Το ψηλαφητό παλίμψηστο της ροϊδικής γραφής: Ζητήματα λογοτεχνικής και πολιτισμικής θεωρίας

by Νίκος Μαυρέλος

Το έργο του Ροΐδη, ως μοναδικό παλίμψηστο, αποκαλύπτει το γνωσιοθεωρητικό υπόβαθρο του συγγραφέα. Η προσπάθεια ανίχνευσής του βασίζεται αποκλειστικά στις υποδείξεις των κειμένων του. Η περί μεταφοράς άποψή του συνδυάζει την αριστοτελική με τις δυτικής προέλευσης ρητορικές και ποιητικές θεωρίες. Ωστόσο, σε όλο του το έργο εντοπίζονται δίπολα με τέτοια συχνότητα και έμφαση, ώστε επιβάλλεται η σύνδεσή τους με τη ροϊδική εμμονή στη χρήση του όρου «φάρμακον», λόγω της δισημίας του. Το πλατωνικό υπόβαθρο αναδύεται μέσα από τις αναφορές του Ροΐδη σε αυτό και συνδέεται με την εγελειανή θεωρία, που τροφοδοτεί την αενάως εναλλασσόμενη κίνηση των άκρων στα δίπολα.

256 pages, Paperback

First published January 1, 2008

About the author

Ο Νίκος Μαυρέλος είναι Λέκτορας της Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Ερευνητικά ασχολείται με τη λογοτεχνία και την κριτική του 18ου και του 19ου αιώνα (ως τις αρχές του 20ού), τόσο από θεωρητική όσο και από ιστορικοσυγκριτική μεθοδολογική σκοπιά. Η διδακτορική του διατριβή εστιάζει στο κριτικό έργο του Ν. Επισκοπόπουλου ("Οι κοσμοπολίτες και οι φονστανελοφόροι. Το ελληνόγλωσσο κριτικό έργο τον Νικόλαου Επισκοπόπουλου", 2001). Έχει δημοσιεύσει ανθολογία διηγημάτων του Ν. Επισκοπόπουλου με εισαγωγή (2002), μία σχολιασμένη μετάφραση σατιρικών διηγημάτων του Ε. Πόε με εκτενή εισαγωγή ("Ο Σατιρικός Πόε. Διηγήματα", 2005) και μία μονογραφία για το έργο του Εμμ. Ροΐδη ("Το ψηλαφητό παλίμψηστο της ροϊδικής γραφής. Ζητήματα λογοτεχνικής και πολιτισμικής θεωρίας", 2008). Έχει επίσης δημοσιεύσει μελέτες σε περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων. Ετοιμάζει μία ανθολογία κριτικών κειμένων του Ν. Επισκοπόπουλου από τις εφημερίδες Άστυ και Νέον Άστυ, με εκτενή εισαγωγή και σχόλια.