کتاب حاضر فصلی است در بیان خلقت از رسالهی جسمانیات و طبیعیات در کیفیت تکوین حیوانات و بیان اصناف آنها. این کتاب در مجموع رسالهی بیستودوم از رسائل اخوانالصفاست. در این رساله همهی حیوانات از دد و دام و وحوش و طیور و حشرات، که از ستم آدمیان سخت به جان آمدهاند، نزد پادشاه پریان به دادخواهی آمدهاند. نماینده و وکیل هر صنف سرگذشت محنتآلود خود را با عباراتی فصیح و مستدل بیان میکند، پادشاه پریان برای بررسی ادعای آنها به سخنشان نیک گوش میدهد و با دیگران رای میزند و نظر و رأی هریک از نزدیکان خود را میپرسد. آدمیانی هم که در محکمه حاضرند حقانیت خود را در تسخیر حیوانات و برتری خود بر آنان بیان میکنند. محکمه سرانجام رأی خود را میدهد.
إخوان الصفا وخلان الوفا هم جماعة من فلاسفة المسلمين العرب من أهل القرن الثالث الهجري ولعاشر الميلادي بالبصرة اتحدوا على أن يوفقوا بين العقائد الإسلامية والحقائق الفلسفية المعروفة في ذلك العهد فكتبوا في ذلك خمسين مقالة سموها"تحف إخوان الصفا".وهنالك كتاب آخر ألفه الحكيم المجريطي القرطبي المتوفى سنة 395هـ وضعه على نمط تحفة إخوان الصفا وسماه "رسائل إخوان الصفا".
إنبثقت جماعة إخوان الصفا تحت تأثير الفكر الإسماعيلي في البصرة في النصف الثاني من القرن الرابع الهجري وكانت اهتمامات هذه الجماعة متنوعة وتمتد من العلم والرياضيات إلى الفلك السياسة وقاموا بكتابة فلسفتهم عن طريق 52 رسالة مشهورة ذاع صيتها حتى في الأندلس. ويعتبر البعض هذه الرسائل بمثابة موسوعة للعلوم الفلسفية. كان الهدف المعلن من هذه الحركة "التظافر للسعي إلى سعادة النفس عن طريق العلوم التي تطهر النفس". من الأسماء المشهورة في هذه الحركة كانت أبو سليمان محمد بن مشير البستي المشهور بالمقدسي، وأبو الحسن علي ابن هارون الزنجاني [1].
کتاب خواندنی است آغازی کوبنده دارد؛ البته همین آغاز انتظارها را به شدت بالا می برد ؛ آن هم برای خواننده ی مدرنی که موضوعی همچون ظلم و ستم به حیوانات و به عبارت دیگه حقوق حیوانات براش یه امر مهم و حتی جذابه ( و بعدا که معلوم شد داستان حیوانات بهانه ای است برای حرفی دیگر این امید نقش بر آب می شود )
داستان با شکایت حیوانات از انسان ها به دلیل ظلم هاشون شروع می شه اما مباحت متعددی وارد این داستان می شه تا بدانجا که عملا تنها همون اول داستان به ظلم به حیوانات ربط وثیقی داره . فراموش نکنیم که این کتاب در بخش طبیعیات رسائل واقع شده و در واقع قراره در مورد طبیعت نظراتی رو به شاگردان حلقه ی اخوان الصفا منتقل کنه. از همینجا است که ما بحث های متنوعی رو در مورد حیوانات و انواعشون در این کتاب می بینیم. اما نباید تصور کرد که طبیعیات اخوان الصفا از سنخ زیست شناسی و فیزیولوژی و ... است! طبیعات برای اخوان الصفا صرفا تابدانجا اهمیت دارد که در تربیت آدمی تأثیر بگذارد - مثلا اینکه بدانی حیوانات همه ذکر خدا را می گویند یا اینکه تنوعشان قدرت الهی را نشان می دهد. آن بخشی که به معرفی حیوانات از زاویه ی معنویت و ذکر می پردازد، از بخش های زیبای کتاب است از جهت خیالی و ادبی.
محور اولیه ی کتاب برملا کردن تنوع حیوانات و انسان ها است و نسبت دادن آنها به وظیفه ای که هر یک بر دوش دارند. یعنی انسان نباید گمان کند آن شکلی بودن شتر یا این شکلی بودن فیل نقصانی دارد بلکه همه برای کاری که قرار است انجام دهند نیکو آفریده شده اند . آشکار است که در پس این حرف ها این عقیده ی راسخ است که خدا چیزی را عبث نمی آفریند. همچنین بعدتر انسان ها و اقوام مختلفشون مطرح می شن و مزایا و نقایص اون ها گفته می شه.
اما اگر همه ی کتاب را خلاصه بگویم، داستان حول والاترین ویژگی انسان است . بحث سر این است که انسان به چه چیزی می تواند ببالد. انسان ها هر یک چیزهایی می گویند اما حیوانات جواب می دهند که ما هم آنها را داریم - مثلا کشورداری، فنون، مراتب اجتماعی، و ... . اما در نهایت تنها یک چیز است که برای آدمی می ماند و همان یک چیز در نهایت باعث می شود پادشاه پریان به نفع آدمیان حکم دهد. آن چیز نه عقل است و نه ذوق و عرفان - و اینجا است که سرتاسر رویکردهای شیعی اسماعیلی خود را نشان می دهند - بلکه آنچه آدمی را ارباب کرده است، تعلق او به "امام" است . انسان بواسطه ی پیروی از پادشاه حقیقی - که شخص امام و ولی است - شایسته ی بزرگی و فخر و اربابی است.
به من باشه می گم مطالب کتاب همون حدود بیست صفحه ی آخره و بقیه حواشیه. اونجا است که اهمیت پادشاه - با ارجاع به مفهوم ارباب انواع - مطرح می شه و در نهایت به بحث امامت می رسه - البته هیچ جا از واژه ی امام به صراحت اسمی نیومده
مباحث فلسفی چندی در این کتاب مطرح شدن، من جمله: 1) مراتب وجود ( یعنی اینکه امور جسمانی حقایقی لطیف و معقول دارند )، 2) ایده ی ارباب انواع و حتی ارباب اشخاص ( در جایی از فرشتگانی یاد می شه که مسئول تدبیر یک نوع از حیوانات یا حتی فردی از آنها هستند؛ چنانکه این بخش فردی یادآور بحث طباع تام فلسفه ی هرمسی است )؛ البته این بحث ناگهان مغشوش می شه و با بحث نفس ناطقه می ره تو هم؛ اواسط بحث پای نفس ناطقه ی کلی انسانیت به مثابه رب النوع آدمیان - یا پادشاهشان - به میان می آد اما چند سطر بعد این نفس ناطفه می شود نفس ناطقه ی فردی که محل جاودانگی و عذاب و ثوابه. به نظرم کار بسیار دارد تحلیل این رساله - هر چند سطحی نگاشته شده
از نکات جالب دیگری که باید در این کتاب بررسی بشه، نقش یونانه . در آن بخشی که ملل مختلف حرف می زنن و بعد سردار پریان بدی های اونها رو بر ملا می کنه، وقتی دعاوی یونانی مطرح می شه، بحث به این سمت می ره که یونان خودش وامدار بقیه بوده. گویی به زبان بی زبانی می گوید: گناه یونان این بود که میراث خواری خود رو پنهان کرد و مدعی سرتاسر چیزهایی شد که داشتنشون رو مدیون کمک دیگران بود. اما با این حال این کتاب ضدیونانی نیست! چنانکه در نهایت کتاب آن فردی که سخنی رازآمیز در مورد امام می گه - و احتمالا به زبان دینی مؤمن ممتحنه - به علم یونانی هم متصف شده در کنار صفات باقی اقوام - یعنی یونان نماینده ی علم شمرده می شه
نکته ی دیگری که اوایل رساله به نظر من جالب بود، نگاه دوری به تاریخه - باز هم فکری اسماعیلی . گاهی این دوری بودن نمودهایی مثل تناسخ پیدا می کنه. مثلا وقتی حیوانات می نالن بهشون گفته می شه باید صبر کنین تا این دور تموم شه تا در دور بعدی رها شین - و این یادآور حرف کسانی است که به تناسخ معتقدند و اینکه روحی که حیوان بوده می شود در دور بعد مثلا انسان بشه. البته تفسیر دیگر که احتمالا معقول تر است، اشاره به بهتر شدن مردمان در دور بعدیه. یعنی وقتی باطن امور ظاهر می شه و به قول احادیث ما گرگ و گوسفند در کنار هم می زیند بی نزاع.
حس شخصیم اینه که خیلی خوب می شد اگر تصویر این کتاب از حیوانات بهره ای از واقعیت داشت! خود نویسندگان هم متوجه شدن که زندگی حیوانات هم گل و بلبل نیست و مثلا خشونت توش زیاده، برای همین مثلا سعی کردن حشونت حیوانات رو هم به انسان ها برگردونن. تلاش جالبی بوده - و البته ریشه های دینی داره - اما اینکه آیا پذیرفتنی است، محل بحثه...
مهمترین پرسش فلسفی، عرفانی و انسانی این کتاب برای من تأکید مضمر نویسندگان بر اینه که تکنیک، شریعت، و علم همه ادامه ی همان لعنت الهی بر آدمند . آدمی به واسطه ی دوری از حقیقت راستینش نیازمند شریعت، محتاج فنون و تکنیک و مشتاق و واله ی علم شده. حیوانات چون به حقیقت خودشون وفادارن نه نیازمند فن اند، نه شریعت و نه علم - همان حقیقت که از سنخ الهام الهی است ( مثلا فرض کنید آن آیه ی قرآن را که وحی به زنبور عسل را ذکر کرده ). به بیان دیگه پیشرفت تکنیکی انسان تجلی گاه و امتداد رانده شدن آدم و حوا است از بهشت؛ آدمی که دیگر باید عرق جبین بریزد و حوایی که باید درد بکشد - رنج به همه ی معانی آن، من جمله رنج به دست آوردن علم و فن و عمل به شریعت و درد هم همینطور
در پایان در مورد ترجمه من فقط در مورد زبان فارسیش نظر می دم چون عربیش رو ندیدم. عبدالمحمد آیتی طبق معلوم - مثل ترجمه ی الغفران معری- تمام تلاشش رو کرده که هیچ جمله ی عربی رو نقل نکنه! این برای من ناراحت کننده است! مثلا حق بود که اشعار رو به عربی هم می آورد! نکته ی دیگر اینکه زبان فارسی ترجمه گاهی دست انداز دارد و جاهای غلط چاپی و به دلیل همین امور اگر جایی خواندن خیلی دقیق یک جمله نیاز باشد چه بسا خواننده دستش به جای محکمی نرسد. اما در کل ترجمه ی بد نیست.
"Sheep jumped in, adding: "If you could see with your own eyes, our Lord and King, how they steal our infants and young, separating mother from child in order to drink our milk; and how they bind up the legs of our children and carry them away to be killed; how our young are beaten and left hungry and thirsty, crying and moaning in suffocating fear. If you could see how we are slaughtered and our skins stripped away and our bodies cut open... Then in their markets, there are merchants selling meat cooked in pots, meat roasted on spits, meat baked in ovens or fried in pans-- why that's us! It's our bodies they're cooking and selling! So where is the mercy and compassion which these humans contend they show us? Go and consider, O righteous King, what they do even now!" p 24
واحد من اروع النصوص الفلسفية اللى قرتها لبساطتها فى اللغة و الوصول للمعنى بسهولة رغم مرور مئات السنين على النص. النص بيقارن بين الانسان و الحيوان فى نواحى الحياة و فضل كل واحد فيهم على التانى و اسلوب المناظرات و عرض كل نوع من الحيوانات لافضاله على البشر وتميزه عنهم.
Such an endearing book, it will melt your heart and look at animals with new eyes! :)
I liked its interfaith angle as captured on the book's cover: Written by a Muslim Sufi of 10th Century Iraq, translated by a rabbi into Hebrew, and rendered into Latin for a Christian king and is now translated fom the popular Hebrew version by Jews into English, edited by a Christian and illustrated exquisitely by a Muslim woman from India under the patronage of a Saudi Princess.
Amazing.
The book manages to cover the concerns of several animals and cleverly brings in faith principles turning on its own head the egocentric arguments humans often use on animals. As Seyyed Hossein Nasr says in the Introduction that whatever points man uses to justify his dominion and abuse of animals, it is countered and negated by various animals as they defend their case before the king. A wonderful treatise.
"There remains but one reason for man's superiority that the animals cannot refute and that is the possibility of a number among men to attain sanctity and therefore to be able to act as the channel of grace for the rest of God's creation. But to fulfil this function of being truly the vice-regent of God on earth (Khalifat Allah fi'l ard) as the Quran describes the function of the human being here on earth, means to overcome that very hubris and self-aggrandizement which are the source of abuse of the rest of God's creation and about which the animals were complaining before the King of the jinn in the first place." ~ From the Introduction, by S H Nasr.
This book reminded me of Farid uddin Attar's Conference of the Birds only in that the animals' voice is so loud that it acts as an inner voice of reflection for most of us, which we blind ourselves to.
The story is accompanied by beautiful illustrations throughout the book :) Recommended read for all lovers of nature.
"Jullie komen veel meer in aanmerking om slaven te zijn dan wij, en wij komen veel meer in aanmerking om vrij te zijn dan jullie" - Gesproken door een wijze papegaai.
Ja, waar halen wij mensen in hemelsnaam vandaan dat wij het recht hebben te heersen over de dieren en ze tot slaaf te maken. Een heel bijzonder boek en het heeft mij ook nog eens een aantal ideeën opgeleverd.
أنا مخلوق وما حولي من موجودات في الطبيعة هي كذلك لا يعني أنني كإنسان خليفة ومميز على بقية الموجودات في الأرض يحق لي أن أنتهك أو أظلم أو أصرف بما يوجد على هذه الأرض من الموارد والثروات وفي الكتاب لإخوان الصفا تم إعطاء الحيوانات الأخرى غير الإنسان صوتاً تحاور به قاضٍ من الجان في محاكمة مداعاه على الإنسان، هذه المحاكمة خيالية والجميل فيها كثر الإستشهاد بآيات من القرآن الكريم وتفسيرها لإخوان الصفا كلماتهم الخاصة وأسلوبهم الخاص في السرد جميل وقيم ولم أعهد له مثيل.
کتاب خیلی خوبی. خوبه وقتی که نگاه کنی میبینی یک عده آدم کلی زمان قبل تر چه قدر خوب شیوا و سلیس مفاهیم اعتقادی و فلسفی رو درقالب شکایت حیوانات از آدمیان میارن. هیچ قسمت کتاب خسته کننده نیست. اخوان الصفا یک گروه سری بودن فکر میکنم نوشته های دیگشون هم همینطور خوندنی باشه
Fábula muy interesante, cargada de simbolismo a tope. La edición es magnífica, tiene un aparato crítico robusto que invita al lector interesado a ahondar en el tema.
Lindas líneas las que hablan del poder y la religión.
لغة الأشياء / في بلاط ملك الجان! | باسمة العنزي | طرقت هدى الشوا باب أدب الطفل من المنطقة الأكثر وعورة عبر اصدارها الثاني «دعوى الحيوان ضد الانسان عند ملك الجان»، قصة ظلم الانسان للحيوانات التي كانت ولا تزال عبر استخدام قصة من الموروث و هي واحدة من رسائل «اخوان الصفا» في العصر العباسي، المستندة على فن المجادلات الكلامية وأدب المناظرة. القصة الخارجة من درج التراث يفترض أنها موجهة للفئة العمرية أكثر من اثنتي عشرة سنة، الحوار فيها غزير وينطوي على الكثير من الاشارات والرموز، بالاضافة الى الاسقاطات السياسية غير المباشرة، وامكانية تبادل الأدوار بين الانسان والحيوان في عصرنا الراهن، لتكون بين الحاكم والمحكوم في الدول التي لا تظهر احتراما لمواطنيها. «وعندما نستغل بما فيه الكفاية نذبح بوحشية! لم تحولت حياتنا من الأمان والسلام الى حياة من الاضطهاد والعبودية؟ هل حدث ذلك لأن جزيرتنا جرداء أو فقيرة؟ هل حدث ذلك لأننا فئة قليلة؟ لا... لا... لا»* بدا في كثير من مواضع القصة ظلم الانسان وتعديه على الحيوان من دون سبب مقنع سوى ادعاءات جوفاء بالفوقية و حق استعباد الأضعف، في أرجاء العمل الكثير من القيم النبيلة تتفتح تدريجيا لقارئ يتلمس صراعا مختلفا بين عالمين مختلفين وبوجود حكم من عالم الجان. بداية الثورة كانت من الحيوانات التي لم تطيق صبرا بعدما احتل البشر جزيرتهم الوادعة إثر تحطم سفينتهم، و سخروهم لخدمتهم بلا رحمة، وما بين انعقاد جلسات المحكمة القضائية في بلاط ملك الجان الى الجلسات السرية لجماعة الانس واستئناف المحاكمة، وشهادة الشهود وتبادل الحجج والآراء واستعراض نقاط الاختلاف الجذرية، تتضح للطفل الصورة الأشمل لصراع القوي والضعيف، وهو صراع غير متكافئ كان لزاما لانهائه أن يكون الطرف المحايد بينهما من خارج عالميهما، ولو استدعى الأمر الاستعانة بالجان لفك القضايا التاريخية الشائكة بين الانسان وضحاياه من الحيوانات. «لا أحد يستحق هذا الاستعباد وهذا القهر، لا حيوان... لا جان... لا بشر! أشاطركم أحزانكم وآلامكم، وبالعدل والانصاف ستتحقق آمالكم»* وفقت الشوا في اختيار الموضوع لعمقه وما يحمله من قيم سامية، وفي مزج التراث بقضايا راهنة بطريقة ذكية وغير مباشرة، اللغة كانت متقدمة بعض الشيء على الطفل رغم جمالها وصفائها، والحوار كان طويلا في بعض المواضع مما قد يفقد الطفل انتباهه وتشويقه، الأسلوب المنطقي في تسلسل الأحداث تم مطه في النصف الثاني من العمل، العنوان بدا طويلا لعمل موجة للطفل بالدرجة الأولى، الرسومات أيضا رغم مغايرتها وفخامتها لم تخدم العمل الذي يقرأه الطفل لبعدها عنه. الغريب أن العمل الصادر قبل الثورات العربية بفترة بسيطة، يمكن القارئ من تتبع ثورة المظلومين فيه على الطغاة وربط كل تفاصيلها ونبرة الرفض فيها بالثورات العربية، مع الفارق أن الأمم المتحدة وجامعة الدول العربية لا يمكن مقارنتهما بعدالة وحكمة ملك الجان قبل أكثر من ألف عام!
* من «دعوى الحيوان ضد الانسان عند ملك الجان» للكاتبة هدى الشوا، دار الساقي 2010، الكتاب كان على اللائحة القصيرة لجائزة الشيخ زايد لأدب الطفل 2012.
an excellent example of classic Islamic scolarship and literature. It is a must read for anyone interested in the golden age of islam but also for anyone interested in human/animal relationships.
La narración es impecable, cargada de todo símbolo en el cual el hombre creyó y cree. La fábula no puede juzgarse a raíz de la época y la ideología a la cual está circunscrita, sería necio hacerlo. Lo que sí, es que uno debe entender que, claramente, el final de la historia, en la cual, los animales pierden el juicio, es porque dios no los contempla. Esto es, el hombre mismo, en las escrituras, no le da cabida a lo que, en apariencia, es inferior a él. A la luz de la actualidad, es una profunda reflexión, en la cual se percibe la protociencia a la cual la conciencia de los animales poseen argumentos en contra del hombre: se destacan las cualidades y capacidades, las diferencias que son necesarias para los diferentes hábitats. "Te vanaglorias, oh hombre". Ya se tiene una conciencia de las cualidades diversas, y la maldad que puede y ha generado el hombre. No es una lectura para todos, pero sí todos pudiéramos contar con esta reflexión, seguramente estaríamos en otro mundo.
This entire review has been hidden because of spoilers.
I enjoyed reading this moving, magical, and thought-provoking tale. It is written with admirable clarity, somehow avoiding repetitiveness even though there are seven tales of seven emissaries enlisting the help of the other seven classes of animals. Whereas in the original (according to the introduction) individual animals and humans weren't given personalities, here they are, which is surely an improvement. Also added, according to the author Anson Laytner is the king’s speech at the end which, although a more contemporary interpretation, seems perfectly in keeping with the original spirit of the fable. Also, there are many beautiful illustrations.
I read this book in one sitting because it was so engaging! I don’t know why but I was surprised that this is a classical text in Islamic history! The fact these discussions were happening then shows that now more than ever we have to pay attention to the debates put forward in the story. It was a beautifully written reminder of our place in Creation, under the eyes of the Creator.
In writing Turtle Planet, I browsed lots of books about the way different cultures view animals, in particular how beliefs and anthropocentrism are reconciled. This is an interesting addition to that literature.
Con más de mil años de antigüedad, La disputa entre los animales y el hombre es un tratado filosófico-religioso elaborado por los "Hermanos de la Pureza" (إخوان الصفاء, Ijwān aṣ-Ṣafā’, grupo de filósofos musulmanes de Basora) en el que se emprende una suerte de juicio sobre la supuesta superioridad de los seres humanos sobre los animales, de tal suerte que aves, fieras, animales acuáticos e insectos y reptiles, envían a sus mejores delegados para debatir y desbaratar los endebles argumentos con los que hombres de diversas regiones y religiones quieren demostrar que todos los animales de la Tierra son sus esclavos y ellos los amos. Y aunque cada argumento es echado por tierra por los animales, a la vez que se van demostrando los escalofriantes niveles de corrupción a los que pueden llegar los supuestos amos, al final queda un sólo argumento que los animales se verán impedidos de rebatir: la promesa del paraíso eterno que Dios ha dado a los seres humanos que logren cumplir con las virtudes exaltadas en las escrituras... Un libro de gran actualidad (obviando por supuesto los dogmas religiosos) en el que se pone en tela de juicio el antropocentrismo que ha llevado a una sobreexplotación industrializada —y cosificada—de los animales y, por ende, a una discusión ética acerca de sus derechos, en particular cuando se revisa el ínfimo papel del ser humano no sólo en la Tierra, sino en el universo.
«بماذا يفتخر الإنسان علينا؟ كيف يمكن له أن يعاملنا بهذه الطريقة الوحشيّة؟ ولم نفعل شيئاً يضرُّه!»
بهذه الاستغاثة رفعت الحيوانات شكوى ضدَّ الإنسان أمام ملك الجان. فبعد أن كانت تعيشُ في أمان على أرض جزيرةٍ ساحرةٍ تحت حكمٍ عادلٍ، حَطَّت سفينة ركّابٍ قذَفتْها عاصفةٌ هَوْجاءُ إلى ساحلِ الجزيرةِ التي اسْتَعْمروها واستغَلُّوا خيراتِها بما فيها من نباتٍ وحيوان؛
لا يجد الملكُ الحكيمُ حلاًّ لِفصلِ النِّزاع بينَ الحيواناتِ وبني الإنسانِ إلا بِعَقْدِ محكمةٍ برئاستهِ، للاستماع فيها إلى ادّعاءات كلا الطرفينِ وأدلّتهم وبراهينهم.
كيف سيدافع كل طرف عن موقفه؟ وبمَ سيحكم الملك الحكيم؟ .. سنجده الإجابة في هذا الكتاب الممتع، وهو كتاب مصور للفئة العمرية: 13-11 سنة رقم الإيداع: 9781855166028 تاريخ الصدور: 2010 عدد الصفحات: 120 المؤلفة/ هدى الشوا القدومي رسوم/ حسن موسى
اختير الكتاب في القائمة القصيرة لـ"جائزة الشيخ زايد للكتاب» 2011.
هدى الشوا القدومي كاتبة من الكويت. تعمل في مجال الإنتاج المسرحي وحازت جوائز عديدة. الموقع الإلكتروني: www.taqaproductions.com
حسن موسى فنان تشكيلي سوداني. تخرج في قسم التلوين بكلية الفنون الجميلة بالخرطوم عام 1974، ونال شهادة الدكتوراه في تاريخ الفنون من جامعة مونبلييه في فرنسا عام 1990. يعرض أعماله داخل بلده السودان وخارجه في كبرى غاليرهات ومتاحف العواصم الأوروبية والأمريكية إضافة إلى بعض العواصم العربية.
اقتباس: (فقال العنقاء للبازي : فمن تُرى يَصلُح لهذا الأمر ؟ قال البازي : أظن الببغاء يصلح لهذا الأمر لأن بني آدم يُحبونه ملوكُهم ونِساؤهم وخاصَّتهم وعامَّتُهم وشيوخهم وصبيانهم وعلماؤهم وجهلاؤهم ويكلمهم ويسمعون منه ما يقولون ويحاكيهم في كلامهم وأقاويلهم . فقال العنقاء للبغاء : ما تقول فيما قال البازي ؟ قال : صدق فيما قال وأخبر وإني ذاهبٌ إلى هناك وأنوب عن الجماعة بحَول الله وقوته وعَونه ولكني محتاج إلى المُعاونة من الملك ومن الجماعة . قال له العنقاء " ماذا تريد ؟ قال : الدُّعاء لله والسؤال منه بالنصر والتأييد . فدعا له الملك بالنصر وأمَّنت الجماعة ثم قال البوم أيها الملك إن الدعاء إذا لم يكن مُستجاباً فعَناءٌ ونَصَبٌ وتَعبٌ بلا فائدة لأن الدعاء لَقاحٌ والإجابة نتيجة فإذا لم يكن الدعاء مع الشرائِطِ لم ينجح . قال الملك : فما شرائط الدعاء المستجاب ؟ قال : النية الصادقة وإخلاص القلوب كالمُضطَرّ وأن يتقدمه الصوم والصلاة والتوبات والصَّدقة والبرّ والمعروف .)
“The 10th-century Encyclopedia of the Brethren of Purity features a fictional anecdote of a "prince who strays from his palace during his wedding feast and, drunk, spends the night in a cemetery, confusing a corpse with his bride. The story is used as a gnostic parable of the soul's pre-existence and return from its terrestrial sojourn".