What do you think?
Rate this book
Vurun Kahpeye
Vurun Kahpeye ilk olarak 1923 yılında Akşam gazetesinde tefrika edilmiş, kitap halinde ise 1926'da (eski harflerle) basılmıştır. Günümüzün harfleriyle ilk baskısı 1943 yılında yapılmıştır. Halide Edib'in günümüze dek üç kez filme çekilen ve defalarca sadeleştirilerek basılan bu romanının konusu, Ulusal Kurtuluş Savaşı günlerinde, Anadolu'daki bir kasabada geçmektedir. Eser, o günlerin atmosferini değişik bir cepheden yansıtmaktadır. Düşman işgalini yaşayan Anadolu halkının Ulusal Kurtuluş Savaşı'nı algılayışı hikâye edilir; bir yanda ulusal direnişin simgesi Kuvayı Milliye güçleri, diğer yanda geçmişin dini taassubunu devam ettiren bir sözde din adamı ve onun yandaşları... Romanın asli kişisi Aliye, İstanbul'dan taşraya gelmiş idealist bir öğretmendir. Olay, Aliye'nin kasabaya gelişinden itibaren, onun etrafında örgülenir. Yazar kendi görüşlerini, Aliye'nin dilinden söyler.
Halide Edib bu eserinde, Milli Mücadele'den bir sahneyi yansıtmakla birlikte asıl, din karşısındaki tavrını ortaya koymaya çalışır. O, İslam dinine hümanist yanından yaklaşır. Din, insanların korktuğu, bu sebeple ikiyüzlülükle de olsa yücelttiği bir şey değildir. Halide Edib'in bu eseri hakkında, yazarı İslam aleyhtarı olarak gösteren birkaç yazı yayımlanmıştır. Oysa Halide Edib, dine değil, dinin taassubuna, karanlık ve korkutucu yüzüne karşıdır.
Halide Edib bu eserinde, Milli Mücadele'den bir sahneyi yansıtmakla birlikte asıl, din karşısındaki tavrını ortaya koymaya çalışır. O, İslam dinine hümanist yanından yaklaşır. Din, insanların korktuğu, bu sebeple ikiyüzlülükle de olsa yücelttiği bir şey değildir. Halide Edib'in bu eseri hakkında, yazarı İslam aleyhtarı olarak gösteren birkaç yazı yayımlanmıştır. Oysa Halide Edib, dine değil, dinin taassubuna, karanlık ve korkutucu yüzüne karşıdır.
188 pages, Paperback
First published January 1, 1926
40 people are currently reading
1233 people want to read
About the author
Halide Edib Adıvar
60 books206 followersHalide Edib Adıvar was a Turkish novelist and feminist political leader. She was best known for her novels criticizing the low social status of Turkish women and what she saw as the disinterest of most women in changing their situation. She also served as a soldier in the Turkish military during the Turkish War of Independence.
Her father was a secretary of the Ottoman Sultan Abdülhamid II. She and her family were affiliated with the Dönmeh, a group that publicly practiced Islam but secretly practiced a form of Judaism called Sabbateanism. Edip was educated at home by private tutors from whom she learned European and Ottoman literature, religion, philosophy, sociology, piano, English, French, and Arabic. She learned Greek from her neighbors and from briefly attending a Greek school in Istanbul. She attended the American College for Girls briefly in 1893. In 1897, she translated Mother by Jacob Abbott, for which the sultan awarded her the Order of Charity (Nishan-i-Shafakat; Şefkat Nişanı). She attended the American College again from 1899 to 1901, when she graduated. Her father's house was a center of intellectual activity in Istanbul and even as a child Halide Edip participated in the intellectual life of the city.
Her father was a secretary of the Ottoman Sultan Abdülhamid II. She and her family were affiliated with the Dönmeh, a group that publicly practiced Islam but secretly practiced a form of Judaism called Sabbateanism. Edip was educated at home by private tutors from whom she learned European and Ottoman literature, religion, philosophy, sociology, piano, English, French, and Arabic. She learned Greek from her neighbors and from briefly attending a Greek school in Istanbul. She attended the American College for Girls briefly in 1893. In 1897, she translated Mother by Jacob Abbott, for which the sultan awarded her the Order of Charity (Nishan-i-Shafakat; Şefkat Nişanı). She attended the American College again from 1899 to 1901, when she graduated. Her father's house was a center of intellectual activity in Istanbul and even as a child Halide Edip participated in the intellectual life of the city.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 147 reviews
May 23, 2025
Yorumlarda bir sürü küçükken okutulmalı diye tavsiyeler gördüm. Bu kitap çocuklara okutulmaz, okusalar da büyüyünce hafızalarında hiçbir şey kalmaz. Selim İleri sonsözde kendisi söylüyor bunu. Ne kadar meraklıyız çocukların kafasına militarizm, milliyetçilik, savaş vs. kavramlar sokmaya. Bi durun ya. Ayrıca zaten çok kanlı ve şiddet içerikli, yani o sahneleri çocuklara okutmak hiç normal geliyor mu size? Edebiyat öğretmeni birisi yazmış tepem attı gece gece.
August 31, 2021
Kimse kusura bakmasın ama köy halkı gerizekalı. Yani net bir şey bu. Şeh önce cumhuriyetçileri kötülüyor, sonra “kadınlar böyle açık gezecekse Yunan girsin köye,” diyor, sonra gidip yunan’ı köye davet ediyor, en son bu kadın yunan yandaşçısı, Cumhuriyet düşmanı diyor ve halk inanıp zavallı kızacağızı taşlıyor? Arkadaşım ne kadar aptal olabilirsiniz? Herkeste mahkemeyi, adaleti kendine lazımken istiyor, kimse yargılarken mahkeme gelsin demiyor, çat diye şeriatla kesiyor parmağı, ama halk salak yani. Tüm köyün kötülüklerini bildiği iki adama siz nasıl inanırsınız allah aşkına ya?
Kudurudum sinirimden.
Bir kaç klişe( 100 yıl önce yazılırken klişe değildi büyük ihtimalle.) beni rahatsız etti. Aliye’nin güzelliği mesela. Ah o ne saf ah ne temiz. Tüm savaşı değiştirecek bir güzellik. Hele namusu sadece sevgilisi için heba etmesi, of ki ne of. Gerçi tarih bir kadın için çıkan savaşlarla dolu, çok da şey yapmamak lazım o yüzden.
Sonra din gerçekten başa bela, allah adına yapılanlar utanç verici. Ben kalbim ağzımda dinledim ( tilbe saran’ın sesiyle.) kitabı. Zamanında zorunluluktan okuduğum bir kitaptı ve hiçbir şey hatırlamıyordum.
Kudurudum sinirimden.
Bir kaç klişe( 100 yıl önce yazılırken klişe değildi büyük ihtimalle.) beni rahatsız etti. Aliye’nin güzelliği mesela. Ah o ne saf ah ne temiz. Tüm savaşı değiştirecek bir güzellik. Hele namusu sadece sevgilisi için heba etmesi, of ki ne of. Gerçi tarih bir kadın için çıkan savaşlarla dolu, çok da şey yapmamak lazım o yüzden.
Sonra din gerçekten başa bela, allah adına yapılanlar utanç verici. Ben kalbim ağzımda dinledim ( tilbe saran’ın sesiyle.) kitabı. Zamanında zorunluluktan okuduğum bir kitaptı ve hiçbir şey hatırlamıyordum.
November 6, 2019
kitabın yer yer didaktikliği beni sıksa da, yazıldığı dönemi hesaba katarak puan kırmıyorum. anadolu'ya dair gözlemleri oldukça yerinde ve maalesef hala güncelliğini koruyor. kırılgan olmak için tüm şartları haiz bir kadın karakterin, romandaki nice kudretli erkek karakterden (iyisinden kötüsüne) daha güçlü, daha tutarlı olması bile benim bu romanı sevmem için yeter sebep. hele ki 1920'lerde yazıldığı düşünülürse. yine de daha gençken okusaydım diye üzüldüğüm romanlardan biri olduğunu da eklemeden edemeyeceğim.
March 21, 2015
Öncelikle bu incelemede okuyacaklarınız Halide Edib'in siyasal yaşamı ile ilgili düşünce içermez diye başlayayım;
Vurun Kahpeye, Halide Edib'in kalemini, Kurtuluş Savaşı zamanlarındaki bireysel gözlemleriyle harmanladığı bir eser. Can Yayınları'nın Selim İleri son sözü ile hazırladığı baskıda, sunum yazısı Mehmet Kalpaklı tarafından yazılmış. Sonrasındaki bir kaç sayfada eserin 1926 baskısından görseller paylaşılmış.
Sunum yazısında da belirtildiği gibi eserin 1926 baskısında Halide Edip'in yaptığı sadeleştirmelerin dışında bir düzeltme yapılmayıp eski sözcükler sayfa altında ek bilgi olarak verilmiş. Bazı sayfalarda 14 kelimeyi geçen bu eski kelimeler yüzünden, sürekli sayfanın alt kısmına gidip anlayamadığınız kelimeyi bulmaya çalışmak bu bağlamda biraz yorucu olabiliyor.
Kurgu, öğretmen Aliye'nin bir Anadolu kasabasına kendini tayin ettirmesi ile başlıyor. Sonrası... Sonrası mücadele, sonrası inanç, sonrası...
Bu esere atfedilmek istenen, Halide Edib'in "din karşıtı" bir insan olduğuna dair hiçbir cümle okumadığımı belirtmek isterim. Nitekim;
ya da
cümlelerini kurmuş bir yazarın kalemini yanlış anlamadığımı düşünüyorum...
o dönemin Anadolu insanının analizlerinin çok iyi yapılmış.213 sayfayı göz açıp kapayana kadar okutan da bu analizlerdi sanırım.
Son olarak sözü Selim İleri'ye bırakalım:" Yetmişi aşkın yıl sonra "Vurun Kahpeye" toplumların yükselişinde ve sancısında "eğitim"in önemini vurgulamasıyla yine gündemde."
Hayatınızın uygun bir zamanında okumalısınız mutlaka...
Vurun Kahpeye, Halide Edib'in kalemini, Kurtuluş Savaşı zamanlarındaki bireysel gözlemleriyle harmanladığı bir eser. Can Yayınları'nın Selim İleri son sözü ile hazırladığı baskıda, sunum yazısı Mehmet Kalpaklı tarafından yazılmış. Sonrasındaki bir kaç sayfada eserin 1926 baskısından görseller paylaşılmış.
Sunum yazısında da belirtildiği gibi eserin 1926 baskısında Halide Edip'in yaptığı sadeleştirmelerin dışında bir düzeltme yapılmayıp eski sözcükler sayfa altında ek bilgi olarak verilmiş. Bazı sayfalarda 14 kelimeyi geçen bu eski kelimeler yüzünden, sürekli sayfanın alt kısmına gidip anlayamadığınız kelimeyi bulmaya çalışmak bu bağlamda biraz yorucu olabiliyor.
Kurgu, öğretmen Aliye'nin bir Anadolu kasabasına kendini tayin ettirmesi ile başlıyor. Sonrası... Sonrası mücadele, sonrası inanç, sonrası...
Bu esere atfedilmek istenen, Halide Edib'in "din karşıtı" bir insan olduğuna dair hiçbir cümle okumadığımı belirtmek isterim. Nitekim;
ya da
cümlelerini kurmuş bir yazarın kalemini yanlış anlamadığımı düşünüyorum...
o dönemin Anadolu insanının analizlerinin çok iyi yapılmış.213 sayfayı göz açıp kapayana kadar okutan da bu analizlerdi sanırım.
Son olarak sözü Selim İleri'ye bırakalım:" Yetmişi aşkın yıl sonra "Vurun Kahpeye" toplumların yükselişinde ve sancısında "eğitim"in önemini vurgulamasıyla yine gündemde."
Hayatınızın uygun bir zamanında okumalısınız mutlaka...
October 15, 2025
Anadolu’nun küçük bir kasabasına öğretmen olarak atanan Aliye, yüzünün açık olması, eşraf çocuklarını kayırmayı reddetmesi ve sınıfına vatanperverlik öğretmesiyle ilk günden hem ilgi hem de tepki çeker. Kızın sıra dışı bir güzelliğinin olması, bazı yobaz ve kösnül duyguları da uyandırır. Bu nevi kötücül eğilimler, özellikle Hacı Fettah ve Uzun Hüseyin Efendi karakterlerinde can buluyor. Kuvayımilliye komutanı Tosun Bey’e âşık olan Aliye, neticede Tosun ile nişanlanır. Derken Yunan ordusu kasabayı kuşatır. Kızın güzelliği Yunan komutanı Damyanos’un da dikkatini çekince konu ilerler.
Halide Edip romancılığıyla ilgili söylenecek çok söz var ama uzatmanın gereği yok. Benim en sevdiğim yanı, klişelere meydan okuması. Kurgu beklediğin gibi ilerlemiyor. Örneğin, Halide Edip’in kendisinin de dediği gibi, iki tarafın birbirini eşit sevdiği aşklar gerçek değil. Tosun’un Aliye’yi, Aliye’nin Tosun’u sevdiği kadar sevmeyeceğini öğrendiğimizde romantik Türk okur yanımız yaralanıyor. Kasaba meydanındaki meşhur son sahnede de gözlerim dolmadı dersem yalan olur.
Muhtelif tarihlerde çekilen film versiyonlarında Aliye’yi Sezer Sezin, Hülya Koçyiğit ve Hale Soygazi canlandırmıştı. Gözünüzde canlandırmak isterseniz diye yazıyorum. Çünkü, elbette Aliye’nin ‘menekşe gözleri’ üzerinden tariflenen güzelliği, romanda önemli bir yer tutmak zorunda ki konu ilerlesin. Aliye sıradan veya çirkin bir kız olsaydı bu roman olmazdı. Damyanos karakterinin Aliye takıntısı, Schindler’s List filminde villasındaki Yahudi hizmetçi kıza karşı rahatsız edici, çelişkili bir saplantı geliştiren SS subayı Amon Goeth’inkine benziyor. (Ralph Fiennes bu rolüyle Oscar ve Golden Globe’a aday olmuş, BAFTA’yı almıştı.)
Kurtuluş Savaşı'nın yalnızca cephede değil düşünce düzeyinde de gerçekleştiğine örnek olarak yazılmış bir eser. Cehalete, bireysel çıkarcılığa ve düşmanla işbirlikçiliğe karşı aydınlanmanın mücadelesi. Kurtuluş Savaşı’nın sınır ötesindeki düşmanlarla olduğu kadar içimizdeki hainlere karşı aynı ölçüde büyük bir savaş olduğunu bir kere daha hatırlattı. Tıpkı Yakup Kadri’nin Yaban’ı gibi. Önemli bir Milli Mücadele romanı, okuyalım.
Halide Edip romancılığıyla ilgili söylenecek çok söz var ama uzatmanın gereği yok. Benim en sevdiğim yanı, klişelere meydan okuması. Kurgu beklediğin gibi ilerlemiyor. Örneğin, Halide Edip’in kendisinin de dediği gibi, iki tarafın birbirini eşit sevdiği aşklar gerçek değil. Tosun’un Aliye’yi, Aliye’nin Tosun’u sevdiği kadar sevmeyeceğini öğrendiğimizde romantik Türk okur yanımız yaralanıyor. Kasaba meydanındaki meşhur son sahnede de gözlerim dolmadı dersem yalan olur.
Muhtelif tarihlerde çekilen film versiyonlarında Aliye’yi Sezer Sezin, Hülya Koçyiğit ve Hale Soygazi canlandırmıştı. Gözünüzde canlandırmak isterseniz diye yazıyorum. Çünkü, elbette Aliye’nin ‘menekşe gözleri’ üzerinden tariflenen güzelliği, romanda önemli bir yer tutmak zorunda ki konu ilerlesin. Aliye sıradan veya çirkin bir kız olsaydı bu roman olmazdı. Damyanos karakterinin Aliye takıntısı, Schindler’s List filminde villasındaki Yahudi hizmetçi kıza karşı rahatsız edici, çelişkili bir saplantı geliştiren SS subayı Amon Goeth’inkine benziyor. (Ralph Fiennes bu rolüyle Oscar ve Golden Globe’a aday olmuş, BAFTA’yı almıştı.)
Kurtuluş Savaşı'nın yalnızca cephede değil düşünce düzeyinde de gerçekleştiğine örnek olarak yazılmış bir eser. Cehalete, bireysel çıkarcılığa ve düşmanla işbirlikçiliğe karşı aydınlanmanın mücadelesi. Kurtuluş Savaşı’nın sınır ötesindeki düşmanlarla olduğu kadar içimizdeki hainlere karşı aynı ölçüde büyük bir savaş olduğunu bir kere daha hatırlattı. Tıpkı Yakup Kadri’nin Yaban’ı gibi. Önemli bir Milli Mücadele romanı, okuyalım.
December 4, 2017
Roman, Kurtuluş Savaşı sırasında Anadolu'nun uzak küçük bir kasabasında yaşanan olayları anlatıyor. Romanın kahramanları, anne ve babasını kaybetmiş, bu nedenle kendini çocukların eğitimine adamış İstanbullu Aliye öğretmen ile çıkarları uğruna geçmişin bağnazlıklarına sıkı sıkıya bağlı, bu uğurda dini kendi amaçlarına alet etmekten çekinmeyen Hüseyin ve Hoca Fettah Efendi. Kitapta anlatılan savaş, Kurtuluş Savaşı değil aslında. Romanda olan savaş, şimdiki zamanlarda da sıkça bu coğrafyada gördüğümüz gerici bağnaz düşünce ile aydın düşünce arasında geçiyor. Aliye öğretmen, aydınlığın ve ilericiliğin tarafı iken Hoca Fettah ve Hüseyin Efendi ise tam tersi düşüncenin; bağnazlığın ve gericiliğin taraftarları olarak karşımıza çıkıyor. Neredeyse bir yüzyıl geçmiş, fakat görünen o ki, bu savaş hala devam ediyor, ne kazananı var ne de kaybedeni.
June 13, 2017
Dönemi, dönemin şartlarını incelemek adına güzel bir kitap Vurun Kahpeye. Halkı tanımak ve bilinçsiz vatandaşın ne kadar kolay yönlendirilebildiğine dair fikir edinmek için de okunabilir. Ayrıca bu kitapta Hacı Fettah Efendi diye biri var, adam adeta bugünün özeti. En son Stepançikovo Köyü'ndeki Foma Fomiç'e böyle deli olmuştum. Mendebur herifler...
Kitap okurken celalleniyorum, daha sakin olmalıyım.
Kitap okurken celalleniyorum, daha sakin olmalıyım.
April 19, 2021
Yurdum insanının azıcık bile değişmediğine kanıt niteliğinde bir kitap :( Üzülerek ve çok sinirlenerek okudum.
February 20, 2022
Halide Edip'le tanışma kitabım olan bu değerli eserde son derece haklı ve acımasız bir din eleştirisi yapılıyor. Özellikle 1910'lardan itibaren toplumsal yaşam içinde yerini alan Türk kadınının yaşadığı zorluklar "Çalıkuşu" ve "Vurun Kahpeye" romanlarında çarpıcı şekilde ele alınmıştır. Üç kere başarılı şekilde beyaz perdeye de aktarılan bu kitap her öğrenci tarafından okunmalı. Kitaptan alıntıladığım yerler şunlardı:
"...İhtiyarda öyle bir kuruluk, bütün insaniyette, hatta dinde sığınak ve dayanak aramanın boş bir hayal olduğunu gösteren öyle hain ve iğrenç bir haksızlık vardı ki, Aliye, evvela ağzını açıp, Hacı Fettah Efendi’nin temsil ettiği her şeye lanet etmek arzusunu duydu. Sonra kendi de nasıl olduğunu tayin edemeyeceği bir fikir fırtınası ile mevlit akşamını hatırladı. Hayır, din bu değildi, bu çirkin ve galiz Hacı Fettah Efendi’nin temsil ettiği şey değildi. Din, nurlar içinde nihayetsiz bir rahmetin, şefaatin meydana çıkışıydı. Kundakta ümmeti için şefaat talep eden Peygamber’in, asi ümmetine sığınak olan büyük Muhammed’in dini idi. Hacı Fettah Efendi, din perdesine bürünmüş, dünya yüzünde şeytanın insanları üzmek için gönderdiği bir temsilciydi..."
"...İnsanların en etkili silahı içtenlik ve zekadır..."
"...İhtiyarda öyle bir kuruluk, bütün insaniyette, hatta dinde sığınak ve dayanak aramanın boş bir hayal olduğunu gösteren öyle hain ve iğrenç bir haksızlık vardı ki, Aliye, evvela ağzını açıp, Hacı Fettah Efendi’nin temsil ettiği her şeye lanet etmek arzusunu duydu. Sonra kendi de nasıl olduğunu tayin edemeyeceği bir fikir fırtınası ile mevlit akşamını hatırladı. Hayır, din bu değildi, bu çirkin ve galiz Hacı Fettah Efendi’nin temsil ettiği şey değildi. Din, nurlar içinde nihayetsiz bir rahmetin, şefaatin meydana çıkışıydı. Kundakta ümmeti için şefaat talep eden Peygamber’in, asi ümmetine sığınak olan büyük Muhammed’in dini idi. Hacı Fettah Efendi, din perdesine bürünmüş, dünya yüzünde şeytanın insanları üzmek için gönderdiği bir temsilciydi..."
"...İnsanların en etkili silahı içtenlik ve zekadır..."
June 10, 2019
Annesi babası olmayan, cesur, idealist, dikkat çekici güzelliği olan Aliye öğretmen, Anadolu’nun bir kasabasına atanıyor. Öğrencileri, vatanı, sevdiği için her türlü fedakarlığı yapmaya hazır.
Bir yanda da gerici zıtlığını oluşturan eşraf, din adamları vs. Dini çarpıtarak yobozlaşanları, eğitimsizliği acı bir şekilde okuyacağınız satırlar.
Şuanda bile yabancı olmayan, maalesef ülkenin çoğu kesiminde karşılaşılabilecek sıkıntıları işlemiş Halide Edip. Türk edebiyatının önemli eserlerinden biri olan Vurun Kahpeye’yi mutlaka okumanızı öneririm.
Youtube kanalım: https://www.youtube.com/user/ayseum
Bir yanda da gerici zıtlığını oluşturan eşraf, din adamları vs. Dini çarpıtarak yobozlaşanları, eğitimsizliği acı bir şekilde okuyacağınız satırlar.
Şuanda bile yabancı olmayan, maalesef ülkenin çoğu kesiminde karşılaşılabilecek sıkıntıları işlemiş Halide Edip. Türk edebiyatının önemli eserlerinden biri olan Vurun Kahpeye’yi mutlaka okumanızı öneririm.
Youtube kanalım: https://www.youtube.com/user/ayseum
October 6, 2016
Din adi altinda giderek birer vatan hainine dönüşen ve bu da yetmeyince can düşmani olan egitimsiz bir avuc köy halkinin zavalli öğretmen Aliye'ye yaşattiklari..
Yillar önce Kurtuluş Savaşi zamaninda olanlari anlatan bu kitap bugun bile gecerliligini koruyor. Hala ayni veya benzer sahneler, ayni cahil, eğitimsiz din sömurgecileri etrafimizda, hayatlarimizda dolasarak bize de bir nevi cehhennem yaşatiyorlar.. ne soylesem az...
Halide Edip seni buyuk bir sevgi ile aniyorum...
Yillar önce Kurtuluş Savaşi zamaninda olanlari anlatan bu kitap bugun bile gecerliligini koruyor. Hala ayni veya benzer sahneler, ayni cahil, eğitimsiz din sömurgecileri etrafimizda, hayatlarimizda dolasarak bize de bir nevi cehhennem yaşatiyorlar.. ne soylesem az...
Halide Edip seni buyuk bir sevgi ile aniyorum...
November 5, 2020
Cumhuriyet sonrası dönemde, cumhuriyet düşmanlığı taşıyan köylülerin, cumhuriyetçi halka çatışmasını anlatan, aramızda hala sayıları gittikçe artan Hacı Fettah ve Uzun Hüseyin Efendi’lerin olduğunu yani aradan geçen 100 yıllık sürecin hiçbir şey değiştirmediğini gözler önüne seren bir kitap.
Kitapta beni rahatsız eden birkaç nokta vardı. Bunlar Aliye’nin güzelliğinin fazla abartılarak yunan komutanının vatanını satıcak duruma gelmesi, Tosun Paşa’nın, yunan ordusunun aylarca köyü işgal ettiği süreçte nerede olduğunun bilinmemesi ve köylülerin, iki gün önce yunan ordusu tarafında olup sonrasında türk ordusu tarafına geçen Hacı Fettah ve Uzun Hüseyin Efendi’lere hala inanması kitabı benim için biraz kurgulaştırdı.
Yine de yobazlığın yanısıra para hırsı ve kadın düşmanlığını da konu alarak dönemi güzel yansıttığını söyleyebilirim.
Kitapta beni rahatsız eden birkaç nokta vardı. Bunlar Aliye’nin güzelliğinin fazla abartılarak yunan komutanının vatanını satıcak duruma gelmesi, Tosun Paşa’nın, yunan ordusunun aylarca köyü işgal ettiği süreçte nerede olduğunun bilinmemesi ve köylülerin, iki gün önce yunan ordusu tarafında olup sonrasında türk ordusu tarafına geçen Hacı Fettah ve Uzun Hüseyin Efendi’lere hala inanması kitabı benim için biraz kurgulaştırdı.
Yine de yobazlığın yanısıra para hırsı ve kadın düşmanlığını da konu alarak dönemi güzel yansıttığını söyleyebilirim.
This entire review has been hidden because of spoilers.
June 4, 2018
Bu kitapta işlenen sorun, anlatılan gerçek ise hala mevcudiyetini korumakta. Hala aramızda Fettah Efendi gibi insanlar var ne yazık ki. Küçücük çocukların evlendirilmesini mübah gören, sırf saçları açık diye kadınlara kötü yakıştırmalar yapan... Üzücü olansa bu insanlara inanan azımsanmayacak bir kitle olması. Bunların tıpkı romandaki Fettah Efendi ve etrafındakiler gibi düzen insanı olduklarını, kendi menfaatlerine çalıştıklarını, dini yalnız bu amaçlarına alet ettiklerini ve kim güçlüyse onun yanında olduklarını anlayamayan, göremeyen, görmek istemeyen insanlar var. İşte bu yüzden okurken, bunlar eskide kalmış şeyler gibi gelmedi ve neredeyse her söylem bana günümüzde yaşanmış bir olayı, söylenmiş bir ifadeyi hatırlattı. Arkamızda bırakmamız gereken, ilerlememize engel olan bu düşüncelerin hala canlı olması, hala takipçilerinin olması insanı gerçekten üzüyor. Yorumun tamamı için; http://okuyanmuggle.blogspot.com/2018...
December 4, 2017
İstanbul'dan ücra bir Anadolu köyüne gelen muallime Aliye'nin hikayesinden çok etkilendim. Kurtuluş Savaşı kitabın fonunda tüm kuvvetiyle gelişiyor.
Aliye, Çalıkuşu'ndaki Feride'nin uzaktan bir akrabası gibi hissettim. Aynı okuma ve okutma aşkı, vatanını ve insanını seven ve insanların temelde iyi olduğuna inanan birer idealist. Ülkemizde bazı şeylerin hiç bir zaman değişmeyeceğini, öğretmen karakteri ile yobaz karakterinin çekişmesi sırasında net bir şekilde anlıyorsunuz. Kutsal değerleri insanları bölmek ve yargılamak için kullanmak sanırım insanın doğasında var. Çok etkileyici bir klasikti herkese tavsiye ederim.
"Herhangi kuvvet, ölüm karşısında acizdir. Size bir daha söyleyeyim;
ölüler ne konuşur, ne sever, ne de sevilir."
Aliye, Çalıkuşu'ndaki Feride'nin uzaktan bir akrabası gibi hissettim. Aynı okuma ve okutma aşkı, vatanını ve insanını seven ve insanların temelde iyi olduğuna inanan birer idealist. Ülkemizde bazı şeylerin hiç bir zaman değişmeyeceğini, öğretmen karakteri ile yobaz karakterinin çekişmesi sırasında net bir şekilde anlıyorsunuz. Kutsal değerleri insanları bölmek ve yargılamak için kullanmak sanırım insanın doğasında var. Çok etkileyici bir klasikti herkese tavsiye ederim.
"Herhangi kuvvet, ölüm karşısında acizdir. Size bir daha söyleyeyim;
ölüler ne konuşur, ne sever, ne de sevilir."
February 12, 2022
Şehitlerimizi yad ettiğimiz bugünde elime şanlı tarihimizle bağdaşan bir kitap alayım dedim, okunacak kitaplar arasında gözüme Vurun Kahpe'ye çarptı.
Günün duygu yoğunluğundan mıdır nedir olayları bizzat yaşadım. Kurtuluş Savaşı dönemleri, halkın içindeki din arkasına sığınan dinden bihaber mel'unlar arasında bir öğretmenin hayatı zaman zaman Çalıkuşu, zaman zaman Şu Çılgın Türkler tadında aktarılıyor.
Savaş ile kadının(ilişkiler boyutunda) ısrarla işlenmesi herhalde o dönemde bile arz-taleple alakalı bir şey. Ki bahsi geçen aşk da gerçekleşemeden ülkülere kalıyor.
"Karbanı aşk ıssız bir beyabandan geçer."
Günün duygu yoğunluğundan mıdır nedir olayları bizzat yaşadım. Kurtuluş Savaşı dönemleri, halkın içindeki din arkasına sığınan dinden bihaber mel'unlar arasında bir öğretmenin hayatı zaman zaman Çalıkuşu, zaman zaman Şu Çılgın Türkler tadında aktarılıyor.
Savaş ile kadının(ilişkiler boyutunda) ısrarla işlenmesi herhalde o dönemde bile arz-taleple alakalı bir şey. Ki bahsi geçen aşk da gerçekleşemeden ülkülere kalıyor.
"Karbanı aşk ıssız bir beyabandan geçer."
August 28, 2023
Bu kitap bir “Sinekli Bakkal” etkisi bırakmasa da ben Halide Edip okumayı çok sevdim.
Vurun Kahpeye kesinlikle konu olarak biraz daha klişe. Diğer yandan, 100 yıl önceki gerçekliği kadar bugünü de halen yansıtıyor. Din sömürüsü ve vatan hainliği kavramları bugün de 100 yıl öncesi kadar hayatımızda.
Vurun Kahpeye kesinlikle konu olarak biraz daha klişe. Diğer yandan, 100 yıl önceki gerçekliği kadar bugünü de halen yansıtıyor. Din sömürüsü ve vatan hainliği kavramları bugün de 100 yıl öncesi kadar hayatımızda.
May 6, 2019
Uzun lafın kısası ne kadar konuyu beğensem de Halide Edip'in yazım tarzına kitap boyunca çok zor alıştım. O nedenle de 3 puan verdim. Yine de her "klasik" diyebileceğimiz kitaba "düşük" denilen bir puan verince yahut beğenmeyince hissettiğim işkence, rahatsızlık hissini duyuyorum.
December 20, 2014
Milletinden nefret etmek için bir sebep daha. Aliye başına 1000 tane Hacı Fettah Efendi düşen bu millete beşten fazla kitap okumuş herkes fazla.
July 30, 2019
Türkiye'de geçen zaman içinde aslında çok da fazla bir şeyin değişmediğinin kanıtı niteliğinde bir kitap.
February 28, 2024
Şeriatı savunan, din tüccarlığı yapan bir halk ve bu halkın değerlerine uymayan aydın güzel bir köy öğretmeninin günah keçisi ilan edilmesi.. 1926'da kaleme alınan bu öykünün 100 yıl sonra da pek değişmemiş olması gerçeğini insanın yüzüne vuruyor sanki Halide Edib Adıvar. Eğitimsizliğin aslinda gerçek vatan hainliği olduğunun tekrar tekrar altını çiziyor.
Açıkçası kitabı okumayi tercih ederdim ; fakat Tilbe Saran in sahane seslendirmesiyle Storytel den dinlemek de oldukça keyifliydi.
Açıkçası kitabı okumayi tercih ederdim ; fakat Tilbe Saran in sahane seslendirmesiyle Storytel den dinlemek de oldukça keyifliydi.
August 28, 2023
Beğendim çok fakat romanın bende yarattığı duygu beğeniden ziyade üzüntü oldu. Üzüldüm 100 yılda 100 adım öteye gidemeyişimize. Yobazlık cehalet yakamıza yapışmış derimize içimize sinmiş. Din sömürüsü sorgusuz sualsız kabullenişler kafatası içindeki organımızı kullanmayı nesillerdir ısrarla ve istikrarla reddedişimiz çok üzücü. Halide Edip güzel anlatmış o dönemleri sanki ordaymışım gibi canlandırabildim ortamları. Edebi eleştiri yapabilecek yetkinliğim yok ama bende uyandırdığı duygular bunlar.
October 9, 2025
YA NASIL BÖYLE REZİL RÜSVA BİR SON YAZARSINIZ SON CÜMLESİNE KADAR İNANAMADIM NASIL ÖLDÜRÜRSÜN YA NASIL ZATEN ADAMI SAKAT BIRAKTIN BABASINI ATİNAYA SÜRDÜN BÜTÜNÜYLE AİT OLDUĞU ADAMIN ONU KENDİSİNDEN ÖNCELİKLİ SEVDİĞİ DAVASI OLDUĞUNU SÖYLEDİN DAHA NE İSTEDİN BE NE İSTEDİN BÜTÜN BUNLAR YETMEZMİŞ GİBİ GEÇ GELEN ADALET ADALET MİDİR ULAN HİÇ DE İÇİMİZE SU SERPİLMEDİ . Son bölümü okumanızı tavsiye etmiyorum.
This entire review has been hidden because of spoilers.
October 15, 2025
inanci ve dini eline alip da kullanan insanlarin ne kadar yobazlasip canavarlasabilecegini cok guzel anlatmis okurken kenarda sinirimden kudurdum 🙏🏻 ayrica bunun yasanmis hikaye olabilme ihtimalinin yuksekligi de beni yerden yere vurmuyor degil
...
ayrica uzun huso ve seyh neyse ne, sizinle denk dusmeyelim serefsizler
ps: okurken bagirmam ve tepkilerim sonucu cevreye ve oda arkadaslarima verdigim rahatsizliktan oturu herkesten ozur
...
ayrica uzun huso ve seyh neyse ne, sizinle denk dusmeyelim serefsizler
ps: okurken bagirmam ve tepkilerim sonucu cevreye ve oda arkadaslarima verdigim rahatsizliktan oturu herkesten ozur
June 4, 2020
Sesli kitap olarak dinledim. Kitap hakkında çok güzel yorumlar zaten yazılmış burada. Mutlaka okunması gereken bir eser.
March 4, 2021
Pg.157 --- Kârbanı aşk ıssız bir beybadan geçer. (Aşk kervanı ıssız bir çölden geçer.)
'Eğitime kavuşamamış kişilerin gitgide vatan hainliğine, nihayet insanlık düşmanlığına yol alabileceklerini, bu büyük tehlikeyi söylüyor.' Selim İleri
'Eğitime kavuşamamış kişilerin gitgide vatan hainliğine, nihayet insanlık düşmanlığına yol alabileceklerini, bu büyük tehlikeyi söylüyor.' Selim İleri
This entire review has been hidden because of spoilers.
December 27, 2024
dilinde bir gariplik vardı ama çözemedim çok
May 12, 2023
hay bu iqsuz geleneksel dincilerin
August 6, 2023
çok iyi oldu bu kitabı okul için okumuş olmam. detaylıca işledik, bolca inceledik, bence bu önemli kitaba lazımdı böylesi muamele.
zamanın şartlarını, tarihiyle ve toplum psikolojisiyle çok güzel yansıtmış. 100 sene sonra bu kitabı okuyabilmek, olanları biraz olsun anlamaya çalışmak güzeldi.
yalnızca milli mücadele temalı değildi bu arada, içinde aşk da vardı, radikal dincilik de vardı, ırkçılık da vardı, cinsiyetçilik de vardı, sınıfsal eşitsizlik ve aydın-cahil çatışması da vardı. kısaca çok fazla konuya parmak basmış halide edip adıvar.
çok benim tarzım bir kitap değildi, ama okuduktan sonra ufkumun biraz daha genişlediğini hissettim.
bir kaç alıntı bırakayım, çünkü yıllar geçse de kitaba dair düşüncelerimin yaşamasını istiyorum.
dünyaya ve insana dair:
"dünya, bütün memleketin sefaletine, esaretine, bedbahtlığına rağmen, çok güzeldi."
"dünya ne garip, ne garip bir şeydi. bazan adam, yirmi üç yaşında birdenbire ne kadar ihtiyar, ne kadar bütün dünyayı kavrayan bir tecrübeye sahip oluyordu."
"insanların en nafiz (etkili olan) silahı, içtenlik ve zekadır."
aşk üzerine:
"zavallı küçük kız bilmiyordu ki, aynı kudretle birbirine bağlı olan büyük aşkların hepsi masallardadır."
"sevmek meşakkatti. iyilik, çocuk gibi azaptan, fedakarlıktan, belki de ölümden doğardı."
"kârbanı aşk ıssız bir beyabandan geçer."
ölüm üzerine:
"kim bilir, ölüm ne garip bir şeydi?"
"herhangi bir kuvvet, ölüm karşısında âcizdir."
“ölüler ne konuşur, ne sever, ne sevilir.”
milli mücadele ve aliye'nin yemini:
"toprağınız toprağım, eviniz evim; burası için, bu diyarın çocukları için bir ana, bir ışık olacağım ve hiçbir şeyden korkmayacağım; vallahi ve billahi!"
namus üzerine:
"namus kadının yüzünü açıp açmamasında değildir. din de peçe demek değildir."
"vurun, vurun, vurun, kahpeye vurun! kafasını, hala söz söyleyen dudaklarını parçalayınız; erkekleri baştan çıkaran haram saçlarımı parçalayınız, yolunuz, vurunuz, vurunuz!"
edit: bir de selim ileri'nin sonsözünün son cümlesini unutmayayım!
"eğitime kavuşamamış kişilerin gitgide vatan hainliğine, nihayet insanlık düşmanlığına yol alabileceklerini, bu büyük tehlikeyi söylüyor."
zamanın şartlarını, tarihiyle ve toplum psikolojisiyle çok güzel yansıtmış. 100 sene sonra bu kitabı okuyabilmek, olanları biraz olsun anlamaya çalışmak güzeldi.
yalnızca milli mücadele temalı değildi bu arada, içinde aşk da vardı, radikal dincilik de vardı, ırkçılık da vardı, cinsiyetçilik de vardı, sınıfsal eşitsizlik ve aydın-cahil çatışması da vardı. kısaca çok fazla konuya parmak basmış halide edip adıvar.
çok benim tarzım bir kitap değildi, ama okuduktan sonra ufkumun biraz daha genişlediğini hissettim.
bir kaç alıntı bırakayım, çünkü yıllar geçse de kitaba dair düşüncelerimin yaşamasını istiyorum.
dünyaya ve insana dair:
"dünya, bütün memleketin sefaletine, esaretine, bedbahtlığına rağmen, çok güzeldi."
"dünya ne garip, ne garip bir şeydi. bazan adam, yirmi üç yaşında birdenbire ne kadar ihtiyar, ne kadar bütün dünyayı kavrayan bir tecrübeye sahip oluyordu."
"insanların en nafiz (etkili olan) silahı, içtenlik ve zekadır."
aşk üzerine:
"zavallı küçük kız bilmiyordu ki, aynı kudretle birbirine bağlı olan büyük aşkların hepsi masallardadır."
"sevmek meşakkatti. iyilik, çocuk gibi azaptan, fedakarlıktan, belki de ölümden doğardı."
"kârbanı aşk ıssız bir beyabandan geçer."
ölüm üzerine:
"kim bilir, ölüm ne garip bir şeydi?"
"herhangi bir kuvvet, ölüm karşısında âcizdir."
“ölüler ne konuşur, ne sever, ne sevilir.”
milli mücadele ve aliye'nin yemini:
"toprağınız toprağım, eviniz evim; burası için, bu diyarın çocukları için bir ana, bir ışık olacağım ve hiçbir şeyden korkmayacağım; vallahi ve billahi!"
namus üzerine:
"namus kadının yüzünü açıp açmamasında değildir. din de peçe demek değildir."
"vurun, vurun, vurun, kahpeye vurun! kafasını, hala söz söyleyen dudaklarını parçalayınız; erkekleri baştan çıkaran haram saçlarımı parçalayınız, yolunuz, vurunuz, vurunuz!"
edit: bir de selim ileri'nin sonsözünün son cümlesini unutmayayım!
"eğitime kavuşamamış kişilerin gitgide vatan hainliğine, nihayet insanlık düşmanlığına yol alabileceklerini, bu büyük tehlikeyi söylüyor."
March 9, 2022
4/5
Halide Edip, tarih derslerinde adını duyduğum zamandan beri ismine aşina olduğum milli mücadele yıllarına değindiği için kitaplarının bana çok şey katacağını düşündüğüm bir yazardı. Nitekim de öyle oldu. Önceden dilinin ağır olmasından çekinip okuyamamıştım bu çekincem de biraz haklıyım bence. Biraz diyorum çünkü aslında yazarın anlatımı ağır veya sıkıcı değil fakat eski dile ait çok fazla kelime kullanıldığı için ve kitabı okurken sayfanın en altında yer alan dipnot kısmına sürekli bakmam gerektiğinden okurken sıkıldığım çok oldu. Bence günümüz türkçesi ile yeniden basılsa su gibi akacak bir kitap.
Ana karakterimiz Aliye’nin İstanbul’dan anadolunun kırsalına öğretmen olarak atanması sonrasında Anadolu’da patlak veren kuvayi milliye hareketlenmesinin ortasında kalan halk, onların iki seçenek arasında savrulan halleri o kadar güzel anlatılmış ki o anlarda yaşıyormuşum gibi hissettim. Hatta hala yaşıyorum da denebilir. Zira günümüzde Hacı Fettah Efendi gibi din tüccarları fazlasıyla var🙄
Sonuç olarak tarihimizi anlamak açısından okunması gerektiğini düşündüğüm mükemmel bir roman. Günümüz Türkçesi ile yeniden basılırsa da mükemmel olur tabi.
Halide Edip, tarih derslerinde adını duyduğum zamandan beri ismine aşina olduğum milli mücadele yıllarına değindiği için kitaplarının bana çok şey katacağını düşündüğüm bir yazardı. Nitekim de öyle oldu. Önceden dilinin ağır olmasından çekinip okuyamamıştım bu çekincem de biraz haklıyım bence. Biraz diyorum çünkü aslında yazarın anlatımı ağır veya sıkıcı değil fakat eski dile ait çok fazla kelime kullanıldığı için ve kitabı okurken sayfanın en altında yer alan dipnot kısmına sürekli bakmam gerektiğinden okurken sıkıldığım çok oldu. Bence günümüz türkçesi ile yeniden basılsa su gibi akacak bir kitap.
Ana karakterimiz Aliye’nin İstanbul’dan anadolunun kırsalına öğretmen olarak atanması sonrasında Anadolu’da patlak veren kuvayi milliye hareketlenmesinin ortasında kalan halk, onların iki seçenek arasında savrulan halleri o kadar güzel anlatılmış ki o anlarda yaşıyormuşum gibi hissettim. Hatta hala yaşıyorum da denebilir. Zira günümüzde Hacı Fettah Efendi gibi din tüccarları fazlasıyla var🙄
Sonuç olarak tarihimizi anlamak açısından okunması gerektiğini düşündüğüm mükemmel bir roman. Günümüz Türkçesi ile yeniden basılırsa da mükemmel olur tabi.
February 9, 2024
Millî Mücadele döneminde isimsiz bir kasabaya tayini çıkan Aliye öğretmenin yaşadığı zorluklar, aydın-gerici / erkek-kadın çatışması ve din istismarı konusu üzerinden anlatılmış. Ama hikaye romantik bir aydınlığa ulaşma hikayesi değil. Aslında daha başından belli Aliye'nin akıbeti. Tahmin etmeme rağmen kitabın özellikle sonu beni oldukça sarstı.
Yazar kitapta kendi görüşlerini bizlere Aliye karakterinin aracılığıyla anlatıyor. Kitaptan din hakkında hoşuma giden bir yeri yazmak istiyorum:
"Nasıl olur da bu kadar beşerî, bu kadar merhamet ve iyilikle dolu bir dinden Hacı Fettah Efendi o kadar kâbusa benzeyen bir azâb ve işkence çıkarıyordu."
Kendimi, örnek aldığım Hasan Âli Yücel'in düşünceleriyle yetiştirdim ve Türk Aydınlanması'nın bir gün gerçekleşebileceğine hâlâ inancım tam. Bu sebeple Aliye'nin dediği şu sözü çok beğendim, bu sözler aslında böyle hisseden herkesin düşüncesi olmalı:
"Toprağınız toprağım, eviniz evim; burası için, bu diyarın çocukları için bir ana, bir ışık olacağım ve hiçbir şeyden korkmayacağım. Vallahi ve billâhi!"
Yazar kitapta kendi görüşlerini bizlere Aliye karakterinin aracılığıyla anlatıyor. Kitaptan din hakkında hoşuma giden bir yeri yazmak istiyorum:
"Nasıl olur da bu kadar beşerî, bu kadar merhamet ve iyilikle dolu bir dinden Hacı Fettah Efendi o kadar kâbusa benzeyen bir azâb ve işkence çıkarıyordu."
Kendimi, örnek aldığım Hasan Âli Yücel'in düşünceleriyle yetiştirdim ve Türk Aydınlanması'nın bir gün gerçekleşebileceğine hâlâ inancım tam. Bu sebeple Aliye'nin dediği şu sözü çok beğendim, bu sözler aslında böyle hisseden herkesin düşüncesi olmalı:
"Toprağınız toprağım, eviniz evim; burası için, bu diyarın çocukları için bir ana, bir ışık olacağım ve hiçbir şeyden korkmayacağım. Vallahi ve billâhi!"
Displaying 1 - 30 of 147 reviews