Türklerin Tarihi #1

Türklerin Tarihi #1

by Doğan Avcıoğlu

Birinci Kitapta; Ulusal tarih anlayışları: Atatürkçü tarih, Turancı tarih, toplumcu tarih. Anadolu'nun Türkleşmesi ve Türk Ulusu'nun meydana gelmesi. Orta Asya Türklerinin ekonomik, kültürel, dinsel ve toplumsal yaşamları. Asya ve Avrupa Hunları.

İkinci Kitapta; Göktürkler, Uygurlar, Rusya ve Avrupa Türkleri (Bulgar, Avar, Hazar, Macar, Peçenek, Oğuz ve Kuman) ve "Göçebe Feodalizmi" inceleniyor. Doğu Avrupa yahudiliğinin Türk kökenli olup olmadığı tartışılıyor.

Üçüncü Kitapta; Türklerin tarihi, X. Yüzyıldan sonra islam tarihi çerçevesinde yer alır. Üçüncü Kitap, Türklerin tarihi ile bağlantılı olarak islam tarihini inceler. İslam toplumunda devlet, sınıflar ve sınıf mücadeleleri, islam açısından feodalizm, kapitalizm, sosyalizm ve Asyagil toplum tartışmaları ele alınır. Bu çerçeve içinde ilk Türk-İslam devletlerinin meydana çıkışı anlatılır.

Dördüncü Kitapta; Türklerden önce Anadolu'ya islamiyetin girişi, Ermeni sorunu, Selçuklu Devleti ve toplumsal düzeni, sünni-şii çatışmasının kökenleri, Doğu ve Batı ilişkileri açısından Haçlı Seferleri ve Orta Asya'da Türk uluslarının meydana geliş süreçleri incelenir.

Beşinci Kitapta; Türkiye Selçuklu Devleti, Anadolu'nun Türkleşmesi ve islamlaşması, Bektaşilik, Kızılbaşlık, Ahilik, feodal düzenin kuruluşu, Doğu Anadolu'nun geri kalış nedenleri ve Kürt sorunu gibi konular işlenir.

Genres: History

Unknown Binding

First published January 1, 2008

About the author

1926 yılında Bursa’da dünyaya geldi. İlk ve Ortaöğrenimini tamamladıktan sonra Fransa’ya gitti. Fransa’da iktisat ve siyasal bilimler eğitimi gördü. 1955’de Türkiye’ye dönerek Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü’nde asistan oldu. 1956’dan sonra haftalık Akis ve Kim dergilerinde yazıları yayımlandı. Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) Araştırma Biriminde çalıştı ve partinin yayın organı Ulus Gazetesinde yazılar yazdı. 27 Mayıs 1960’tan sonra CHP kontenjanından Kurucu Meclise üye seçildi. 1961 Anayasasının hazırlanmasında görev aldı. 1960-61’de Vatan ve Ulus Gazetelerinde yazarlık, Ankara Radyosunda dış haber yorumculuğu yaptı.

1961’de Mümtaz Soysal ve Cemal Reşit Eyüboğlu ile birlikte Yön Dergisini kurdu. 1967’ye değin yayınlanan Yön Dergisi,1960’tan sonra belirli bir gelişme gösteren Türkiye Sol Hareketi içinde bir tür “Kemalist sosyalizm” anlayışının savunuculuğunu yaptı. 1960 sonrası sol düşünce ve eylemin biçimlenmesinde derin etkileri olan bu dergi , 1930’lardaki Kadro hareketinin görüşleriyle önemli benzerlikler taşıyordu. Avcıoğlu’na göre üstyapı alanında başarılı olan Kemalist devrim altyapıda, dışa bağımlı sermaye ile toprak ağalarının etkisini kıramamıştı. Dolayısıyla Kemalist devrimin altyapıda sürdürülmesi, radikal bir toprak reformu ,devletçi sanayileşmenin ve ekonomik alanda tam bağımsızlığın gerçekleştirilmesi halen Türkiye’nin gündemindeydi.

Doğan Avcıoğlu 1968’de yayınladığı Türkiyenin düzeni adlı kitabında Türkiye’nin geri kalmışlığının nedenlerini araştırıyor, yukarıdaki öğeleri içeren “Milli Devrimci Kalkınma Modeli” adını verdiği bir tür devletçi- sosyalist bir ekonomi modeli öneriyordu. Topladığı ilgi kadar eleştiriye de uğrayan Türkiye’nin Düzeni adlı yapıt siyasal etkisinin yanı sıra, Türkiye’nin sosyo-ekonomik yapısı ve tarihi üzerine araştırmaların yaygınlaşmasında çığır açıcı bir rol oynamıştır.

Doğan Avcıoğlu, 1963-65 arasında Türk-iş Araştırma Merkezi Müdürlüğü, 1968-69’da CHP Yüksek Danışma Kurulu Üyeliği yaptı.1969’da Yön’deki siyasal görüşlerini daha net bir şekilde dile getirdiği haftalık Devrim gazetesini çıkardı. Bu Gazete 12 Mart 1971 Muhtırasında kapatıldı.

Avcıoğlu 1971’de yayımladığı Devrim Üzerine adlı kitabında, öngördüğü devrim stratejisi ve programı konusundaki görüşlerini dile getirdi. Ona göre devrim, Kemalist aydınların yol göstericiliğinde, Kemalist askerlerin öncülüğünde bir geniş cephe tarafından gerçekleştirilebilirdi.

12 Mart döneminde emekli general Cemal Madanoğlu ile birlikte tutuklanarak, orduyu isyana teşvik iddiasıyla yargılandı ve beraat etti.

1973 sonrasında siyasal yaşama katılmadı. Milli Kurtuluş Tarihi ve Türklerin Tarihi adlı çalışmalarını hazırladı. 4 Kasım 1983’de öldü.

Reviews

[Tuncer Şengöz · Rating 4 out of 5]

Beş ciltlik Türklerin Tarihi serisinin ilk kitabı. Kitabın girişinde tarih anlayışları karşılaştırılıyor. Atatürkçü ve Turancı tarih anlayışları arasındaki fark vurgulanıyor. Ne zaman ve nasıl ulus olduk sorusuna cevap aranıyor. Bir başka ilginç ve önemli soru şu: Türkiye Cumhuriyeti Türklerin son devleti mi, yoksa ilk devleti mi? Anayurt, Türk boylarının göç ettiği Orta Asya mı, yoksa Anadolu mu? Daha sonra toplumcu tarih anlayışı tanıtılıyor. Türkler'de tarih Anadolu'ya yerleşene kadar askeri demokrasi mi, yoksa Asya tipi üretim mi hakimdi, despotik devlet geleneğinin kökeni gibi tartışmalar bugün de geçerliliğini koruyor. Daha sonraki dönemlerde Orta Asya Türk boylarının, Hunlara kadar uzanan tarihi inceleniyor.

Olayların peş peşe sıralanması, okuyucuda belli bir kronoloji algı sorunu doğursa da, tarihe ilgi duyanlar sıkılmadan okuyacak, farklı yaklaşımları karşılaştırma imkanı bulacaktır.

[A. Sacit · Rating 3 out of 5]

Bu kitapla ilgili bir yorum yazmakta tereddüt ettim. Avcıoğlu’nun büyük emek gerektiren böylesine geniş kapsamlı girişimini takdirle karşılamamak mümkün değil; diğer yandan kitap bende üstün körü derleme, dağınık, bazen Marx’sist ideolojiyle renklenmis, ve özensiz nesiri olan bir yapıt olduğu izlenimini uyandırdı. Zaten Yazar giriş kısmında bu kitabın bir deneme olduğunu ve ileride tarihҫiler tarafından daha ciddi, arşivlerden araştırılarak yazılmış tarihi incelemeler ve aҫıklamalara önayak olacağı umuduyla böyle bir girişimde bulunduğunu belirtiyor. Kitabın ilk yarısı siyasi tarih ağırlıklı olup, Avcıoğlu’ nun yorumlamada tarafsız olmayan bazı yabancı ve yerli kaynaklara yer verdiği dikkat ҫekiyor (özellikle Osmanlı’ lar ve Türk’lerin erken -Orta Asya- tarihiyle ilgili). Osmanlı ve Selҫuklu tarihiyle ilgili bilgiler bu ciltte ҫok sınırlı kalmakla beraber, göҫebe Türkmen Boyları nın Anadolu’nun Türk’leşmesinde oynadığı rol geniş bir şekilde anlatılıyor. Kitap ikinci yarıdan itibaren sosyo-ekonomik ağırlıklı olup, Türk’ lerin kök, ırk ve dilleri, göҫleri ve diğer ırklarla ilişki ve kaynaşmaları, bozkır kültürü, hurafeleri ve efsaneleri ҫok detaylı bir şekilde, bazen tekrar edilerek anlatılıyor. En eski (M.Ö. 7. Yüzyıldan itibaren) Türk boyları ve Ҫin’le olan ilişkileri, Ҫin seddinin yapımı, ilk Hun göҫebe konfederasyonunun kuruluşu ve Ҫin’le mücadeleleri, Ҫin’de kurulan bozkır kültürlü Hun ve To-ba imparatorlukları anlatılıyor. O dönemde yörenin tarihi Ҫin’liler tarafından yazıldığı iҫin, birҫok Türk, Moğol ve Tunguz isimlerin Ҫince’leşmiş olarak verildiği dikkat ҫekiyor (mesela; Tan-hu=Tanju?, To-man=Teoman?, Mo-tun=Mete veya Metin?, Ting-ling=?, vs. gibi), ve Yazar bu konuda pek aciklamada bulunmuyor. Kitabın son kısımlarında Hun’ larin 4. Ve 5. Yuzyilda batiya gocleri ve Atilla’ nin Avrupa’da Hun imparatorlugu konu ediliyor.

[Anıl Karzek · Rating 4 out of 5]

aydınlatıcı ve dolu dolu bir yapıt. eğer daha derli toplu, belirli bir sırayla yazılsaydı daha iyi olurdu. ancak diğer yorumcuların da belirttiği gibi bu bir denemedir. yani Avcıoğlu alışılagelmiş tarih kitaplarından farklı bir tutumla yazmış.
bu eser size marksist bir tarih anlayışının varlığını ve bu hususta tarihi olayları nasıl yorumlamnız gerektiğini pek güzel biçimde anlatacaktır. özellikle kitabın son kısmında Hun İmparatorluğu yıkıcı yönlerinden ziyade toplumsal ve ekonomik yapısı, savaş motivasyonu, diplomasisinin işleyişi gibi yönleriyle ele alındığı için bilhassa hoşuma gitti. çünkü yıllardır okullarda Attila'nın kahramanlıkları anlatılır ancak neden koskoca İmparatorluk o öldükten hemen sonra yıkılır buna hiç kimse değinmez.