หายใจในโลกจริง

by องอาจ ชัยชาญชีพ

"...ลองนึกดูว่าหากคนเราถูกตัดทิ้งซึ่งปัจจัยพื้นฐานของการเป็นมนุษย์ไปสักอย่างคงเป็นเรื่องที่น่าอดสู ไม่ว่าจะเป็นการไม่มีอาหารเพียงพอ เจ็บป่วยขาดยารักษา ไม่มีเครื่องนุ่งห่มหรือที่อยู่อาศัย อย่าว่าแต่ปัจจัยสี่ที่ไม่อาจครอบคลุมการดำรงชีวิตในโลกทุกวันนี้ได้เลย แม้มีปัจจัยสี่ครบครัน แต่ไม่สามารถดำรงชีวิตอย่างสุขสบายได้ตามอัตภาพหลายคนยังทนไม่ได้

ยิ่งไปกว่านั้น นอกเหนือไปจากพื้นฐานการดำรงชีวิตทางกายภาพ ยังมีปัจจัยพื้นฐานทางจิตใจ การขาดความรัก ความเอาใจใส่ ไม่มีใครปลอบโยนยามท้อแท้ ถูกหักหลัง ความหวังพังทลาย ทั้งหลายทั้งปวงเหล่านี้ล้วนทำให้ความเป็นมนุษย์นั้นพร่องขาด และบางกรณีถึงขั้นแตกสลายจนยากที่จะดำรงอยู่อย่างเป็นปกติสุขได้

แต่ยังมีอีกหนึ่งความร้ายแรงที่ส่งผลต่อโครงสร้างความเป็นมนุษย์ในสังคมอย่างใหญ่หลวง นั่นก็คือความยุติธรรม การที่มนุษย์ต้องดำรงตนอยู่ในสังคมที่ถูกกดขี่ด้วยความอยุติธรรม ต้องดำรงชีวิตอยู่ภายใต้ความกลัวเพราะปราศจากสิทธิเสรีภาพพื้นฐานที่พึงมี นั่นเท่ากับศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ได้ถูกลดทอน ซึ่งไม่เพียงส่งผลถึงความพังทลายทางจิตใจ แต่ในสังคมที่ไร้ซึ่งความยุติธรรมนั้น ย่อมหมายถึงสิทธิในการอยู่รอดปลอดภัยของคนในสังคมนั้นๆ ถูกบั่นทอนไปด้วย ซึ่งความอยู่รอดปลอดภัยนี้เอง ที่เป็นผลลัพธ์จากความต้องการปัจจัยสี่อันเป็นพื้นฐาน

ดังนั้นการที่มนุษย์ในสังคมแม้จะคล้ายกับมีปัจจัยครบครันแล้ว แต่หากขาดไปซึ่งความยุติธรรมในสังคมนั้น ปัจจัยทั้งหลายที่มีก็ยังคงไม่สามารถรับประกันความอยู่รอดปลอดภัยในการใช้ชีวิตด้วยสิทธิเสรีภาพพึงมีตามกฏของสังคมนั้นๆ ..."

193 pages, Paperback

First published September 1, 2019

About the author

องอาจ ชัยชาญชีพ เกิดเมื่อวันที่ 14 ตุลาคม พ.ศ.2516 เป็นนักวาดการ์ตูน นักเขียนนิยายและเรื่องสั้นอิสระ เจ้าของส านักพิมพ์เป็ด เต่า ควาย ที่เคยผ่านงานเขียนคอลัมน์ให้กับนิตยสารต่างๆ มามากมายนับไม่ถ้วน ผลงานของเขาเริ่มเป็นที่รู้จักแพร่หลายในวงกว้างจากหนังสือเล่มแรกที่มีชื่อว่า หมูบินได้ (ตีพิมพ์ครั้งแรก 2544) หนังสือนิยายภาพประกอบเชิงปรัชญาที่ได้รับรางวัลชนะเลิศจากการประกวดหนังสือดีเด่น 7Books Award ประจ าปี 2003-2004 ระดับ Master Piece และถูกซื้อลิขสิทธิ์เพื่อแปลไปเป็นภาษาต่างประเทศในโครงการของ N.J.Magazine ที่ชื่อ One of 100 Books You Should Read Before You Die! รวมถึงเคยเป็นหนึ่งในตัวแทนนักเขียนคนไทย จากทั้งหมด 15 คน ในฐานะ Guest of Honorของงานหนังสือ Taipei International Book Exhibition 2014 (TIBE2014) ณ ประเทศไต้หวัน

Reviews

[Mook Woramon · Rating 3 out of 5]

ขอตั้งชื่อว่า ‘ไดอารี่ของนักเขียนขี้บ่น’ แซวแบบขำๆ

เล่มนี้เเป็นเหมือนไดอารี่ระบายความรู้สึกของคุณองอาจ ซึ่งอารมณ์หนังสือพี่แกจะประมาณนี้แยู่แล้ว เจียมเนื้อเจียมตัว น้อยเนื้อต่ำใจ โดดเดียวเปลี่ยวเหงา อ้างว้างโหยหา ขี้กลัวขี้กังวล เป็น signature ของคุณเค้า

ชอบวิธีเขียนเค้าที่มันเรียบง่าย เข้าถึงง่าย เหมือนได้ฟังพี่ๆน้องๆเล่าให้ฟัง แทนอารมณ์จริงๆแบบไม่ต้องประดิษฐ์อ้อมค้อม และเข้าถึงใจคนอ่าน

แต่เล่มนี้อ่านแล้วชอบบางเรื่อง เฉยๆบางเรื่อง อาจเพราะบางเรื่องเราไม่ค่อยมีความรู้สึกร่วมแบบนั้นเลยไม่ค่อยอินเท่าไหร่ เช่น ความรู้สึกที่เหมือนไม่ได้เป็นส่วนหนึ่งของอะไรเลย เหมือนคนไร้ราก ไม่มีบ้านที่ของหัวใจให้พักพิง หรือการดิ้นรนพยายามให้เป็นที่ยอมรับ อะไรแบบนั้น

เล่มนี้อ่านได้เรื่อยๆสบายๆ ไม่พีค ไม่พัง

[Araya Pichitkul · Rating 5 out of 5]

ไม่ได้อวยนะ แต่เขียนได้ตรงใจมากกกถึงมากที่สุด หลายเรื่องราวในหลายๆตอนกระแทกใจเข้าอย่างจัง จึกๆๆๆ ว่าจะไม่ร้องไห้แล้วเชียว อ่านจบพร้อมกำลังใจในการก้าวเดินต่อไป
รอคอยผลงานชิ้นต่อไปด้วยใจจดจ่อ😍
ว่าแล้วก็สูดหายใจลึกๆ ตามที่ผู้เขียนได้กล่าวไว้ หายใจเข้าไว้ในโลกจริง

[MonoNoAware · Rating 4 out of 5]

มีบางบทที่ชอบมาก และหน่วงมาก เช่น “Where I belong” และ “หายใจในโลกจริง”

มีบางบทที่เฉยๆ เหมือนเค้าเขียนอะไรไปเรื่อยเปื่อย แต่เป็นความเรื่อยเปื่อยธรรมดาที่มนุษย์เราต่างพบเจอ ต่างคนต่างสถานการณ์ เราอาจอินในเหตุการณ์บางอย่างที่คล้ายคลึงกัน หรือบางสถานการณ์เราก็ไม่อาจเข้าใจมัน

มีบางบทที่แบบ “อะไรวะ” เขียนมาทำไม เช่น “เย็นตาโฟไม่ยอมแพ้”

[J · Rating 4 out of 5]

แม้จะห่างหายกับการอ่านงานเขียนของคุณองอาจ ชัยชาญชีพไปนาน (เพราะส่วนใหญ่อ่านงานวาดมากกว่า) ทำให้ตอนอ่านมีบางแวบบางมุมเกิดความรู้สึกเบื่อ แต่ก็มีหลายๆแวบหลายๆมุมที่หลายๆย่อหน้าหลายๆบทความตีแสกหน้า สะเทือนอารมณ์และตรงกับตัวเองเข้าอย่างจัง เรามองว่าส่วนหนึ่งคือเราเติบโตขึ้น เราไม่ค่อยอินกับบทความในแนวนี้แล้ว อารมณ์เหมือนสอนสั่ง ชักจูง ให้กำลังใจ เราอ่านแล้วเราไม่ค่อยอิน เหมือนว่าเมื่อเทียบกับชีวิตจริงของตัวเองแล้วมันทำแบบนั้นไม่ได้ แต่ต่างคนก็ต่างมุมมอง เพราะอย่างที่บอกว่ามันก็มีบางย่อหน้า บางคำ บางมุมในหนังสือเล่มนี้ที่ตรงกับตัวเราเช่นกัน

โดยเฉพาะตอนที่พูดถึงแมว

เราเคยเป็นคนที่รักหมามากเหลือเกิน รักแบบไม่คิดหน้าคิดหลัง รักแบบถ้าเจอหมาจรที่ไหนก็จะเก็บมาเลี้ยง จนเมื่อเจอเหตุการณ์สูญเสียกับตัวเองเข้าอย่างจัง ถึงกลายเป็นบทเรียนอันสำคัญของชีวิตมา รักหมา (หรือสัตว์ได้) แต่จงอย่าเลือกเอาเข้ามาในชีวิตแล้วสร้างความผูกพันธ์ให้ตัวเอง เพราะเมื่อผูกพันธ์และรักมาก เมื่อเกิดการสูญเสียเราจะยิ่งเจ็บปวดมาก ตอนนี้ก็คือรัก รักในแบบที่ไม่แตะต้อง ไม่เอามาผูกพันธ์ในชีวิตตัวเอง เจอหมาจรที่ไหนเราก็ได้แต่มองแล้วเดินผ่าน ไม่เลือกที่จะเอื้อมมือไปลูบหรือซื้อหาอาหารให้ (และเราก็เฝ้าพรรณาบอกคนรอบข้างอย่างนั้นเช่นกัน)

เวลาที่สูญเสีย เหมือนเราสูญเสียสมาชิกในครอบครัว มันเจ็บปวด

ก็จะมีส่วนนี้แหละที่คุณองอาจพูดถึงแมวแล้วมันกระทบมาที่ตัวเราเข้าอย่างจัง
ส่วนเรื่องแง่คิดในการใช้ชีวิตหรือเรียกให้เข้ากับหนังสือคือการสอนวิธีหายในในโลกจริงในบทความอื่นๆนั้น เราอ่านแล้วเฉยๆ ชอบประมาณ 60% คิดว่าเหตุผลส่วนใหญ่น่าจะเพราะเราติดตามผลงานของคุณองอาจมานาน (ถือเป็นคะแนนจิตพิสัยได้ไหม แฮะๆ) แต่ก็นั่นแหละ ต่างคนต่างมุมมอง เราอาจไม่อินนัก แต่กับบางคนอาจจะชอบมากก็ได้ มันไม่ใช่บทความที่มาสอนให้คุณหายใจและใช้ชีวิตในโลกจริงจนเกินงาม แต่มันก็ไม่น้อยเกินไปที่คุณอ่านแล้วจะไม่ได้อะไรเลย ต้องลองอ่านดู

[moomooread · Rating 2 out of 5]

2.5/5 ไม่อินเรื่องไหนเลย ช่วงต้นทำเราไม่ชอบมากจนอยากจะเทเล่มนี้แล้ว แต่เห็นรีวิวมีคนชมเยอะเลยทนอ่านจนจบ เหนื่อยมาก อาจจะเพราะไม่คลิกกับสไตล์การเขียนของผู้เขียนที่ใช้คำที่พบบ่อยในการพูดคุยปนกับคำ(ที่อาจจะ)สวย ทำให้เรารู้สึกว่าเหมือนนั่งฟังคนอารมณ์ขึ้น ๆ ลง ๆ เล่าสิ่งที่พบเจอในชีวิตโดยบางทีก็เรียบเรียง บางที่ก็สักแต่จะพูดออกมาโต้ง ๆ บางย่อหน้าเล่ากระโดดไปมา (ซึ่งเข้าใจได้) บางย่อหน้าขึ้นประเด็นใหม่ที่ดูน่าสนใจแต่ไม่ไปต่อ บางย่อหน้าก็เล่าวนยังไงไม่รู้ เหมือนจะขยายความแต่พออ่านอีกรอบก็ไม่ได้รู้สึกว่าข้อความถัดมามันจะขยายความหรือเร้าความรู้สึกอะไรเลย

บางช่วงก็งงกับความคิดและการเรียบเรียงของผู้เขียนมาก อย่างย่อหน้าแรกของบทเรื่องตลก คือสองสิ่งที่ผู้เขียนยกมาเปรียบกันมันเป็นคนละเรื่องกันอยู่แล้ว เรางงมากว่ายกมาพูดทำไม แถมประเด็นเรื่องตลก/ไม่ตลกและขอบเขตของสิ่งที่ผู้เขียนขำได้มัน subjective จน offend ตัวอย่างที่เราคิดได้ในหลาย ๆ กรณี พออ่านจบบทนี้เรามีอคติกับหนังสือเล่มนี้ทันที ต้องตั้งสติพอควรถึงจะกลับมาอ่านได้อย่างปกติ

แต่สักพักก็มาสะดุดการใช้ analogy ของผู้เขียนในหลายบท เช่น บทวิ่งมาราธอนในช่วงท้ายที่เกี่ยวกับการเลือกเส้นทางชีวิต กับบทเย็นตาโฟ คือพยายามเข้าใจความน่ารักและความจริงใจของผู้เขียน แต่ก็อดคิดไม่ได้ว่าเย็นตาโฟไม่ได้มีสิทธิ์เรียกว่าตัวเองเป็นหรือไม่เป็นเย็นตาโฟ จะเป็นหรือไม่เป็นมันขึ้นอยู่กับมุมมองคนกินตางหาก พอเอามาเทียบการการสู้เพื่อคงอัตลักษณ์ของตัวตนมันเลยไม่ค่อยเข้าสักเท่าไหร่

แต่พอเราอ่านเรื่องท้าย ๆ ก็โอเคนะ คือไม่ได้ชอบแต่ก็ไม่ได้ไม่ชอบเท่าเรื่องต้น ๆ

[Job Wutipong · Rating 3 out of 5]

“ผมเคยคิดมาตลอดว่าตัวเองไม่เคยเป็นส่วนหนึ่งของอะไรเลย แม้รู้ดีว่าไม่เป็นความจริง และไม่มีทางเป็นไปได้ที่ใครจะกลายเป็นคนนอกโดยสิ้นเชิง เพราะทุกคนจำต้องเชื่อมต่อและเป็นส่วนหนึ่งของใคร หรืออะไรสักอย่างเสมอ”.
.
.
หนังสือที่เหมือนมีเพื่อนมาบ่นเรื่องราวในชีวิตให้เราฟัง ด้วยแง่มุมแปลกที่เราไม่เคยนึกถึง อันที่จริง นึกถึงมากในช่วงนี้ ช่วงที่ชีวิตไม่ค่อยได้พบเจอใคร ต้องการแค่ ใครสักคนมาคอยรับ��ัง และการบ่นเรื่องนู่นนี่นั่นของใครสักคน

[lluu · Rating 3 out of 5]

เหมือนนั่งอ่านเรื่องราวชีวิตและมุมมองของผู้เขียนที่มาบ่นให้ฟังว่ามันขัดแย้งกันเองภายในขนาดไหน อ่านเพลินดี แต่เราชอบเล่มอื่นๆมากกว่า

[Lilainthehauntedlibrary · Rating 2 out of 5]

ซื้อเพราะชื่อหนังสือ เนื้อหาไม่มีอะไรเกี่ยวกันเลย เรื่องหายใจในโลกจริงมีแค่สามหน้า เสียดายเงินมากไม่น่าซื้อเลย เป็นแค่การบ่นเรื่องทั่วๆไปเท่านั้นเอง เห็นหลังปกภาษาสวยมากถูกหลอกชัดๆ😭😭😭

[Giyongchy · Rating 3 out of 5]

เหมือนอ่านบันทึก​ + บ่น​ กับเหตุการณ์ที่ผ่านเข้ามาในชีวิต​ อ่านได้เรียบเรื่อย​ คิดตามตรงกับเราบ้าง​ ไม่ตรงบ้าง​ ยังไม่จี๊ดหัวใจเหมือนตอนอ่านต่อให้โลกถล่มลงมาหรือยอดมนุษย์ดาวเศร้า​