Kraj naprawdę i na niby. Reportaże z Gujany Francuskiej

by Tomasz Owsiany

Gujana Francuska - dawna kraina niewolnictwa i kolonii karnych. Dziś skrawek Francji i Unii Europejskiej w Ameryce Południowej. Mozaika sztucznie zestawionych ze sobą kultur, współistniejących pod francuskim płaszczem. Departament, z którego startują rakiety kosmiczne, a ponad połowa mieszkańców żyje w formalnym ubóstwie.

Jak zależność od Francji wpływa na codzienność Gujańczyków? Czy jest dopustem czy przywilejem? Z tymi pytaniami autor wyrusza na spotkanie mieszkańców wybrzeża i dalekiego interioru. Pokazuje Gujanę widzianą ich oczyma, tworząc brawurową opowieść o świecie, którego nie znamy. Pięknym i trudnym zarazem. Świecie, w którym kolonialna przeszłość i neokolonialna teraźniejszość pozostają źródłem napięć.

Genres: Nonfiction, Travel

464 pages, Paperback

First published November 12, 2020

Reviews

[Z książką do łóżka · Rating 3 out of 5]

Książka, która mnie niesamowicie wymęczyła, bo czytałam ją w nieodpowiednim momencie, rozciągając jej treść na kilka miesięcy. Zawiera w sobie dużo nieznanych wielu ludziom informacji dotyczących Gujany Francuskiej położonej w północno-wschodniej części Ameryki Południowej, będącej integralną częścią Francji. Autor w dużej mierze skupia się na przedstawieniu różnorodności tego miejsca, na zamieszkujących go ludziach różnych kultur.Poznaje je poprzez własne doświadczenia, poprzez samodzielne wyszukiwanie kontaktów, spędzanie czasu wśród nich, pomoc w trakcie codziennych czynności i wykonywanych prac, czyli jednym słowem próbę wejście w ten świat całym sercem, co na pewno jest ogromną zaletą tego reportażu. Poprzez treść poznajemy nie tylko historię wybranych osób, ich opowieści, ale czasami także spoglądamy głębiej, na przeszłość. Czytamy czasami o tęsknocie za minionymi tradycjami, częściej jednak mieszkańcy korzystają z teraźniejszych form zapomogi organizowanej przez Francję.Przyjmują europejskość wraz z jej przekleństwem, na przykład nadużywając alkoholu. Najbardziej jednak w smutek wprowadził mnie fragment ze szkołami i samobójstwami, opisywany w rozdziale „Wszyscy szamani już umarli”, ukazujący wymagania francuskie w szkole a ich własny wkład w poprawę tych standardów oraz dzieci rozdarte między dwoma światami, które nie potrafią znaleźć swojego miejsca i często decydują się na ostateczny krok. Książka zawiera również zdjęcia przedstawiające tę część świata i uważam to za świetne dopełnienie pracy reporterskiej. Zwłaszcza, że niekiedy trzeba było się bardzo postarać, by to zdjęcie zrobić. Myślę, że będzie dobrym początkiem dla ludzi, którzy chcieliby mieć jakąś wiedzę o Gujanie Francuskiej wraz z jej zależnościami. Informacje podane są w przystępny sposób, sam autor bardzo wczuwa się w swoją rolę i wielokrotnie buduje trwałe relacje, by móc wrócić po czasie do tej rodziny, która go gościła. Żałuję jednak, że kilka dialogów nie zostało przetłumaczonych przypisem.

[Anna · Rating 4 out of 5]

Ciekawe. Dobrze przeczytać reportaż aktywny, napisany przez kogoś, kto zatrzymuje się, zostaje, włącza się zamiast tylko sprawdzić, sfotografować i opisać.