What do you think?
Rate this book
هایدگر و پرسش بنیادین
- GenresPhilosophy
726 pages, Paperback
First published May 3, 2002
5 people are currently reading
139 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 5 of 5 reviews
November 7, 2025
مرگ بر عینیت!
عصیان هایدگر - که اغلب تلاش میکرد تمام نوشتههایش نه به عنوان فلسفه که به عنوان پرسشگری مطرح شود- بر علیه هرگونه تفسیر و توصیف که ادعای همگامی و نزدیکی با عینیت و واقعیت را داشت آغاز شد. او میخواست این حقیقت را مدام یادآور شود که تاویلها و برداشتها از متن با پیشمفهومها، ذهنیت خواننده، قواعد زبان و ...آلوده میشود. به همین خاطر، کلیت چهارچوب نظام فکری خود را بر پرسشگری دقیق بنا نهاد. نحوه پرسش دقیق میتواند ما را به معنای هستی برساند، چیزی که با عنوان پدیدارشناسی هایدگر شناخته میشود از طریق پرسشگری آغاز میشود تا ناپوشیدهها (آلثیا) را آشکار کند. رویکردی در تقابل با ابژه و سوژهباوری کانتی و دکارتی که ابتدا با پدیدارشناسی هوسرل، دوست و همکار صمیمی هایدگر آغاز شده و سپس مرحله به مرحله تمایزات خود را نشان میدهد. واقعبودگی و نه وجود داشتن سکویی برای شناخت و پرسشگریست. «هایدگر زندگی را به هستن در همین جهان همچون امری واقعی و عملی پیش میکشید. انسان با سپردن خود به زندگی و شرکت داشتن در تجربهٔ زیسته به جای تاکید بر تجربیات نیّتگون چیزها میتواند زندگی را با تجربه فهم معنایی عملی و تاریخی از درون بفهمد. هرچند سوژه استعلایی کانت میتواند مهمترین نقش را در نظام فکری هایدگر ایفا کند اما او آن را مردود میشمارد. هستن و هستنده بودن والاتر و بالاتر از جایگاه سوژه استعلایی قرار میگیرد. هستی انسان متفاوتتر از هر پدیدهای است. انسان یا دازاین هستندهای است که هستی و هست بودن برای او مساله و مورد پرسش است. پس بدینصورت هایدگر بر مساله حضور دکارتی خط میکشد و آن را فاقد اهمیت میداند. میاندیشم پس هستم، ارجحیت و توام شدن هستی با اندیشه است. اما هایدگر اعتقاد دارد که دازاین منش خاص زمانبودگیست که همواره «آنجاست».
چهارچوب کلی آراء هایدگر از مفهوم دازاین منشعب شده و باقی فلسفه موردنظر او در جهت ایضاح این واژه است. بنابرین نویسنده خود را مجاب میبیند برای روشنسازی قلمروی فکری خود مفاهیمی چون: دیگری، چیز بودن، فهم و تأویل، زبان، زمان و درک فلسفی از تاریخ را مطرح کند که فرصت تحلیل و معرفی این مفاهیم در این مجال اندک میسر نخواهد بود.
کتابی سختخوان اما به همان میزان لذتبخش و پر از یافته و دانسته.
۱۴۰۴/۰۸/۱۶
عصیان هایدگر - که اغلب تلاش میکرد تمام نوشتههایش نه به عنوان فلسفه که به عنوان پرسشگری مطرح شود- بر علیه هرگونه تفسیر و توصیف که ادعای همگامی و نزدیکی با عینیت و واقعیت را داشت آغاز شد. او میخواست این حقیقت را مدام یادآور شود که تاویلها و برداشتها از متن با پیشمفهومها، ذهنیت خواننده، قواعد زبان و ...آلوده میشود. به همین خاطر، کلیت چهارچوب نظام فکری خود را بر پرسشگری دقیق بنا نهاد. نحوه پرسش دقیق میتواند ما را به معنای هستی برساند، چیزی که با عنوان پدیدارشناسی هایدگر شناخته میشود از طریق پرسشگری آغاز میشود تا ناپوشیدهها (آلثیا) را آشکار کند. رویکردی در تقابل با ابژه و سوژهباوری کانتی و دکارتی که ابتدا با پدیدارشناسی هوسرل، دوست و همکار صمیمی هایدگر آغاز شده و سپس مرحله به مرحله تمایزات خود را نشان میدهد. واقعبودگی و نه وجود داشتن سکویی برای شناخت و پرسشگریست. «هایدگر زندگی را به هستن در همین جهان همچون امری واقعی و عملی پیش میکشید. انسان با سپردن خود به زندگی و شرکت داشتن در تجربهٔ زیسته به جای تاکید بر تجربیات نیّتگون چیزها میتواند زندگی را با تجربه فهم معنایی عملی و تاریخی از درون بفهمد. هرچند سوژه استعلایی کانت میتواند مهمترین نقش را در نظام فکری هایدگر ایفا کند اما او آن را مردود میشمارد. هستن و هستنده بودن والاتر و بالاتر از جایگاه سوژه استعلایی قرار میگیرد. هستی انسان متفاوتتر از هر پدیدهای است. انسان یا دازاین هستندهای است که هستی و هست بودن برای او مساله و مورد پرسش است. پس بدینصورت هایدگر بر مساله حضور دکارتی خط میکشد و آن را فاقد اهمیت میداند. میاندیشم پس هستم، ارجحیت و توام شدن هستی با اندیشه است. اما هایدگر اعتقاد دارد که دازاین منش خاص زمانبودگیست که همواره «آنجاست».
چهارچوب کلی آراء هایدگر از مفهوم دازاین منشعب شده و باقی فلسفه موردنظر او در جهت ایضاح این واژه است. بنابرین نویسنده خود را مجاب میبیند برای روشنسازی قلمروی فکری خود مفاهیمی چون: دیگری، چیز بودن، فهم و تأویل، زبان، زمان و درک فلسفی از تاریخ را مطرح کند که فرصت تحلیل و معرفی این مفاهیم در این مجال اندک میسر نخواهد بود.
کتابی سختخوان اما به همان میزان لذتبخش و پر از یافته و دانسته.
از متن:
ارزش هر پاسخ در مسیر راههایی است که برای پرسشگر میگشاید. هر اندیشه تا آنجا معتبر است که راه را بر نااندیشیده بگشاید. ص ۹۷
۱۴۰۴/۰۸/۱۶
March 18, 2015
کتاب «هایدگر و پرسش بنیادین» از بابک احمدی به دریافت نویسنده از اندیشههای هایدگر که در کتاب مشهور «هستی و زمان» هایدگر مطرح شده است میپردازد.
هایدگر در ابتدا به مطالعه الهیات پرداخت و به نظر تئولوژیستی برخورد کرد که «حتی اگر تمام مخلوقات خدا را هم بشناسیم، موفق به شناخت خداوند نخواهیم بود.» پرسش هستیشناسانه هایدگر (که در ادامه تحصیلات فلسفی خود از الهیات فاصله گرفت) در همین ارتباط است: حتی اگر تمام هستندهها را بشناسیم، باز پرسش بنیادین در مورد «هستی» است.
برای خواننده این کتاب بیش از ۸۰۰ صفحهای، اندیشههای مختلف هایدگر در ارتباط با دازاین (مفهوم محوری فلسفه هایدگر) ، پرتابشدگی (گِوُرفنهایت)، نگرانی (انگست)، تیمار (زورگه)، سقوط (فرفال)، هرکس (داس مان)، اصیل (آیگنتلیش) بودن و ... توسط بابک احمدی تفسیر شدهاند. فلاسفه قارهای و بالاخص هایدگر شیفته زباناند و برای تفهیم فلسفه خود به ریشهیابی واژههای خود تا چندین قرن پیش باز میگردند-امری که سبب شده مخالفانشان مثل پوپر از فلسفه آنها به عنوان لفّاظیهای بیمعنی یاد کنند. خواننده باید برای خواندن این کتاب و توضیح این کلیدواژهها -که مثل داس مان و آیگنتلیشهایت شاید دو معنی به ظاهر متضاد بدهند!- باید بسیار صبور باشد. به هر حال این کلیدواژهها هستند که فلسفه هایدگر را میسازند و شاید ناامیدکننده باشد اگر ادعا کنم خواندن کتاب بدون دانستن زبان آلمانی بسیار سخت است-خود هایدگر تاکید کرده بود که غیر آلمانیزبانها برای فهم فلسفه من تلاش نکنند!
با این همه بابک احمدی تلاشی ستودنی کرده است که، هر چند به تفصیل، مفاهیم فلسفه هایدگر را برای خواننده بشکافد. طغیان هایدگر علیه سنت دکارتیِ دوگانه بدن/ذهن - که آن را نقطه انحراف فلسفه تا زمان خودش میداند- و تکیه بر هستی، دازاین و مفهوم در جهان بودن (این-دِر-وِلت-زاین) در مقابل شناخت دکارتی از طریق شکاکیت، او را به یکی از چهرههای برجسته فلسفه تبدیل کرده است. ژان پل سارتر که اگزیستانسیالیسم با نام او گره خورده است مستقیما تحت نفوذ فلسفه هایدگر بوده است. ارتباط «هستی» با گذشته- تحلیل خود این واژه «گذشته» از دید هایدگر به روایت بابک احمدی مفصلا بحث شده است!- ، حال و طرحافکنیهای آینده از ایدههای مرکزی هایدگر است. البته حواشی بیش از متن هستند: مفهوم زمان، هایدگر را به تاریخ-که خود این واژه در زبان آلمانی چه ریشهای دارد در کتاب بحث میشود-٬ سنتها و ناسیونالیسم میکشاند و هایدگر که رسما عضو حزب نازی تا پایان جنگ جهانی دوم بوده است از این نگاه فلسفی متهم به یک فیلسوف فاشیست میشود. خوشبختانه بابک احمدی در کتابش به این موارد نیز-و موارد مشابهی در زندگی شخصی هایدگر مثل ارتباط او با شاگرد و معشوقهاش هانا آرنت، سخنرانی پذیرش ریاست دانشگاه در دفاع از ایدئولوژی نازیها و ...- در کنار فلسفه او در این کتاب میپردازد.
شخصا تلاش بابک احمدی را در این کتاب ستودنی میدانم و مسلما خواندن اصل کتاب یک نویسندهی پیچیده یعنی «هستی و زمان» باید بسیار دشوارتر از تشریح مفاهیم هایدگر در کتاب بابک احمدی باشد.
خواننده همین طور برای آشنایی از کلیات فلسفه هایدگر میتواند به گفتگوی کوتاهی که برایان مگی در کتاب «مردان اندیشه» دارد مراجعه کند.
هایدگر در ابتدا به مطالعه الهیات پرداخت و به نظر تئولوژیستی برخورد کرد که «حتی اگر تمام مخلوقات خدا را هم بشناسیم، موفق به شناخت خداوند نخواهیم بود.» پرسش هستیشناسانه هایدگر (که در ادامه تحصیلات فلسفی خود از الهیات فاصله گرفت) در همین ارتباط است: حتی اگر تمام هستندهها را بشناسیم، باز پرسش بنیادین در مورد «هستی» است.
برای خواننده این کتاب بیش از ۸۰۰ صفحهای، اندیشههای مختلف هایدگر در ارتباط با دازاین (مفهوم محوری فلسفه هایدگر) ، پرتابشدگی (گِوُرفنهایت)، نگرانی (انگست)، تیمار (زورگه)، سقوط (فرفال)، هرکس (داس مان)، اصیل (آیگنتلیش) بودن و ... توسط بابک احمدی تفسیر شدهاند. فلاسفه قارهای و بالاخص هایدگر شیفته زباناند و برای تفهیم فلسفه خود به ریشهیابی واژههای خود تا چندین قرن پیش باز میگردند-امری که سبب شده مخالفانشان مثل پوپر از فلسفه آنها به عنوان لفّاظیهای بیمعنی یاد کنند. خواننده باید برای خواندن این کتاب و توضیح این کلیدواژهها -که مثل داس مان و آیگنتلیشهایت شاید دو معنی به ظاهر متضاد بدهند!- باید بسیار صبور باشد. به هر حال این کلیدواژهها هستند که فلسفه هایدگر را میسازند و شاید ناامیدکننده باشد اگر ادعا کنم خواندن کتاب بدون دانستن زبان آلمانی بسیار سخت است-خود هایدگر تاکید کرده بود که غیر آلمانیزبانها برای فهم فلسفه من تلاش نکنند!
با این همه بابک احمدی تلاشی ستودنی کرده است که، هر چند به تفصیل، مفاهیم فلسفه هایدگر را برای خواننده بشکافد. طغیان هایدگر علیه سنت دکارتیِ دوگانه بدن/ذهن - که آن را نقطه انحراف فلسفه تا زمان خودش میداند- و تکیه بر هستی، دازاین و مفهوم در جهان بودن (این-دِر-وِلت-زاین) در مقابل شناخت دکارتی از طریق شکاکیت، او را به یکی از چهرههای برجسته فلسفه تبدیل کرده است. ژان پل سارتر که اگزیستانسیالیسم با نام او گره خورده است مستقیما تحت نفوذ فلسفه هایدگر بوده است. ارتباط «هستی» با گذشته- تحلیل خود این واژه «گذشته» از دید هایدگر به روایت بابک احمدی مفصلا بحث شده است!- ، حال و طرحافکنیهای آینده از ایدههای مرکزی هایدگر است. البته حواشی بیش از متن هستند: مفهوم زمان، هایدگر را به تاریخ-که خود این واژه در زبان آلمانی چه ریشهای دارد در کتاب بحث میشود-٬ سنتها و ناسیونالیسم میکشاند و هایدگر که رسما عضو حزب نازی تا پایان جنگ جهانی دوم بوده است از این نگاه فلسفی متهم به یک فیلسوف فاشیست میشود. خوشبختانه بابک احمدی در کتابش به این موارد نیز-و موارد مشابهی در زندگی شخصی هایدگر مثل ارتباط او با شاگرد و معشوقهاش هانا آرنت، سخنرانی پذیرش ریاست دانشگاه در دفاع از ایدئولوژی نازیها و ...- در کنار فلسفه او در این کتاب میپردازد.
شخصا تلاش بابک احمدی را در این کتاب ستودنی میدانم و مسلما خواندن اصل کتاب یک نویسندهی پیچیده یعنی «هستی و زمان» باید بسیار دشوارتر از تشریح مفاهیم هایدگر در کتاب بابک احمدی باشد.
خواننده همین طور برای آشنایی از کلیات فلسفه هایدگر میتواند به گفتگوی کوتاهی که برایان مگی در کتاب «مردان اندیشه» دارد مراجعه کند.
June 30, 2021
کتاب مقدمه خوبی داره که پیشنهاد میکنم حتی اگه کل کتاب رو نمیخواید بخونید لااقل مقدمش رو بخونید. ولی مابقی کتاب همون ایرادی رو داره که جلد دوم یعنی هایدگر و تاریخ هستی هم گرفتارشه. متن اصلی کتاب مشتمل بر فصلهایی که هر کدوم به نظریات هایدگر در یه موضوعی پرداخته و اگر چه این پرداخت بسیار خوب و با یه حجم خوانی زیاد انجام شده اما متاسفانه باعث شده که پیوستگی کتاب کم بشه و بیشتر تبدیل بشه به یه مجموعه مقالات که ربط وثیقی (غیر از اینکه همشون اندیشههای هایدگره) نداشته باشه. اگه هایدگر بلدید کتاب بدی نیست ولی برای آشنایی خیلی به درد نمیخوره و بیشتر برای کسایی مناسبه که میخوان تخصصی هایدگر کار کنن.
May 15, 2021
کتابی شیرین، نیازمند تامل و دوست داشتنی که خواندش برایم بسیار به درازا کشید. نکته ی جالب این که در زمانی که حدودا این کتاب نوشته می شده، هایدگر و فروید و اتو رنک زنده بودند. اما همدیگر را ملاقات نکرده اند و از اثار هم چیزی نخوانده اند. با این حال حرف های زیادی در این کتاب هست که انگار فروید این ها را با کلماتی دیگر گفته. یا انگار اتو رنک بیان شان کرده. بهتر است برای فهم این کتاب، در مدت کوتاهی که مطالب در ذهن مانده اند خوانده شود. یعنی سریع دفترش بسته شود. به هر روی این کتاب جلد نخست شرحی بر هستی و زمان از جناب احمدی است. خود متن خوب نوشته شده و مفهوم، اما موضوع بحث کمی پیچیده است.
February 27, 2020
کتاب بخش نخست از سه گانهای درباره اندیشههای مارتین هایدگر است که شرح کاملی از آثار فلسفی او در نخستین دوره کار فکریاش را در بر میگیرند. بخش اصلی کتاب توضیح مطالب هایدگر هستی و زمان است که در سال ۱۹۲۷ منتشر شد و از نظر بسیاری ناقدان و نویسندگان یکی از مهمترین آثار فلسفی سده بیستم به شمار میرود.
کتاب حاضر با زندگینامه مفصل و فهرست دقیق آثار و درسهای هایدگر همراه است. نشر مرکز هم زمان با این کتاب بخش دوم از سه گانه را با عنوان هایدگر و تاریخ هستی منتشر کرده است.
کتاب حاضر با زندگینامه مفصل و فهرست دقیق آثار و درسهای هایدگر همراه است. نشر مرکز هم زمان با این کتاب بخش دوم از سه گانه را با عنوان هایدگر و تاریخ هستی منتشر کرده است.
Displaying 1 - 5 of 5 reviews