What do you think?
Rate this book
Wij waren erbij: Oorlogsherinneringen
Wat doe je als je moet onderduiken, je een andere naam krijgt en je niet weet of je ouders je ooit nog komen halen? Of als je moet rennen voor je leven en dan ziet dat jouw hele familie in een andere trein zit dan jij? En als je opeens niet meer welkom bent in je eigen land? Hoe is het om in het donker verzetskrantjes rond te brengen, en nooit zeker te weten of je wordt gevolgd? Of om te moeten werken voor de vijand? En wat moet je doen als je eigen vader tijdens de oorlog een verkeerde keuze heeft gemaakt? Hoe is het echt om een oorlog mee te maken?
Twaalf ooggetuigen vertelden hun oorlogsverhalen aan de Schrijvers van de Ronde Tafel, en die maakten er deze verhalen bij.
Twaalf ooggetuigen vertelden hun oorlogsverhalen aan de Schrijvers van de Ronde Tafel, en die maakten er deze verhalen bij.
168 pages, Hardcover
First published November 1, 2019
6 people want to read
About the author
Martine Letterie
115 books70 followersMartine Letterie werd 12 december 1958 in Amsterdam geboren. Ze groeide op in Voorburg en studeerde Nederlandse Taal- en Letterkunde in Utrecht, hoofdvak Middelnederlandse Letterkunde.
Ze stond ruim twaalf jaar voor de klas als lerares Nederlands op mavo, havo, vwo, meao en gaf de laatste vier jaar daarvan jeugdliteratuur op de Pabo in Doetinchem.
Sinds 1997 is ze fulltime schrijver en freelancer op het gebied van jeugdliteratuur. Inmiddels heeft ze meer dan 80 titels op haar naam staan. Veel daarvan zijn historische jeugdboeken. Samen met Arend van Dam heeft ze de Schrijvers van de Ronde Tafel opgericht en ze vormden 10 jaar samen het bestuur. Martine leidde het project Vergeten oorlog. In die serie zijn van haar hand de titels Oorlog zonder vader, Bommen op ons huis, Verzet tegen de vijand en Hanna’s reis verschenen.
Voor kleuters heeft ze De Sprookjesreis geschreven: een serie van 10 prentenboeken met bekende sprookjes, maar allemaal net even anders.
In 2010 is de Sprookjesreis genomineerd voor de Kinderboekwinkelprijs en in 2011 Kook jij of kook ik? een avi-meegroeiboek voor beginnende lezers, geïllustreerd door Rick de Haas. In augustus 2012 is een tweede meegroeiboek verschenen: Piet en Riet naar de maan.
Ze stond ruim twaalf jaar voor de klas als lerares Nederlands op mavo, havo, vwo, meao en gaf de laatste vier jaar daarvan jeugdliteratuur op de Pabo in Doetinchem.
Sinds 1997 is ze fulltime schrijver en freelancer op het gebied van jeugdliteratuur. Inmiddels heeft ze meer dan 80 titels op haar naam staan. Veel daarvan zijn historische jeugdboeken. Samen met Arend van Dam heeft ze de Schrijvers van de Ronde Tafel opgericht en ze vormden 10 jaar samen het bestuur. Martine leidde het project Vergeten oorlog. In die serie zijn van haar hand de titels Oorlog zonder vader, Bommen op ons huis, Verzet tegen de vijand en Hanna’s reis verschenen.
Voor kleuters heeft ze De Sprookjesreis geschreven: een serie van 10 prentenboeken met bekende sprookjes, maar allemaal net even anders.
In 2010 is de Sprookjesreis genomineerd voor de Kinderboekwinkelprijs en in 2011 Kook jij of kook ik? een avi-meegroeiboek voor beginnende lezers, geïllustreerd door Rick de Haas. In augustus 2012 is een tweede meegroeiboek verschenen: Piet en Riet naar de maan.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 5 of 5 reviews
April 26, 2020
Martine Letterie, Arend van Dam, Agave Kruijssen, Hans Kuyper, Joyce Pool, Lydia Rood, Suzanne Wouda, Peter Smit
‘Wij waren erbij’ is een zeer bijzonder boek. Het biedt een kijk op de levens van twaalf – in 2019 nog levende – ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog, toen ze zelf kind waren. Acht schrijvers van de Schrijvers van de Ronde Tafel namen de verhalen voor hun rekening, met kinderen vanaf 10 jaar als doelgroep. Het boek is zo een uniek tijdsdocument geworden.
Ook speciaal aan het boek is dat er in elk verhaal foto’s staan van de personages en verschillende situaties. Bijvoorbeeld Co, een dwangarbeider in een Duitse fabriek. Of Heleen die op Midden Java in een Japans kamp zit, of Jeanne met haar broertjes vlak na Dolle Dinsdag. Het zorgt ervoor dat deze verhalen beter beklijven.
Alle facetten van de oorlog komen aan bod: onderduiken, vervolging van joden en zigeuners, kampen en Nederlanders in Nederlands-Indië, verplichte arbeid in Duitsland, hongertochten, politiek foute ouders, wonen in naoorlogs Westerbork, verzet.
Iedere hoofdpersoon is een gastspreker bij Steunpunt Gastsprekers WOII-Heden. Ze vertellen op scholen over hun oorlogsverhaal en wat oorlog kan doen met een persoon. Wat doet het met je als je langdurig je familie moet missen als je ondergedoken bent of als je familie na de oorlog niet meer terugkomt? Is een kind “slecht” als zijn vader een NSB’er is? Wanneer is iemand wel of niet welkom? Daarom is ‘Wij waren erbij’ niet alleen geschikt voor kinderen, maar zeker ook voor volwassenen.
Een buitenbeentje tussen deze verhalen lijkt Erik, een veteraan van de VN-missie in Libanon in de jaren 1980. Toch past ook zijn verhaal goed in deze bundel, want hij heeft eveneens een oorlog meegemaakt waarin hij als militair geen moment rust had. Daarin vindt hij de motivatie om als gastspreker de boodschap over te brengen dat vrede en vrijheid nergens vanzelfsprekend zijn. De inzet van Nederlandse militairen voor een veilige samenleving mag ook niet vergeten worden! 4 mei en Veteranendag moeten we mede daarom eerbiedigen.
Om in de woorden van Dirk Mulder, oud-directeur van Herinneringscentrum Kamp Westerbork te spreken: “Daarom kan men alleen maar veel respect en grote bewondering voor de ooggetuigen hebben.”
Elli Slier-Katz 1943 - Onderduiken
Heleen Smit-Scheffener 1943 - Nederlands Indië
Zoni Weisz 1944 - Het ‘zigeunertransport’ naar Auschwitz
Pim Bothof 1944 - Het Nijmeegse rampjaar
Miriam Weitzner-Smuk 1943 - Overlevende van vijf concentratiekampen
Karin Ottenhoff 1946 - Indonesië &1956 Vertrek naar Nederland
Co Knuppelder 1943 - Werken in Duitsland
Orpa Goergoerem 1958 - Woonoord Schattenberg, in voormalig Kamp Westerbork
Tine Eijsten 1944 - Hongertocht & in het verzet
Jeanne Diele-Staal 1945 - Kind van politiek foute ouders
Frits Kroese 1945 - In het verzet
Erik Kuiper 1981 - Vredesmissie in Libanon
‘Wij waren erbij’ is een zeer bijzonder boek. Het biedt een kijk op de levens van twaalf – in 2019 nog levende – ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog, toen ze zelf kind waren. Acht schrijvers van de Schrijvers van de Ronde Tafel namen de verhalen voor hun rekening, met kinderen vanaf 10 jaar als doelgroep. Het boek is zo een uniek tijdsdocument geworden.
Ook speciaal aan het boek is dat er in elk verhaal foto’s staan van de personages en verschillende situaties. Bijvoorbeeld Co, een dwangarbeider in een Duitse fabriek. Of Heleen die op Midden Java in een Japans kamp zit, of Jeanne met haar broertjes vlak na Dolle Dinsdag. Het zorgt ervoor dat deze verhalen beter beklijven.
Alle facetten van de oorlog komen aan bod: onderduiken, vervolging van joden en zigeuners, kampen en Nederlanders in Nederlands-Indië, verplichte arbeid in Duitsland, hongertochten, politiek foute ouders, wonen in naoorlogs Westerbork, verzet.
Iedere hoofdpersoon is een gastspreker bij Steunpunt Gastsprekers WOII-Heden. Ze vertellen op scholen over hun oorlogsverhaal en wat oorlog kan doen met een persoon. Wat doet het met je als je langdurig je familie moet missen als je ondergedoken bent of als je familie na de oorlog niet meer terugkomt? Is een kind “slecht” als zijn vader een NSB’er is? Wanneer is iemand wel of niet welkom? Daarom is ‘Wij waren erbij’ niet alleen geschikt voor kinderen, maar zeker ook voor volwassenen.
Een buitenbeentje tussen deze verhalen lijkt Erik, een veteraan van de VN-missie in Libanon in de jaren 1980. Toch past ook zijn verhaal goed in deze bundel, want hij heeft eveneens een oorlog meegemaakt waarin hij als militair geen moment rust had. Daarin vindt hij de motivatie om als gastspreker de boodschap over te brengen dat vrede en vrijheid nergens vanzelfsprekend zijn. De inzet van Nederlandse militairen voor een veilige samenleving mag ook niet vergeten worden! 4 mei en Veteranendag moeten we mede daarom eerbiedigen.
Om in de woorden van Dirk Mulder, oud-directeur van Herinneringscentrum Kamp Westerbork te spreken: “Daarom kan men alleen maar veel respect en grote bewondering voor de ooggetuigen hebben.”
Elli Slier-Katz 1943 - Onderduiken
Heleen Smit-Scheffener 1943 - Nederlands Indië
Zoni Weisz 1944 - Het ‘zigeunertransport’ naar Auschwitz
Pim Bothof 1944 - Het Nijmeegse rampjaar
Miriam Weitzner-Smuk 1943 - Overlevende van vijf concentratiekampen
Karin Ottenhoff 1946 - Indonesië &1956 Vertrek naar Nederland
Co Knuppelder 1943 - Werken in Duitsland
Orpa Goergoerem 1958 - Woonoord Schattenberg, in voormalig Kamp Westerbork
Tine Eijsten 1944 - Hongertocht & in het verzet
Jeanne Diele-Staal 1945 - Kind van politiek foute ouders
Frits Kroese 1945 - In het verzet
Erik Kuiper 1981 - Vredesmissie in Libanon
January 18, 2021
Verhalen die nooit vergeten mogen worden
May 5, 2020
Ooggetuigenverslagen. Treffend. Het raakt. Over mensen. Later volgt een bespreking. Aanrader.
------
‘Door de takken kijkt ze naar de hemel. Daar is de maan en die is vrij…’
Deze zin en zovele andere staan al maanden aangemerkt in dit zo bijzonder indrukwekkende boek vol verhalen van twaalf kinderen die ooggetuigen waren van de Tweede Wereldoorlog.
Zij die zoveel hebben moeten doorstaan, vertellen hun verhaal via Steunpunt Gastsprekers WOII-Heden aan ons die deze zwarte periode in de geschiedenis niet hebben moeten meemaken.
Zij vertellen niet alleen de feiten, gevoel en emotie wordt persoonlijk overgebracht in een klas vol kinderen van toen hun eigen leeftijd.
Zij en al die anderen hebben eraan bijgedragen dat we vandaag, 5 mei, in vrijheid kunnen vieren.
Vrijheid in denken, in zijn, in doen en niet beoordeeld worden op je afkomst of groep is een heel groot goed. Acht schrijvers van De Schrijvers van de Ronde Tafel hebben de uiteenlopende getuigenissen opgetekend en zijn omgeven door originele foto’s en documenten.
‘Het is oorlog, dacht Frits, en in de oorlog heb je slecht en minder slecht. Goed bestaat niet.’
Onderwerpen: onderduiken, interneringskamp Java, verzet, tewerkstelling in Duitsland, overlevenden concentratiekampen, de Hongerwinter, woonoord Schattenberg, zigeunertransport, bombardement Nijmegen, weg uit je thuisland Indonesië, NSB-gezin en een vredesmissie in Libanon.
Stevige onderwerpen, maar helaas bittere realiteit voor ook kinderen. Een realiteit met besluiten en wetten die voor hen werden genomen.
Ook door ouders als je bijv. in een NSB-gezin opgroeide of tot leiders door geloof tot een groep werd aangemerkt die niet deugde. Het laatste onderwerp hoort er ook bij, ook deze militairen dragen bij aan vrijheid middels VN-missies en nemen hun ervaringen levenslang met zich mee.
‘Ik groeide op in een heel gewoon gezin,’ vertelde ze. ‘Maar op een dag begon ik te begrijpen dat mensen mij anders zagen. En anders was niet goed. Anders kreeg de schuld van alles wat niet goed ging.’
Deze verhalen van kínderen(!), zo integer en respectvol opgetekend door deze zeer gewaardeerde schrijvers, maakten op mij zo een indruk dat ik vandaag op de dag van de Vrijheid pas de woorden vind om er iets over te schrijven. Kinderen verdienen een onbezorgde jeugd, een toekomst. Geef verhalen door! Vooral dit boek, een uniek document voor kinderen en volwassenen vanaf 10 jaar. Bijzonder aan te raden om voor te lezen en te bespreking thuis en op school.
------
‘Door de takken kijkt ze naar de hemel. Daar is de maan en die is vrij…’
Deze zin en zovele andere staan al maanden aangemerkt in dit zo bijzonder indrukwekkende boek vol verhalen van twaalf kinderen die ooggetuigen waren van de Tweede Wereldoorlog.
Zij die zoveel hebben moeten doorstaan, vertellen hun verhaal via Steunpunt Gastsprekers WOII-Heden aan ons die deze zwarte periode in de geschiedenis niet hebben moeten meemaken.
Zij vertellen niet alleen de feiten, gevoel en emotie wordt persoonlijk overgebracht in een klas vol kinderen van toen hun eigen leeftijd.
Zij en al die anderen hebben eraan bijgedragen dat we vandaag, 5 mei, in vrijheid kunnen vieren.
Vrijheid in denken, in zijn, in doen en niet beoordeeld worden op je afkomst of groep is een heel groot goed. Acht schrijvers van De Schrijvers van de Ronde Tafel hebben de uiteenlopende getuigenissen opgetekend en zijn omgeven door originele foto’s en documenten.
‘Het is oorlog, dacht Frits, en in de oorlog heb je slecht en minder slecht. Goed bestaat niet.’
Onderwerpen: onderduiken, interneringskamp Java, verzet, tewerkstelling in Duitsland, overlevenden concentratiekampen, de Hongerwinter, woonoord Schattenberg, zigeunertransport, bombardement Nijmegen, weg uit je thuisland Indonesië, NSB-gezin en een vredesmissie in Libanon.
Stevige onderwerpen, maar helaas bittere realiteit voor ook kinderen. Een realiteit met besluiten en wetten die voor hen werden genomen.
Ook door ouders als je bijv. in een NSB-gezin opgroeide of tot leiders door geloof tot een groep werd aangemerkt die niet deugde. Het laatste onderwerp hoort er ook bij, ook deze militairen dragen bij aan vrijheid middels VN-missies en nemen hun ervaringen levenslang met zich mee.
‘Ik groeide op in een heel gewoon gezin,’ vertelde ze. ‘Maar op een dag begon ik te begrijpen dat mensen mij anders zagen. En anders was niet goed. Anders kreeg de schuld van alles wat niet goed ging.’
Deze verhalen van kínderen(!), zo integer en respectvol opgetekend door deze zeer gewaardeerde schrijvers, maakten op mij zo een indruk dat ik vandaag op de dag van de Vrijheid pas de woorden vind om er iets over te schrijven. Kinderen verdienen een onbezorgde jeugd, een toekomst. Geef verhalen door! Vooral dit boek, een uniek document voor kinderen en volwassenen vanaf 10 jaar. Bijzonder aan te raden om voor te lezen en te bespreking thuis en op school.
December 4, 2019
Een mooi geschreven boek over kinderen in de oorlog. Oorlogsherinneringen van overlevenden. Verschillende schrijvers pennen hun verhaal neer in dit boek. We ontmoeten Sinti, Nederlanders in Indonesië, Joodse kinderen, en kinderen die een bombardement hebben overleefd, en meer. Ik vond het erg interessant om te lezen en de schrijfstijl erg goed. Je zult door het boek vliegen, je wilt gewoon weten hoe deze kinderen het hebben overleefd, wat ze hebben meegemaakt, en hoe het nu met ze is of hoe ze na de oorlog verder zijn gegaan, wie van hun familie heeft het overleefd?, maar ook nog wat extra informatie over de situatie.
Alleen de laatste paar verhalen vond ik niet zo interessant om te lezen.
Fijn dat er ook foto's bij de verhalen stonden dat maakte het allemaal nog persoonlijker (hopelijk klinkt dit goed, ik ben echt heel gaar namelijk).
Aanrader.
Alleen de laatste paar verhalen vond ik niet zo interessant om te lezen.
Fijn dat er ook foto's bij de verhalen stonden dat maakte het allemaal nog persoonlijker (hopelijk klinkt dit goed, ik ben echt heel gaar namelijk).
Aanrader.
November 16, 2022
Stunning
Displaying 1 - 5 of 5 reviews