What do you think?
Rate this book
Everything Arises, Everything Falls Away: Teachings on Impermanence and the End of Suffering
Ajahn Chah (1919–1992) was admired for the way he demystified the Buddhist teachings, presenting them in a remarkably simple and down-to-earth style for people of any background. He was a major influence and spiritual mentor for a generation of American Buddhist teachers, including Jon Kabat-Zinn, Sharon Salzberg, and Jack Kornfield.
Previous books by Ajahn Chah have consisted of collections of short teachings on a wide variety of subjects. This new book focuses on the theme of impermanence, offering powerful remedies for overcoming our deep-seated fear of change, including guidance on letting go of attachments, living in the present, and taking up the practice of meditation. Everything Arises, Everything Falls Away also contains stories and anecdotes about this beloved master's life and his interactions with students, from his youth as a struggling monk to his last years when American students were coming to study with him in significant numbers. These stories help to convey Ajahn Chah's unique spirit and teaching style, allowing readers to know him both through his words and the way in which he lived his life.
Previous books by Ajahn Chah have consisted of collections of short teachings on a wide variety of subjects. This new book focuses on the theme of impermanence, offering powerful remedies for overcoming our deep-seated fear of change, including guidance on letting go of attachments, living in the present, and taking up the practice of meditation. Everything Arises, Everything Falls Away also contains stories and anecdotes about this beloved master's life and his interactions with students, from his youth as a struggling monk to his last years when American students were coming to study with him in significant numbers. These stories help to convey Ajahn Chah's unique spirit and teaching style, allowing readers to know him both through his words and the way in which he lived his life.
144 pages, Paperback
First published January 1, 2005
129 people are currently reading
739 people want to read
About the author
Ajahn Chah
61 books219 followersAjahn Chah was born in 1918 in a village located in the north-eastern part of Thailand. He became a novice at a young age and recieved higher ordination at the age of twenty. He followed the austere Forest Tradition for years, living in forests and begging for almsfood as he wandered about on mendicant pilgrimage.
He practised meditation under a number of masters, among whom was Ajahn Mun, a highly respected and accomplished meditation teacher of the time. Ajahn Mun had an indelible influence on Ajahn Chah, giving his meditation practice the direction and clarity that it lacked. Ajahn Chah later became an accomplished meditation teacher in his own right, sharing his realization of the Dhamma with those who sought it. The essence of his teaching was rather simple: be mindful, don't hang on to anything, let go and surrender to the way things are.
Ajahn Chah passed away in peace after a long bout of illness on January 16, 1992, at his home monastery, Wat Pah Pong, in Ubon Ratchatani.
He practised meditation under a number of masters, among whom was Ajahn Mun, a highly respected and accomplished meditation teacher of the time. Ajahn Mun had an indelible influence on Ajahn Chah, giving his meditation practice the direction and clarity that it lacked. Ajahn Chah later became an accomplished meditation teacher in his own right, sharing his realization of the Dhamma with those who sought it. The essence of his teaching was rather simple: be mindful, don't hang on to anything, let go and surrender to the way things are.
Ajahn Chah passed away in peace after a long bout of illness on January 16, 1992, at his home monastery, Wat Pah Pong, in Ubon Ratchatani.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 29 of 29 reviews
June 4, 2016
Những lời dạy của Sư Ajahn Chah, một bậc thầy vĩ đại của Thiền phái tùng lâm Thái Lan, luôn là những câu sấm sét. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể hiểu được một cách sâu sắc những lời giáo huấn này. Chúng phù hợp hơn cho các thiền sinh miên mật hoặc những ai có mong muốn thực sự giải thoát tâm trí của bản thân.
- Đầu tiên chúng ta phải thấy được vô thường, khổ đau và vô ngã như là bản chất của tâm. Nhưng thật ra thì ở đó không có gì cả. Trống rỗng. Chúng ta thấy mọi thứ sinh ra và mất đi, nhưng thực sự không có gì sinh ra và mất đi hết. Chúng ta thấy chúng sinh ra và kết thúc nhờ vào nhận thức và khái niệm... Chúng không đơn thuần sinh ra và mất đi. Kết quả là bạn sẽ nhận diện được chân tâm. Bạn sẽ trải nghiệm sự sinh ra và mất đi, nhưng bạn sẽ không bị thu hút vào hỷ lạc và do đó sầu bi không thể đi theo chúng ta được.
- Ajahn Chah không hay giới thiệu sách hoặc cách tập luyện nhiều, đặc biệt là cho những đệ tử phương Tây. Ông sẽ yêu cầu: "Các con đã học cả đời rồi, nó đã đưa các con tới đâu?" và ông thường nói: "Nếu con đã có bằng cử nhân, con sẽ đau khổ ở mức cử nhân. Nếu con có bằng thạc sĩ, con sẽ là thạc sĩ của khổ đâu. Nếu con cso bằng tiến sĩ, con sẽ đau khổ bằng mức tiến sĩ." Tuy ông luôn thấm đẫm những chỉ dẫn cơ bản nhất bằng niềm vui của mình, nhưng đôi khi ông nói ra những điều họ không muốn nghe.
- Trong khi tu thiền, chúng ta rèn luyện để phát triển niệm thức, nhờ vậy chúng ta luôn luôn giác ngộ. Dùng năng lượng và lòng kiên trì, tâm có thể trở nên kiên định. Sau đó dù có trải nghiệm bất cứ điều gì, có thể hay không thể tán đồng, và dù là hiện tượng thần kinh nào như phản ứng trước vui mừng, hay từ chối, thì chúng ta cũng sẽ nhận thấy chúng rõ ràng. Hiện tượng là một chuyện và tâm là một chuyện khác. Chúng là những vấn đề khác nhau.
- Khi có điều gì liên hệ đến tâm và thấy vui, chúng ta sẽ theo đuổi nó. Khi có chuyện không vui, chúng ta muốn trốn khỏi nó. Đó là không thấy đuwojc tâm, mà chỉ chạy theo hiện tượng. Hiện tượng là hiện tượng, tâm là tâm. Chúng ta phải phân biệt chúng và nhận diện tâm là gì, hiện tượng là gì. Sau đó chúng ta sẽ thấy thanh thản.
- Khi có người nói chuyện gay gắt khiến chúng ta nổi giận, đó có nghĩa là chúng ta đang bị ảo tưởng bởi hiện tượng, và đi theo chúng tâm bị kẹt trong những khách thể của nó và theo sau những trạng thái của nó. Xin hãy hiểu rằng tất cả những gì chúng ta trải nghiệm bên trong hay bên ngoài bản thân không có gì ngoài những thứ giả tạo. Chúng không chắc chắn, không thật, và nếu theo đuổi chúng, chúng ta sẽ lạc lối. Phật muốn chúng ta thiền và thấy được chân lý của chúng, chân lý của thế giới. Thế giới là một hiện tượng của sáu giác quan; hiện tượng là thế giới.
- Khi những khách thể của tâm xuất hiện, dù là nội tâm hay bên ngoài, đó chính là những gì chúng ta gọi là những hiện tượng giác quan hay hoạt động tinh thần. Người nhận biết được hiện tượng được gọi là - à, bạn muốn gọi nó là gì cũng được, bạn có thể gọi nó là "tâm". Hiện tượng là một chuyện, và người nhận biết được nó lại là chuyện khác. Nó giống như con mắt và những dạng hình mà nó thấy. Con mắt không phải là khách thể và những khách thể không phải là con mắt. Tai nghe được âm thanh, nhưng tai không phải là âm thanh và âm thanh không phải là tai. Khi có sự kết nối giữa hai thứ, thì những sự việc xuất hiện.
- Dharma ở đâu? Toàn bộ Dharma đang ngồin ngay bên cạnh chúng ta. Dù bạn trải nghiệm điều gì thì đúng vậy, đó chính là Dharma. Khi bạn già đi, đừng nghĩ là đang có chuyện gì không ổn. Khi lưng bạn bị đau, đừng nghĩ đến loại sai lầm nào. Nếu bạn đang đau khổ, đừng nghĩ vậy là sai. Nếu bạn vui vẻ, đừng nghĩ vậy là không phải.
- Tất cả những điều này là Dharma. Đau khổ đơn thuần là đau khổ. Hạnh phúc đơn thuần là hạnh phúc. Nóng đơn thuần là nóng, lạnh đơn thuần là lạnh. Không phải là "Tôi hạnh phúc, tôi đau khổ, tôi tốt, tôi xấu, tôi có được thứ này, tôi mất đi thứ kia." "Ở đây có gì để người ta đánh mất chứ?" Không có gì cả. Có được là Dharma. Mất đi là Dharma. Vui vẻ và thoải mái là Dharma. Bị bệnh và khó chịu là Dharma. Nghĩa là không nên nắm giữ tất cả những điều kiện này, mà phải nhận ra chúng là gì. Nếu bạn có được niềm vui, bạn nhận ra "Ôi niềm vui không kéo dài mãi mãi". Nếu bạn đang đau khổ, bạn nhận ra "Ôi khổ đau cũng không phải là vĩnh cửu". "Ôi điều này tốt thật" - cũng không vĩnh cửu. "Ôi điều này tệ, tệ quá" - cũng không kéo dài mãi. Chúng có giới hạn của mình, nên đừng dính mắc vào chúng quá chặt.
- Phật tổ đã dạy về vô thường. Đó là cách thức hoạt động của mọi thứ - chúng không nghe theo mong ước của bất cứ ai. Đó là diệu đế. Vô thường cai trị thế giới, và điều này là vĩnh hằng.
- Ví dụ, bạn có một cái bình gốm. Bạn cảm thấy nó rất tinh xảo, nhưng nhìn theo khía cạnh của chính nó, thì cái bình tồn tại rất lãnh đạm. Nó không có gì để nói, chỉ có bạn, ngừoi mang những cảm xúc về nó, sống chết vì nó. Nếu bạn không thích hay ghét nó, thì cũng chẳng ảnh hưởng gì đến nó. Đó là chuyện của bạn. Nó thờ ơ, nhưng bạn lại có những cảm xúc về thích và không thích rồi sau đó gắn kết vào chúng. Chúng ta đánh giá những sự việc khác nhau là tốt hay xấu. "Tốt" gây phiền nhiễu cho tâm chúng ta. "Xấu" cũng gây phiền não cho tâm chúng ta. Cả hai đều là phiền não. Chúng ta không cần phải chạy trốn đến bất cứ nơi nào, chỉ cần xem xét tại sao và suy ngẫm về thời điểm này.
- Đức Phật dạy: "Cố gắng hiểu được những gì người khác nói sẽ không thể kết thúc những hoài nghi. Người nào càng nghe nhiều, thì càng nghi ngờ nhiều. Càng nghe nhiều, thì càng trở nên lúng túng hơn thôi. Nỗi hoài nghi không phải là thứ mà người khác có thể giải quyết cho chúng ta được. Người khác chỉ có thể giải thích về nỗi hoài nghi. Việc của chúng ta là áp dụng vào những trải nghiệm của chính mình và tự mình hiểu ra những kiến thức trực tiếp."
- Một tăng thống trước đây có lần đi đến Trung Quốc, ở đó có người đã tặng cho ông một chiếc cốc uống trà rất đẹp. Nó không giống như bất cứ thứ gì ông từng thấy trước đây. Ông nghĩ: "Ôi! Con người ở đây thực sự có lòng tin ở mình, nên đã tặng mình chiếc cốc đẹp như vậy!". Và ngay khi ông cầm chiếc cốc trên tay, ông lập tức đau khổ. Mình nên để nó ở đâu đây? Chỗ nào an toàn để cất nó? Ông không ngừng lo sợ nó sẽ bị vỡ.
Trước khi có chiếc cốc đó, ông rất ổn. Một khi đã có nó, ông muốn đem khoe với những người ở quê nhà Thái Lan. Ông bỏ chiếc cốc vào trong giỏ và luôn miệng nhắc nhở mọi người hãy cẩn thận để chiếc cốc không bị vỡ. "Này! Xin hãy cẩn thận!" Đi đâu ông cũng phải trông chừng nó. Ông có gì ngoài khổ đau. Trước đó, nỗi khổ của ông không tồn tại, nhưng bây giờ ông mang gánh nặng khi giữ chiếc cốc này.
Nên ông lên máy bay quay trở về Thái Lan. Khi ông về đến, ông cảnh báo những nhà sư mới: "Hãy cẩn thận! Đừng để chiếc cốc bị vỡ! Mọi người hãy cẩn thận! Ở đây có đồ dễ vỡ" Cứ như vậy, ông đau khổ vì gắn kết với một chiếc cốc.
Cuối cùng, một ngày kia, thời gian dài sau đó, một nhà sư cầm chiếc cốc lên, nó trượt khỏi tay anh, vỡ tan. Vị tăng thống cảm thấy thật nhẹ nhõm. "Ôi mình được tự do rồi! Sau những năm dài đau khổ."
- Đức Phật đã thúc giục chúng ta hết lần này đến lần khác suy ngẫm trong hiện tại: Chúng ta đến từ đâu? Tại sao chúng ta đến? Ai là người đã mang chúng ta đến đây và dẫn dắt chúng ta? Chúng ta có biết mình còn sống được mấy năm, mấy tháng nữa không? Khi rời khỏi đây, chúng ta sẽ hướng đến đâu?
- Một số người khi nghe những từ "không có gì là của tôi" và họ nghĩ nên từ bỏ tất cả tài sản của mình. Chỉ có hiểu biết hời hợt như vậy, người ta mới có thể bước vào những tranh cãi như: đó có nghĩa là gì; hay làm sao áp dụng nó. Nhưng đó là điều để suy ngẫm cẩn thận. "Đó không phải là mình" không có nghĩa là bạn sẽ kết thúc cuộc đời hay ném đi những vật bạn sở hữu. Nó có nghĩa là bạn nên từ bỏ những sự dính mắc.
- Chúng ta có thể hiểu dòng nước tĩnh không chảy. Chúng ta có thể hiểu rằng dòng nước chảy không tĩnh. Nhưng khi chúng ta tu tập, chúng ta trải nghiệm cả hai điều này cùng lúc. Tâm của một người tu tập chân chính giống như dòng nước tĩnh đang chảy hay dòng nước chảy đang tĩnh; bất cứ điều gì xảy ra trong tâm của người tu tập Dharma sẽ có tính chất này. Chỉ chảy thôi là không chính xác. Chỉ tĩnh thôi cũng không chính xác. Sau khi chúng ta đã trải nghiệm được những gì trong khi tu hành, tâm của chúng ta sẽ ở trong điều kiện dòng nước chảy mà tĩnh này.
- Trước khi bắt đầu, chúng ta nên ngồi xuống và để tâm được thoải mái. Tương tự như khi chúng ta đang may vá. Khi học cách sử dụng máy may, đầu tiên chúng ta chỉ cần ngồi vào trước máy để làm quen và cảm thấy thoải mái. Nếu chúng ta thiền định về hơi thở, đầu tiên chúng ta chỉ ngồi và thở. Không có nhận thức cố định về điều gì hết, chúng ta chỉ để ý rằng mình đang thở. Chúng ta chỉ để ý xem hơi thở có được thư thái hay không, và nó dài hay ngắn ra sao. Khi thấy được những điều này, chúng ta bắt đầu tập trung đến việc thở ra và hít vào tại ba thời điểm.
Chúng ta tập trung chú ý vào hơi thở khi nó đi qua mũi, ngực và bụng. Khi không khí đi vào, đầu tiên nó đi qua mũi, rồi đi qua lồng ngực, và điểm đến cuối cùng là bụng. Khi hơi thở đi ra, đầu tiên là bụng, giữa là lofng ngực, và cuối cùng là mũi. Chúng ta chỉ cần để ý điều này. Đó là cách bắt đầu kiểm soát tâm trí, gắn kết nhận thức vào ba điểm đầu tiên, giữa và cuối cùng của quá trình hít và và thở ra.
Chúng ta cứ thực hành như vậy cho đến khi hơi thở vào ra đều đặn. Rồi bước tiếp theo là chỉ tập trung nhận thức vào cảm giác của hơi thở tại đầu mũi và môi trên. Tại điểm này, chúng ta không quan tâm đến hơi thở dài hay ngắn mà chỉ quan tâm đến cảm giác vào và ra.
- Nguyên tắc quan trọng trong thiền là không được hoài nghi bất cứ điều gì xảy ra. Hoài nghi chỉ tăng thêm tính phức tạp. Nếu tâm sáng trong và thức tỉnh, thì đừng hoài nghi điều đó. Đó là một điều kiện của tâm. Nếu tâm đen tối và ngờ nghệch, cũng đừng hoài nghi điều đó. Chỉ cần tiếp tục rèn luyện siêng năng và không bị kẹt trong những phản ứng trước những trạng thái này. Hãy chú ý và nhận thức được chúng, đừng mang những nỗi hoài nghi về chúng. Chúng chính là bản chất của chúng.
- Khi chúng ta mới tu hành, điều quan trọng là không để quá nhiều thức đi vào giác quan, nên tốt hơn là nhắm mắt lại. Không thấy những khách thể có thể làm phân tâm và tác động đến mình, chúng ta xây dựng sức mạnh của tâm. Khi tâm mạnh mẽ, thì chúng ta có thể mở mắt, và dù có nhình thấy điều gì, cũng không thể làm chúng ta phân tâm được. Nhắm mắt hay mở mắt không còn quan trọng nữa.
- Hạnh phúc là điều được mọi người trên thế giới này mong muốn. Đau khổ thì không ai muốn hết. Niết bàn là thức nằm bên ngoài chuyện mong muốn hay không mong muốn. Không có mong ước nào liên quan đến niết bàn. Muốn có hạnh phúc, muốn thoát khỏi khổ ải, muốn vượt ra ngoài hạnh phúc và khổ đau - không có gì trong những thứ này hết. Đó là thanh tịnh.
- Dù cho con người có những tính cách khác nhau đến thế nào, dù dục vọng, ác cảm, ảo tưởng hay tự hào mà họ có như thế nào, thì Đức Phật vẫn dạy cách tu luyện để giảm thiểu những điều này và cuối cùng là kết thúc chúng. Đó là loại kiến thức tốt nhất. Trong những luật lệ của kiến thức thế tục, rất nhiều người nghiên cứu rất nhiều thứ và đạt được những loại kiến thức khác nhau. Một số người đạt được ví trí cao hơn rồi xem bản thân là quan trọng. Kết quả là con người không thể sống hoà hợp, và xã hội trở nên không hài hoà. Đó là cách vận hành của những kiến thức và điều luật bên ngoài.
- Bạn sẽ sống ở đâu? Nếu bạn muốn lời nói và hành động của mỗi người đều phải theo ý mình, thì bạn có thể ở đâu trong thế giới này? Tất cả những gì bạn có được với thái độ này là sống mòn trong những nỗi khổ đau bất tận. Nếu chúng ta dựa vào những lời nói và hành động của người khác luôn làm mình hài lòng, thì chúng ta có được hạnh phúc không?
- Khi Đức Phật Tổ nhập Niết bàn, những dạng đồ đệ khác nhau có những cảm giác khác nhau. Có những người đã được Dharma giác ngộ, khi họ nhìn thấy Đức Phật bước vào niết bàn, họ rất vui: "Đức Phật Tổ đã viên tịch rồi! Ngài đã đi vào cõi yên bình!" Nhưng với những người còn những nỗi sầu muộn chưa được kết thúc, họ nghĩ: "Đức Phật Tổ đã chết rồi! Bây giờ ai sẽ dạy chúng ta đây? Ngài trước đ��y chúng ta tôn kính đã ra đi rồi!" Nên họ khóc than thương tiếc. Điều đó thật tệ, khóc vì Đức Phật, như một đám ngu ngốc. Suy nghĩ như những kẻ ngu ngốc, họ sợ sẽ không còn ai dạy họ nữa. Nhưng những người đã được giác ngộ hiểu rằng Phật chính là Dharma mà người đã dạy chúng ta, dù đã qua đời, thì những bài giảng kinh của Ngài vẫn còn đó. Nên tinh thần của họ vẫn rất mạnh, và họ không thiết những phương tiện tu hành vì họ hiểu Phật không chết.
- Đầu tiên chúng ta phải thấy được vô thường, khổ đau và vô ngã như là bản chất của tâm. Nhưng thật ra thì ở đó không có gì cả. Trống rỗng. Chúng ta thấy mọi thứ sinh ra và mất đi, nhưng thực sự không có gì sinh ra và mất đi hết. Chúng ta thấy chúng sinh ra và kết thúc nhờ vào nhận thức và khái niệm... Chúng không đơn thuần sinh ra và mất đi. Kết quả là bạn sẽ nhận diện được chân tâm. Bạn sẽ trải nghiệm sự sinh ra và mất đi, nhưng bạn sẽ không bị thu hút vào hỷ lạc và do đó sầu bi không thể đi theo chúng ta được.
- Ajahn Chah không hay giới thiệu sách hoặc cách tập luyện nhiều, đặc biệt là cho những đệ tử phương Tây. Ông sẽ yêu cầu: "Các con đã học cả đời rồi, nó đã đưa các con tới đâu?" và ông thường nói: "Nếu con đã có bằng cử nhân, con sẽ đau khổ ở mức cử nhân. Nếu con có bằng thạc sĩ, con sẽ là thạc sĩ của khổ đâu. Nếu con cso bằng tiến sĩ, con sẽ đau khổ bằng mức tiến sĩ." Tuy ông luôn thấm đẫm những chỉ dẫn cơ bản nhất bằng niềm vui của mình, nhưng đôi khi ông nói ra những điều họ không muốn nghe.
- Trong khi tu thiền, chúng ta rèn luyện để phát triển niệm thức, nhờ vậy chúng ta luôn luôn giác ngộ. Dùng năng lượng và lòng kiên trì, tâm có thể trở nên kiên định. Sau đó dù có trải nghiệm bất cứ điều gì, có thể hay không thể tán đồng, và dù là hiện tượng thần kinh nào như phản ứng trước vui mừng, hay từ chối, thì chúng ta cũng sẽ nhận thấy chúng rõ ràng. Hiện tượng là một chuyện và tâm là một chuyện khác. Chúng là những vấn đề khác nhau.
- Khi có điều gì liên hệ đến tâm và thấy vui, chúng ta sẽ theo đuổi nó. Khi có chuyện không vui, chúng ta muốn trốn khỏi nó. Đó là không thấy đuwojc tâm, mà chỉ chạy theo hiện tượng. Hiện tượng là hiện tượng, tâm là tâm. Chúng ta phải phân biệt chúng và nhận diện tâm là gì, hiện tượng là gì. Sau đó chúng ta sẽ thấy thanh thản.
- Khi có người nói chuyện gay gắt khiến chúng ta nổi giận, đó có nghĩa là chúng ta đang bị ảo tưởng bởi hiện tượng, và đi theo chúng tâm bị kẹt trong những khách thể của nó và theo sau những trạng thái của nó. Xin hãy hiểu rằng tất cả những gì chúng ta trải nghiệm bên trong hay bên ngoài bản thân không có gì ngoài những thứ giả tạo. Chúng không chắc chắn, không thật, và nếu theo đuổi chúng, chúng ta sẽ lạc lối. Phật muốn chúng ta thiền và thấy được chân lý của chúng, chân lý của thế giới. Thế giới là một hiện tượng của sáu giác quan; hiện tượng là thế giới.
- Khi những khách thể của tâm xuất hiện, dù là nội tâm hay bên ngoài, đó chính là những gì chúng ta gọi là những hiện tượng giác quan hay hoạt động tinh thần. Người nhận biết được hiện tượng được gọi là - à, bạn muốn gọi nó là gì cũng được, bạn có thể gọi nó là "tâm". Hiện tượng là một chuyện, và người nhận biết được nó lại là chuyện khác. Nó giống như con mắt và những dạng hình mà nó thấy. Con mắt không phải là khách thể và những khách thể không phải là con mắt. Tai nghe được âm thanh, nhưng tai không phải là âm thanh và âm thanh không phải là tai. Khi có sự kết nối giữa hai thứ, thì những sự việc xuất hiện.
- Dharma ở đâu? Toàn bộ Dharma đang ngồin ngay bên cạnh chúng ta. Dù bạn trải nghiệm điều gì thì đúng vậy, đó chính là Dharma. Khi bạn già đi, đừng nghĩ là đang có chuyện gì không ổn. Khi lưng bạn bị đau, đừng nghĩ đến loại sai lầm nào. Nếu bạn đang đau khổ, đừng nghĩ vậy là sai. Nếu bạn vui vẻ, đừng nghĩ vậy là không phải.
- Tất cả những điều này là Dharma. Đau khổ đơn thuần là đau khổ. Hạnh phúc đơn thuần là hạnh phúc. Nóng đơn thuần là nóng, lạnh đơn thuần là lạnh. Không phải là "Tôi hạnh phúc, tôi đau khổ, tôi tốt, tôi xấu, tôi có được thứ này, tôi mất đi thứ kia." "Ở đây có gì để người ta đánh mất chứ?" Không có gì cả. Có được là Dharma. Mất đi là Dharma. Vui vẻ và thoải mái là Dharma. Bị bệnh và khó chịu là Dharma. Nghĩa là không nên nắm giữ tất cả những điều kiện này, mà phải nhận ra chúng là gì. Nếu bạn có được niềm vui, bạn nhận ra "Ôi niềm vui không kéo dài mãi mãi". Nếu bạn đang đau khổ, bạn nhận ra "Ôi khổ đau cũng không phải là vĩnh cửu". "Ôi điều này tốt thật" - cũng không vĩnh cửu. "Ôi điều này tệ, tệ quá" - cũng không kéo dài mãi. Chúng có giới hạn của mình, nên đừng dính mắc vào chúng quá chặt.
- Phật tổ đã dạy về vô thường. Đó là cách thức hoạt động của mọi thứ - chúng không nghe theo mong ước của bất cứ ai. Đó là diệu đế. Vô thường cai trị thế giới, và điều này là vĩnh hằng.
- Ví dụ, bạn có một cái bình gốm. Bạn cảm thấy nó rất tinh xảo, nhưng nhìn theo khía cạnh của chính nó, thì cái bình tồn tại rất lãnh đạm. Nó không có gì để nói, chỉ có bạn, ngừoi mang những cảm xúc về nó, sống chết vì nó. Nếu bạn không thích hay ghét nó, thì cũng chẳng ảnh hưởng gì đến nó. Đó là chuyện của bạn. Nó thờ ơ, nhưng bạn lại có những cảm xúc về thích và không thích rồi sau đó gắn kết vào chúng. Chúng ta đánh giá những sự việc khác nhau là tốt hay xấu. "Tốt" gây phiền nhiễu cho tâm chúng ta. "Xấu" cũng gây phiền não cho tâm chúng ta. Cả hai đều là phiền não. Chúng ta không cần phải chạy trốn đến bất cứ nơi nào, chỉ cần xem xét tại sao và suy ngẫm về thời điểm này.
- Đức Phật dạy: "Cố gắng hiểu được những gì người khác nói sẽ không thể kết thúc những hoài nghi. Người nào càng nghe nhiều, thì càng nghi ngờ nhiều. Càng nghe nhiều, thì càng trở nên lúng túng hơn thôi. Nỗi hoài nghi không phải là thứ mà người khác có thể giải quyết cho chúng ta được. Người khác chỉ có thể giải thích về nỗi hoài nghi. Việc của chúng ta là áp dụng vào những trải nghiệm của chính mình và tự mình hiểu ra những kiến thức trực tiếp."
- Một tăng thống trước đây có lần đi đến Trung Quốc, ở đó có người đã tặng cho ông một chiếc cốc uống trà rất đẹp. Nó không giống như bất cứ thứ gì ông từng thấy trước đây. Ông nghĩ: "Ôi! Con người ở đây thực sự có lòng tin ở mình, nên đã tặng mình chiếc cốc đẹp như vậy!". Và ngay khi ông cầm chiếc cốc trên tay, ông lập tức đau khổ. Mình nên để nó ở đâu đây? Chỗ nào an toàn để cất nó? Ông không ngừng lo sợ nó sẽ bị vỡ.
Trước khi có chiếc cốc đó, ông rất ổn. Một khi đã có nó, ông muốn đem khoe với những người ở quê nhà Thái Lan. Ông bỏ chiếc cốc vào trong giỏ và luôn miệng nhắc nhở mọi người hãy cẩn thận để chiếc cốc không bị vỡ. "Này! Xin hãy cẩn thận!" Đi đâu ông cũng phải trông chừng nó. Ông có gì ngoài khổ đau. Trước đó, nỗi khổ của ông không tồn tại, nhưng bây giờ ông mang gánh nặng khi giữ chiếc cốc này.
Nên ông lên máy bay quay trở về Thái Lan. Khi ông về đến, ông cảnh báo những nhà sư mới: "Hãy cẩn thận! Đừng để chiếc cốc bị vỡ! Mọi người hãy cẩn thận! Ở đây có đồ dễ vỡ" Cứ như vậy, ông đau khổ vì gắn kết với một chiếc cốc.
Cuối cùng, một ngày kia, thời gian dài sau đó, một nhà sư cầm chiếc cốc lên, nó trượt khỏi tay anh, vỡ tan. Vị tăng thống cảm thấy thật nhẹ nhõm. "Ôi mình được tự do rồi! Sau những năm dài đau khổ."
- Đức Phật đã thúc giục chúng ta hết lần này đến lần khác suy ngẫm trong hiện tại: Chúng ta đến từ đâu? Tại sao chúng ta đến? Ai là người đã mang chúng ta đến đây và dẫn dắt chúng ta? Chúng ta có biết mình còn sống được mấy năm, mấy tháng nữa không? Khi rời khỏi đây, chúng ta sẽ hướng đến đâu?
- Một số người khi nghe những từ "không có gì là của tôi" và họ nghĩ nên từ bỏ tất cả tài sản của mình. Chỉ có hiểu biết hời hợt như vậy, người ta mới có thể bước vào những tranh cãi như: đó có nghĩa là gì; hay làm sao áp dụng nó. Nhưng đó là điều để suy ngẫm cẩn thận. "Đó không phải là mình" không có nghĩa là bạn sẽ kết thúc cuộc đời hay ném đi những vật bạn sở hữu. Nó có nghĩa là bạn nên từ bỏ những sự dính mắc.
- Chúng ta có thể hiểu dòng nước tĩnh không chảy. Chúng ta có thể hiểu rằng dòng nước chảy không tĩnh. Nhưng khi chúng ta tu tập, chúng ta trải nghiệm cả hai điều này cùng lúc. Tâm của một người tu tập chân chính giống như dòng nước tĩnh đang chảy hay dòng nước chảy đang tĩnh; bất cứ điều gì xảy ra trong tâm của người tu tập Dharma sẽ có tính chất này. Chỉ chảy thôi là không chính xác. Chỉ tĩnh thôi cũng không chính xác. Sau khi chúng ta đã trải nghiệm được những gì trong khi tu hành, tâm của chúng ta sẽ ở trong điều kiện dòng nước chảy mà tĩnh này.
- Trước khi bắt đầu, chúng ta nên ngồi xuống và để tâm được thoải mái. Tương tự như khi chúng ta đang may vá. Khi học cách sử dụng máy may, đầu tiên chúng ta chỉ cần ngồi vào trước máy để làm quen và cảm thấy thoải mái. Nếu chúng ta thiền định về hơi thở, đầu tiên chúng ta chỉ ngồi và thở. Không có nhận thức cố định về điều gì hết, chúng ta chỉ để ý rằng mình đang thở. Chúng ta chỉ để ý xem hơi thở có được thư thái hay không, và nó dài hay ngắn ra sao. Khi thấy được những điều này, chúng ta bắt đầu tập trung đến việc thở ra và hít vào tại ba thời điểm.
Chúng ta tập trung chú ý vào hơi thở khi nó đi qua mũi, ngực và bụng. Khi không khí đi vào, đầu tiên nó đi qua mũi, rồi đi qua lồng ngực, và điểm đến cuối cùng là bụng. Khi hơi thở đi ra, đầu tiên là bụng, giữa là lofng ngực, và cuối cùng là mũi. Chúng ta chỉ cần để ý điều này. Đó là cách bắt đầu kiểm soát tâm trí, gắn kết nhận thức vào ba điểm đầu tiên, giữa và cuối cùng của quá trình hít và và thở ra.
Chúng ta cứ thực hành như vậy cho đến khi hơi thở vào ra đều đặn. Rồi bước tiếp theo là chỉ tập trung nhận thức vào cảm giác của hơi thở tại đầu mũi và môi trên. Tại điểm này, chúng ta không quan tâm đến hơi thở dài hay ngắn mà chỉ quan tâm đến cảm giác vào và ra.
- Nguyên tắc quan trọng trong thiền là không được hoài nghi bất cứ điều gì xảy ra. Hoài nghi chỉ tăng thêm tính phức tạp. Nếu tâm sáng trong và thức tỉnh, thì đừng hoài nghi điều đó. Đó là một điều kiện của tâm. Nếu tâm đen tối và ngờ nghệch, cũng đừng hoài nghi điều đó. Chỉ cần tiếp tục rèn luyện siêng năng và không bị kẹt trong những phản ứng trước những trạng thái này. Hãy chú ý và nhận thức được chúng, đừng mang những nỗi hoài nghi về chúng. Chúng chính là bản chất của chúng.
- Khi chúng ta mới tu hành, điều quan trọng là không để quá nhiều thức đi vào giác quan, nên tốt hơn là nhắm mắt lại. Không thấy những khách thể có thể làm phân tâm và tác động đến mình, chúng ta xây dựng sức mạnh của tâm. Khi tâm mạnh mẽ, thì chúng ta có thể mở mắt, và dù có nhình thấy điều gì, cũng không thể làm chúng ta phân tâm được. Nhắm mắt hay mở mắt không còn quan trọng nữa.
- Hạnh phúc là điều được mọi người trên thế giới này mong muốn. Đau khổ thì không ai muốn hết. Niết bàn là thức nằm bên ngoài chuyện mong muốn hay không mong muốn. Không có mong ước nào liên quan đến niết bàn. Muốn có hạnh phúc, muốn thoát khỏi khổ ải, muốn vượt ra ngoài hạnh phúc và khổ đau - không có gì trong những thứ này hết. Đó là thanh tịnh.
- Dù cho con người có những tính cách khác nhau đến thế nào, dù dục vọng, ác cảm, ảo tưởng hay tự hào mà họ có như thế nào, thì Đức Phật vẫn dạy cách tu luyện để giảm thiểu những điều này và cuối cùng là kết thúc chúng. Đó là loại kiến thức tốt nhất. Trong những luật lệ của kiến thức thế tục, rất nhiều người nghiên cứu rất nhiều thứ và đạt được những loại kiến thức khác nhau. Một số người đạt được ví trí cao hơn rồi xem bản thân là quan trọng. Kết quả là con người không thể sống hoà hợp, và xã hội trở nên không hài hoà. Đó là cách vận hành của những kiến thức và điều luật bên ngoài.
- Bạn sẽ sống ở đâu? Nếu bạn muốn lời nói và hành động của mỗi người đều phải theo ý mình, thì bạn có thể ở đâu trong thế giới này? Tất cả những gì bạn có được với thái độ này là sống mòn trong những nỗi khổ đau bất tận. Nếu chúng ta dựa vào những lời nói và hành động của người khác luôn làm mình hài lòng, thì chúng ta có được hạnh phúc không?
- Khi Đức Phật Tổ nhập Niết bàn, những dạng đồ đệ khác nhau có những cảm giác khác nhau. Có những người đã được Dharma giác ngộ, khi họ nhìn thấy Đức Phật bước vào niết bàn, họ rất vui: "Đức Phật Tổ đã viên tịch rồi! Ngài đã đi vào cõi yên bình!" Nhưng với những người còn những nỗi sầu muộn chưa được kết thúc, họ nghĩ: "Đức Phật Tổ đã chết rồi! Bây giờ ai sẽ dạy chúng ta đây? Ngài trước đ��y chúng ta tôn kính đã ra đi rồi!" Nên họ khóc than thương tiếc. Điều đó thật tệ, khóc vì Đức Phật, như một đám ngu ngốc. Suy nghĩ như những kẻ ngu ngốc, họ sợ sẽ không còn ai dạy họ nữa. Nhưng những người đã được giác ngộ hiểu rằng Phật chính là Dharma mà người đã dạy chúng ta, dù đã qua đời, thì những bài giảng kinh của Ngài vẫn còn đó. Nên tinh thần của họ vẫn rất mạnh, và họ không thiết những phương tiện tu hành vì họ hiểu Phật không chết.
August 15, 2014
I found this book both inspiring and humbling. The teachings of this man of little formal education but deep insight evidencing a quiet cheeky humour did much to relieve me of thestrain of taking myself and my practice too seriously. Achaan Chah is direct and uncomplicated in his teaching touching on many of the knots of self that seem to arise for me all the time, evry time I read a page that sheds light the know just seems yo disappear. It's as if this man is present for me, and I refer to him often
February 9, 2017
One of the most valuable books in my collection and quite possibly the best investment I have ever made thus far. I read it daily to supplement my practice in addition to podcasts of Ajahn Chah's talks. Almost every single line in this book could be tweeted stand alone and would be of great benefit to many out there. Even as a Zen monk practicing a vastly different meditation technique in a Mahayana tradition, Ajahn Chah's teachings has been of great help to my daily practice -- wisdom has no boundaries. Having incorporated much of his guidance into my mindful awareness, I found it to be complementary to the teachings of the Zen Patriarch. The simplicity certainly helps. My practice has deepened as a result of this book, and in that way, I consider it an essential tool to help me across the river of life and death. Absolutely recommended as an handbook for both serious and beginner practitioners.
October 15, 2025
one of the more practical, easy to read books on Buddhism.
January 15, 2012
This book is very down to earth and certainly gave me some a-ha moments. Ajahn Chah's teachings can a little repetitive, but I personally sometimes need that, so I like it. This book is definitely one to turn to again and again. The website for his Sangha has a lot of great resources. ForestSangha.org.
May 5, 2019
This is my second time reading this through. Ajahn Chah's books are filled with simple teachings on understanding the mind, mindfulness, impermanence, and ending suffering caused by your thought life. Down to earth and profound all at the same time.
November 7, 2021
It is said, "This world of beings, ruled by aging and impermanence, is not long-lasting." "Beings" means us. We are called human beings. There are beings different from us, such as animal beings, cattle and fowl, for example. But for all of them, aging is a fact of their existence, the decay of the various constituents of their physical bodies. These things are always changing. They don't have freedom to remain, but must follow the way of sankhara, conditioned phenomena. The world of beings is thus, and we find ourselves always dissatisfied. Our emotions of love and hate never bring us satisfaction. We never feel we have enough, but are always somehow obstructed. Simply speaking, as we say in our local idiom, we are people who don't know enough; we aren't satisfied to be what we are. So our minds waver endlessly, always changing into good and bad states with the different phenomena we encounter, like a cow not satisfied with its own tail.
In later years, as Ajahn Chah's pace became slower, he would go for almsround to the village nearest the monastery. Usually when the line of monks got to the end of the village, when the last donors had offered their rice, a novice or junior monk would relieve him of his bowl, and most of the entourage would walk on ahead, bowing their heads slightly and putting their palms together in a gesture of respect as they went by him. Often he was accompanied by one of the older monks, but occasionally he walked alone. Sometimes as you ducked your head to pass, he would call your name, so you would fall in step behind him.
The disciples of the Buddha awakened to the truth of impermanence. From awakening to impermanence, they experienced detachment and weariness with things, or nibbida. This weariness is not aversion. If there is aversion, that is not really weariness, and it does not become a path. Nibbida is not what we think of as world-weariness in the ordinary way. For example, living with our families, when we are not getting along well, we might start thinking that we're really becoming disenchanted in the way the teachings mention. That's not it; that's merely our defilements increasing and oppressing our hearts. "I'm really fed up - I'm going to leave it all behind!"
It's really not so difficult to make wisdom arise. It means looking for the causes and understanding the nature of things. When the mind is agitated, you should realize, "This is not certain. Impermanent!" When the mind is calm, don't start thinking, "Ah, really peaceful!" because that is also not certain.
When someone asks, "What kind of food do you like best?" don't get too serious about that. If you say you really like something, what's the big deal? Think about it - if you eat it every day, will you still like it so much? [...]"
Sexual desire was a great problem for him when he was a young monk. "When I practiced alone in the forest, sometimes I'd see monkeys in the trees and I'd feel desire. I'd sit there and look and think, and I'd have lust: 'It wouldn't be bad to go and be a monkey with them!' This is what sexual desire can do - even a monkey could get me aroused."
Worldly knowledge and accomplishments on whatever level still leave you in this realm of suffering. Whatever happiness there may be comes about in dependence on external things. It's not the happiness of freedom, the happiness that doesn't depend on anything external. What is it that we depend on? We depend on possessions, on pleasure, on reputation, on praise, on wealth. We lean on all these things, like leaning on a rotting old tree trunk. After we lean for too long, it breaks and falls, and we fall with it.
In the way of Dharma, we say there is no one to solve problems, and there are no problems. That's how we can make an end of it; that is the way of peace. If there is someone solving problems, there will always be problems. If we perceive problems, then there is someone solving problems.
To give a small example, in the past, conditions were pretty simple here. We rarely had floods because there were no dams. Now, poverty has become a concern. People can't grow enough food, so the rivers are dammed everywhere. A lot of trees have been lost. When there's heavy rain, the water overflows the dams, so it has to be released, and the villages and towns below are flooded. In the past, we let nature be as it is, and water flowed evenly, without flooding. Like this, when there is progress, some kind of loss follows. If nothing is done, people suffer from poverty and want. If steps are taken to alleviate it, some other troubles spring up. The world is like this; there is no way to resolve things once and for all and make an end of it.
Even the Buddha, after he attained awakening, felt weary at heart when he considered this. When he was first enlightened, he thought it would be too hard to explain the way to others. But then he realized that such an attitude was mistaken.
If we don't teach such people, who will we teach? This is my question, which I used to ask myself at those times I got fed up and didn't want to teach anymore: who should we teach, if we don't teach the deluded? There's really nowhere else to go. When we get fed up and want to run away from others, we are deluded.
Student: How about if we aspire to be pacceka buddhas (the "solitary realizers" who attain enlightenment without a teacher and don't teach others)?
"[...] We were all sick with malaria, but one monk was in a really bad way, with high fever, and was afraid he would die. [...]" We didn't have any medicine.
"We had borapet (a horribly bitter medicinal vine). We boiled it to drink. It was all we had, for refreshment or for medicine. Everyone had fever and everyone drank borapet. [...]"
The Buddha's teaching is that first we should give up evil, and then we practice what is good. Second, he said that we should give up evil and give up the good as well, not having attachment to it, because that is also one kind of fuel. When there is something that is fuel, it will eventually burst into flame.
When the body is born, it doesn't belong to anyone. It's like our meditation hall. After it's built, spiders come to stay in it. [...] Anything may come to live in it. It's not only our hall; it's everything's hall.
These bodies are the same. They aren't ours. We come to stay in and depend on them. Illness, pain, and aging come to reside in them, and we are merely residing along with them. When these bodies reach the end of pain and illness and finally break up and die, that is not us dying. So don't hold on to any of this, but contemplate clearly, and your grasping will gradually be exhausted.
We can use explosives to level a mountain and then move the earth. But the tight grasping of self-conceit - oh man! Our wrong ideas and bad tendencies remain so solid and unbudging, and we're not aware of them. So the wise have said that removing this view and turning wrong understanding into right understanding is about the hardest thing to do.
For us who are worldly beings (putthujana) to progress on to being virtuous beings (kalyanajana) is not easy.
Like water in a basin: if we keep putting things in it and stirring it up, it will always be murky. If the mind is always allowed to be thinking and worrying over things, we can never see anything clearly. But if we let the water in the basin settle and become still, then we can see all sorts of things reflected in it. When the mind is settled and still, wisdom will be able to see things. The illuminating light of wisdom surpasses any other kind of light.
There is the peace of living in the forest: there is calm when the eye doesn't see and the ear doesn't hear. The mind is pacified of seeing and hearing. But it is not pacified of the defilements. The defilements are still there, but at that time they aren't appearing. It's like water with sediment in it: when it is still, it's clear, but when something stirs it, the dirt rises up and clouds it. You are the same in your practice. When you see forms, hear sounds, have disagreeable experiences, or have bodily sensations that are unpleasant, then you are disturbed. If these don't occur, you are comfortable; you are comfortable with the defilements.
Hearing these words, I finally got it: just dukkha itself is hell. Oh! But even something this obvious I wasn't able to figure out by myself. Suffering is hell. Someone who is doing wrong and creating suffering for himself is a hell-being. Thinking it over, I could understand that this is where hell is. It's so close and immediate like this.
Two other teachers Ajahn Chah spoke of with reverence were Ajahn Kinnaree and Ajahn Tongrat (whose teaching style is displayed in "A Fish Story"). And there were patron saints of the lineage, such as the reclusive Ajahn Sao, Ajahn Mun's mentor and senior companion, who during Ajahn Chah's childhood once came to stay in the nearby forest where Ajahn Chah later founded his monastery.
"My father went to hear the Dharma from him. I was a child, but the memory stuck in my mind always," Ajahn Chah recalled.
Ajahn Mun (1870-1950) was certainly the most renowned master of his day and is largely credited with reviving the meditation tradition of forest-dwelling monastics. Ajahn Chah spent only a few days with him but afterward always spoke of himself as a disciple of Ajahn Mun, saying, "If a person with good eyes stands close to something, he sees it. If his eyes are bad, it doesn't matter how long he's there."
The lineage of Ajahn Chah, and Ajahn Mun before him, is called the Forest Tradition. Not too long ago, Thailand was 70 percent forested; at present, it's probably closer to 10 percent. Ajahn Chah watched the forests disappear during his lifetime.
But there was some point to this ascetic life. When we aren't yet skilled in practice, if the body is too comfortable the mind gets out of control.
He also spoke of it as uncertainty, pointing out this quality of existence when reminding people not to take things too seriously: ups and downs, gain and loss are unavoidable, and our own perceptions of what is good and what is bad can change, so such an understanding can bring equanimity in the trials of daily life as well as in meditation. When all is unstable and unreliable, how can it be considered real? Leaving ourselves at the mercy of changeable phenomena and relying on them for happiness is a sure formula for disaster.
He often emphasized monastic life as the best way to practice, pointing out its many advantages, yet he gave profound teachings to laypeople and showed real respect for anyone with a sincere interest, anyone who made effort in practice, saying on many occasions that ordaining or not ordaining is beside the point.
April 14, 2019
No complicated terminology such as in Abhidhamma style writing, nevertheless deep and profound teaching. Sometimes really funny, sometimes serious, direct, blunt, without mercy. But always with compassion.
December 27, 2017
Very interesting perspective on Buddhist mindset. Easily accessible, and unique. Lots to think about here!
March 18, 2019
Pengajaran yang gamblang, pengetahuan yang mendalam serta praktek yang nyata menjadikan buku ini enak dibaca dan mudah dipahami oleh pemula seperti saya ini
January 22, 2020
Although I appreciated the succinct quality of the lessons presented, and I usually enjoy Buddhist philosophy, the tone of this book was a significant turn-off.
May 10, 2021
Thanks to impermanence everything is possible.
2nd read begins
2nd read begins
January 8, 2022
Very accessible
This book is very accessible and a good starting point for those interested in finding out more about Buddhism and Theravada in particular.
This book is very accessible and a good starting point for those interested in finding out more about Buddhism and Theravada in particular.
July 6, 2022
♥️♥️♥️♥️♥️
July 21, 2022
Best book on Buddhism!
June 4, 2024
Enlightening 😏
December 4, 2012
Pertamanya terkesan agak berat dibanding buku beliau yang sebelumnya, Suara Alam. Tetapi begitu kita bisa santai dan fokus, tulisan-tulisan beliau seperti membelai dengan mesra, memeluk dengan kehangatan dan menenangkan bathin. And this too shall pass.
July 21, 2009
Great teaching on the three lakshanas in Ajahn Chah's earthy and warm style.
Currently reading
November 25, 2009just getting into it - no review yet
August 2, 2012
I couldn't get into the end, with the questions and answers. Everything before that just made me feel better about being alive and the prospect of dying. How many books can I say that about?
January 5, 2013
great book on the idea we are all impermanent. very enjoyable.
February 22, 2013
NICE BOOK.....
menuntun kita menjadi orang yang pasrah dan beserah diri pada.Nya,
menyadarkan kita akan siapa diri ini sebenarnya :)
menuntun kita menjadi orang yang pasrah dan beserah diri pada.Nya,
menyadarkan kita akan siapa diri ini sebenarnya :)
March 30, 2014
It's okay, if you are into buddhism that is.
April 16, 2014
Really enjoyed this one. There was a clarity and down-to-earth kind of tone to it.
March 9, 2016
Great book! Ajahn Chah takes the basics of Buddhism and distills them down to simple truths that everyone can understand. Wonderful writings to dip into every morning before starting your day.
February 21, 2018
A wonderful book from the Thai Forest Buddhism master. I've read it a number of times over the years and I'd like to think that each reading has benefited me greatly.
January 20, 2020
Cuốn này mình mua đọc tết Canh tý. Sách viết rất hay và cụ thể. Không cao xa và dễ hiểu cho những ai mới bắt đầu tiếp cận.
Thanks các tác giả đã sưu tầm để lại vì sư Ajahn Chah không viết sách.
Thanks các tác giả đã sưu tầm để lại vì sư Ajahn Chah không viết sách.
June 11, 2022
chẳng có gì để nhận xét về những lời của một người đã đắc quả a la hán
chỉ là mình nhận được bao nhiêu.
chỉ là mình nhận được bao nhiêu.
September 15, 2025
Something very soothing about reading this. Definitely going to re-read this multiple times in my life.
Displaying 1 - 29 of 29 reviews