Kırık Hayatlar

by Halid Ziya Uşaklıgil

Kırık Hayatlar'da, yazarın, aile kurumunun kutsallığı, yalnızlığın yıpratan acısı karşısındaki alternatif duruşu, evlenme yöntemleri, gelenekler, eş seçiminde aile baskısı, komşuluk ilişkileri vb. konulardaki dikkatlerini görmek mümkündür.

Roman hem tutku, acı, nefret vb. bireysel duyguları, hem de toplumsal bir kurum olan aileyi ve toplum yaşamındaki aksaklıkları sorgulayan bir eserdir.

Genres: Turkish Literature, Roman, Classics, Literature, Nonfiction

416 pages, Paperback

Published March 1, 2010

About the author

Altmış yıllık yazı hayatında şiir dışında pek çok eser kaleme alan Halid Ziya modern Türk edebiyatına romanları ve hikâyeleriyle damgasını vurmuş bir yazardır. Türk romanının büyük ustası olarak kabul edilir.

Edebiyata Fransızcadan ve İngilizceden bâzı küçük hikâyeler çevirmekle girmişti. Çeşitli konularda yazı ve makalelerin ardından nesir niteliğinde şiirler yazmış, bu ürünlerine “mensur şiirler” adını vermişti. Bu hazırlıklardan sonra ilk roman denemelerini yaptı.

1886-1908 yılları arasında sekiz roman kaleme alan yazar, bu türdeki ilk eserlerini Fransız realistleri ve natüralistlerinden etkilenerek yazdı. Acemilik dönemi ürünü olan ilk romanlarından sonra Ferdi ve Şürekâsı ile olgunluk dönemine girdi ve ardından Servet-i Fünûn'un edebî beyannâmesi olan Mâi ve Siyah’ı kaleme aldı.[3] Romanlarında olaya dayanan anlatım yerine kahramanların iç dünyasını sanatkârane üslûpla tahlile dayanan yeni bir anlayış benimsenmiştir.[3] Eserlerinde toplumsal mesaj verme endişesi taşımaz. Romanı, insanın iç dünyasına ait bir tür olarak görmüştür.[4]

Hikâye türünün de Türk edebiyatındaki ilk gerçek temsilcisi olarak kabul edilir.[5] Hikâyeleri, romanlarına oranla daha doğal ve yerlidir.

Roman ve hikâyeleri dışındaki en önemli eserleri anılarıdır. Türk edebiyatında anı türünde en çok eser vermiş yazarlardandır

Reviews

[Korcan Derinsu · Rating 3 out of 5]

2.5/5

En son söyleyeceğimi baştan söyleyeyim; Mai ve Siyah ile Aşk-ı Memnu’yu çok seven bir okur olarak Kırık Hayatlar’da aradığımı bulamadım. Bunun birinci sebebi de karakter derinliğinin sıkıntılı olması bence. Özellikle Vedide belki de romanın en önemli karakteri olması gerekirken öyle bir arka plana atılıyor ki kendisine dair hiçbir neden-sonuç ilişkisini kuramıyoruz. Başına gelenlere reaksiyon verip hikaye akışını değiştirmek varken o kadar pasif bir hale bürünüyor ki varla yok arası bir yerlerde duruyor. Ömer Behiç ona göre biraz daha net bir karakter ama okur olarak bir “aldatma” hikayesinde aldatılanı çok daha fazla merak ediyorum. Bunu göremeyince de bence önemli bir kısım (bir bakış açısı) es geçiliyor. Romanın tefrika edilirken iki kez sansüre uğraması, yayınının durdurulması yapıyı etkilemiş midir bilmiyorum ama eksik bir şeyler olduğu kesin. Döneme dair tespitleri, özellikle erkek gözünden arzunun anlatılması güzel ama bütün olarak bana geçmeyen bir eser oldu.

[Caterina · Rating 4 out of 5]

Yazıldığı dönemin içinden kesitler sunan, o dönemin aile yaşantısına eleştiriler getiren bir eser. Leyla'nın kaderi iç burkan cinsten...

Leyla:"anneni seviyo, be babacı seviyo, abacı seviyo, episini seviyo..."

Vedide:"ah! sen hepsini mi seviyorsun? anneni, beybabacığını, ablacığını, hepsini mi seviyorsun? bu mini mini yürek herkes için bir şeyler mi duyuyor?"

Romanın en güçlü karakteri bana göre Vedide'ydi. Baskı ve sansürün en yoğun olduğu dönemde kaleme alınan eser bana göre öğretici ve düşündürücüydü. Bulanık, karanlık ruh halinde okunmaması iyi olur. Sinemaya'da uyarlanmış, ama ben kitapta okuyup kafamda canlandırdığım hayalleri hatırlamak istiyorum...

[Didem Can (itspreaklypear) · Rating 4 out of 5]

Halit Ziya bu kitabında da bizleri yine bolca nefis muhasebesine, beşer halet-i ruhiyesinin tahliline maruz bırakıp olayları hızlıca geçiyor. Mutlu, huzurlu, yalansız, dolansız bir yuva kurduğunu düşünen insanların önce dışardakilerin kırık hayatlarını izleyip sonra onlardan birine dönüşmesini okuyacaksınız.

Anlatımı beni çokça yormuş olsa da Mai ve Siyah'tan sonra çok daha başarılı bulduğum bir kitaptı. O sıkı, mutaassıp yaşamda bile kimin eli kimin cebinde belirsizliği çok ilginç.

Dikkatimi çeken bir nokta vardı kitapta ya da bir benzerlik demeliyim. Guy de Maupassant'ın Ölümden Acı'sını okuduysanız eğer Olivier Bertin'ın yaşlandıkça esas aşk duyduğu kadının kızına aşık olmaya başladığını görürsünüz. Çünkü genç kız aşkının -annesinin- tıpatıp aynısı olmuştur ve bu çekimden kaçamaz yaşlı ressam. Kırık Hayatlar'da da yaşlıca bir zenginimiz gençliğinde -her iki tarafın da- anneleriyle ilişki yaşadığı kızlardan birine göz koymuştur çünkü bu genç kız da annesine benzemektedir.

Halit Ziya'dan mutlu sonlar beklenmeyeceğini kendisini az çok okuyan her insan biliyordur diye tahmin ediyorum.

[Zeynep T. · Rating 3 out of 5]

Halid Ziya Uşaklıgil kaybettiği her çocuğu için bir kitap yazmış. Kırık Hayatlar da yazarın küçük yaşta kaybettiği kızı Güzin'in hastalığı ve ölümünden esinlenerek yazılmış bir roman. Avrupa'da tıp öğrenimi gördükten sonra İstanbul'a dönüp mutlu bir aile kurma hayalini gerçekleştiren, başlarda mutluluk ve ahlak timsali olarak resmedilen Ömer Behiç'in yıkıma giden öyküsünü okuyoruz.

Yazar temel olarak aileyi ve toplum yaşamında bu kurumun aksaklıklarını sorgulamak istemiş. Konaklarda yaşanan istismarlar, tacizler, dramlar, birbirini aldatan eşler, zorlama evliliklerin sonuçları, toplumun ikiyüzlülüğü tek tek dökülmüş ortaya. Kadın ve erkeği eşit derecede yargılama çabası göze çarpıyor. Yazıldığı dönemdeki belirli bir zümrenin ve çevresindekilerin sosyal ilişkilerinin ve aile yapısının panoraması ortaya çıkarılmış. İnsanların kişiliğinde çarpışan zıt taraflar ayrıntılı bir biçimde masaya yatırılmış. Bu açıdan ilgiye değer bir eser.

Bekleneceği üzere en büyük eksiklik kadın bakış açısı, özellikle Ömer Behiç'in eşi Vedide'nin iç sesinin yokluğu oldukça hissediliyor. Sadece sonlara doğru Vedide'nin dünyasına girebiliyoruz. Halide Edip ya da Suat Dervişin romanlarındaki metne yedirilmiş çok yönlü bakış açısı burada yok ne yazık ki.

Ayrıca, Ömer Behiç ve evlilik dışı ilişkisinde karşı taraf olan Neyyir'in 18 yaşının küçüklüğü ile çocuksu çizilen fiziki özellikleri ve bu çerçevede yazılanlar, erkek tarafının davranışları vs. beni çok rahatsız etti. Bu hususu da not düşmek isterim.

Anlatım dilini yazarın okuduğum diğer kitaplarıyla karşılaştırdığımda güçlü bulmadım. Gereksiz betimleme ve ayrıntıya fazlaca yer verilmiş bence. Kırık Hayatlar'da Servet-i Fünun edebiyatının süs ve bezek tutkusundan uzaklaşmak istemiş Halid Ziya Bey. Ne var ki yazarın bu konuda başarılı olduğunu düşünmüyorum.

İki kez tefrikası yarım kalan bu roman basım şansını Cumhuriyet döneminde bulmuş. Kitapta yer alan "Bir Hikayenin Hikayesi" başlıklı yazara ait önsözde maruz kalınan sansüre dair ilginç ayrıntılar paylaşılmış. Bu kısmı okumak romanı okumaktan daha zevkliydi açıkçası. Yazarın sansürle ilgili olarak Abdülhamid'e laf etmek istememesi dikkatimi çekti. Sultan iyi ama çevresi kötüydü demeye getirilmiş.

Bu eseri Aşk-ı Memnu ve Mai ve Siyah kitapları kadar sevdiğimi söyleyemem. Fakat 2022 yılında Halid Ziya Uşaklıgil'in külliyatının okumaya devam edeceğim. Özellikle yazarın anılarını okumak için sabırsızlanıyorum.

[Berna U. · Rating 5 out of 5]

Sanırım yazarın diğer kitapları Aşk-ı Memnu ve Mai ve Siyah kadar meşhur değil, fakat karakterlerin iç dünyalarını ayrıntılı şekilde yansıtıyor ve okuyucuyu hayat hakkında düşündürüyor. İnsan ilişkilerindeki küçük ayrıntıları başarıyla betimliyor, akılda kalıcı bir roman.

[Çağrı Kılıç · Rating 4 out of 5]

Kitaptaki en güçlü unsur kitabın karakterlerinin ruh hallerini, ruh hallerindeki değişimi ve bu değişimin neden olduğu ikilem ve gerilimleri çok güçlü biçimde aktarabilmeli. Özellikle bu gerilimin en iyi örneği olan Ömer Behiç’in kendi iç dünyasıyla gerilimi yanında genel olarak insanın irade olarak ele aldığı gücün bile ne kadar kırılgan olabileceği göz önüne seriliyor. Psikolojik tahlillerin konunun bile önüne geçmesi Mehmet Rauf’un Eylül ve Ahmet Hamdi’nin Mahur Beste’siyle de benzerlik gösteriyor.

[Ayse Sen · Rating 3 out of 5]

19. yüzyıl aile yapısını anlatan sürükleyici bir roman.ünlü doktorun aşkı, komşuları ile ilişkilerini anlatan bir klasik.İnsanların hayatlarında keşke demeden önce kararlı adımlar atabilmesine örnek teşkil eden bir hikaye...

[Hakan · Rating 5 out of 5]

Halit Ziya Uşaklıgil’in okuduğum ilk romanı Kırık Hayatlar. Çok beğendim ve etkisinde kaldım. Kitap çok iyi bir edebi eser olmakla kalmıyor, aynı zamanda okuyucuyu içine de alıyor. Özellikle ikinci yarısı çok sürükleyici. Ustanın diğer eserlerini de en kısa zamanda okuyacağım.

[Huseyin Yigit · Rating 4 out of 5]

Leyla'yı ve Vedide'yi hiç unutmayacağım.

[Fatih · Rating 4 out of 5]

Osmanlı’nın son zamanlarındayız, II.Abdulhamid Dönemi, ülke her taraftan küçülmeye devam ettiği için kontrol ağırlıklı, jurnal ve sansürlerle geçen yıllar. Bir yandan insanoğluna aile mefhumu nedir nasıl bir erkek ailenin reisi olmalıdır sorusu sorulduğunda cevap olarak örnek gösterilecek doktor Ömer Behiç (ilgili dönemde kadınların çalışmadığını hatırlatmakta belki fayda vardır) ve mizanın öte yakasında mahalle kültüründe büyümüş, toplumun en çürümüş taraflarını en afili ve en dolambaçsız bir şekilde sergileyen doktor Bekir Servet (namıdiğer Piç Bekir).

Hani bir laf vardır kimse, sınanmadığı günahın masumu değildir diye, çok kısa özetle mevzubahis kitap bu sözü ilmek ilmek işliyor. Kitap, tam da Halit Ziya’nın hayal ettiği gibi hayali okşayacak süslerden iz bulunmayan hayatın ta kendisini işliyor.


Dünya, onun gözünde ayıp olan şeyler ile ayıp olmayan şeylerden meydana gelmiş bir derlemeydi. 27
…Ve sizi unutabilmek, sizden kaçabilmek için yine size sığınmaktan başka bir çare bulamıyorum. Beni bırakınız… 301

[Aziz Hayri · Rating 5 out of 5]

Halit Ziya'nın en güzel eserlerinden biri. 1901 yılında Servet-i Fünûn dergisinde yayınlamak istemiş ama sansür kurulu olmadık yerlerden makaslamaya kalkınca yarım kalmış. Kırık Hayatlar için Ustanın baş yapıtı demek gerekir. Bundan diğer eserlerini küçümsediğimi zannetmeyin ama okuduğum mai ve siyah'tan da Aşk-ı Memnu'dan da güzel buldum. Konuya gelince...
Ömer behiç Avrupa’da tıp eğitimi aldıktan sonra ülkesine kendi toplumuna faydalı olmak isteyen idealist bir gençtir. Evli, güzel bir eşi ve tatlı iki kızı var. Küçük kızı hastalık geçirmiş. Evinin bir bölümünü muayenehane olarak açıyor. Sonra bir hastasına tutuluyor. Çok ikilemler yaşıyor. er devirde olabilecek bir dram. Bir iniş çıkış öyküsü. Rahat okunuyor. Kesinlikle tavsiye ediyorum.

[Sude · Rating 4 out of 5]

kitabı bitirmem çok uzun sürdü, büyük. ir kısmında anlatım çok gereksiz uzun geldi bana. ancak sonlara doğru olaylar ve anlatım akıcı hale gelmeye başladı. bazı anlatımalar ve cümleler vardı o kadar etkiledi ki, ayrıca halit ziyanın kadınları ve aşkı tarif etmede çok büyük bir ustalığı var. Neyyir’e ben de bi tık aşık olmuş olabilirim. ayrıca ömer behiçin eşşek kadar herif, neyyirin ise çocuk olduğunu görmezden gelerek verdim bu puanı..

[Oğulcan · Rating 4 out of 5]

Güzel bir dönem romanı olduğunu düşünüyorum. Dönemin aile yapılarını, fikir ayrılıklarını ve ruhsal görünümleri iyi yansıtılmış ancak karakterler içerisinde Ömer Behiç haricinde derinlemesine bir analiz olduğunu söylemem. Özellikle Nebibe'nin hayatını ve duygu durumlarını daha çok okumak isterdim. Hayatımızda aldığımız kararların aslında ne kadar önemli olduğunu, her seçimin bir vazgeçiş olduğunu düşündüren bir eserdi.

[Behçet Necatigil]

Halit Ziya Uşaklıgil’in romanı (1924) • Ömer Behiç, evine ve biri yedi, biri iki yaşında kızlarına bağlı bir doktordur. Zamanın kibar geçinen, yozlaşmış ailelerinden birinin küçük kızı Neyyir, doktoru ayartır. Yuvasıyla bu gizli ilişki arasında bocalayan doktor, küçük kızı Leylâ’nın menenjitten ölmesini manevi bir uyarma sayarak bu suçlu bağı koparır, evine ve karısı Vedide’ye döner.

[Turk · Rating 4 out of 5]

Bitirdiğime inanamiyorum! Başardım! ve okudugum tarihe bak :> 14 subat :>>

[Jkh]

kl