تاریخ ایران اسلامی - جلد دوم: از طلوع طاهریان تا غروب خوارزمشاهیان

تاریخ ایران اسلامی #2

by رسول جعفریان

کتاب «تاریخ ایران اسلامی» مروری است نسبتا گذرا به دوره ای بس طولانی از تاریخ ایران اسلامی که معرفی بیش از یازده قرن تحولات عمده سیاسی، نظامی و تا حدودی فرهنگی- تمدنی و علمی - اجتماعی ایران را در بردارد. مخاطب این اثر به تصریح نویسنده و ناشر، نسل جوان ایرانی است و البته از این جهت کار جالب و موفقی به نظر می رسد که استقبال مخاطبان دلیل این ادعا می تواند باشد.

معرفی تحولات چندین قرن از تاریخ پر فراز و نشیب ایران زمین در عرصه های سیاسی- نظامی و شناخت حکومتها و سلسله هایی که با استقلال یا تحت رهبری و حمایت خلافت مدینه، دمشق و یا بغداد بر این مرز و بوم فرمانروایی کرده اند، آن هم در چند دفتر محدود، کار سهل و آسانی نیست. با این وجود نویسنده محترم در برشمردن این تحولات متعدد و متوالی به خوبی از عهده کار بر آمده و سیمایی نسبتا روشن از این بابت به خواننده و مخاطب خود ارائه می کند.

382 pages, Paperback

Published January 1, 2009

About the author

سول جعفریان در سال ۱۳۴۳ هجرى شمسى در «خوراسگان» از توابع اصفهان پاى به دنیا آمد دوره دبستان را در زادگاهش گذراند و سپس براى ادامه تحصیل به اصفهان آمد و دوره راهنمایى را در این شهر آغاز کرد. پس از چندى تحت تأثیر سفرهاى تبلیغى مبلغان حوزه علمیه قم و کلاس هاى روخوانى قرآن در خوراسگان به دروس دینى علاقه مند شد و از آن پس به مدرسه ذوالفقار رفت و مطالعه دروس جدید را در مدارس شبانه ادامه داد. وى در مدت اقامت در اصفهان، به صورت آزاد از مدارس دینى دیگرى چون «نیماورد»، «نوریه»، «وجده کوچک» استفاده مى کرد.
رسول جعفریان در سال ۵۷ هجرى شمسى و در آستانه پیروزى انقلاب، براى ادامه تحصیلات حوزوى، راهى شهر مقدس قم شد. نخست به مدرسه خان رفت و سپس در مدرسه رسالت، به ادامه تحصیل پرداخت. وى در قم از درس اساتیدى چون آیت الله جوادى آملى، آیت الله مصباح یزدى، آیت الله ممدوحى، آیت الله گرامى و نیز آیت الله جعفر مرتضى جبل عاملى کسب فیض کرد. سال ۵۸ هجرى شمسى با آثار و موسسه آیت الله مصباح یزدى آشنا شد و در کلاسها و دوره آموزشى آن موسسه شرکت کرد و با بازگشایى دانشگاهها، در سال ۵۹ هجرى شمسى به تدریس معارف اسلامى و تارىخ اسلام در دانشگاههاى اصفهان و تهران مشغول شد. اولین اثر استاد جعفریان در سال ۶۴ هجرى شمسى تحت عنوان «پیش درآمدى بر شناخت تاریخ اسلام» منتشر شد و از آن پس تاکنون، ضمن همکارى با موسسات پژوهشى و تأسیس کتابخانه اسلام و ایران در قم، به کوشش هاى پى گیر خود در زمینه تألیف، تصحیح، ترجمه و نیز تحقیق در تاریخ اسلام، ایران و تشیع همچنان ادامه مى دهد.

Reviews

[E8RaH!M · Rating 2 out of 5]

مجموعه چهار جلدی تاریخ ایران اسلامی به نویسندگی رسول جعفریان رو بعد از چند کتاب تاریخی مربوط به پیشینه‌ی صفویان شروع کردم.
اما دیدگاه تقریبا جانبدارانه‌ی نویسنده (احتمالا به دلیل کسوت ایشان) نسبت به اسلامیت رویدادهای تاریخی کمی میتونه شما رو اذیت کنه.

اتفاقات تاریخی کمی با سرعت و بدون جزییات بیان شده.

نویسنده بیشتر تلاشش رو به شرح موضوعات مذهبی در ایران اختصاص داده. توسعه‌ی افکار معتزله، زیدیه، امامیه و اسماعیلیه از یک طرف و اندیشه‌ی سنیان در قالب حنفی و شافعی و غیره از طرفی دیگر در طول کتاب بهش تاکید میشه.
جاهایی از کتاب که حکومت‌های ایرانی با اندیشه‌ی احیای امپرواتوری ساسانی روی کار میان در نگاه نویسنده خونریز و بی رحم و … هستن، اما زیدیه که حتا به مردگان دشمن هم رحم نداشتن و اونا رو آتش میزدن انسانهای با کمالات نشان داده می‌شن.
این نگاه جانبدارانه -البته همراه با احتیاط- در کتاب واضحه.

از نکات خوب و به‌جای این کتاب اینه که خیلی شفاف به نقش خلیفه‌ی عباسی در اعتبار بخشیدن به حکومت‌های نیمه مستقل ایران، مثل طاهریان، صفاریان، سامانیان، غزنویان و سلجوقیان می‌پردازه.
این موضوع شاید هنوز برای برخی جای سوال باشه که این حکومت‌ها تا چه حد استقلال داشتن و رابطه‌ی اونها با دستگاه خلافت چطور بوده.

در این کتاب از ظهور و سقوط سلسله‌های زیر از حدود سال ۲۰۰ ه.ق تا ۶۳۰ ه.ق می‌خوانیم:
طاهریان
صفاریان
سامانیان
علویان طبرستان
آل زیار
آل بویه
غزنویان
سلجوقیان
خوارزمشاهیان