'Martelaarschap voor iedereen, martelaarschap in het ziekenfondspakket.' Zo ongeveer zou, in de stijl van dit boek, de schreeuw van elke tobber hier op aarde om erkenning van zijn gemodder en geploeter verwoord kunnen worden. Geen christelijk martelaarschap, gecanoniseerd in een heiligverklaring, maar een dat mensen uit onstuitbare aandachttrekkerij over zich afroepen, of waar ze al dan niet moedwillig naar op zoek gaan. Albert Egberts en zijn levensgevaarlijke flirt met de heroïne. Flix Boezaardt die zijn geliefde opoffert aan zijn realistische kunst. Baartscheer die namens zijn neo-fascistische club de klappen in ontvangst neemt. De huisvrouw die de wereld opzadelt met de bekentenis haar ouders te hebben vermoord... Allemaal hunkeren ze, ieder op hun eigen manier, naar erkenning van hun zelf gekozen last. Als Het Hof van Barmhartigheid, eerste van beide romans die samen De tandeloze tijd 3 vormen, het milde vagevuur was van A.F.Th. van der Heijdens afwisselend goddelijke en menselijke komedie, dan is de tweede, Onder het plaveisel het moeras, een bescheiden hel: een struikeltocht langs (misschien niet de afgronden maar dan toch) de op- en afstapjes van een wereld vol intimidatie, sexueel geweld, verslaving, cold turkey, ademnood, botte seks, oververzadiging, walging en lafheid die de heldenrol speelt.
Adrianus Franciscus Theodorus (Adri) van der Heijden is een Nederlandse schrijver. Hij heeft ook gepubliceerd als Patrizio Canaponi en als A.F.Th. In 2003 ontving hij de Schrijversprijs der Brabantse Letteren en in 2011 de Constantijn Huygensprijs, telkens voor zijn hele oeuvre.
Adrianus Franciscus Theodorus (Adri) van der Heijden is a Dutch writer. He also published as Patrizio Canaponi and as A.F.Th. In 2003 he received the Schrijversprijs der Brabantse Letteren and in 2011 the Constantijn Huygensprijs, both prizes for his entire work.
Seks, drugs, ongemakkelijkheden, gektes, nog meer seks. En heel gedetailleerd beschreven allemaal.
Een boek uit de reeks ‘de Tandeloze Tijd’. Je loopt als het ware een periode mee in het leven van Albert. Het verhaal is niet heel boeiend, het kabbelt voort. Misschien heeft Albert daarom behoefte aan die excessen. Het was zeker geen pageturner, ik moest er me soms toe zetten het boek te pakken.
Wel heel mooi geschreven. Mooie woorden, mooie zinnen. Van der Heijden is een taalkunstenaar.
In tegenstelling tot de eerdere boeken van De Tandeloze Tijd, die zich voornamelijk op één hoofdpersoon focuste, heeft Onder het Plaveisel het Moeras een meer caleidoscopische vertelstijl; heel veel korte hoofdstukken waarin steeds een ander personage wordt gevolgd. Dit heeft zijn voordelen: Albert wordt in ieder geval een stuk minder irritant wanneer hij niet meer in het middelpunt staat (en niet meer zeurt over impotentie). Tegelijkertijd wordt het boek hierdoor nog minder samenhangend dan de eerdere delen van de serie. Heel veel hoofdstukken voegen weinig tot niks toe aan het verhaal, en lijken vooral bedoeld om A.F.Th.’s (prachtige) schrijfstijl te showen. De hoofdstukken vanuit het perspectief van Hennie A. (niet-al-te-subtiel gebaseerd op de vermeende oudermoordenares Annie E.) zijn bijvoorbeeld leuk geschreven, maar het is duidelijk dat deze origineel bedoeld waren voor een apart boek. Met de rest van het verhaal hebben ze vrij weinig te maken.
Het boek blijft nog steeds zeer goed leesbaar. De sterke hoofdstukken zijn erg sterk en de zwakkere hoofdstukken zijn in ieder geval fantastisch geschreven (de random alinea’s in de ik-persoon hadden niet gehoeven though). Maar uiteindelijk heeft het boek gewoon net iets te veel dieptepunten; er is geen reden om een dertig paginalange beschrijving van Alberts orgie te lezen. Als A.F.Th. een paar honderd pagina’s had geknipt, had het misschien nog een meesterwerk kunnen worden; nu is het gewoon een boek met heel veel potentie, en heel weinig editing.
Albert Egberts. Meester van koetjes, kalfjes en faits divers lijkt het wel. Of is er iets diepers gaande? Iets Jungiaans/Freudiaans misschien? Iets Nietzscheaans? Het is mogelijk mogelijk. Tegelijk zijn het toch vooral salonfilosofische vestjes die de bijna-banaliteiten van de narratieve gebeurtenissen in Alberts hoofd te dragen. En veel drug en seksualiteit, in innuendo's maar ook tastbaar en plastisch. Veel ongehoords. Veel promiscu's. Heiligschennend (wat mij betreft) in nagenoeg alle opzichten. De ogenblikken van goedaardige menselijkheid en menselijke barmhartigheid zijn uitdrukkelijk schaars.
Meer schrijven in de breedte kan het echt niet worden. De situaties worden subliem beschreven. Soms was het wel even slikken (vooral het avontuur in Thailand) en soms was het wel eens lastig om in bepaalde hoofdstukken bij de les te blijven. Met name bij de hoofdstukken die het leven in de breedte tot op de bodem uitdiepen. Al met al een machtige leeservaring. Ik ga nu cold turkey afkicken.
Een boek als 'eten en drinken', meesterlijke en geniaal, verslavend en meeslepend. Nooit eerder heb ik zo heerlijk Nederlandse zinnen gelezen, nooit eerder heb ik mij zo bedwelmend laten meevoeren in dit bacchanaal van indrukken, plaatsen, mensen, verhalen en heerlijke hersenkronkels. 10 sterren had ik ook best willen geven.