1938. Ο Ντόινο Φάμπερ, Εβραίος ιστορικός, ηγετικό στέλεχος του γερμανικού ΚΚ, κεντρικός ήρωας της τριλογίας, αυτοεξορίζεται στο Παρίσι. Η Ιστορία προχωράει ερήμην του - ερήμην όλων των ιδεολόγων κομουνιστών που παγιδεύτηκαν στην ουτοπική πεποίθηση ότι η ιστορική νομοτέλεια είναι με το μέρος τους· ο εθνικοσοσιαλισμός είναι κυρίαρχος, το σοβιετικό ΚΚ εκτροχιάζεται σε έναν αμείλικτο ολοκληρωτισμό, η Ευρώπη βαδίζει ολοταχώς προς τον πόλεμο.
Ο Σπέρμπερ σκιαγραφεί την Πόλη του Φωτός και την κοινωνία της με τρυφερότητα - ήταν άλλωστε δεύτερη πατρίδα του-, θαυμασμό, αλλά και με κριτική ματιά. Ο Φάμπερ θα ερωτευθεί, θα επιτρέψει για λίγο στην προσωπική ζωή να εισβάλει στον σκληρό πυρήνα της βιογραφίας του, που είναι η Επανάσταση, μέχρι τη στιγμή που θα αποφασίσει να πολεμήσει τον Χίτλερ, μέσα από τη Λεγεώνα των Ξένων. Μετά τη συνθηκολόγηση της Γαλλίας, η ατομικότητα θα έρθει πάλι σε πρώτο πλάνο. Η τύχη τερματίζει το υπαρξιακό του αδιέξοδο, φέρνοντας στο δρόμο του ένα ορφανό αγόρι.
Εξαιρετικό και το δεύτερο μέρος της τριλογίας. Πραγματικός θησαυρός.
Απολαυστικοί και σ' αυτό το βιβλίο οι πολιτικο-φιλοσοφικοί διάλογοι του ήρωα Ντόινο Φάρμπερ με τον καθηγητή Στέτεν, οι οποίοι βρίσκονται στο Παρίσι εξόριστοι από τις πατρίδες τους λόγω Χίτλερ στα πρόθυρα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Αξιοσημείωτη η στάση τους μπροστά στο αδιέξοδο που τους προκάλεσε η συμμαχία Χίτλερ-Στάλιν. "Η ρωσογερμανική συμμαχία σώζει την παγκόσμια ειρήνη", κατά τον κομμουνιστικό Τύπο.
"Θα πω δυο λόγια πρις τους σκεπάσει το χώμα. Είμαι εδώ ο μόνος Γάλλος. Ενταφιάζουμε τρεις άνδρες που ήρθαν εδώ από μακριά. Πολέμησαν για τη Γαλλία. Θα τους άξιζε να μπορέσουν να γυρίσουν στην πατρίδα τους. Δεν θέλω να πω παλλά - ένα μόνο: αυτούς τους νεκρούς δεν θα τους ξεχάσει κανείς μας. Ίσως αυτή η χώρα την άξιζε την ήττα. Στους άνδρες που κηδεύουμε τώρα άξιζε μόνο η νίκη".
Τι να πούμε για αυτή τη σειρά βιβλίων που έχει επιμεληθεί ο Καστανιώτης;Απλά θερμά συγχαρητήρια για την εκλπηκτική μετάφραση της κ.Βαϊκούση!
Ένα βιβλίο δύσκολο,από πλευράς περιεχομένου και συναισθημάτων.Όντως "πιο βαθιά κι απ'την άβυσσο".
Βρισκόμαστε στο 1938,λίγο πριν ξεσπάσει ο Β' Παγκόσμιος πόλεμος και ο ήρωάς μας που τον έχουμε συναντήσει στο πρώτο μέρος της τριλογίας,Ντοίνο Φάμπερ,εβραίος ιστορικός,ζει στον απόηχο της κατάρρευσης της δικής του ουτοπίας και ονείρου,ενώ γύρω του ο φασισμός και ο ολοκληρωτισμός(Ιταλία,Ισπανία,Γερμανία κτλ)παίρνουν τη θέση τους στη ροή της Ιστορίας. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο οπισθόφυλλο "η Ιστορία προχωρά ερήμην του και ερήμην όλων των ιδεολόγων κομουνιστών που παγιδεύτηκαν στην ουτοποική πεποίθηση ότι η ιστορική νομοτέλεια είναι με το μέρος τους". Η εύνοια της λήθης δεν είχει την τύχη να του δοθεί,όπως αναφέρει χαρακτηριστικά."Αν κάνεις τους ανθρώπους να αποβάλουν τη δυνατότητα να ξεχνούν,δε θα άντεχαν καμιά καταπίεση.Κανείς δεν νιώθει τόση μοναξιά,όσο αυτός που αρνείται να ξεχάσει.Όποιος ανήκει σε πολλές εποχές,δεν είναι συγκαιρινός με κανέναν(..)η καλή μνήμη είναι μια περιττή πολυτέλεια όταν επιλέγει να μην έχει πρόσβαση στο παρόν" Όλο το βιβλίο περιγράφει τον αγώνα του ήρωα να επιβιώσει,όχι μόνο σε επίπεδο ζωτικό-βιωματικό λόγω της περιόδου και των συνθηκών(ξέσπασμα Β' Π.π κτλ),αλλά κυρίως να επιβιώσει από τον ίδιο του τον εαυτό και τα πιστεύω του. Για εμένα η πιο ενδιαφέρουσα οπτική από πλευράς περιεχομένου είναι όλο το κομμάτι που αναφέρεται στη Γαλλία.Ειδικά την περίοδο 1939-1940.Πολλοί από τους ήρωες βρίσκονται εκεί,διωγμένοι,ηθελημένα ή μη(;),από τα πατρογονικά εδάφη και προσπαθούν να συμβάλλουν στη ροή της Ιστορίας,αλλά παλεύουν ακόμα με την ιδεολογία τους και με τα "πρέπει" της εποχής(;). Με μια φοβερή περιγραφική δεινότητα σε ένα 7σελιδο δίνεται ο απόλυτος χαρακτηρισμός για κάθε φυλή που κατοικεί στο Παρίσι εκείνη την περίοδο και τελικά ανάμεσα σε όλα αυτά υπάρχει "μια αγάπη παράξενη,κατά βάση γελοία:η αγάπη για αυτή την πόλη που είχε τη δύναμην να προσδίδει στην πτώση την όψη του αντίποδά της,τέτοια ήταν η δύναμη της σαγήνης της.."
Ένα βιβλίο εξαιρετικό!Δεν διαβάζεται εύκολα αν και μικρό σε όγκο.Επίσης δεν διαβάζεται εύκολα αν οι άνθρωποι εμμένουν στις παρωπίδες τους..
Υπέροχο και το δεύτερο βιβλίο της τριλογίας, πολύ πιο σύντομο βέβαια σε σχέση με το πρώτο, αλλά όχι λιγότερο δυνατό ή σύνθετο. Κι εδώ δεν λείπουν οι πολιτικοί-φιλοσοφικοί διάλογοι και οι σκέψεις των χαρακτήρων για τα πεπραγμένα τους, τα πιστεύω τους, τις διαψεύσεις τους, τις αγωνίες τους για το μέλλον και γι' αυτά που βλέπουν να συμβαίνουν γύρω τους. Πραγματικά υπέροχοι διάλογοι και μονόλογοι που σε βάζουν σε διάφορες σκέψεις, υπέροχες περιγραφές σκηνικών και καταστάσεων, με τον βασικό πρωταγωνιστή να αυτοεξορίζεται στο Παρίσι λίγο πριν την έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και να παρακολουθεί την κυριαρχία του Εθνικοσοσιαλισμού και τον εκτροχιασμό του Κόμματος (ένα είναι το Κόμμα!) σε έναν αμείλικτο ολοκληρωτισμό: Η περίληψη στο οπισθόφυλλο της ελληνικής έκδοσης τα λέει μια χαρά, δεν χρειάζεται να τα αναπαράγω κι εδώ. Ειλικρινά, δεν μπορώ να εκφράσω με λόγια τα συναισθήματα που μου δημιουργεί ο Σπέρμπερ με την υπέροχη και ολοζώντανη γραφή του, τις σκέψεις στις οποίες με βάζει, τις εικόνες που περιγράφει, οφείλω να πω ότι με τίποτα δεν περίμενα ότι αυτή τριλογία θα μου άρεσε τόσο πολύ: Ευτυχώς, βέβαια, που τη διαβάζω τώρα και όχι στα είκοσι ή τα εικοσιπέντε μου, γιατί ίσως έβρισκα λιγάκι βαρύ το όλο πολιτικό-φιλοσοφικό-ιστορικό κομμάτι. Τώρα, ορμάω στο τρίτο και δυστυχώς τελευταίο βιβλίο του πολιτικού-ιστορικού αυτού έπους.
Σκάσε και κολύμπα, ζορικη φάση να διαβάζεις ένα ψιλοαγνωστο έπος ξεκινώντας από τη μέση της τριλογίας. Πολύ δυνατή γραφή, φυσικά βαριά η ατμόσφαιρα, μεγάλη λογοτεχνία με υπουλο τρόπο (ο Άρης Αλεξάνδρου συναντά τον Κουρτσιο Μαλαπαρτε στο Καθαρτήριο). Σε μανιακη αναζήτηση των εξαντλημενων 1 και 3 μερών - θα επανέλθω!
Πιο ώριμο ύφος από το πρώτο βιβλίο. Επικεντρώνεται πιο πολύ σε συγκεκριμένα πρόσωπα. Απλώς, νιώθω ότι του λείπει ένα επίμετρο που θα αναφέρεται στο ιστορικοκοινωνικό πλαίσιο της εποχής σε συνάρτηση με τη βιογραφία του συγγραφέα.