ویرانی دروازه شرقی

by وفيق السامرائي

هذا الكتاب كتبه اللواء الركن وفيق السامرائي مدير الاستخبارات العسكرية العامة السابق في العراق اثناء حكم صدام للعراق ويتناول هذا الكتاب اسباب نشوء الصراع العراقي الايراني منذ الغاء معاهدة 1937 في زمن الشاه وبداية الحرب العراقية الايرانية وتداعياتها وتأثيرها على العراق سياسيا واقتصاديا وعسكريا ومدى تدهور الاقتصاد العراقي والديون التي ترتبت عليه بسبب هذه الحرب غير المجدية، ثم ينتقل الى حرب الخليج الاولى واسباب احتلال صدام للكويت ومن بعدها مطالبة دول العالم منه بالانسحاب منها ورفضه القاطع وعدم تجنيبه المنطقة بشكل عام والعراق بشكل خاص ويلات الحرب التي كلفت العراق مليارات الدولارات الى جانب حرقه ابار الكويت ابان انسحابه المخزي من الكويت وقد كلف العراق هذا الاجراء الغبي والمتهور ديونا اضافية فرضتها الامم المتحدة ويختتم الكاتب برابع حرب خاضها العراق خلال فترة 12 سنة وهي الانتفاضة الشعبانية التي كان احد اسباب فشلها هي قسوة صدام ونظامه ووحشيته في اخمادها بصواريخ الارض ارض والطيران ووقوف دول العالم موقف المتفرج منها.
الكتاب يحتوي الكثير من الحقائق المروية من داخل اروقة المخابرات والقصور الرئاسية الصدامية.

Genres: History

First published January 1, 1997

Reviews

[Mostafa · Rating 3 out of 5]

3.4 stars
وفیق السامرایی، رییس استخبارات عراق( سازمان اطلاعات و امنیت نظامی) در اوایل دهه نود میلادی بود که دو ماه پیش در لندن فوت کرد..‌ او به جهت مخالفت با حزب بعث و صدام از عراق فرار کرد و به ناحیه شمالی آن ( کردستان عراق) پناهنده شد....
او اقدامات متعددی در خصوص سرنگونی صدام انجام داد که از جمله آن کودتای ناموفق سال ۱۹۹۵ بود
در این کتاب که شبیه یک اثر کلاسیک دانشگاهی هست او به جنگ عراق با ایران، جنگ عراق با کویت، نحوه حکومت صدام بر ملت عراق، شرح جریان قیام سال ۱۹۹۱ و ۱۹۹۵ می پردازد
او همچنین به شیوه ای کاملا دانشگاهی راهکارهایی را در خصوص سرنگونی حکومت صدام ارائه می دهد
نویسنده اگرچه در برخی اوقات به گونه ای اغراق آمیز به هوش و درایت خویش اشاره میکند( پیش بینی عملیات کربلای ۴) اما اثری را که به رشته نگارش درآورده، اثری قابل قبول و تحلیلی است و خواننده را با مناسبات بین المللی در خاورمیانه آشنا میکند

[Qahtan Aljazrawi · Rating 2 out of 5]

حطام البوابة الشرقية

عند قراءتي لكُتب الاستاذ محمد حسنين هيكل اشعر باللذة لأنني الامس الحقائق السياسية الممزوجة بالثوابت التاريخية بقالب ادبي يصعب لأي كاتب ان يجيده سوى الاستاذ الصحفي هيكل .و عند تقيمي لكتب هيكل أعطي النجوم الخمسة دون تردد ، و أضل اترنم بالاحداث و التحليلات التي اتعايشها من خلال القراءة ، بالرغم من تحفظي على شخصية هيكل الذي اعتبره احد أعمدة البروباغندا الناصرية و احد رجالاته .

لكن سيادة اللواء السامرائي الذي شغل موقع حساس في الحكومة العراقية - لفترة وجيزة - غالب الجانب الشخصي على الحقائق الثابتة ، و باع قلمه و كتابه و تاريخه لمن يدفع. هذا الكتاب صادر في المطابع الكويتية عام ١٩٩٦ اثناء الحصار الاقتصادي الخانق على العراق ، والتحق بالمعارضة العراقية بعد فراره من العراق و انضم الى جناح الطالبان، ولازال اللواء واجهه إعلامية يرقص عبر شاشات القنوات على أنغام الأحزاب التي تجود بالانفاق.

كان سيادة اللواء وفياً لسيده صدام عندما كان سيده يغدق عليه السيارات و الأوسمة و الأنواط بشهادته ، لكن عندما فُرض الحصار الاقتصادي الخانق ، قرر ان يفر الى الخارج و يترك ابناء جلدته تحت رحمه الحصار و جلاده. أليس الاجدر بسيادة اللواء ان يقارع عدوه - سيده - و هو داخل العراق ، و يدبر انقلاب او اغتيال بدل من ان يكون بوقاً إعلامياً لمن يدفع اكثر .

اذا كان سيادة اللواء وفياً لبلده و شعبه (بحسب ادعاءه في الكتاب ) لماذا اثر الحفاظ على روحه و فر هارباً مذعوراً ؟ اذا كان خائف من بطش سيده صدام لماذا ترك منصبه و بلده تحت رحمه صدام و اثر الحفاظ على روحه ؟ لو كان يتحلى بشي من الشجاعة لما اقدم على الفرار ، إنما استغل منصبه الرفيع و شرع في الإشتراك بقلب نظام الحكم من الداخل بدل من التسكع في شوارع لندن و الاستفادة من مغانم اللجوء .

المغالطات في الكتاب كثيرة بسبب عدم مصداقية سيادة اللواء ، على سبيل المثال لا الحصر ؛

١-ينسب سيادته جل النصر العسكري في حرب الخليج الاولى ( القادسية ) لجهاز الاستخبارات - كونه احد منتسبيه - متاجراً بجنود و ضباط الجيش العراقي الذين بذلوا الصولات و الجولات و حسموا زمام المعارك .

٢-التقليل من شأن كثير من الضباط و القادة العسكريين مثل ( محمود شكر شاهين ) و ( عدنان خيرالله) المشهود لهم بالكفائة العسكرية و القيادية ، بسبب ترأس الاول لجهاز الاستخبارات و الثاني بسبب صله القرابة ما بينه و بين صدام ( صهره).

٣- انتقادات المؤلف لم تقتصر على العسكريين ،بل شملت السياسيين و الحزبيين من الكادر المتقدم ، ويصفهم بالتابعين الذليلين لرئيسهم صدام ، و تغافل على تبعيته . و ينسب لعضو القيادة طارق عزيز الاخفاق في تقدير الموقف قبل و بعد دخول الكويت وان تنظيراته هي سبب البلاء على البلاد علما ان المؤلف يعترف بان قرار اجتياح الكويت هو قرار فردي ، و تغافل عن حنكة طارق عزيز الدبلوماسية و امكانياته السياسية .

[Ernest.Celestine · Rating 3 out of 5]

فقط تا صفحه ۱۹۰ مربوط به ایران بود و جناب سرلشکر اوج بی انصافی را در ذکر خاطراتشان در مورد ایران داشتند.
در تمام ۱۹۰ صفحه به وحشیگری صدام حسین اشاره کرد ولی وقتی به اسرای ایرانی که رسیدند همه چیز را خوب و طبق معیار های بین‌المللی می دانستند.
نکته جالب عرق میهنی آقای سامرایی بود حتی بعد از رفتن به خارج از کشور هم بر علیه منافع کشور حرفی نزدند.

[Fahad Saliem · Rating 4 out of 5]

كثيرة هي الكتب التي تتحدث عن حقبة صدام حسين وحروبه التي خاضها في المنطقة وربما ان اغلبها متفقة بالسرد لمؤلفيها عن طغيان شامل وكبير داخلياً وقرارات متهورة لحروب عبثية خارجياً قادت إلى تدمير العراق حجراً و بشرأ
ولكن ربما يكون كتاب (حطام البوابة الشرقية) للواء الركن وفيق السامرائي مدير الاستخبارات العسكرية العامة والذي شغل هذا المنصب في الحرب العراقية الإيرانية ثم غزو الكويت ومن ثم الحرب على العراق من جانب قوات التحالف الدولي والآثار التي ترتبت على غزو الكويت في فرض حصار خانق للشعب العراقي قبل التحاقه بالمعارضة بالخارج من اهم الكتب التي تسرد اهم التفاصيل في الحقب التي عايشها
تطرق وفيق السامرائي الى معلومات عسكرية كثيرة في كتابه هذا والأسباب التي ادت الى نشوب الحرب العراقية الإيرانية وتفاصيل اتفاق الجزائر مروراً بالقرار القاتل باجتياح الكويت ومن ثم الحرب على العراق من جانب قوات التحالف الدولي والخطط العسكرية والحالة المزاجية لصدام وقيادته لادارته للحروب والوضع الداخلي للعراق
لم يترك اللواء الركن وفيق السامرائي صغيرة ولا كبيرة في شرح الخطط العسكرية في حروب صدام سواء بالارقام او بالاسهاب في الشرح الميداني ولذلك اعتقد ان هذا الكتاب هو اقرب للعسكريين في فهم المحتوى بدقة اكبر
وخلال اكثر من خمسمائة صفحة خصص السامرائي جزء لا بأس به للحديث عن حياة صدام الخاصة هو وحاشيته وهو لا يختلف عن ما تم ذكره في كتب اخرى

فهد الجهوري

[Sepehr Keshanchi · Rating 4 out of 5]

از جمله کتاب های بسیار ویژه ای که تا حالا در زمینه مطالعات منطقه ای مطالعه کردم ، بدون تردید این کتاب بود . بصورت خلاصه برای بسیاری از ما متولدین دهه های شصت و هفتاد که تحت تاثیر فرآیندهای اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی پس از پایان جنگ بودیم ، سوالات فراوانی از این بخش تاریخ سیاسی کشورمون مطرح بوده و خواهد بود . ما همیشه در فرآیند تاریخ جنگ و مطالب و مرتبط به اون از سمت مشخصی از داستان جنگ که راوی اون از بخش ایرانی ماجرا بود ،شنیدهایم . جذابیت این کتاب روایت این داستان از جانب دشمنان اون روزهای ایران ، که در بالاترین سطوح امنیتی و نظامی عراق بودن ، خواننده رو در بسیاری از موارد به تفکر عمیق وادار میکنه ، نویسنده کتاب سرلشکر وفیق سامرایی مسئول بخش اطلاعات ارتش عراق در امور ایران در دوران جنگ هشت ساله و زبده ترین نیروهای اطلاعاتی و نظامی رژیم بعث و در ادامه یکی از فرماندهان جدا شده از بدنه رژیم صدام بعد از جنگ کویت و از رهبران اپوزسیون نظامی علیه صدام تا قبل از سقوط و نابودی رژیم بعث عراق هستن که راوی مسائلی از طرف عراقی در موضوعاتی مانند ریشه های شکل گیری این جنگ خانمان سوز ، روایت شون از شجاعت و توانمندی های روانی و نظامی نیروهای جنگی ایرانی ، تاثیر ادامه جنگ بعد از باز پس گیری خرمشهر بر وضعیت روانی نیروهای عراقی در ادامه جنگ ، روابط خارجی کشورهای مختلف و قدرتمند با عراق و همچنین روابط همین کشورها و با ایران و تاثیرات ناشی از اونها ، بررسی سالهای پایانی جنگ و نحوه مدیریت مخرب صدام در امور نظامی جنگ با ایران رو مورد بررسی قرار میده ........... بعد از این بخش از کتاب که حدود یک سوم رو شامل میشه ، ادامه بخش های کتاب به صورت نسبتاً مفصل بعد از پرداختن به ماجرای حمله کویت به عراق به ارتباطات داخلی حزب بعث و حلقه های امنیتی و نظامی و خانوادگی شکل دهنده اون میپردازه و خواننده رو هر چه بیشتر با ابعاد شخصیتی صدام حسین در امور مختلف آشنا میکنه و در انتها به بررسی وضعیت امنیتی داخلی عراق در دوران پایانی پیش از سقوط صدام حسین تمرکز داره که تمامی این بخش ها شامل مطالب جذابی هستند ...... بعد از مطالعه در زمینه تحریم های عراق و در ادامه این کتاب ، میتونم بگم سرنوشت تاریخ معاصر عراق برای ما ایرانی ها که این روزها در دوران ویژه ای از لحاظ سیاسی و اقتصادی زندگی میکنیم ، گاهاً از نان شب هم واجب تره .

[Mhmd Mosawi · Rating 2 out of 5]

Man:
جالب ترین نکته کتاب اونجایی بود که نویسنده می گفت زمان جنگ، فرستاده ی دولت فرانسه به عراق پیشنهاد اهدای یک بمب اتمی رو داد تا علیه ایران ازش استفاده کنن. (صفحه ی 159)
همین فرانسه ای که خودش رو پاره کرد تا جلوی برنامه ی هسته ای ایران رو بگیره.

[Mind]

نشر آثار دفاع مقدس

[Faisal Jamal · Rating 4 out of 5]

تكمن الاهمية بكون الكتاب م�� شخص كان في اعماق نظام صدام حسين الدكتاتوري ومطلع على كثير من الامور

[علامه گیجول · Rating 3 out of 5]

روایتی از برخورد و رفتارهای صدام با نیروهای خودش و کمک های اطلاعاتی که از سایر کشورها دریافت کرد.
البته نویسنده‌خودش را خیلی پاک و معصوم از این رفتارها نشون داده‌.