق زدن چند صفحه
حس کردم
کسی بهتر از این نمیتونست این ها رو بنویسه
برای من مثل یک کتاب شعر میمونه
وقتی خیلی حس میکنم به سوگواری احتیاج دارم بازش میکنم و واقعا که دوستش دارم
به قول آقای بارت:احساسات میگذرند رنج می ماند
حس کردم
کسی بهتر از این نمیتونست این ها رو بنویسه
برای من مثل یک کتاب شعر میمونه
وقتی خیلی حس میکنم به سوگواری احتیاج دارم بازش میکنم و واقعا که دوستش دارم
به قول آقای بارت:احساسات میگذرند رنج می ماند
Read
June 29, 2025Well... it seemed like the kind of book I might like, exploring, as it does, the ultimate magical mystery tour (death). In the end (if you'll pardon), I enjoyed it less than expected.
First off, I mixed up the author (Barthes) with the author (Barthelme). Both writers, is about the best I can come up with by way of explanation.
Still, I was game. Surprised, though, at all the white. Many of the pages are nearly blank, comprised of a sentence or two only. Barthes' notes about his mourning for maman. And boy, does he mourn.
In fact, this struck me as unhealthy mourning. If, after I died, one of my children carried on like this without any improvement over the course of a year, I'd come back as a ghost to set them straight, Jacob Marley-like. "Get on with your life!" I'd yell. "There's only so many years left for you, so don't lose out by mooning over me, for God's sake!"
It's on and on with Childe Roland, though. Repetitive to a fault. Only -- important note -- Barthes uses the word "depressed" and "depression," in which case I must grant him leeway. If it comes off as unhealthy and nothing like his maman would want, it's because the poor guy is in a medical funk.
At one point, he doesn't want to leave the house she died in because he wants to keep fresh flowers at her bedside table. What he used to enjoy, he no longer does. Travel, for instance. Socializing. Friends. All very bad to witness, making this book atypical of most mourners who slowly recover and return to some semblance of a normal life.
Weirdly, when I saw Barthes died in 1980, two years after maman, I assumed he died of sadness like spouses sometimes do when they lose the love of their lives. A little research shows that this is not the case. He was struck by a car in Paris and died a month afterwards of his injuries.
And so, an odd reading experience. We all love our mothers, God knows, but this seemed almost strange. A psychological case study. At least he found some succor in reading Proust -- albeit Proust's accounts of the death of his mother (sigh).
First off, I mixed up the author (Barthes) with the author (Barthelme). Both writers, is about the best I can come up with by way of explanation.
Still, I was game. Surprised, though, at all the white. Many of the pages are nearly blank, comprised of a sentence or two only. Barthes' notes about his mourning for maman. And boy, does he mourn.
In fact, this struck me as unhealthy mourning. If, after I died, one of my children carried on like this without any improvement over the course of a year, I'd come back as a ghost to set them straight, Jacob Marley-like. "Get on with your life!" I'd yell. "There's only so many years left for you, so don't lose out by mooning over me, for God's sake!"
It's on and on with Childe Roland, though. Repetitive to a fault. Only -- important note -- Barthes uses the word "depressed" and "depression," in which case I must grant him leeway. If it comes off as unhealthy and nothing like his maman would want, it's because the poor guy is in a medical funk.
At one point, he doesn't want to leave the house she died in because he wants to keep fresh flowers at her bedside table. What he used to enjoy, he no longer does. Travel, for instance. Socializing. Friends. All very bad to witness, making this book atypical of most mourners who slowly recover and return to some semblance of a normal life.
Weirdly, when I saw Barthes died in 1980, two years after maman, I assumed he died of sadness like spouses sometimes do when they lose the love of their lives. A little research shows that this is not the case. He was struck by a car in Paris and died a month afterwards of his injuries.
And so, an odd reading experience. We all love our mothers, God knows, but this seemed almost strange. A psychological case study. At least he found some succor in reading Proust -- albeit Proust's accounts of the death of his mother (sigh).
October 7, 2012
For writers grief is either a blessing or a curse because they are able to articulate with exacting detail, the nature of their sorrow. This is a lovely book.
January 2, 2024
Nunca he vivido un duelo por la muerte de alguien cercano, eso es lo único que me separa del libro. Barthes es mi favorito por siempre <3
December 11, 2022
پنج؟
اصلاً چرا باید به خودم اجازه بدم یادداشتهای شخصیای که در مواجهه با رنج* نوشته شدهن رو بهنوعی قضاوت کنم؟
من نمیدونم اینطوری وارد شدن به حریم خصوصی یک انسان اخلاقیه یا نه؛ (یادمه زیر یکی از ایندست کتابها ریویویی خوندم با مضمون اینکه اگر خاطرات متعلق به یه نویسندهست، دلیل نمیشه ما اون یادداشتها رو بخونیم.) و نمیدونم زنده نبودن نویسنده، میتونه مجوزی برای ورود به این حیطه باشه یا نه.
ولی به این معتقدم که اگر اینطوری توی زندگی کسی سرک کشیدم، حق نظر دادن ندارم (خصوصاً اگه شخص اینطور رنجور باشه) و صرفاً میتونم نظارهگر باشم.
*نوشتم «رنج» چون خود بارت نوشته: «سوگواری. این عبارت بسیار روانکاوانه است. سوگوار نیستم. رنج میکشم.» (یادداشت ۳۰ نوامبر ۱۹۷۷)
پن: اعتراف میکنم که هرچیزی میخونم، میبینم و میشنوم رو میخوام یکجوری به این روزها ربط بدم ولی با این نتونستم. فکر میکنم جنس این سوگ/رنج خیلی فرق میکنه با آنچه که تجربه میکنیم. نمیگم یکی از یکی دیگه سنگینتره، فقط میگم متفاوته.
اصلاً چرا باید به خودم اجازه بدم یادداشتهای شخصیای که در مواجهه با رنج* نوشته شدهن رو بهنوعی قضاوت کنم؟
من نمیدونم اینطوری وارد شدن به حریم خصوصی یک انسان اخلاقیه یا نه؛ (یادمه زیر یکی از ایندست کتابها ریویویی خوندم با مضمون اینکه اگر خاطرات متعلق به یه نویسندهست، دلیل نمیشه ما اون یادداشتها رو بخونیم.) و نمیدونم زنده نبودن نویسنده، میتونه مجوزی برای ورود به این حیطه باشه یا نه.
ولی به این معتقدم که اگر اینطوری توی زندگی کسی سرک کشیدم، حق نظر دادن ندارم (خصوصاً اگه شخص اینطور رنجور باشه) و صرفاً میتونم نظارهگر باشم.
*نوشتم «رنج» چون خود بارت نوشته: «سوگواری. این عبارت بسیار روانکاوانه است. سوگوار نیستم. رنج میکشم.» (یادداشت ۳۰ نوامبر ۱۹۷۷)
پن: اعتراف میکنم که هرچیزی میخونم، میبینم و میشنوم رو میخوام یکجوری به این روزها ربط بدم ولی با این نتونستم. فکر میکنم جنس این سوگ/رنج خیلی فرق میکنه با آنچه که تجربه میکنیم. نمیگم یکی از یکی دیگه سنگینتره، فقط میگم متفاوته.
July 14, 2019
"کاش میتوانستم میل عمیقم به خلوت کردن با خود، به کناره گیری و "نگرانم نباشید" ی که مستقیم و بی انعطاف از رنج کشیدنی "جاودان" به سمتم می اید بیان کنم. خلوت کردنی چنان حقیقی که جدالهای کوچک اجتناب ناپذیر، مضحکهها، زخمها، و هر آن چه که به محض جان به در بردن فرد (=مرگ یک عزیز و زنده ماندن فرد) اتفاق میافتد، چیزی جز کف تلخ روی دریایی عمیق نیستند."
در این نوشتهها حس گناه نویسنده، اگاهی به مرگ خود، ستایش خداگونهی مادرش و اجبار وسواس گونهنویسنده به فکر کردن به رنج از دست دادن مادرش را دیدم.
در این نوشتهها حس گناه نویسنده، اگاهی به مرگ خود، ستایش خداگونهی مادرش و اجبار وسواس گونهنویسنده به فکر کردن به رنج از دست دادن مادرش را دیدم.
September 10, 2013
Barthes' mother died on October 25, 1977. Her son, Roland, being an invalid-type had been nursed and coddled by her most of his life, but in their years of his mother's illness adopted the role of nurse himself. Barthes' relationship with his mother was one of extreme intimacy: he lived with her his whole life, and when she passed the world as he knew it changed irremediably. TO chronicle this change he kept a "mourning diary" in which he scrawled away, inconsistently over the proceeding two years, short accesses of emotion, insight, and reflection. Mourning Diary is a strange volume, far more personal even than Barthes' autobiographical Roland Barthes, far more fragmented and disjointed than Lover's Discourse. This diary makes an excellent accompaniment to his Camera Lucida: his mother's death and the subsequent sorting of her belongings and photographs results in the discovery of a photo which will dominate the latter half of Barthes' discourse on photography, and the death of his mother casts a shadow on the entirety of that work.
I am reminded profoundly of Proust and of Proust's narrator whenever I read Barthes, particularly the deeply personal portion of his work. Barthes was an avid re-reader of À la recherche du temps perdu, and in his The Pleasure of the Text he identifies it as his "infinite text": the textual lense through which he views the world: "...I read according to Proust... I recognize that Proust's work, for me at least, is the reference work, the general mathesis, the mandala of the entire literary cosmogony." The parallels between Barthes and Proust (and his narrator) are numerous: both are deeply reflexive, both profound aesthetics, both are sensitive, homosexual (perhaps not the case for Proust's narrator); they are delicate, porcelain dolls: invalids, attached to their mothers to the extent bordering on unnatural, nearly Oedipal. However the reflexive nature of both Barthes and Proust discover in themselves the profound egoism of grief, jealousy, love. For Barthes, he painfully acknowledges the ego-centrism of his grief:
Grief has a rhythm, a texture to reality, a vacillation and wave of intensity, rather than a progression or "adaptation" period. For Barthes, love, grief, never fade, if they are genuine they are ever renewed in sharp waves of emotion. Despite sharing the same imagery, Barthes' views on the ocean of sorrow are different from many before him. Henry James wrote:
But like all great passions of emotion: grief is self-indulgent. The retreat into oneself is the surest form of egoism. The diary is a profoundly egoistic format; it is a mirror into oneself which bars entrance to others, which gives the illusion of inaccessibility and uniqueness of feeling: but which ultimately a self-guarded prison. Barthes' grief is self-propagated, it is deliberately given vigor: Barthes' pain is a recurring self-infliction. The naked heartbreak in his diary may as well be written with a knife upon his heart, coming in waves themselves: frequent enough to sustain pain: never enough time for the sutures to heal. For Barthes, his own pain is the only "monument" which he feels worthy of his mother's memory. While he knows that his mother would hate to see him suffering, he cannot bear the thought of a release: one which would afford him an access of happiness in a world without his loved mother. Despite the seeming self-effacing nature of this sacrifice, it is a morbid narcissism: it is the hope that someone will suffer eternally for him. In his mother's death he sees the last barrier to his own death brought down, he sees his death as inevitable: mortality as universal: all men must die, I must one day die. If she lives on in his memory, it is a horrible second-hand life, a life which no one can want, least of all a mother. Like King Lear casting off his love to indulge in the egoism of flattery, or immortality in filial love, Barthes adopts acedia, casts off pleasures, retreats into his excesses of emotion: sacrifices to the false idol of immortality in grief.
I am reminded profoundly of Proust and of Proust's narrator whenever I read Barthes, particularly the deeply personal portion of his work. Barthes was an avid re-reader of À la recherche du temps perdu, and in his The Pleasure of the Text he identifies it as his "infinite text": the textual lense through which he views the world: "...I read according to Proust... I recognize that Proust's work, for me at least, is the reference work, the general mathesis, the mandala of the entire literary cosmogony." The parallels between Barthes and Proust (and his narrator) are numerous: both are deeply reflexive, both profound aesthetics, both are sensitive, homosexual (perhaps not the case for Proust's narrator); they are delicate, porcelain dolls: invalids, attached to their mothers to the extent bordering on unnatural, nearly Oedipal. However the reflexive nature of both Barthes and Proust discover in themselves the profound egoism of grief, jealousy, love. For Barthes, he painfully acknowledges the ego-centrism of his grief:
How I loved maman: I never resisted going to meet her, celebrated seeing her again (vacations), put her within my "freedom"; in short I associated her profoundly, scrupulously. Acedia comes from such desolation: no one around me, for whom I would have the courage to do the same thing.and again:
Mourning: At the death of the loved being, acute phase of narcissism: one emerges from sickness, from servitude. Then, gradually, freedom takes on leaden hue, desolation settles in, narcissism gives way to a sad egoism, and absence of generosity.The egoism of grief is profoundly different from the narcissism of freedom, though they are related. Where the narcissism of relief is one of independence (I am responsible for no one), the egoism of grief is one of icy solitude (there is no one who I care for). Grief, like all extremes of emotion, is a wholly reflexive process, or rather state: "No progress in pleasures (neither in grief), nothing but mutations."
Grief has a rhythm, a texture to reality, a vacillation and wave of intensity, rather than a progression or "adaptation" period. For Barthes, love, grief, never fade, if they are genuine they are ever renewed in sharp waves of emotion. Despite sharing the same imagery, Barthes' views on the ocean of sorrow are different from many before him. Henry James wrote:
Sorrow comes in great waves — no one can know that better than you — but it rolls over us, and though it may almost smother us it leaves us on the spot and we know that if it is strong we are stronger, inasmuch as it passes and we remain. It wears us, uses us, but we wear it and use it in return; and it is blind, whereas we after a manner see.For James, sorrow is an ocean which wears us down, but which we redirect, which we overcome, which passes us by. There is a calming solace in the repetition of waves crashing, but slowly a resistance building, and ultimately a vast ocean overcome like a summer rain. For Barthes, the imagery of the ocean is one of recurring pain, renewed intensity: the dull acedia of the trough and the jarring pain of the crest.
If only I could utter the profound desire of self-communion, of withdrawal, of "Don't concern yourself with me," which comes to me straight and inflexibly from the somehow "eternal" suffering - a self-communion so true that the inevitable little struggles, the caricatures, the wounds, everything that inevitably occurs as soon as one survives, are nothing but a bitter froth on the surface of a deep sea...It is the rhythm and routine of suffering which haunts Barthes, it is the on-off up-down vacillations which renew the strength of his pain.
What affects me most powerfully: mourning in layers—a kind of sclerosis.It is the illusion of discontinuity which is the cause of pain in grief: the feeling that it weakens, that it goes away, even if for a minute, that instills both hope and horror that one day grief will die away, fade.
[Which means: no depth. Layers of surface—or rather, each layer: a totality. Units]
I waver—in the dark—between the observation (but is it entirely accurate?) that I’m unhappy only by moments, by jerks and surges, sporadically, even if such spasms are close together—and the conviction that deep down, in actual fact, I am continually, all the time, unhappy since maman’s death.
But like all great passions of emotion: grief is self-indulgent. The retreat into oneself is the surest form of egoism. The diary is a profoundly egoistic format; it is a mirror into oneself which bars entrance to others, which gives the illusion of inaccessibility and uniqueness of feeling: but which ultimately a self-guarded prison. Barthes' grief is self-propagated, it is deliberately given vigor: Barthes' pain is a recurring self-infliction. The naked heartbreak in his diary may as well be written with a knife upon his heart, coming in waves themselves: frequent enough to sustain pain: never enough time for the sutures to heal. For Barthes, his own pain is the only "monument" which he feels worthy of his mother's memory. While he knows that his mother would hate to see him suffering, he cannot bear the thought of a release: one which would afford him an access of happiness in a world without his loved mother. Despite the seeming self-effacing nature of this sacrifice, it is a morbid narcissism: it is the hope that someone will suffer eternally for him. In his mother's death he sees the last barrier to his own death brought down, he sees his death as inevitable: mortality as universal: all men must die, I must one day die. If she lives on in his memory, it is a horrible second-hand life, a life which no one can want, least of all a mother. Like King Lear casting off his love to indulge in the egoism of flattery, or immortality in filial love, Barthes adopts acedia, casts off pleasures, retreats into his excesses of emotion: sacrifices to the false idol of immortality in grief.
To whom could I put this question (with any hope of an answer)?
Does being able to live without someone you loved mean you loved her less than you thought...?
August 10, 2018
Barthes in annesinin ölümü ardından tuttuğu 3 parça günlükten oluşan kitap bir düşünürün saf ve en yalın halini görmek açısından çok etkileyici idi.
Aslında kitap daha çok yazarın gün gün yazdığı küçük notlardan oluşuyor. Kısa ama üzerine düşünülecek cümlelerden. Bu küçük notları daha sonra birleştirip "Vita Nova" dediği annesinin ölümüne dair bir roman yazma tasarısı var ancak hiçbir zaman gerçekleşmiyor.
Aslında insanı bu kadar ele geçiren bir duygu karşısında yazmak kurgu yapmak oldukça zor bence.
O nedenle bu kadar çalışkan bir düşünürün Vita Nova yı hiç var edememesini yadırgamak mümkün değil.
"Bir annenin zekasından hiç söz edilmez, sanki bu onun duygululuğunu azaltmak, onu uzak göstermek gibi olur. Ama zeka bir insan ile özgürce yaşamamıza olanak veren her şeydir.."
Aslında kitap daha çok yazarın gün gün yazdığı küçük notlardan oluşuyor. Kısa ama üzerine düşünülecek cümlelerden. Bu küçük notları daha sonra birleştirip "Vita Nova" dediği annesinin ölümüne dair bir roman yazma tasarısı var ancak hiçbir zaman gerçekleşmiyor.
Aslında insanı bu kadar ele geçiren bir duygu karşısında yazmak kurgu yapmak oldukça zor bence.
O nedenle bu kadar çalışkan bir düşünürün Vita Nova yı hiç var edememesini yadırgamak mümkün değil.
"Bir annenin zekasından hiç söz edilmez, sanki bu onun duygululuğunu azaltmak, onu uzak göstermek gibi olur. Ama zeka bir insan ile özgürce yaşamamıza olanak veren her şeydir.."
April 24, 2021
بارت خود را غرق میکند؛ کسی حریفاش نمیشود.آن زخم ظریف عقربه را میچشد و به روی کاغذ میآورد. اشیاء نشان از حضور مادر دارند.طرفِ خانه سوان بوی او را میدهد. مرگِ خودش تسلیاش میدهد.در مرگ برابریم ما
November 7, 2017
چگونه بدانم که اگر مرده باشم بیشتر رنج نمیکشم؟
۳۱ دسامبر ۱۹۷۸
رنج کشیدن سخت است، اما اثرش بر من( چون در رنج کشیدن: نه رنج به خودی خود : مجموعهای از اثرات غیرمستقیم در میان است)
نوعی رسوب، زنگار و گل و لای است که روی قلبم جمع شده؛ نوعی تلخی دل( زودرنجیها، تلخیها،حسادتها،کمبود عاطفه.)
چه تناقضی؛ با از دست دادن مامان برعکس چیزی که او بود میشوم. میخواهم براساس ارزشهای او زندگی کنم و تنها به چیزی مخالف آن میرسم.
۱ آگوست ۱۹۷۸
سرخوردگی از جاها و سفرهای گوناگون. هیچجا واقعاً راحت نیستم. چیزی نمیگذرد که این فریاد از وجودم برمیآید:میخواهم برگردم!( اما به کجا؟ چرا که او دیگر هیچکجا نیست، کسی که زمانی جایی بود که میتوانستم به آن برگردم.)من در جستوجوی جای خودمم. Sitio.
۲۴ مارچ ۱۹۷۸
رنج بردن، مانند یک سنگ
(دور گلویم،
ور عمق وجودم)
۲۲ مارچ ۱۹۷۸
احساسات میگذرند، رنج میماند.
۱۹ مارچ ۱۹۷۸
م. و من به شکلی متناقض( چون مدام به ما میگویند:کار کنید، خودتان را سرگرم کنید، به ملاقات دوستانتان بروید) حس میکنیم اوقاتی که سرمان شلوغ است، حواسمان پرت است، اوقاتی که دیگران در پیِمان هستند و ما را به بیرون فرامیخوانند، بیش از هر زمان رنج میبریم. درون بودگی، آرامش و انزوا احساس بدبختیمان را کاهش میدهد.
۸ ژانویه ۱۹۷۸
همه «بیاندازه مهربان »اند. و با این حال حس میکنم کاملاً تنهایم.(« ترک شدگی »)
۸ دسامبر ۱۹۷۸
سوگواری: نه یک افسردگی خردکننده، نه اختلالی( که با تعویض برطرف شود)، که در دسترس بودنی دردناک: گوش به زنگ، در کمین هجوم« حس زندگی » به انتظار نشستهام.
۳۰ نوامبر ۱۹۷۷
در هر لحظهی رنج کشیدن، باور دارم این همان لحظهایست که در آن برای نخستینبار سوگواریام را درک میکنم.
به عبارتی دیگر : تمامیت سختی.
۲۸ نوامبر ۱۹۷۷
یک شب سرد زمستانی. به اندازهی کافی گرم هستم. با این حال تنهایم. میفهمم که باید به زیستنی چنین طبیعی، در حصار این انزوا عادت کنم، به عمل کردن، کار کردن در آن، به همراهی و آویختن به« حضورغیاب »
۲۸ نوامبر ۱۹۷۷
با چه کسی میتوانم این پرسش را طرح کنم( و امیدی به پاسخ داشته باشم)؟
آیا این که بدون کسی که دوست داری قادر به زندگی باشی، به معنای این است که او را کمتر از آنچه فکر میکردی دوست داشتهای... ؟
۳۱ دسامبر ۱۹۷۸
رنج کشیدن سخت است، اما اثرش بر من( چون در رنج کشیدن: نه رنج به خودی خود : مجموعهای از اثرات غیرمستقیم در میان است)
نوعی رسوب، زنگار و گل و لای است که روی قلبم جمع شده؛ نوعی تلخی دل( زودرنجیها، تلخیها،حسادتها،کمبود عاطفه.)
چه تناقضی؛ با از دست دادن مامان برعکس چیزی که او بود میشوم. میخواهم براساس ارزشهای او زندگی کنم و تنها به چیزی مخالف آن میرسم.
۱ آگوست ۱۹۷۸
سرخوردگی از جاها و سفرهای گوناگون. هیچجا واقعاً راحت نیستم. چیزی نمیگذرد که این فریاد از وجودم برمیآید:میخواهم برگردم!( اما به کجا؟ چرا که او دیگر هیچکجا نیست، کسی که زمانی جایی بود که میتوانستم به آن برگردم.)من در جستوجوی جای خودمم. Sitio.
۲۴ مارچ ۱۹۷۸
رنج بردن، مانند یک سنگ
(دور گلویم،
ور عمق وجودم)
۲۲ مارچ ۱۹۷۸
احساسات میگذرند، رنج میماند.
۱۹ مارچ ۱۹۷۸
م. و من به شکلی متناقض( چون مدام به ما میگویند:کار کنید، خودتان را سرگرم کنید، به ملاقات دوستانتان بروید) حس میکنیم اوقاتی که سرمان شلوغ است، حواسمان پرت است، اوقاتی که دیگران در پیِمان هستند و ما را به بیرون فرامیخوانند، بیش از هر زمان رنج میبریم. درون بودگی، آرامش و انزوا احساس بدبختیمان را کاهش میدهد.
۸ ژانویه ۱۹۷۸
همه «بیاندازه مهربان »اند. و با این حال حس میکنم کاملاً تنهایم.(« ترک شدگی »)
۸ دسامبر ۱۹۷۸
سوگواری: نه یک افسردگی خردکننده، نه اختلالی( که با تعویض برطرف شود)، که در دسترس بودنی دردناک: گوش به زنگ، در کمین هجوم« حس زندگی » به انتظار نشستهام.
۳۰ نوامبر ۱۹۷۷
در هر لحظهی رنج کشیدن، باور دارم این همان لحظهایست که در آن برای نخستینبار سوگواریام را درک میکنم.
به عبارتی دیگر : تمامیت سختی.
۲۸ نوامبر ۱۹۷۷
یک شب سرد زمستانی. به اندازهی کافی گرم هستم. با این حال تنهایم. میفهمم که باید به زیستنی چنین طبیعی، در حصار این انزوا عادت کنم، به عمل کردن، کار کردن در آن، به همراهی و آویختن به« حضورغیاب »
۲۸ نوامبر ۱۹۷۷
با چه کسی میتوانم این پرسش را طرح کنم( و امیدی به پاسخ داشته باشم)؟
آیا این که بدون کسی که دوست داری قادر به زندگی باشی، به معنای این است که او را کمتر از آنچه فکر میکردی دوست داشتهای... ؟
January 29, 2025
• الوحدة: ألّا يكون في البيت أحد يمكن أن أقول له: سأعود في ذلك الوقت. أو من أستطيع محادثته هاتفيًا قائلًا: هأنذا، قد عدت إلى البيت.
• اليوم - عيد ميلادي - أنا مريض، ولا يمكنني ولم يعد بإمكاني أن أقول لها هذا.
• برد، لیل، شتاء. أنا في الدفء ولكني وحيد. وأعرف أنه يجب أن أتعود على أن يكون من الطبيعي أن أظل في هذه الوحدة، وأن أتصرف فيها، وأعمل فيها، يصاحبني ويلتصق بي حضور الغياب.
• الكتابة من أجل هذه الذكرى؟ ليس لتذكيري، ولكن لمقاومة تمزق النسيان عندما يبدو تامًا. فكرة أنه قريبًا لن يعود هناك أثر، في أي مكان، وداخل أي شخص.
• حزن. استحالة أن أكون بخير في أي مكان. ضغوط، ومضايقات، وتأنيب ضمير يتبعها، وكل هذا تحت مسمى "بؤس الإنسان".
• اليوم - عيد ميلادي - أنا مريض، ولا يمكنني ولم يعد بإمكاني أن أقول لها هذا.
• برد، لیل، شتاء. أنا في الدفء ولكني وحيد. وأعرف أنه يجب أن أتعود على أن يكون من الطبيعي أن أظل في هذه الوحدة، وأن أتصرف فيها، وأعمل فيها، يصاحبني ويلتصق بي حضور الغياب.
• الكتابة من أجل هذه الذكرى؟ ليس لتذكيري، ولكن لمقاومة تمزق النسيان عندما يبدو تامًا. فكرة أنه قريبًا لن يعود هناك أثر، في أي مكان، وداخل أي شخص.
• حزن. استحالة أن أكون بخير في أي مكان. ضغوط، ومضايقات، وتأنيب ضمير يتبعها، وكل هذا تحت مسمى "بؤس الإنسان".
October 13, 2015
سطرهایش، جملههای کوتاه و کلمات گزینششدهاش غمی دارند برآمده از ذهن انسانی که متفاوت است. و تفاوتش در نگاه اوست و در فکرهایش.
رولان بارت در این کتاب فیلسوف غمگینی است که هیچ تسکینی ندارد. جدیت جملههایی که در کتاب و مقالات دیگرش دارد در اینجا فرو میپاشند و بهجایاش اندوهی مینشیند که ثمرهی بیچون و چرای سوگواری است. رولان بارت، اینجا پسری است که مادرش را، برای همیشه از دست داده است. حالا ترکشدگی، تنهایی و رنج تنها دارایی او هستند.
رولان بارت در این کتاب فیلسوف غمگینی است که هیچ تسکینی ندارد. جدیت جملههایی که در کتاب و مقالات دیگرش دارد در اینجا فرو میپاشند و بهجایاش اندوهی مینشیند که ثمرهی بیچون و چرای سوگواری است. رولان بارت، اینجا پسری است که مادرش را، برای همیشه از دست داده است. حالا ترکشدگی، تنهایی و رنج تنها دارایی او هستند.
Read
March 31, 2022.
" مرگ مامان به من این اطمینان را داد که همه ی انسان ها میرا هستند. و در این مورد هیچ تبعیضی در کا رنخواهد بود. این اطمینان که همه باید بمیرند مرا تسکین داد."
- داغ دیده جز با داغ دیده نمی تواند ارتباط برقرار کند.
- چه غریب دیگر صدایش را همانکه تار و پور خاطره است را نمی شنوم. همان صدایی که خوب می شناختم.
- گاهی اوقات خیلی کوتاه، یک لحظه خلا، نوعی کرختی که لحظه ی فراموشی نیست. این لحظات من را می ترسانند.
- بعدازظهر غمگین. خرید بیخود یک کیک و چای. دخترک پشت پیشخوان گفت بفرمایید خدمت شما و من زدم زیر گریه. همانطوری گفت که تو همیشه می گفتی مامان.
- دیروز خیلی چیزها فهمیدم. بی اهمیت بودن چیزهایی که آرادم می داند. مستقر شدن، راحتی آپارتمان و غیبت و حتی برنامه ریزی.
تنهایی: کسی را در خانه نداشته باشی که او بتوانی بگویی من رسیدم. من به خانه بازگشتم. من اینجام. من امدم.
.
- در کافه نشسته ام. همه ی آدم های این کافه میرا هستند. یعنی همه ی اینها هم باید روزی بمیرند.
.
- برای هفته ها و ماها من مادر او بودم. انگار دخترم را از دست داده باشم. اندوهی از این بزرگتر؟
- سوگواری تقلیل نیافته فقط در معرض فرسایش و بی نظم و ناسازگار اس. لحظاتی از اندوه به تازگی روز اول
- از این پس زندگی ام چه معنایی می تواند داشته باشد؟
- سوگواری فرسوده نمی شود زیرا که پیوسته است.
- امروز صبح مدام در اندیشه ی مامان. نوعی تهوع حزن آور
- اکنون که دیگر مامان نیست دیگر ان حس رهایی که در سفرهایم داشتم وقتی او را برای مدت کوتاهی ترک می کردم ندارم.
- پریشانی جامعه ی ما به حدی رسیده است که سوگوراری را انکار می کند.
- هر نوع معاشرتی بیهودگی دنیایی که مامان دیگر در آن وجود ندارد را تقویت می کند.
- رفته رفته فقدان. هیچ میلی به ساختن چیز جیدید ندارم. هیچ میلی به ساختن ندارم.
- ما فراموش نمی کنیم. بلکه چیزی خالی در ما آرام می گیرد. ( من را یاد نوشته ی آکوراریوم که در نیویورکر مجله چاپ شده است انداخت که در سوگ دختر کوچولوی نه ماهه اش نوشته است که غیاب ماندگار ایزابل حالا یکی از اندام های بدن ماست. اندامی که تنها کارکردش ترشح پیوسته ی اندوه است.
.
- صبح هایی هستند بسیار غمگین- (چه شباهتی ست بین این جمله با این جمله ی شاهرخ مسکوب در کتاب سوگ مادر- صبح ها از همیشه بدتر است. مامان گنجشک ها را خیلی دوست داشت و جیک جیک آن ها را که می شنید گاه بی اختیار می گفت جان! هر روز من با سر و صدای گنجشک ها زا خواب بیدار می شوم و می بینم از مادرم خبری نیست. هنوز به مرگ او عادت نکرده ام. با اکراه چشم هایم را باز می کنم و از بیداری بیزارم. تنها یکبار دچار این حالت شدم که خواب را بیشتر از بیداری دوست می داشتم. اولین روزهای زندان انفرادی در زندان قزل قلعه. صبح که بیدار می شدم دلم می خواست باز هم بخوابم.
" مرگ مامان به من این اطمینان را داد که همه ی انسان ها میرا هستند. و در این مورد هیچ تبعیضی در کا رنخواهد بود. این اطمینان که همه باید بمیرند مرا تسکین داد."
- داغ دیده جز با داغ دیده نمی تواند ارتباط برقرار کند.
- چه غریب دیگر صدایش را همانکه تار و پور خاطره است را نمی شنوم. همان صدایی که خوب می شناختم.
- گاهی اوقات خیلی کوتاه، یک لحظه خلا، نوعی کرختی که لحظه ی فراموشی نیست. این لحظات من را می ترسانند.
- بعدازظهر غمگین. خرید بیخود یک کیک و چای. دخترک پشت پیشخوان گفت بفرمایید خدمت شما و من زدم زیر گریه. همانطوری گفت که تو همیشه می گفتی مامان.
- دیروز خیلی چیزها فهمیدم. بی اهمیت بودن چیزهایی که آرادم می داند. مستقر شدن، راحتی آپارتمان و غیبت و حتی برنامه ریزی.
تنهایی: کسی را در خانه نداشته باشی که او بتوانی بگویی من رسیدم. من به خانه بازگشتم. من اینجام. من امدم.
.
- در کافه نشسته ام. همه ی آدم های این کافه میرا هستند. یعنی همه ی اینها هم باید روزی بمیرند.
.
- برای هفته ها و ماها من مادر او بودم. انگار دخترم را از دست داده باشم. اندوهی از این بزرگتر؟
- سوگواری تقلیل نیافته فقط در معرض فرسایش و بی نظم و ناسازگار اس. لحظاتی از اندوه به تازگی روز اول
- از این پس زندگی ام چه معنایی می تواند داشته باشد؟
- سوگواری فرسوده نمی شود زیرا که پیوسته است.
- امروز صبح مدام در اندیشه ی مامان. نوعی تهوع حزن آور
- اکنون که دیگر مامان نیست دیگر ان حس رهایی که در سفرهایم داشتم وقتی او را برای مدت کوتاهی ترک می کردم ندارم.
- پریشانی جامعه ی ما به حدی رسیده است که سوگوراری را انکار می کند.
- هر نوع معاشرتی بیهودگی دنیایی که مامان دیگر در آن وجود ندارد را تقویت می کند.
- رفته رفته فقدان. هیچ میلی به ساختن چیز جیدید ندارم. هیچ میلی به ساختن ندارم.
- ما فراموش نمی کنیم. بلکه چیزی خالی در ما آرام می گیرد. ( من را یاد نوشته ی آکوراریوم که در نیویورکر مجله چاپ شده است انداخت که در سوگ دختر کوچولوی نه ماهه اش نوشته است که غیاب ماندگار ایزابل حالا یکی از اندام های بدن ماست. اندامی که تنها کارکردش ترشح پیوسته ی اندوه است.
.
- صبح هایی هستند بسیار غمگین- (چه شباهتی ست بین این جمله با این جمله ی شاهرخ مسکوب در کتاب سوگ مادر- صبح ها از همیشه بدتر است. مامان گنجشک ها را خیلی دوست داشت و جیک جیک آن ها را که می شنید گاه بی اختیار می گفت جان! هر روز من با سر و صدای گنجشک ها زا خواب بیدار می شوم و می بینم از مادرم خبری نیست. هنوز به مرگ او عادت نکرده ام. با اکراه چشم هایم را باز می کنم و از بیداری بیزارم. تنها یکبار دچار این حالت شدم که خواب را بیشتر از بیداری دوست می داشتم. اولین روزهای زندان انفرادی در زندان قزل قلعه. صبح که بیدار می شدم دلم می خواست باز هم بخوابم.
August 21, 2017
Nell'Ottobre del '77 Roland Barthes perde sua madre; il padre era morto quando lui era piccolissimo e forse questo fatto, unito a screzi e difficoltà di rapporti col resto della famiglia materna, aveva reso il loro rapporto esclusivo dandogli una connotazione più simile ad un rapporto di coppia che filiale.
Dal giorno successivo alla morte e per circa due anni Barthes tiene una sorta di diario; sono annotazioni di stati d'animo, sprazzi di ricordi, brevi riflessioni. Frammenti di un discorso doloroso e intimo.
Per due anni lo scrittore abiterà totalmente il suo dolore analizzandolo e cercando la nettezza di parole che possano descriverlo, perché "una tristezza inesprimibile diventi tuttavia dicibile". E il suo vivere nel dolore del distacco non vuole conoscere tregua, tanto che scruta con severità gli attimi di ritorno al sentire quotidiano.
Se lo sorprende la dolcezza dell'odore della pioggia si domanda se questa sia una sorta di smobilitazione del dolore, se il lutto stia acquistando un'andatura da crociera, come annota sarcastico e che senso abbia la vita che, stupida, continua. Il rimanere nel presente continuo del distacco esorcizza il distacco profondo, quello irrimediabile quando le parole sono state ormai consumate.
"C'è un tempo in cui la morte è un avvenimento, una ad-ventura, e, a questo titolo, mobilita, galvanizza, interessa, tende, attiva, tetanizza. E poi, un bel giorno, ecco che non è più un avvenimento, ma un'altra durata, compressa, insignificante, non narrata, tetra, senza rimedio: vero lutto che non è suscettibile di alcuna dialettica narrativa".
I viaggi, i desideri, la libertà quotidiana perdono senso, diventano un vagare senza tregua nell'assenza che non può usare nessuna delle forme di consolazione. "Vedo le rondini volare nella sera d'estate. Mi dico - pensando con strazio a mam.- che barbarie non credere nelle anime - all'immortalità delle anime! che verità imbecille il materialismo!"
Malgrado tutto questo non è un libro totalmente triste. Nell'osservarsi, nel descrivere le sfumature delle proprie emozioni, nel cesellare gli strumenti del linguaggio e nel definirli c'è un lavoro che consola, c'è una lucidità che permette una presa di distanza. Colui che è osservato diventa anche osservatore.
Se i Frammenti di un discorso amoroso hanno insegnato a molti qualcosa in più sull'amore e sul desiderio, questo libro insegna qualcosa in più sulla loro perdita e quindi sulla vita.
Dal giorno successivo alla morte e per circa due anni Barthes tiene una sorta di diario; sono annotazioni di stati d'animo, sprazzi di ricordi, brevi riflessioni. Frammenti di un discorso doloroso e intimo.
Per due anni lo scrittore abiterà totalmente il suo dolore analizzandolo e cercando la nettezza di parole che possano descriverlo, perché "una tristezza inesprimibile diventi tuttavia dicibile". E il suo vivere nel dolore del distacco non vuole conoscere tregua, tanto che scruta con severità gli attimi di ritorno al sentire quotidiano.
Se lo sorprende la dolcezza dell'odore della pioggia si domanda se questa sia una sorta di smobilitazione del dolore, se il lutto stia acquistando un'andatura da crociera, come annota sarcastico e che senso abbia la vita che, stupida, continua. Il rimanere nel presente continuo del distacco esorcizza il distacco profondo, quello irrimediabile quando le parole sono state ormai consumate.
"C'è un tempo in cui la morte è un avvenimento, una ad-ventura, e, a questo titolo, mobilita, galvanizza, interessa, tende, attiva, tetanizza. E poi, un bel giorno, ecco che non è più un avvenimento, ma un'altra durata, compressa, insignificante, non narrata, tetra, senza rimedio: vero lutto che non è suscettibile di alcuna dialettica narrativa".
I viaggi, i desideri, la libertà quotidiana perdono senso, diventano un vagare senza tregua nell'assenza che non può usare nessuna delle forme di consolazione. "Vedo le rondini volare nella sera d'estate. Mi dico - pensando con strazio a mam.- che barbarie non credere nelle anime - all'immortalità delle anime! che verità imbecille il materialismo!"
Malgrado tutto questo non è un libro totalmente triste. Nell'osservarsi, nel descrivere le sfumature delle proprie emozioni, nel cesellare gli strumenti del linguaggio e nel definirli c'è un lavoro che consola, c'è una lucidità che permette una presa di distanza. Colui che è osservato diventa anche osservatore.
Se i Frammenti di un discorso amoroso hanno insegnato a molti qualcosa in più sull'amore e sul desiderio, questo libro insegna qualcosa in più sulla loro perdita e quindi sulla vita.
November 17, 2015
بیرحمانهترین قضاوت درباره «خاطرات سوگواری» این است که مالیخولیای نویسنده این کتاب را تنها یک سخنرانی پراکنده در عزای مادرش بدانیم. درست است که رولان بارت نوشتن این یادداشتها را درست از روز مرگ مادرش آغاز کرده اما کتاب که به نیمه میرسد، مخاطب احساس میکند که دیگر تنها ماجرای مرگ مادر نویسنده در کار نیست؛ بارت، گویی از این خاطرات، دریچهای رو به موضوع «فقدان» باز کرده و در حال نگریستن به مقوله «ازدستدادن» در سطوح مختلفی است که انسان را دچار غم، اندوه و سردرگمی خودش میکند. اگر کسی را از دست دادهاید، این کتاب را از دست ندهید؛ بارت با شما همدردی میکند که چطور میشود در اندوهگینی روزهای فقدان، غرق شد و بهجای گریهوزاری، به بزنگاههای ذهنی سوگواران مراجعه کرد. آیا بر سر مزار عزیز ازدسترفتهتان نتوانستهاید گریه کنید؟ آیا در فرودگاه و لحظه بدرقه معشوقهتان، اشکتان خشک شده و آیا فقدان عزیزی را پذیرفتهاید و حالا از خود میپرسید که چطور باید به شادی میهمانیهای کوچک و محقر تن بدهید؟ بارت در یادداشتهای شخصیاش به این سؤالها جواب داده و اگر حتی جوابی نداشته که بدهد، خود را در کنار شما قرار داده و از چنین تناقضهای بزرگ انسانی شکوه کرده است:
-«کاش میتوانستم میل عمیقم را به خلوتکردن با خود، به کنارهگیری و «نگرانم نباشید»ی که مستقیم و بیانعطاف از رنجکشیدن جاودان به دستم میآید بیان کنم».
-«هر نوع معاشرتی بیهودگی دنیایی که مامان دیگر در آن وجود ندارد را تقویت میکند».
-«کاش میتوانستم میل عمیقم را به خلوتکردن با خود، به کنارهگیری و «نگرانم نباشید»ی که مستقیم و بیانعطاف از رنجکشیدن جاودان به دستم میآید بیان کنم».
-«هر نوع معاشرتی بیهودگی دنیایی که مامان دیگر در آن وجود ندارد را تقویت میکند».
March 11, 2019
لم تكن أمي كل شيء بالنسبة لي، وإلا ما كنت كتبت مؤلفاتي. منذ أخذت أرعاها، منذ ستة شهور، كانت بالفعل كل شيء بالنسبة لي. نسيت تماماً أني كنت أكتب، لم أعد شغوفاً إلا بها. وقبل هذا، كانت تجعل نفسها شفافة حتى أتمكن من الكتابة.
لم يعد بالإمكان أن تتحقق الرغبات التي رغبت بها قبل موتها، لآن هذا قد يعني أن موتها هو الذي يسمح بتحقيقها. وإن موتها يمكن أن يحررني من تحقيق رغباتي. لكن موتها غيرني، فلم أعد أريد ما كنت أريده.
أصابني موت أمي ضعف في الهضم. كما لو كنت قد أصبت في الموضع الذي كانت توجه إليه أقصى اهتمامها: إطعامي.
لم يعد بالإمكان أن تتحقق الرغبات التي رغبت بها قبل موتها، لآن هذا قد يعني أن موتها هو الذي يسمح بتحقيقها. وإن موتها يمكن أن يحررني من تحقيق رغباتي. لكن موتها غيرني، فلم أعد أريد ما كنت أريده.
أصابني موت أمي ضعف في الهضم. كما لو كنت قد أصبت في الموضع الذي كانت توجه إليه أقصى اهتمامها: إطعامي.
February 5, 2017
تا حالا با خوندن هيچ كتابى انقدر غمگين نشده بودم،
این کتاب یادداشتهای روزانهی بارت است پس از مرگ مادرش.
جانسوز و فوقالعاده.
این کتاب یادداشتهای روزانهی بارت است پس از مرگ مادرش.
جانسوز و فوقالعاده.
May 11, 2024
Ein Subjekt in Brüchen – von Leerstellen und anderen poetischen Erinnerungsformen.
Inhalt: 3/5 Sterne (Tagebucheinträge)
Form: 5/5 Sterne (geheimnisvolle Haiku-Prosastücke)
Komposition: 4/5 Sterne (seriell, mit Stille zwischen den Zeilen)
Leseerlebnis: 5/5 Sterne (empathische Teilnahme)
Barthes hat nie den Roman geschrieben, den er zu schreiben vorgehabt hat. Eine Art stiller Zweifel begleitet all seine Schriften, seine Versuche, sich einer Sprache zu nähern, die das, was sie ausdrücken möchte, sanft und nicht gewaltsam zum Ausdruck verhilft:
Ich will nicht darüber sprechen, weil ich fürchte, es wird Literatur daraus – oder weil ich nicht sicher bin, dass es keine wird -, auch wenn in der Tat Literatur in solchen Wahrheiten gründet.
Barthes‘ Literaturbegriff arbeitet sich komplex durch sein Schriftwerk. Ihn ängstigt wie Rainer Maria Rilke das zu harsche Wort, die Kluft zwischen Namen und Ding, die Rohheit, die darin besteht, zu verkürzen, einzuengen, zu beschränken, das Erleben in ein semantisches Prokrustesbett einzusperren. Ihm steht ein fließender Text vor Augen, der seine Trauer, die er nach dem Verlust seiner Mutter, nach ihrem Tod, verspürt, unverletzt lässt und doch ungemildert und ungemindert zum Ausdruck bringt:
Literatur, das ist: dass ich nicht ohne Schmerzen, ohne an der Wahrheit zu ersticken all das lesen kann, was Proust in seinen Briefen über die Krankheit, den Mut, den Tod seiner Mutter, seinen Kummer etc. schreibt.
Dem Wort geht eine Wahl voraus. Es trennt, unterscheidet und scheidet deshalb das eine vom anderen. Dort aber, wo es eben um die Harmonie, die Einheit geht, scheut die Sprache das Urteil, das Teilen, und Barthes sucht Mittel und Wege, bspw. im japanischen Haiku, durch die Lücken, das Nichtsagen das zu sagen, was anders nicht gesagt werden kann:
Wieso Mam. in allem, was ich geschrieben habe, gegenwärtig ist: weil überall die Idee eines Höchsten Gutes darin enthalten ist.
Das Sprachmisstrauen und die Utopie der Sprache schlechthin bezieht sich auf die Unvereinbarkeit und Aufeinander-Bezogenheit dessen, was einzigartig und nicht strukturell-abstrakt mitgeteilt werden möchte. Barthes‘ Mutter war einzigartig, und er fühlte für den Rest seines Lebens diesen Verlust, den Kummer, dass dieser Menschen, seine Mutter, nicht mehr in der Welt ist.
An dem Ort des Zimmers, wo sie krank lag, wo sie gestorben ist und wo ich jetzt wohne, an die Wand, an der das Kopfende ihres Bettes stand, habe ich eine Ikone gehängt – nicht aus Frömmigkeit –, und dort stelle ich immer Blumen auf einen Tisch. Ich will jetzt nicht mehr reisen, damit ich immer dasein kann, damit die Blumen dort niemals welken.
In „Tagebuch der Trauer“ verarbeitet Roland Barthes in Prosaminiaturen, in Haikus, in kurzen Aphorismen und Aperçus den Tod seiner Mutter. In winzigen Details schimmert die Liebe des Sohnes durch, wenn er sich an das Grau ihres Mantels, an die Rauigkeit ihrer Stimme, an ihre Worte und Fröhlichkeit in leicht verwilderten Gärten erinnert. Sie verwirklichte für ihn die Utopie einer möglichen Gewaltlosigkeit, eines Guten, dem er sich nur vorsichtig durch Sprache und Phrasen nähern konnte und wollte:
Seit Mam. Tod keine Lust, irgend etwas »aufzubauen«, außer im Schreiben. Warum? Literatur = der einzige Bereich der Vornehmheit (wie Mam. es war).
Ein Buch fast wie ein Gedicht, eine Meditation, ein Akt der Sanftheit – und im Verstummen und Auslassen beredt und sanft Trauer zu Literatur werden lässt.
Inhalt: 3/5 Sterne (Tagebucheinträge)
Form: 5/5 Sterne (geheimnisvolle Haiku-Prosastücke)
Komposition: 4/5 Sterne (seriell, mit Stille zwischen den Zeilen)
Leseerlebnis: 5/5 Sterne (empathische Teilnahme)
Barthes hat nie den Roman geschrieben, den er zu schreiben vorgehabt hat. Eine Art stiller Zweifel begleitet all seine Schriften, seine Versuche, sich einer Sprache zu nähern, die das, was sie ausdrücken möchte, sanft und nicht gewaltsam zum Ausdruck verhilft:
Ich will nicht darüber sprechen, weil ich fürchte, es wird Literatur daraus – oder weil ich nicht sicher bin, dass es keine wird -, auch wenn in der Tat Literatur in solchen Wahrheiten gründet.
Barthes‘ Literaturbegriff arbeitet sich komplex durch sein Schriftwerk. Ihn ängstigt wie Rainer Maria Rilke das zu harsche Wort, die Kluft zwischen Namen und Ding, die Rohheit, die darin besteht, zu verkürzen, einzuengen, zu beschränken, das Erleben in ein semantisches Prokrustesbett einzusperren. Ihm steht ein fließender Text vor Augen, der seine Trauer, die er nach dem Verlust seiner Mutter, nach ihrem Tod, verspürt, unverletzt lässt und doch ungemildert und ungemindert zum Ausdruck bringt:
Literatur, das ist: dass ich nicht ohne Schmerzen, ohne an der Wahrheit zu ersticken all das lesen kann, was Proust in seinen Briefen über die Krankheit, den Mut, den Tod seiner Mutter, seinen Kummer etc. schreibt.
Dem Wort geht eine Wahl voraus. Es trennt, unterscheidet und scheidet deshalb das eine vom anderen. Dort aber, wo es eben um die Harmonie, die Einheit geht, scheut die Sprache das Urteil, das Teilen, und Barthes sucht Mittel und Wege, bspw. im japanischen Haiku, durch die Lücken, das Nichtsagen das zu sagen, was anders nicht gesagt werden kann:
Wieso Mam. in allem, was ich geschrieben habe, gegenwärtig ist: weil überall die Idee eines Höchsten Gutes darin enthalten ist.
Das Sprachmisstrauen und die Utopie der Sprache schlechthin bezieht sich auf die Unvereinbarkeit und Aufeinander-Bezogenheit dessen, was einzigartig und nicht strukturell-abstrakt mitgeteilt werden möchte. Barthes‘ Mutter war einzigartig, und er fühlte für den Rest seines Lebens diesen Verlust, den Kummer, dass dieser Menschen, seine Mutter, nicht mehr in der Welt ist.
An dem Ort des Zimmers, wo sie krank lag, wo sie gestorben ist und wo ich jetzt wohne, an die Wand, an der das Kopfende ihres Bettes stand, habe ich eine Ikone gehängt – nicht aus Frömmigkeit –, und dort stelle ich immer Blumen auf einen Tisch. Ich will jetzt nicht mehr reisen, damit ich immer dasein kann, damit die Blumen dort niemals welken.
In „Tagebuch der Trauer“ verarbeitet Roland Barthes in Prosaminiaturen, in Haikus, in kurzen Aphorismen und Aperçus den Tod seiner Mutter. In winzigen Details schimmert die Liebe des Sohnes durch, wenn er sich an das Grau ihres Mantels, an die Rauigkeit ihrer Stimme, an ihre Worte und Fröhlichkeit in leicht verwilderten Gärten erinnert. Sie verwirklichte für ihn die Utopie einer möglichen Gewaltlosigkeit, eines Guten, dem er sich nur vorsichtig durch Sprache und Phrasen nähern konnte und wollte:
Seit Mam. Tod keine Lust, irgend etwas »aufzubauen«, außer im Schreiben. Warum? Literatur = der einzige Bereich der Vornehmheit (wie Mam. es war).
Ein Buch fast wie ein Gedicht, eine Meditation, ein Akt der Sanftheit – und im Verstummen und Auslassen beredt und sanft Trauer zu Literatur werden lässt.
March 18, 2021
Трудно се пише за болката, особено за болката при загуба на близък човек. Състояние, което всеки изстрадва твърде лично, и все пак – когато го назовем и изговорим, дали олеква, дали болката се притъпява? Егоист ли е страдащият, изгубил щедростта и „умението“ за доброта? Намалява ли скръбта с времето, размива ли се в спасителната утеха на повтаряемите навици и всекидневието, или точно обратното – погълва ни като яма, с която вече се идентифицираме и не виждаме отвъд? Помагат ли ни общите спомени и останалите вещи на любимия човек да продължи той да бъде с нас? Когато сме далеч от местата и нещата, които са ни свързвали и които заедно сме обичали, усещаме ли, че повторно губим любимия човек? Всеки е изживявал тази болка и знае (или може би не) отговорите за себе си.
Френският писател, критик, семиотик и философ Ролан Барт започва своя „Дневник на скръбта“ (изд. АГАТА-А, превод: Валентина Бояджиева), в който пише кратки фрагменти по тези теми, след смъртта на майка си през 1977 г. и го води около 2 години. Няма по-добър начин да го представя от това да споделя цитати от тази изключително лична и докосваща книга, защото няма по-трудни теми за обговаряне от тези, които са общи за всички ни.
„Тотално присъствие, абсолютно нулево тегло, плътността, не теглото.“
„Обратното на едно нещо не е неговата противоположност и т. н. Напусках място, където бях нещастен, но това, че го напусках, не ме правеше щастлив.„
„(Колко) дълго е, без нея.„
„Моят Морал – Смелостта на дискретността; – Той има смелостта да не бъде смел.“
„Да пиша, за да помня? Не да си спомням, а да се боря с болката от забравата, доколкото тя се очертава абсолютна.“
„Мъката ми е неизразима, но все пак изказуема. Самият факт, че езикът ми предоставя думата ‘непоносим’, незабавно проявява някаква толерантност.„
„Всекиму неговият ритъм на мъка.“
„Кого бих могъл да попитам за това (с надеждата да ми отговори)? Да можеш да живееш без някого, когото си обичал, означава ли, че си го обичал по-малко, отколкото си смятал…?
Френският писател, критик, семиотик и философ Ролан Барт започва своя „Дневник на скръбта“ (изд. АГАТА-А, превод: Валентина Бояджиева), в който пише кратки фрагменти по тези теми, след смъртта на майка си през 1977 г. и го води около 2 години. Няма по-добър начин да го представя от това да споделя цитати от тази изключително лична и докосваща книга, защото няма по-трудни теми за обговаряне от тези, които са общи за всички ни.
„Тотално присъствие, абсолютно нулево тегло, плътността, не теглото.“
„Обратното на едно нещо не е неговата противоположност и т. н. Напусках място, където бях нещастен, но това, че го напусках, не ме правеше щастлив.„
„(Колко) дълго е, без нея.„
„Моят Морал – Смелостта на дискретността; – Той има смелостта да не бъде смел.“
„Да пиша, за да помня? Не да си спомням, а да се боря с болката от забравата, доколкото тя се очертава абсолютна.“
„Мъката ми е неизразима, но все пак изказуема. Самият факт, че езикът ми предоставя думата ‘непоносим’, незабавно проявява някаква толерантност.„
„Всекиму неговият ритъм на мъка.“
„Кого бих могъл да попитам за това (с надеждата да ми отговори)? Да можеш да живееш без някого, когото си обичал, означава ли, че си го обичал по-малко, отколкото си смятал…?
June 14, 2020
چیزی که توی این کتاب باهاش مواجهایم یک اثر ادبی ساخته و پرداخته شده نیست، چرا که صرفاً نوشتههای پراکندهی نویسندهاس که بعد از مرگش به این شکل چاپ شده. اساساً با چاپ اثرهای این چنینی موافق نیستم چرا که اگر به قدر کافی پخته و قابل چاپ بود خود نویسنده اقدام به این کار میکرد. هرچند در مورد این کتاب این موضوع باعث شده نوشتهها بسیار خالصانه و ساده به نظر بیان.
صفحات کتاب به این شکل بود که ۸۰ درصد هر صفحه سفید بود و چند جمله میون صفحه نوشته شده بود. این که صفحات این کتاب خالی بودن برام حسی شبیه به مرگ داشت، حسی شبیه به غم و سوگواری برای مرگ. این که همه چیز خالی میشه، زندگی خالی میشه، ذهن آدم خالی میشه. هیچی نیست و تو بهتزدهای و این میون گاهی یهو دو خط غم، درد یا رنج بهش اضافه میشه.
در نهایت هم این که ترجمه رو دوست نداشتم و به راحتی ارتباط برقرار نکردم.
و یکی از جملاتی که بسیار باهاش ارتباط برقرار کردم: «نگویید سوگواری. این عبارت بسیار روانکاوانه است. سوگوار نیستم. رنج میکشم.»
صفحات کتاب به این شکل بود که ۸۰ درصد هر صفحه سفید بود و چند جمله میون صفحه نوشته شده بود. این که صفحات این کتاب خالی بودن برام حسی شبیه به مرگ داشت، حسی شبیه به غم و سوگواری برای مرگ. این که همه چیز خالی میشه، زندگی خالی میشه، ذهن آدم خالی میشه. هیچی نیست و تو بهتزدهای و این میون گاهی یهو دو خط غم، درد یا رنج بهش اضافه میشه.
در نهایت هم این که ترجمه رو دوست نداشتم و به راحتی ارتباط برقرار نکردم.
و یکی از جملاتی که بسیار باهاش ارتباط برقرار کردم: «نگویید سوگواری. این عبارت بسیار روانکاوانه است. سوگوار نیستم. رنج میکشم.»
March 30, 2020
أكثر ما لفتني في الكتاب هو استخدامه ( أو بصيغة أدقّ استخدام المترجم) حين الكلام عن أمّه؛ لفظ [ ماما ] وهي ذات دلالة أبعد من مجرّد النداء باسم الوالدة.
وأتذكر أنّ خلافاً وقع بين المترجمين حول دقّة اللفظ في مطلع رواية الغريب: "اليوم ماتت أمي"
وتبقى ماما أكثر حميمية من أميّ
وأتذكر أنّ خلافاً وقع بين المترجمين حول دقّة اللفظ في مطلع رواية الغريب: "اليوم ماتت أمي"
وتبقى ماما أكثر حميمية من أميّ
Displaying 1 - 30 of 589 reviews