What do you think?
Rate this book
Συναξάρι Αντρέα Κορδοπάτη #1
Συναξάρι Αντρέα Κορδοπάτη
"Το Συναξάρι Αντρέα Κορδοπάτη" είχε πρωτοδημοσιευτεί στο περιοδικό "Ταχυδρόμος" το 1964, αλλά εκδόθηκε σε βιβλίο το 1972 από τις εκδόσεις "Κέδρος". Ήταν μια σύντομη νουβέλα, γραμμένη με τη μορφή χρονικού [...].
Στο βιβλίο, ένας απλοϊκός και αγράμματος χωρικός από την Πελοπόννησο εξιστορούσε τις αγωνιώδεις προσπάθειες του να μεταναστεύσει στην Αμερική, και μετά, τις περιπέτειες του εκεί ως λαθρομετανάστη. [...] Η κριτική εξήρε την απουσία συγκινησιακά φορτισμένων περιγραφών, την ακραία αποστασιοποίηση του συγγραφέα, τις δυνατότητες του ανάγνωσης των μαρτυριών. Ο Απόστολος Σαχίνης είχε γράψει για τον Θανάση Βαλτινό: "Η λιτότητα και η πυκνότητα στην έκφραση, η συγκέντρωση του ενδιαφέροντος του συγγραφέα στο ουσιώδες, η επιγραμματικότητα και η τηλεγραφική, θα έλεγε κανείς, διατύπωση, θυμίζουν κάπως Μακρυγιάννη καθώς και τον Ηλία Βενέζη του Νούμερου 31328 [...]".
Στο βιβλίο, ένας απλοϊκός και αγράμματος χωρικός από την Πελοπόννησο εξιστορούσε τις αγωνιώδεις προσπάθειες του να μεταναστεύσει στην Αμερική, και μετά, τις περιπέτειες του εκεί ως λαθρομετανάστη. [...] Η κριτική εξήρε την απουσία συγκινησιακά φορτισμένων περιγραφών, την ακραία αποστασιοποίηση του συγγραφέα, τις δυνατότητες του ανάγνωσης των μαρτυριών. Ο Απόστολος Σαχίνης είχε γράψει για τον Θανάση Βαλτινό: "Η λιτότητα και η πυκνότητα στην έκφραση, η συγκέντρωση του ενδιαφέροντος του συγγραφέα στο ουσιώδες, η επιγραμματικότητα και η τηλεγραφική, θα έλεγε κανείς, διατύπωση, θυμίζουν κάπως Μακρυγιάννη καθώς και τον Ηλία Βενέζη του Νούμερου 31328 [...]".
135 pages, Paperback
First published January 1, 1964
4 people are currently reading
125 people want to read
About the author
Thanassis Valtinos
29 books33 followersThanassis Valtinos (Greek: Θανάσης Βαλτινός) was born in an Arcadian village in the Peloponnesus in 1932. He first achieved national recognition with the publication of his widely read novellas The Descent of the Nine (1963) and The Book of Andreas Kordopatis (1964).
In addition to his novels, novellas and short stories, he has translated classical Greek drama for the Art Theater of the late Karolos Koun, and written film scripts in collaboration with film director Theodoros Angelopoulos, most notably the award-winning Voyage to Kythira (Cannes Film Festival, 1984)
His novel Data from the Decade of the Sixties won the National Book Award for Best Novel in 1990 and was short-listed for the Aristeion European Literature Prize in 1991. He was awarded the Cavafy Prize (2001), the Petros Haris Prize, conferred by the Academy of Athens for lifetime achievement (2002), and the Gold Cross of Honour of the President of the Greek Republic (2003).
He served as president of the Society of Greek writers from 1990–1994, and again from 2005–2009. In 2008 he was elected a member of the Greek Academy.
In addition to his novels, novellas and short stories, he has translated classical Greek drama for the Art Theater of the late Karolos Koun, and written film scripts in collaboration with film director Theodoros Angelopoulos, most notably the award-winning Voyage to Kythira (Cannes Film Festival, 1984)
His novel Data from the Decade of the Sixties won the National Book Award for Best Novel in 1990 and was short-listed for the Aristeion European Literature Prize in 1991. He was awarded the Cavafy Prize (2001), the Petros Haris Prize, conferred by the Academy of Athens for lifetime achievement (2002), and the Gold Cross of Honour of the President of the Greek Republic (2003).
He served as president of the Society of Greek writers from 1990–1994, and again from 2005–2009. In 2008 he was elected a member of the Greek Academy.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 26 of 26 reviews
January 7, 2022
Βαθμολογία: 5/10
Δεύτερο βιβλιαράκι του Θανάση Βαλτινού που διαβάζω, μετά το αρκετά καλό και ιδιαίτερο "Η κάθοδος των εννιά" που διάβασα τον Σεπτέμβριο του 2017, αυτή τη φορά όμως δεν μπορώ να πω ότι ξετρελάθηκα, αντίθετα, παρά το μικρό μέγεθος του βιβλίου, βαρέθηκα και κουράστηκα ολίγον τι. Μέχρι ένα βαθμό είχε ενδιαφέρον το λιτό και περιεκτικό στιλ γραφής/αφήγησης, ενώ η αλήθεια είναι ότι ο συγγραφέας δεν με άφησε να πάρω μια ανάσα με τη... μεταναστευτική οδύσσεια του Αντρέα Σκορδοπάτη στο Αμέρικα, όμως από ένα σημείο και μετά έχασα κάθε ενδιαφέρον για την ιστορία και γενικά δεν ένιωσα τίποτα απολύτως για τον αφηγητή. Πάντως ήταν σαν να αφηγείται ο παππούς στο χωριό, με συνοδεία ίσως λίγου τσίπουρου, αυτά που πέρασε στα νιάτα του.
Δεύτερο βιβλιαράκι του Θανάση Βαλτινού που διαβάζω, μετά το αρκετά καλό και ιδιαίτερο "Η κάθοδος των εννιά" που διάβασα τον Σεπτέμβριο του 2017, αυτή τη φορά όμως δεν μπορώ να πω ότι ξετρελάθηκα, αντίθετα, παρά το μικρό μέγεθος του βιβλίου, βαρέθηκα και κουράστηκα ολίγον τι. Μέχρι ένα βαθμό είχε ενδιαφέρον το λιτό και περιεκτικό στιλ γραφής/αφήγησης, ενώ η αλήθεια είναι ότι ο συγγραφέας δεν με άφησε να πάρω μια ανάσα με τη... μεταναστευτική οδύσσεια του Αντρέα Σκορδοπάτη στο Αμέρικα, όμως από ένα σημείο και μετά έχασα κάθε ενδιαφέρον για την ιστορία και γενικά δεν ένιωσα τίποτα απολύτως για τον αφηγητή. Πάντως ήταν σαν να αφηγείται ο παππούς στο χωριό, με συνοδεία ίσως λίγου τσίπουρου, αυτά που πέρασε στα νιάτα του.
January 23, 2015
Κατανοώ τις αρετές του βιβλίου και τους λόγους για τους οποίους είναι τόσο σημαντικό, αλλά θα αργήσω να διαβάσω Βαλτινό ξανά. Μου άρεσε αλλά ως εκεί. Δεν ήταν το βιβλίο που με έκανε να ανυπομονώ να φτάσει το βράδυ για να το συνεχίσω.
Πάντως, καθ' όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης, στο κεφάλι μου έπαιζε αυτό: www.youtube.com/watch?v=a8uxqzokc0w
Πάντως, καθ' όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης, στο κεφάλι μου έπαιζε αυτό: www.youtube.com/watch?v=a8uxqzokc0w
March 20, 2018
Ένα βιβλίο γραμμένο με έναν ιδιαίτερο τρόπο, μικρές προτάσεις και ντοπιολαλιά. Θα βρείτε μέσα λέξεις ξεχασμένες δυστυχώς. Ο συγγραφέας έχει προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει το λεξιλόγιο του πραγματικού Ανδρέα Κορδοπάτη, τον οποίον γνώρισε προσωπικά και του διηγήθηκε τη ζωή του. Ο Ανρδέας Κορδοπάτης έζησε την ταραγμένη περίοδο των τελών του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα. Η Ελλάδα πεινάει μετά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο, χρήματα δεν υπάρχουν και οι Έλληνες αναγκάζονται να μεταναστεύσουν στην Αμερική προκειμένου να βρουν εργασία. Έτσι και ο Κορδοπάτης αποφασίζει να φύγει από την Πελοπόννησο για να πάει στις ΗΠΑ. Ένα πρόβλημα όμως στα μάτια του θα τον εμποδίσει. Παρόλα αυτά, αυτός πιστεύοντας σε ένα καλύτερο μέλλον θα κάνει τα πάντα για να πάει στην Αμερική. Μέσα από τα λεγόμενά του, θα δούμε όλες τις τραγικές συνθήκες μετανάστευσης των φτωχών ανθρώπων ( όχι μόνο Ελλήνων, αλλά και Τούρκων, Αλβανών, Αυστριακών κλπ) στη νέα ¨γη της επαγγελίας¨. Δυστυχώς, το έργο που γράφτηκε στην δεκαετία του 1960 και που αναφέρεται στην δεκαετία του 1900, είναι ακόμα επίκαιρο. Αυτό είναι το πιο τραγικό!
February 18, 2019
Ήταν λες και με έπιασε ο παππούς στο χωριό, καθήσαμε στην αυλή μετά το φαΐ και μου διηγήθηκε μια ιστορία για τον παππού του.
November 5, 2023
Είναι η αφήγηση ενός ανθρώπου που ταξίδεψε τα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα στην Αμερική κι έμεινε εκεί για ένα διάστημα παράνομα. Εκ πρώτης ανάγνωσης δε φαίνεται τίποτα σπουδαίο, αλλά στη λέσχη ειπώθηκε ότι ο συγγραφέας έχει δουλέψει πολύ για ν' αποδώσει τον προφορικό λόγο των Ελλήνων μεταναστών που προέρχονταν από χωριά κι αυτός ο λόγος να μη σε ξενίζει. Το βιβλίο πρωτοεκδόθηκε το 1972, οπότε ο Βαλτινός έπρεπε να ξεπεράσει και το φράγμα του χρόνου χωρίς να έχει ταξιδέψει ακόμα στην Αμερική και χωρίς να υπάρχει το Google. Είναι μυστήριο το αν υπήρξε πράγματι ο Αντρέας Κορδοπάτης.
June 11, 2025
Αν είναι μαρτυρία, αξίζει πέντε, αν είναι μυθιστόρημα αξίζει τρία. Επειδή δεν είμαι σίγουρος τι από τα δύο είναι και νομίζω ούτε και ξεκαθαρίζεται -- ίσως και επί σκοπώ --, βάζω τέσσερα. Αξίζει μία ανάγνωση, παίρνει το πολύ δυο-τρεις ώρες. Άμεσος λόγος, για τη μετανάστευση Ελλήνων στην Αμερική γύρω στο 1900. Ο Ανδρέας Κορδοπάτης περνάει από τα μέρη της Μοντάνας που τα έχουμε μάθει κυρίως μέσω των σειρών Yellowstone, 1883 και 1923. Είναι εντυπωσιακό πόσους Έλληνες συναντάει σε πόσα μέρη της Αμερικής. Θα ήθελα να είχε γραφτεί με μεγαλύτερη σημασία στη λογοτεχνικότητά του.
January 18, 2022
3,5 Ναι ένα βιβλίο που θα μας θυμίσει ότι κάποτε κι εμείς είμαστε λαθρο και κάναμε άπειρα κόλπα για να ξεφύγουμε και για να βρούμε μια καλύτερη ζωή.
October 2, 2012
Δεν πέρασα καθόλου ωραία διαβάζοντας αυτό το βιβλίο.
Είναι μια ιστορία που προσωπικά τουλάχιστον,δε μου κίνησε το ενδιαφέρον σε καμία σελίδα μέχρι το τέλος...
Δεν θέλω να πω ότι είναι κακό βιβλίο αλλά για μένα δεν είχα κανένα στοιχείο που να σε κρατάει σαν ιστορία.
Ατυχής στιγμή που το διάβασα? Δεν ξέρω :)
Είναι μια ιστορία που προσωπικά τουλάχιστον,δε μου κίνησε το ενδιαφέρον σε καμία σελίδα μέχρι το τέλος...
Δεν θέλω να πω ότι είναι κακό βιβλίο αλλά για μένα δεν είχα κανένα στοιχείο που να σε κρατάει σαν ιστορία.
Ατυχής στιγμή που το διάβασα? Δεν ξέρω :)
December 16, 2017
Το διάβασα μονομιάς. Ήταν σαν να μου διηγούταν κάποιος την ιστορία αυτή σε αληθινό χρόνο. Άμεση γραφή. Το βρήκα πολύ δύσκολο στο να το γράψει αυτό ο συγγραφέας ενώ διαβαζόταν τόσο γρήγορα. Σαν ιστορία δεν έλεγε τίποτα σπουδαίο. Τα αστέρια πάνω στο συγγραφέα που το έγραψε τόσο καλά.
Read
November 13, 2024Τείνω καμιά φορά να ξεχνάω ότι τα (κυρίως δυτικά) λογοτεχνικά έργα που καταναλώνω — και που έχουν διαμορφώσει σε ένα βαθμό την εικόνα μου για την πορεία της Δύσης των τελευταίων αιώνων — από πολλές απόψεις δεν αφορούν ούτε εμένα ούτε τους “προγόνους” μου (βάζω το “προγόνους” εντός εισαγωγικών καθότι φαίνεται εξαιρετικά πομπώδες — σε κάθε περίπτωση, πάντως, εννοώ αυτούς που ήρθαν πριν από μένα και από τους οποίους προέρχομαι).
Αν ανατρέξω πρόχειρα και χωρίς καμία προσπάθεια συνειδητής συμπερίληψης, η Δυτική Ιστορία — όπως αυτή αναπαριστάται στο μυαλό μου από τη λογοτεχνία — ξεκινάει από την Αρχαία Ελλάδα με την Ηλιάδα και την Οδύσσεια, κάνει μια στάση στη Ρώμη με τις Μεταμορφώσεις του Οβιδίου και την Αινειάδα του Βιργιλίου, ανθίζει κατά την Αναγέννηση με τον Σαίξπηρ, περνά από τα καθώς πρέπει σαλόνια της μεσαίας τάξης με τη Mary Shelley και τη Jane Austen καθώς η Αγγλία εκσυγχρονίζεται και εκβιομηχανίζεται, δίνει τη σκυτάλη στους — κατά κύριο λόγο αριστοκράτες — Ρώσους του 19ου αιώνα, και τέλος στους Αμερικάνους του 20ού αιώνα (με Fitzgerald, Hemingway, Morrison, McCarthy κλπ).
Σκεπτόμενη τη ζωή μου σήμερα — με τις δυνατότητες μετακίνησης, την (τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως) ευκολία ταύτισης με πολλούς συνομηλίκους μου από άλλες ευρωπαϊκές (και γενικότερα δυτικές) χώρες — νιώθω προϊόν αυτής της μακράς πορείας προς την παγκοσμιοποίηση.
Έλα όμως που δεν είναι έτσι. Μόλις δύο γενιές πριν, τα μέλη της οικογένειάς μου ήταν τεχνίτες και γεωργοί, όπως υποθέτω ότι ήταν και άλλοι τόσοι πριν από αυτούς. Συνειδητοποιείς, λοιπόν, καμιά φορά, ότι αυτά που διαβάζεις γίνονται μέρος μιας συγκεχυμένης ιστορίας — μιας ιστορίας που νομίζεις ότι σου ανήκει, ώσπου συνειδητοποιείς ξαφνικά ότι δεν ήταν ποτέ δική σου.
Και μπορεί στη δική μου περίπτωση — την περίπτωση πολίτη μιας “περιφερειακής” χώρας — αυτή η ασυμφωνία να είναι αρκετά κραυγαλέα, όμως όσοι προέρχονται από χώρες με μεγάλες λογοτεχνίες — άνθρωποι που είχαν τη δυνατότητα να εξερευνήσουν την ιστορία τους και να αναμετρηθούν με τα ιδιαίτερα αφηγήματά τους μέσω της λογοτεχνίας — ίσως εξίσου ξεγελιούνται και ξεχνούν ότι οι ιστορίες που φτάνουν σήμερα σε εμάς είναι, σε μεγάλο βαθμό, ιστορίες που — με έναν τρόπο μάλλον ουσιαστικό — δεν μας αφορούν.
Αυτό, φυσικά, δεν πρόκειται για καμιά σοφία ή αποκάλυψη. Η επιλεκτική φώτιση ιστοριών, το γεγονός ότι αυτοί που γράφουν έχουν συνήθως ένα προφίλ πολύ συγκεκριμένο, έχει γίνει αντικείμενο κριτικής τα τελευταία χρόνια. Όπως το θέτει και η Zadie Smith μιλώντας για την άνθιση των φωνών της αφρικανικής διασποράς μετά την ανάπτυξη της μετα-αποικιακής κρ��τικής (και εδώ παραφράζω): η ανατροπή των καθιερωμένων ιεραρχιών μάς επιτρέπει να επανεξετάσουμε ποιος είναι — ή ποιος έχει το δικαίωμα να βρίσκεται — στο κέντρο της ιστορίας. Έτσι, γυναικείες φωνές έχουν σήμερα ολοένα και πιο δυναμική παρουσία και αντιπροσώπευση, αφροαμερικανοί αντιμετωπίζονται με σοβαρότητα και λαμβάνουν αναγνώριση, queer φωνές διεκδικούν όλο και συχνότερα την προσοχή μας, κ.ο.κ.
Η εργατική τάξη, παρόλα αυτά, λάμπει διά της απουσίας της.
Ίσως λόγω της επικράτησης ιδεολογιών που στηρίζονται σχεδόν αποκλειστικά σε ταυτοτικά ζητήματα, αγνοώντας τα ταξικά. Ίσως γιατί θεωρούμε την πλούσια εσωτερική ζωή αποκλειστικό προνόμιο των μορφωμένων και έτσι υποτιμούμε τον εσωτερικό κόσμο όσων ζούνε μοχθώντας. Ίσως διότι οι συνθήκες ζωής αυτών των ανθρώπων δεν τους επιτρέπουν να ασχοληθούν με μια “πολυτέλεια” όπως η γραφή. Όποιος και αν είναι ο λόγος, το φαινόμενο παραμένει: φωνές της εργατικής τάξης σπανίζουν. Η ζωή τους μας απασχολεί συγγραφικά — ως αντικείμενο μελέτης και απεικόνισης — αλλά σπάνια δίνεται φωνή στους ίδιους τους αντιπροσώπους της. Τα τελευταία χρόνια, η αναγνώριση συγγραφέων όπως ο Edouard Louis, η Lucia Berlin και ο Douglas Stuart δίνει ίσως ελπίδα ότι αυτό αλλάζει. Ίσως πάλι πρόκειται για αφέλεια ή ευσεβή πόθο.
Στο “Συναξάρι” βρήκα μια προσπάθεια να συμπληρωθεί αυτό το κενό. Μια λιτή αφήγηση, χωρίς συναισθηματισμούς — καθώς δεν υπάρχει χώρος για συναισθηματισμούς στην καθημερινή πάλη για επιβίωση. Μια αφήγηση γεμάτη γεγονότα, τόπους και ανθρώπους που μνημονεύονται με ονοματεπώνυμο, ακόμα και αν μοιράστηκαν μαζί σου λίγες μόνο μέρες πριν από χρόνια. Μια εμπειρία βαθιά αντρική (που δείχνει καθαρά ότι καιρός είναι να ενσωματώσουμε την κοινωνική τάξη στο διάλογο περί αρρενωπότητας).
Μια ιστορία της επαρχίας. Όταν — σπάνια — διαβάζω πιο σύγχρονες ιστορίες της ελληνικής επαρχίας, νιώθω μια απόσταση. Σαν να μην με αφορά ακριβώς. Αυτή την ιστορία, παρόλα αυτά, την ένιωσα σαν μια κοινή μήτρα — που γέννησε τόσο διαφορετικούς ανθρώπους, οι οποίοι όμως μαζί ξεκινήσαμε.
Προς έκπληξή μου, ένιωσα μια σύνδεση και με τη ντοπιολαλιά. Σε άλλα έργα, όταν αυτή επεκτείνεται στην κυρίως αφήγηση, μου αφήνει την αίσθηση του τεχνητού ή της στυλιστικής επίδειξης. Εδώ έμεινε αποκλειστικά στο πλαίσιο της προφορικότητας — μου θύμισε τον παππού μου και τις αφηγήσεις του. Εξάλλου, οι αυθεντικές ιστορίες της εργατιάς — ή τουλάχιστον εκείνες των προηγούμενων γενεών — μόνο έτσι μας φτάνουν: προφορικά, αφού όσοι τις ζήσανε δεν μπορούσαν / δεν ήταν προτεραιότητά τους να τις γράψουν. Από εδώ και στο εξής, θα μπορούμε μόνο να τις προσεγγίσουμε και να τις αναπλάσουμε με τη φαντασία.
Αν ανατρέξω πρόχειρα και χωρίς καμία προσπάθεια συνειδητής συμπερίληψης, η Δυτική Ιστορία — όπως αυτή αναπαριστάται στο μυαλό μου από τη λογοτεχνία — ξεκινάει από την Αρχαία Ελλάδα με την Ηλιάδα και την Οδύσσεια, κάνει μια στάση στη Ρώμη με τις Μεταμορφώσεις του Οβιδίου και την Αινειάδα του Βιργιλίου, ανθίζει κατά την Αναγέννηση με τον Σαίξπηρ, περνά από τα καθώς πρέπει σαλόνια της μεσαίας τάξης με τη Mary Shelley και τη Jane Austen καθώς η Αγγλία εκσυγχρονίζεται και εκβιομηχανίζεται, δίνει τη σκυτάλη στους — κατά κύριο λόγο αριστοκράτες — Ρώσους του 19ου αιώνα, και τέλος στους Αμερικάνους του 20ού αιώνα (με Fitzgerald, Hemingway, Morrison, McCarthy κλπ).
Σκεπτόμενη τη ζωή μου σήμερα — με τις δυνατότητες μετακίνησης, την (τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως) ευκολία ταύτισης με πολλούς συνομηλίκους μου από άλλες ευρωπαϊκές (και γενικότερα δυτικές) χώρες — νιώθω προϊόν αυτής της μακράς πορείας προς την παγκοσμιοποίηση.
Έλα όμως που δεν είναι έτσι. Μόλις δύο γενιές πριν, τα μέλη της οικογένειάς μου ήταν τεχνίτες και γεωργοί, όπως υποθέτω ότι ήταν και άλλοι τόσοι πριν από αυτούς. Συνειδητοποιείς, λοιπόν, καμιά φορά, ότι αυτά που διαβάζεις γίνονται μέρος μιας συγκεχυμένης ιστορίας — μιας ιστορίας που νομίζεις ότι σου ανήκει, ώσπου συνειδητοποιείς ξαφνικά ότι δεν ήταν ποτέ δική σου.
Και μπορεί στη δική μου περίπτωση — την περίπτωση πολίτη μιας “περιφερειακής” χώρας — αυτή η ασυμφωνία να είναι αρκετά κραυγαλέα, όμως όσοι προέρχονται από χώρες με μεγάλες λογοτεχνίες — άνθρωποι που είχαν τη δυνατότητα να εξερευνήσουν την ιστορία τους και να αναμετρηθούν με τα ιδιαίτερα αφηγήματά τους μέσω της λογοτεχνίας — ίσως εξίσου ξεγελιούνται και ξεχνούν ότι οι ιστορίες που φτάνουν σήμερα σε εμάς είναι, σε μεγάλο βαθμό, ιστορίες που — με έναν τρόπο μάλλον ουσιαστικό — δεν μας αφορούν.
Αυτό, φυσικά, δεν πρόκειται για καμιά σοφία ή αποκάλυψη. Η επιλεκτική φώτιση ιστοριών, το γεγονός ότι αυτοί που γράφουν έχουν συνήθως ένα προφίλ πολύ συγκεκριμένο, έχει γίνει αντικείμενο κριτικής τα τελευταία χρόνια. Όπως το θέτει και η Zadie Smith μιλώντας για την άνθιση των φωνών της αφρικανικής διασποράς μετά την ανάπτυξη της μετα-αποικιακής κρ��τικής (και εδώ παραφράζω): η ανατροπή των καθιερωμένων ιεραρχιών μάς επιτρέπει να επανεξετάσουμε ποιος είναι — ή ποιος έχει το δικαίωμα να βρίσκεται — στο κέντρο της ιστορίας. Έτσι, γυναικείες φωνές έχουν σήμερα ολοένα και πιο δυναμική παρουσία και αντιπροσώπευση, αφροαμερικανοί αντιμετωπίζονται με σοβαρότητα και λαμβάνουν αναγνώριση, queer φωνές διεκδικούν όλο και συχνότερα την προσοχή μας, κ.ο.κ.
Η εργατική τάξη, παρόλα αυτά, λάμπει διά της απουσίας της.
Ίσως λόγω της επικράτησης ιδεολογιών που στηρίζονται σχεδόν αποκλειστικά σε ταυτοτικά ζητήματα, αγνοώντας τα ταξικά. Ίσως γιατί θεωρούμε την πλούσια εσωτερική ζωή αποκλειστικό προνόμιο των μορφωμένων και έτσι υποτιμούμε τον εσωτερικό κόσμο όσων ζούνε μοχθώντας. Ίσως διότι οι συνθήκες ζωής αυτών των ανθρώπων δεν τους επιτρέπουν να ασχοληθούν με μια “πολυτέλεια” όπως η γραφή. Όποιος και αν είναι ο λόγος, το φαινόμενο παραμένει: φωνές της εργατικής τάξης σπανίζουν. Η ζωή τους μας απασχολεί συγγραφικά — ως αντικείμενο μελέτης και απεικόνισης — αλλά σπάνια δίνεται φωνή στους ίδιους τους αντιπροσώπους της. Τα τελευταία χρόνια, η αναγνώριση συγγραφέων όπως ο Edouard Louis, η Lucia Berlin και ο Douglas Stuart δίνει ίσως ελπίδα ότι αυτό αλλάζει. Ίσως πάλι πρόκειται για αφέλεια ή ευσεβή πόθο.
Στο “Συναξάρι” βρήκα μια προσπάθεια να συμπληρωθεί αυτό το κενό. Μια λιτή αφήγηση, χωρίς συναισθηματισμούς — καθώς δεν υπάρχει χώρος για συναισθηματισμούς στην καθημερινή πάλη για επιβίωση. Μια αφήγηση γεμάτη γεγονότα, τόπους και ανθρώπους που μνημονεύονται με ονοματεπώνυμο, ακόμα και αν μοιράστηκαν μαζί σου λίγες μόνο μέρες πριν από χρόνια. Μια εμπειρία βαθιά αντρική (που δείχνει καθαρά ότι καιρός είναι να ενσωματώσουμε την κοινωνική τάξη στο διάλογο περί αρρενωπότητας).
Μια ιστορία της επαρχίας. Όταν — σπάνια — διαβάζω πιο σύγχρονες ιστορίες της ελληνικής επαρχίας, νιώθω μια απόσταση. Σαν να μην με αφορά ακριβώς. Αυτή την ιστορία, παρόλα αυτά, την ένιωσα σαν μια κοινή μήτρα — που γέννησε τόσο διαφορετικούς ανθρώπους, οι οποίοι όμως μαζί ξεκινήσαμε.
Προς έκπληξή μου, ένιωσα μια σύνδεση και με τη ντοπιολαλιά. Σε άλλα έργα, όταν αυτή επεκτείνεται στην κυρίως αφήγηση, μου αφήνει την αίσθηση του τεχνητού ή της στυλιστικής επίδειξης. Εδώ έμεινε αποκλειστικά στο πλαίσιο της προφορικότητας — μου θύμισε τον παππού μου και τις αφηγήσεις του. Εξάλλου, οι αυθεντικές ιστορίες της εργατιάς — ή τουλάχιστον εκείνες των προηγούμενων γενεών — μόνο έτσι μας φτάνουν: προφορικά, αφού όσοι τις ζήσανε δεν μπορούσαν / δεν ήταν προτεραιότητά τους να τις γράψουν. Από εδώ και στο εξής, θα μπορούμε μόνο να τις προσεγγίσουμε και να τις αναπλάσουμε με τη φαντασία.
October 15, 2023
Ο Ανδρέας Κορδοπάτης κατάγεται από μια πολυμελή τυπική ελληνική οικογένεια, όλα τα μελη της αποίας εργάζονται για τον βιοπορισμό της, έως ότου απροσδόκητα γεγονότα (πόλεμος, φυσικές καταστροφές) τους στερούν τους αναγκαίους πόρους.
"Πεινάσαν όλοι [...] μεγάλη φτώχεια, ο κόσμος κιντυνεύει [...] σήκωσε φτερό για έξω".
Για τα άτομα εκείνης της εποχής, λοιπόν, η μετανάστευση δεν αποτελεί μια εναλλακτική επιλογή μα απαραίτητο μέσο, όχι απλώς για την αξιοπρεπή διαβίωσή τους, αλλά για την επιβίωσή τους. Γι' αυτό άλλωστε ο ήρωάς μας επιμένει στην προσπάθειά του αυτή, παρά τους κινδύνους και τις θυσίες που προϋποθέτει το εγχείρημα μιας υπερπόντιας μετακίνησης.
Πράγματι, η οικογένεια Κορδοπάτη χρησιμοποιεί ακόμα και τα τελευταία μέσα βιοπορισμού, για να εξασφαλιστούν οι οικονομικοί πόροι για ένα ταξίδι με δεινές συνθήκες μεταφορας, που επιβαρύνουν και εξασθενούν ακόμη κι όσους βρίσκονται σε καλή κατάσταση υγείας. Το αποτέλεσμα είναι να αποκλείονται από τις ιατρικές επιθεωρήσεις -"ποτέ η κυβέρνηση δεν επιτρέπει σε αρρώστους, κλέφτες κι εγκληματίες να πατήσουν αμερικάνικο έδαφος"- άτομα που ενώ ξεκινησαν το ταξίδι τους υγιή, αρρώστησαν στην διάρκειά του. Είναι φανερό λοιπόν γιατί πολλές φορές τα άτομα δεν διστάζουν να χρησιμοποιήσουν ευκαιρίες για να εισέλθουν στη χώρα παράνομα. Οι ακραίες καταστάσεις που έχουν βιώσει ως την δεδομένη στιγμή δεν τους επιρέπουν να δεχθούν παθητικά μια απόφαση, που τους στέλνει πίσω στην πείνα και τη φτώχεια. Το δυστυχέστερο ίσως είναι ότι ακόμα κι εκείνοι που καταφέρνουν να εξασφαλίσουν την πολυπόθητη νόμιμη άδεια παραμονής, συχνά ζουν ματαιωμένοι, αφού οι προσδοκίες τους δεν εκπληρώνονται πάντοτε.
Είναι λοιπόν αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι η μετακίνηση στον γεωγραφικό χώρο τον 21ο αιώνα καθίσταται απ' την πλευρά των δυνάμει μεταναστευτικών ατόμων και ομάδων μια διαδικασία δύσκολη κι επίπονη κι απ' την πλευρά των εκάστοτε χωρών υποδοχής μια κατάσταση μη επιθυμητή κι επικίνδυνη. Οι ιδεολογικοί προσανατολισμοί, που δεν είναι άλλοι από την διάδοση του εθνικισμού και την ανάπτυξη του ευγονιστικού κινήματος, κατηύθυναν τις δεδομένες εξελίξεις στις Η.Π.Α μεταφράζοντας την μετανάστευση ως εθνικό κίνδυνο και επιστρατεύοντας σκληρά μέτρα ώστε να αντιμετωπιστεί.
Το έργο του Βαλτινού ως βιογραφικό αφήγημα αποτελεί αξιόπιστη πηγή πληροφοριών, που οπωσδήποτε ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, ενώ ως λογοτεχνικό αφήγημα διατηρεί "το ύφος και την απλότητα της κουβέντας" του βιογραφούμενου απογυμνωμένο από καλολογικά στοιχεία και γλωσσικά στολίδια. Αυτών δεδομένων είναι πιθανό να αναρωτηθεί κανείς γιατί να μην περιορίσει την αναζήτηση πληροφοριών για αυτή την ιστορική συγκυρία διαβάζοντας ένα δοκίμιο, γιατί να εγκλωβιστεί στη στενή οπτική γωνία μιας υποκειμενικής εμπειρίας. Η απλή ανάγνωση των κανονισμών και των πρακτικών που κατά καιρούς τέθηκαν σε εφαρμογή αναφέρονται σε αριθμούς. Αριθμούς που πρέπει να μειωθούν, απειλή που πρέπει να εξαλειφθεί, δυνάμει κίνδυνο που πρέπει να αποφεθχθεί. Έτσι, αποσιωπάται μια πολύ σημαντική πλευρά του φαινομένου: η υποκειμενικη οπτική της μετανάστευσης ως βιωμένης εμπειρίας. Η σπουδαιότητα της μαρτυρίας ή/και της λογοτεχνίας είναι ότι βάζουν στο επίκεντρο τον άνθρωπο. Το ζητούμενο και η απάντηση πρέπει πάντα να είναι ο άνθρωπος.
"Πεινάσαν όλοι [...] μεγάλη φτώχεια, ο κόσμος κιντυνεύει [...] σήκωσε φτερό για έξω".
Για τα άτομα εκείνης της εποχής, λοιπόν, η μετανάστευση δεν αποτελεί μια εναλλακτική επιλογή μα απαραίτητο μέσο, όχι απλώς για την αξιοπρεπή διαβίωσή τους, αλλά για την επιβίωσή τους. Γι' αυτό άλλωστε ο ήρωάς μας επιμένει στην προσπάθειά του αυτή, παρά τους κινδύνους και τις θυσίες που προϋποθέτει το εγχείρημα μιας υπερπόντιας μετακίνησης.
Πράγματι, η οικογένεια Κορδοπάτη χρησιμοποιεί ακόμα και τα τελευταία μέσα βιοπορισμού, για να εξασφαλιστούν οι οικονομικοί πόροι για ένα ταξίδι με δεινές συνθήκες μεταφορας, που επιβαρύνουν και εξασθενούν ακόμη κι όσους βρίσκονται σε καλή κατάσταση υγείας. Το αποτέλεσμα είναι να αποκλείονται από τις ιατρικές επιθεωρήσεις -"ποτέ η κυβέρνηση δεν επιτρέπει σε αρρώστους, κλέφτες κι εγκληματίες να πατήσουν αμερικάνικο έδαφος"- άτομα που ενώ ξεκινησαν το ταξίδι τους υγιή, αρρώστησαν στην διάρκειά του. Είναι φανερό λοιπόν γιατί πολλές φορές τα άτομα δεν διστάζουν να χρησιμοποιήσουν ευκαιρίες για να εισέλθουν στη χώρα παράνομα. Οι ακραίες καταστάσεις που έχουν βιώσει ως την δεδομένη στιγμή δεν τους επιρέπουν να δεχθούν παθητικά μια απόφαση, που τους στέλνει πίσω στην πείνα και τη φτώχεια. Το δυστυχέστερο ίσως είναι ότι ακόμα κι εκείνοι που καταφέρνουν να εξασφαλίσουν την πολυπόθητη νόμιμη άδεια παραμονής, συχνά ζουν ματαιωμένοι, αφού οι προσδοκίες τους δεν εκπληρώνονται πάντοτε.
Είναι λοιπόν αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι η μετακίνηση στον γεωγραφικό χώρο τον 21ο αιώνα καθίσταται απ' την πλευρά των δυνάμει μεταναστευτικών ατόμων και ομάδων μια διαδικασία δύσκολη κι επίπονη κι απ' την πλευρά των εκάστοτε χωρών υποδοχής μια κατάσταση μη επιθυμητή κι επικίνδυνη. Οι ιδεολογικοί προσανατολισμοί, που δεν είναι άλλοι από την διάδοση του εθνικισμού και την ανάπτυξη του ευγονιστικού κινήματος, κατηύθυναν τις δεδομένες εξελίξεις στις Η.Π.Α μεταφράζοντας την μετανάστευση ως εθνικό κίνδυνο και επιστρατεύοντας σκληρά μέτρα ώστε να αντιμετωπιστεί.
Το έργο του Βαλτινού ως βιογραφικό αφήγημα αποτελεί αξιόπιστη πηγή πληροφοριών, που οπωσδήποτε ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, ενώ ως λογοτεχνικό αφήγημα διατηρεί "το ύφος και την απλότητα της κουβέντας" του βιογραφούμενου απογυμνωμένο από καλολογικά στοιχεία και γλωσσικά στολίδια. Αυτών δεδομένων είναι πιθανό να αναρωτηθεί κανείς γιατί να μην περιορίσει την αναζήτηση πληροφοριών για αυτή την ιστορική συγκυρία διαβάζοντας ένα δοκίμιο, γιατί να εγκλωβιστεί στη στενή οπτική γωνία μιας υποκειμενικής εμπειρίας. Η απλή ανάγνωση των κανονισμών και των πρακτικών που κατά καιρούς τέθηκαν σε εφαρμογή αναφέρονται σε αριθμούς. Αριθμούς που πρέπει να μειωθούν, απειλή που πρέπει να εξαλειφθεί, δυνάμει κίνδυνο που πρέπει να αποφεθχθεί. Έτσι, αποσιωπάται μια πολύ σημαντική πλευρά του φαινομένου: η υποκειμενικη οπτική της μετανάστευσης ως βιωμένης εμπειρίας. Η σπουδαιότητα της μαρτυρίας ή/και της λογοτεχνίας είναι ότι βάζουν στο επίκεντρο τον άνθρωπο. Το ζητούμενο και η απάντηση πρέπει πάντα να είναι ο άνθρωπος.
August 1, 2017
Εξαιρετικό. Ο συγγραφέας μεταφέρει στο χαρτί μία σύγχρονη(σχετικά) Οδύσσεια όπως αυτή ειπώθηκε στον ίδιο προφορικά απ' τον ομώνυμο ήρωα της νουβέλας αυτής. Λιτό και περιεκτικό, χωρίς φρου-φρου και αρώματα, χωρίς ρομάντζα και παράπλευρες ιστορίες. Η προσπάθεια ενός Έλληνα χωρικού, στις αρχές του περασμένου αιώνα, να ταξιδέψει στην γη της επαγγελίας, το ταξίδι και οι περιπέτειες του στην υπό διαμόρφωση τότε Αμερική. Κινηματογραφικά ο Αντρέας Κορδοπάτης, το πείσμα του να ξεφύγει από την φτώχια και να κυνηγήσει το όνειρο, είναι αντίστοιχο με αυτό του χαρακτήρα Σταύρου Τοπούζογλου που ενσαρκώνει ο Στάθης Γιαλέλης στην ταινία "Αμέρικα Αμέρικα" του Ελία Καζάν.
September 21, 2016
το λες και η οδυσσεια ενος μεταναστη
October 11, 2021
Σαν να πίνεις καφέ με έναν παππού στο χωριό κ να σου λέει την ιστορία του.
November 27, 2024
Πολύ καλό. Μικρό σε μέγεθος, βγαίνει σε ένα απόγευμα. Το ύφος, αν και επιτηδευμένο, προσφέρει στην αληθοφάνεια της αφήγησης. Ακόμα κι αν δεν είναι γνήσια η ιστορία, αφορά ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού: όλοι έχουμε συγγενείς που μετανάστευσαν από το χωριό, είτε για την Αμερική (όπως ο αδελφός του παππού μου, που πήγε να βρει δύο ξαδέλφια του), είτε στην Αυστραλία, είτε στη Γερμανία... Αυτό κάνει τη νουβέλα του Βαλτινού εξ ορισμού "γνήσια".
Να σταθώ στον άκρως επιτυχημένο τίτλο: συναξάρι ίσον "μια αφήγηση που αναφέρεται στον βίο και στο μαρτύριο κάποιου αγίου". Και ο ήρωας μας, ο Αντρέας Κορδοπάτης, τράβηξε κάμποσα.
ΥΓ: απορώ που το συγκεκριμένο έργο δεν διδάσκεται στα σχολεία.
Να σταθώ στον άκρως επιτυχημένο τίτλο: συναξάρι ίσον "μια αφήγηση που αναφέρεται στον βίο και στο μαρτύριο κάποιου αγίου". Και ο ήρωας μας, ο Αντρέας Κορδοπάτης, τράβηξε κάμποσα.
ΥΓ: απορώ που το συγκεκριμένο έργο δεν διδάσκεται στα σχολεία.
May 7, 2020
(6/10)
Το χρονικό της μετανάστευσης ενός Πελοποννήσιου στην Αμερική στις αρχές του αιώνα μας. Γραμμένο με τη μορφή της προσωπικής αφήγησης ενός απλοϊκού ανθρώπου μας περιγράφει μία ιδιαίτερα δύσκολη εποχή που η μετανάστευση ήταν το μεγαλύτερο όνειρο του Έλληνα. Ενδιαφέρον σαν μαρτυρία, αλλά αρκετά βαρετό σαν ανάγνωσμα.
Κάτι που κράτησα
Αποφασίζω και λέω:
-Εσύ, Γιάννη;
-Εγώ. Εσύ΄σαι, Αντρέα;
Τότε αρπαχτήκαμε, φιλιά και κλάματα, που σμίγαμε δύο αδέρφια, χωρίς να γνωριζόμαστε. Γιατί αυτός είχε φύγει εφτά χρόνια μπροστά από μένα και τώρα είχαμε μουστάκι και οι δύο.
Το χρονικό της μετανάστευσης ενός Πελοποννήσιου στην Αμερική στις αρχές του αιώνα μας. Γραμμένο με τη μορφή της προσωπικής αφήγησης ενός απλοϊκού ανθρώπου μας περιγράφει μία ιδιαίτερα δύσκολη εποχή που η μετανάστευση ήταν το μεγαλύτερο όνειρο του Έλληνα. Ενδιαφέρον σαν μαρτυρία, αλλά αρκετά βαρετό σαν ανάγνωσμα.
Κάτι που κράτησα
Αποφασίζω και λέω:
-Εσύ, Γιάννη;
-Εγώ. Εσύ΄σαι, Αντρέα;
Τότε αρπαχτήκαμε, φιλιά και κλάματα, που σμίγαμε δύο αδέρφια, χωρίς να γνωριζόμαστε. Γιατί αυτός είχε φύγει εφτά χρόνια μπροστά από μένα και τώρα είχαμε μουστάκι και οι δύο.
January 6, 2020
Οι περιπέτειες του Ανδρέα ο οποίος προσπαθεί να μπει μετανάστης παράνομα στην Αμερική! Κυνηγημένος και φυγάς αγωνίζεται σκληρά για το μεροκάματο φτιάχνοντας γραμμές και καθαρίζοντας μηχανές! Απλό λιτό και ομορφο . Απλά μια ελληνική ιστορία μετανάστευσης όταν οι Έλληνες προσπαθούσαν να πατήσουν στα ποδια τους στην Αμερική και ολόκληρες φαμίλιες μετακινήθηκαν ...
February 18, 2018
Ένα απλό και περιεκτικό διήγημα που παρουσιάζει τις δυσκολίες ενός χωρικού να ταξιδέψει στην Αμερική για ένα καλύτερο μέλλον και να φύγει από τη δεινή θέση που βρίσκεται.
March 12, 2023
Υπέροχο! Βάλε έναν παππού στο χωριό να σου μιλήσει για τη ζωή του. Αυτό θα ακούσεις και θα διαβάσεις!
October 26, 2023
Από τα πιο σημαντικά βιβλία της Ελληνικής λογοτεχνίας
July 3, 2024
Ο μικροπερίοδος λόγος δεν με κέρδισε. Μονότονη αφήγηση μιας απόπειρας μετανάστευσης χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
September 5, 2024
ευθεία γραφή, δωρική αφήγηση, ιστορικής αξίας δράση και γλωσσικό ιδίωμα
December 17, 2018
4,5*!!!
January 8, 2022
Το "Συναξάρι Αντρέα Κορδοπάτη" είχε πρωτοδημοσιευτεί στο περιοδικό "Ταχυδρόμος" το 1964, αλλά εκδόθηκε σε βιβλίο το 1972 από τις εκδόσεις "Κέδρος". Ήταν μια σύντομη νουβέλα, γραμμένη με τη μορφή χρονικού.
Πρόκειται για την προφορική αφήγηση του Αντρέα Κορδοπάτη από τη Δάρα Μαντινείας, ενός απλοϊκού και αγράμματου χωρικού ο οποίος εξιστορεί τις επανειλημμένες προσπάθειές του να μεταναστεύσει στην Αμερική, και μετά, τις περιπέτειες του εκεί ως παράτυπου μετανάστη. Και αυτό το βιβλίο έχει μεταφερθεί στο θέατρο. Ο ίδιος ο Βαλτινός είχε δηλώσει: "Ο Αντρέας Κορδοπάτης είναι όλοι εκείνοι που προσπάθησαν να δραπετεύσουν από τη νεοελληνική ένδεια. Υπέστησαν τα πάντα: ταπεινώσεις, κακουχίες. Τα κατάφεραν ωστόσο...". Σε τι άραγε μπορεί να διαφέρει ο κάθε φτωχός Έλληνας Αντρέας Κορδοπάτης των αρχών του προηγούμενου αιώνα που επιχείρησε να μεταναστεύσει στην Αμερική, τη χώρα του ονείρου και των ευκαιριών για να γλιτώσει από την ένδεια από τον κάθε φτωχό Αφγανό, Πακιστανό, Μπαγκλαντεσιανό, Αφρικανό μετανάστη που επιχειρεί να μεταναστεύσει στην Ευρώπη την ήπειρο του ονείρου και των ευκαιριών για να γλιτώσει από την ένδεια; Ο πρώτος είναι Έλληνας κι άρα τον αντιμετωπίζουμε με δέος και θαυμασμό που παρά τις αντιξοότητες τα κατάφερε. Ο δεύτερος δεν είναι κι άρα τον αντιμετωπίζουμε με μίσος και περιφρόνηση που παρά τις αντιξοότητες τα κατάφερε.
Πρόκειται για την προφορική αφήγηση του Αντρέα Κορδοπάτη από τη Δάρα Μαντινείας, ενός απλοϊκού και αγράμματου χωρικού ο οποίος εξιστορεί τις επανειλημμένες προσπάθειές του να μεταναστεύσει στην Αμερική, και μετά, τις περιπέτειες του εκεί ως παράτυπου μετανάστη. Και αυτό το βιβλίο έχει μεταφερθεί στο θέατρο. Ο ίδιος ο Βαλτινός είχε δηλώσει: "Ο Αντρέας Κορδοπάτης είναι όλοι εκείνοι που προσπάθησαν να δραπετεύσουν από τη νεοελληνική ένδεια. Υπέστησαν τα πάντα: ταπεινώσεις, κακουχίες. Τα κατάφεραν ωστόσο...". Σε τι άραγε μπορεί να διαφέρει ο κάθε φτωχός Έλληνας Αντρέας Κορδοπάτης των αρχών του προηγούμενου αιώνα που επιχείρησε να μεταναστεύσει στην Αμερική, τη χώρα του ονείρου και των ευκαιριών για να γλιτώσει από την ένδεια από τον κάθε φτωχό Αφγανό, Πακιστανό, Μπαγκλαντεσιανό, Αφρικανό μετανάστη που επιχειρεί να μεταναστεύσει στην Ευρώπη την ήπειρο του ονείρου και των ευκαιριών για να γλιτώσει από την ένδεια; Ο πρώτος είναι Έλληνας κι άρα τον αντιμετωπίζουμε με δέος και θαυμασμό που παρά τις αντιξοότητες τα κατάφερε. Ο δεύτερος δεν είναι κι άρα τον αντιμετωπίζουμε με μίσος και περιφρόνηση που παρά τις αντιξοότητες τα κατάφερε.
September 14, 2013
Καταχώρησα ένα βιβλίο στο BookCrossing.com!
http://www.BookCrossing.com/journal/12168227
http://www.BookCrossing.com/journal/12168227
February 2, 2017
Λιτό,περιεκτικό.
Displaying 1 - 26 of 26 reviews