Jump to ratings and reviews
Rate this book

El tema de nuestro tiempo: Prólogo para alemanes: apéndices, El ocaso de las revoluciones, El sentido histórico de la teoría de Einstein, Ni vitalismo ni racionalismo

Rate this book
Spanish

248 pages, Paperback

First published January 1, 1923

17 people are currently reading
244 people want to read

About the author

José Ortega y Gasset

583 books761 followers
José Ortega y Gasset was a Spanish liberal philosopher and essayist working during the first half of the 20th century while Spain oscillated between monarchy, republicanism and dictatorship. He was, along with Kant, Schopenhauer, and Nietzsche, a proponent of the idea of perspectivism.

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
56 (30%)
4 stars
66 (36%)
3 stars
46 (25%)
2 stars
11 (6%)
1 star
2 (1%)
Displaying 1 - 22 of 22 reviews
Profile Image for Erwin Maack.
451 reviews17 followers
August 31, 2013
"Vida es lucha con las cosas para sostenerse entre ellas. Los conceptos son el plan estratégico que nos formamos para responder a su ataque. Por eso, si se escruta bien la entraña última de cualquier concepto, se halla que no nos dice nada de la cosa misma, sino que resume lo que un hombre puede hacer con esa cosa o padecer de ella".

"Interpretar todo o inerte e material como puro dinamismo, substituir o que parece ser apenas "coisa" jacente, imóvel e fixada por forças, movimentos e funções".
Profile Image for Vacho.
120 reviews1 follower
Read
January 9, 2025
(É un claro exemplo de como as lendes do presente condicionan a visión do pasado. A súa visión organicista e traslada aos procesos históricos, e co caso das revolucións e un exemplo perfecto delo. A súa non é a mirada sobre a realidade das persoas que viviron naqueles tempos e a súa evolución, como se forxaron, como pensaron e a onde os levou iso, senón unha construción interesada que busca xustificarse con datos pueriles. Por poñer un exemplo, Clístenes e a expansión da democracia ateniense e tratada como a vertente racionalista, asimilable a Descartes ou Kant, o momento de aparición da individualidade e un proceso no que esta se alonxaría da tradicional e mais atrasada visión da sociedade, entendida como colectivo, para der pé a dos individuos. Isto é completamente a-histórico, reduce as decisións tomadas en época de Clístenes a súa figura, porque necesita da construción de grandes homes para xustificar a súa visión da minoría selecta en oposición a masa que segue. De seguro, en parte, a historiografía escrita no seu tempo puido reforzar a súa visión, tería que facer unha análise mais fonda para poder atopar que é.
Ao marxe diso que cito como exemplo, o libro creo que fai unha argumentación boa no apartado da racionalidade vital que defende, segue os postulados krausistas/hegelianos (a miña falta de coñecemento fai que non sepa cal das dúas correntes segue mais, porque a idea da sintese si me recorda a Hegel, pero a súa visión de Deus pareceme mais próxima ao krausismo) e profundiza coa idea do perspectivismo, dun xeito que invita a empatía e comprensión dos demais para alcanzar a verdade, dado que todos seríamos o mesmo organismo (isto ten un reverso escuro pois xustifica certas opresións como válidas, pode caer en relativismo moi fácil se un non é consciente delo. A fin de contas o seu ataque fronte a utopía non ven dunha sorte de querer ser mais xenuino e buscar as solucións aos problemas “de verdade”. Ven da súa necesidade de condenar calquera intento de emancipación colectiva, todo o que se salga do seu esquema minoría/masa carece de facticidade. Un breve exemplo respecto a isto e a Revolución Francesa. A toma da dirección por parte dunha minoría dos levantamentos populares provocou o que se coñece como horror. É curioso que se tome as proclamas da chamada masa como as causantes dos asesinatos múltiples que a pobre minoría tivo que levar a cabo, cando Robespierre dictaba os nomes no seu periódico de quen erar un perigo para todos e debía ser perseguido. A confianza da denominada masa, era a confíanza nalguén por parte da xente que crían podía axudalos a acabar cun sistema que os oprimía e fundar un novo onde si contarán. O axustizamento en masa estaba xustificado aos seus ollos pois abriría un tempo novo onde poderían finalmente vivir en paz, pero moitos casos comezaron a ser formas de desviar a atención do que estaba a facer o cómite revolucionario. Que isto non ía da igualdade de todos homes, senón duns homes concretos). Pero aínda así, resultamente curioso como pode ter esta visión colaborativa e sen embargo a súa ideación sobre como evoluciona o ser humano e profundamente elitista. Como sempre sacarei mais cando escriba os apuntamentos.
Tan só citar por ultimo que resulta curioso como no epílogo xa anuncia a idea que se verá na rebelión das masas, ao falar do servilismo das epocas de decadencia, non deixa de ser un bo xustificativo do seu sistema de elites).
Profile Image for Marco Sán Sán.
374 reviews15 followers
Read
March 28, 2021
Este libro removió algo que prefería pasarlo por alto. Es difícil hablar de lo "otro", usualmente se usa para ordenarlo o manipularlo. Ortega hace una descripción de ello, de lo apático, de lo insulso, de la masa. Una vez revelado que es aquello, muestra que es algo natural subyacente a los grandes pasos en el progreso. Se da cuenta de que en los años posteriores la cultura, la historia, la técnica no dejarían de desarrollarse, entonces las generaciones se nutrirían de ello sin saberlo, ya que no conllevaría ningún esfuerzo apropiarse de tales avances, así la individualidad se vería gravemente afectada sino se edificara una educación a la altura.

Lamentablemente sus previsiones más oscuras son las que se están viviendo actualmente. Pero a sabiendas de esto, hace una división y es donde la mayoría de autores no saben como abordar el tema, ya que toda objetualización de lo otro viola su destino. Entonces solo brinda palabras de ánimo para aquellos que respetaron el desenvolvimiento histórico, cultural y técnico. Dando ejemplo de compresión ante la masa, sin juicio, ni motivo. Simple descripción de lo que conlleva a tales distorsiones en el entorno. La interpretación del relativismo y racionalismo, extremos de la complejidad.
Profile Image for Cris :).
72 reviews
January 6, 2022
Sentimientos encontrados con este libro.
Tenía muchas ganas de leer a Ortega porque fue uno de los que tomó las riendas de la filosofía española tras Unamuno y aquí ADORAMOS a Unamuno entonces tenía todo el hype.
Problema: hay 50 páginas de prólogo y otras 50 de apéndice (ensayos suyos que no tienen nada que ver con el libro). Eso a mí me ha aportado 0, se me ha hecho muy denso y difícil de seguir.
Lo bueno es que la parte principal merece mucho la pena. Es muy interesante ver como justifica su pensamiento con otros autores. A esa parte podría darle 4 estrellas solidas, pero el resto se me ha hecho bola.
Tiene conceptos muy útiles, pero si no has leído nada de filosofía antes este no es el libro para empezar. Tengo ganas de leerme otro libro del autor para comprobar que merece la pena, pero a la vez me ha echado para atrás.
This entire review has been hidden because of spoilers.
Profile Image for OSCAR.
513 reviews6 followers
March 5, 2022
Éste es de los pocos libros que he leído dos veces. En esta ocasión, el entusiasmo de una lectura novel cedió su lugar a reparar en detalles que pudieron quedar relegados en la primera hojeada.

Ortega y Gasset observó que los meros valores no sirven si no están nutridos de vida. Se convierten sin ella en fórmulas hueras. Si éste era el tema del tiempo de Ortega, el texto no deja de ser pertinente en estos momentos convulsos donde se busca defender la democracia, la libertad, la verdad, pero eso ya no motiva a las juventudes. Junto con los dos apéndices que vienen anexos al libro, Ortega mostró que la falta de vitalidad llevó al final de las revoluciones en Europa y que la vida no sólo es sustancia que insufla vigor a las visiones del mundo sino elemento sine qua non para la comprensión del entorno.
Profile Image for Luis Miguel.
63 reviews2 followers
March 10, 2025
Un ensayo sublime. El estilo es exquisito y las ideas desarrolladas me han resultado muy interesantes. No estoy de acuerdo con muchas de ellas y quizá podría criticar el método seguido a la hora de establecer tesis. Pese a ello, es una magnífica obra de escritura filosófica.
Profile Image for Briseida Alcalá.
246 reviews
October 21, 2025
La reflexión sobre la apariencia y la esencia revela la naturaleza psicológica de la vida humana, según José Ortega y Gasset. Su análisis crítico explora la dualidad entre lo que algo es y lo que se ha pensado, señalando que la historia está formada por individuos que actúan, no simplemente existen.


https://briseidaalcala.com/2025/10/18...
Profile Image for Joshua.
Author 1 book48 followers
February 13, 2025
Descubrí a Ortega y Gasset hace dos años, cuando, durante mí camino de aprendizaje de Español, quise renovar mis estudios filosóficos. Ortega y Gasset es posiblemente el filósofo hispanohablante más famoso (puede que sea Miguel de Unamuno o Borges también) y pareció un buen autor con que empezar mi sendero filosófico en español. Este es el tercer libro suyo que he leído y posiblemente el mejor. El primero, tal vez su obra más famosa, La rebelión de las masas, es mucho más polémico que filosófico, aunque todavía interesante. El segundo, Historia como sistema, trata del tema principal Orteguiano: su sistema de razón histórica y su filosofía del perspectivismo. Este libro trata del mismo tema, lo encuentro un poco más entendible que aquel. Vamos a ver si puedo recapitularlo.

Según Ortega y Gasset, ni racionalismo, como él nombra el sistema dominante de ciencia y moral que empezaba con Descartes, ni relativismo, la idea que cada época y cada civilización tienen su propia verdad, tal vez explicado de forma más elocuente por Max Weber, son suficientes para explicar el mundo. Al primero le falta vitalidad, es una filosofía muerta para seres vivos y también padece de un alto nivel de arrogancia: pensando que es posible llegar a una perspectiva omnisciente desde “ningún lugar”. El segundo, relativismo, es incoherente: si este sistema es verdad, solamente sería otra perspectiva limitada que se desvanecería con el tiempo, y más bien es peligroso, como vemos en nuestra sociedad postmoderna. La filosofía orteguiana atraviesa el agujero entre estos dos bandos. Sí, hay una verdad y una realidad, pero solo podemos verlas desde una perspectiva. No podemos dejarlas a un lado, no realmente. Desde esta perspectiva sí hay una verdad fija para cada cual que es posible encontrar. Pero con los cambios históricos de nuestras vidas propias y sociedades enteras esa respuesta cambia también.

Este es el enfoque principal de la obra. También hay una introducción extensa que no leí (odio las introducciones alargadas, dame el texto ya), unos apéndices que explican el proceso histórico de otras sociedades (principalmente el de Roma), y un ensayo final que discute las implicaciones de las teorías de Einstein para el pensamiento orteguiano. Disfruto los dos, especialmente el primero, pero como siempre encuentro ese hilo de pensamiento un poco incompleto. Supongo que necesitaría leer más.
Profile Image for Kris.
177 reviews32 followers
March 1, 2019
Hrubší filosofie zaměřená proti racionalismu. Troška vitalismu (ale sám Ortega y Gasset upozorňuje, že true filosofický vitalismus je pouze ten Bergsonův). tl;dr verze zní: žijte život PRO ŽIVOT a nenahrazujte tenhle smysl ničím jiným.

Nepříjemné (ale dobové) mi přijdou esencialistické poznámky o etniku a národech: Španělsko je etnikum méně inteligentní, Číňané nemohou udělat nic, co nemají v přirozenosti svého národa... To má v dnešní době pachuť nepříjemnou, ovšem autor zemřel v roce 1955 a zde jsou 3 texty na základě jeho přednášek, podle Google prvně vydané (nebo napsané?) v roce 1938.

Odkazy na Nietzscheho included a text dle mého názoru příjemný; polovinu jsem přečetla za jednu jízdu vlakem Olomouc - Praha.

Taky mě trochu mrzelo, že jsem to nečetla při psaní bakalářky, akorát do jedné části by se mi kniha hodila. Ale to už je za mnou :-)
Profile Image for ales.
26 reviews
August 18, 2024
a pesar de su elitismo ortega es un gran escritor y pensador y su lectura es como un chorro de agua a presión, tan claro como punzante
este ensayo es imprescindible para cualquier persona interesada en adentrarse en su filosofia asi como en la filosofía en español tanto por su estilo como por su contenido, donde se ven muy claras las pisadas del camino que tomo después zambrano
Profile Image for Michi Mirela.
51 reviews1 follower
February 19, 2015
Ortega y Gasset e printre preferati, are o privire de ansamblu extraordinara asupra fenomenelor ce par independente si disparate.

"Fiecare viata este un punct de vedere asupra universului. In ultima instanta, ceea ce vede ea nu poate fi vazut de alta."
Profile Image for Carmen Rodrigo.
2 reviews4 followers
November 14, 2024
Subrayando y subrayando teorías y explicación de conceptos he terminado por subrayar páginas enteras. Muy accesible para quienes no hemos estudiado filosofía pero nos gusta. Te deja con ganas de leer más sobre Gasset.
Profile Image for David Urdaneta.
2 reviews2 followers
July 24, 2018
Al final todo debemos completar la verdad con sus verdades ... Ese es el gran tema de nuestro tiempo
Profile Image for Don Luis.
187 reviews2 followers
September 21, 2021
Ideas expuestas de forma clara y concisa hace cien años y que aún perduran en su aplicación
Displaying 1 - 22 of 22 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.