Επί τέσσερα χρόνια η ελληνική Δικαιοσύνη διερευνά την υπόθεση της Χρυσής Αυγής, η οποία, σύμφωνα με το βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών, είναι μια εγκληματική οργάνωση που δρα υπό τον μανδύα πολιτικού κόμματος. Στο ίδιο συμπέρασμα συγκλίνουν και όλες οι μελέτες ιστορικών, πολιτικών επιστημόνων και δημοσιογράφων, οι οποίοι διερευνούν τους λόγους που στέριωσε στη χώρα μας ένα παρόμοιο πολιτικό μόρφωμα. Πώς είναι δυνατόν να αναπαράγεται επί τέσσερις σχεδόν δεκαετίες, στη χώρα μας, μια οργάνωση η οποία προπαγανδίζει ανοιχτά την «κοσμοθεωρία» του ναζισμού και ασκεί οργανωμένη δολοφονική βία εναντίον όσων θεωρεί «υπανθρώπους»; Και πού οφείλεται το γεγονός ότι μια παρόμοια οργάνωση κατόρθωσε να εισαγάγει τον υπόκοσμο στην κεντρική πολιτική σκηνή; Το μυστικό της μακροζωίας της Χρυσής Αυγής δεν είναι άλλο από το γεγονός ότι πρόκειται για ένα απολύτως προσωποπαγές σχήμα. Είναι όχι απλώς δημιούργημα, αλλά απόλυτο εξάρτημα ενός ανθρώπου. Η Χρυσή Αυγή ταυτίζεται με τον Αρχηγό της περισσότερο από κάθε άλλο ομοειδές πολιτικό μόρφωμα σε όλο τον κόσμο. Αυτό της επιτρέπει να ελίσσεται, να μετασχηματίζεται με ποικίλους τρόπους, να λουφάζει όταν δυσκολεύουν τα πράγματα, αλλά και να εκμεταλλεύεται κάθε νέα ευνοϊκή συγκυρία. Δεν είναι, επομένως, δυνατόν να δοθούν οριστικές απαντήσεις για το «αίνιγμα Χρυσή Αυγή», αν δεν απαντηθεί το «αίνιγμα του Αρχηγού» της.
Ο Δημήτρης Ψαρράς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1953. Είναι δημοσιογράφος, μέλος της ερευνητικής ομάδας "Ιός". Εργάστηκε στην "Ελευθεροτυπία", από το 1990 μέχρι τον Ιούνιο του 2012. Έκτοτε εργάζεται στην "Εφημερίδα των Συντακτών".
Έχοντας διαβάσει και το πρώτο βιβλίο του συγγραφέα αναφορικά με την χρυσή αυγή, γνώριζα εξαρχής πως πρόκειται για ένα καλογραμμένο βιβλίο με πλήθος παραπομπών. Και τελικά, δεν έπεσα έξω. Η παρουσίαση του αρχηγού της οργάνωσης ως μορφή που εξουσιάζει τα πάντα αποκαλύπτεται και μάλιστα υποστηρίζεται όχι από όσα έχουμε δει ή ακούσει κατά καιρούς στα ΜΜΕ αλλά με βάση όσα οι ίδιοι γράφουν και εκδίδουν. Ο αρχηγός αυτός ως Έλληνας φυρερ, προσπαθεί να μοιάσει στον ιδεολογικό του πρόγονο και να εφαρμόσει όσα εκείνος δε πρόλαβε. Μια σταδιακή άνοδος η οποία έχει παγιώσει μια θέση στο κοινοβούλιο για την οργάνωση αυτη, είναι σίγουρα το χειρότερο αποτέλεσμα της κρίσης της τελευταίας δεκατίας τουλάχιστον σε πολιτικό επίπεδο. Αξίζει να αναζητηθούν πολλά από τα βιβλία που αποτέλεσαν πηγές όποτε πέραν της αξίας του βιβλίου ως μελέτη, υπάρχουν και πολλές προτάσεις προς ανάγνωση!
με βαρυτικό κέντρο τον Μιχαλολιάκο, ο Ψαρράς θέτει σε κίνηση μια βαθιά αφήγηση για όλο το σκιώδες ιστορικό της ακροδεξιάς από την χούντα και έπειτα. Η νεοναζιστική φύση της ΧΑ δεν αποκαλύπτεται ως σύνθημα αλλά ως μια λεπτομερής και σχολαστικά τεκμηριωμένη ανάλυση, που συμφύει αρκετές μεθόδους: Του δημοσιογράφου, του ιστορικού, του πολιτικού αναλυτή, του ανθρώπου που του είναι φύσει αδύνατο να ανεχθεί πως είναι ένα τέτοιο μόρφωμα παρών και δυναμικό στο πολιτικό προσκήνιο. Το μόνο «αίνιγμα» του φυρερίσκου Μιχαλολιάκου είναι η αποδεδειγμένη του ροπή στο να προδώσει ακόμα και τον πλέον έμπιστό του για να σώσει τον εαυτό του, πράγμα που δίνει και τον βασικό τόνο της στρατηγικής του στη δίκη της ΧΑ. Ίσως είναι και η πιο τεκμηριωμένη «πρόβλεψη» για το τι μέλλει γενέσθαι. Ίσως πριν κάποια χρόνια να έλεγα πως αυτό είναι ένα βιβλίο που πρέπει κατ'αρχήν να διαβάσουν όσοι γοητεύονται από την συστηματική υποκρισία της συμμορίας, όμως πλέον έχουμε φτάσει σε ένα σημείο που ουδείς εκ των υποστηρικτών τους δεν έχει δικαιολογία ή άλλοθι και αμφιβάλλω αν θα διαβάσει ή προβληματιστεί από το βιβλίο αυτό. Όμως τουλάχιστον θα ξέρει πως στηρίζοντας τον Μιχαλολιάκο είναι ανά πάσα στιγμή αναλώσιμος- ο αρχηγός είναι η μόνη αξία σε ένα μόρφωμα που πάντα θα κρύβει την ιδεολογία του και θα την ασκεί στα σκοτάδια δια της βίας. Ο Μιχαλολιάκος εν τέλει αποκαλύπτεται ως το φτηνό, θλιβερό και θρασύδειλο ανθρωπάκι που ήταν πάντα, πιθανότατα αναπαράγοντας και τον ανθρωπότυπο όλων των ναζιστών ηγετών της ιστορίας. Η κατάρρευση του δεν θα έχει τίποτα το τιμητικό και το πέρασμα του από την πολιτική ιστορία του τόπου θα βρίσκεται πάντα μετεωριζόμενο ανάμεσα στην τραγωδία και την γελοιότητα.