Xin hân hạnh cuốn sách mới nhất của tôi do Nhà xuất bản Tổng Hợp TPHCM ấn hành vào hôm thứ Bảy vừa qua. Đây là cuốn sách bàn về những vấn đề thiết thực trong nghiên cứu khoa học mà có lẽ bất cứ ai đang quan tâm đến khoa học, nhất là sinh viên và nghiên cứu sinh, đều có thể tìm thấy vài điều có ích.
Đây là cuốn sách thứ 9 của tôi đã in ở Việt Nam. Cuốn trước bàn về chất lượng giáo dục (sắp tái bản), nhưng cuốn này bàn về làm khoa học. Đối tượng chính của cuốn sách này là các bạn sinh viên và nghiên cứu sinh. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng có thể tìm thấy trong sách nhiều thông tin đáng quan tâm, như làm thế nào để đánh giá một câu hỏi nghiên cứu (research question), thế nào là bài báo khoa học, làm thể nào để thành công trong khoa học, cách viết bài báo khoa học, cách trình bày báo cáo trong hội thảo quốc tế, v.v.Những chủ đề này được sằp xếp thành 2 chủ đề: khoa học & đạo đức khoa học, và công bố quốc tế. Đây là hai chủ đề cũng đang rất "thời sự" ở nước ta. Xin nói thêm rằng đây là cuốn sách do Thời báo Kinh tế Sài Gòn biên tập (nằm trong Tủ sách Kiến Thức), và Nhà xuất bản Tổng Hợp ấn hành. Nhân dịp này tôi muốn có lời cám ơn chân thành đến anh Nguyễn Công Thắng (Thời báo Kinh tế Sài Gòn) đã dành thời gian biên tập cuốn sách. Tôi cũng cám ơn chị Thanh Hương và Nhà xuất bản Tổng Hợp đã nhiệt tình ủng hộ để cuốn sách đến tay các bạn đọc vào dịp cuối năm, và các học viên trong workshop về phương pháp định lượng trong khoa học xã hội.
Quyển sách “Đi vào nghiên cứu khoa học” là một trong 10 quyển sách tiếng Việt được xuất bản bởi tác giả Nguyễn Văn Tuấn, một chuyên gia y khoa đầu ngành của thế giới, đặc biệt trong nghiên cứu loãng xương. Tác giả Nguyễn Văn Tuấn là giáo sư dịch tễ học trại trường đại học New South Wales, giáo sư y khoa tại trường đại học Sydney, nghiên cứu sinh chính và trưởng nhóm di truyền và dịch tễ học trong loãng xương tại viện nghiên cứu Garvan (Úc) . Trong sự nghiệp nghiên cứu của mình, Giáo sư Tuấn đã xuất bản hơn 250 ấn phẩm phản biện chuyên gia, các bài đánh gia, các chương sách, các bài bình luận hay xã luận, được đăng lên những tạp chí y khoa uy tín trong ngành cũng như các tạp chí khoa học nổi tiếng như Nature, New England Journal of Medicine, Lancet, JAMA, Nature Genetics… Các bài báo của ông được trích dẫn hơn 16.000 lần, trong đó có 35 bài được trích dẫn hơn 100 lần, 2 bài được trích dẫn hơn 1.000 lần. Chỉ số Hirsh (H-index) của ông là 62, chỉ rõ ông đã có 62 bài viết được trích dẫn ít nhất 62 lần, đặc biệt trong 5 gần nhất chỉ số H của ông là 42.
Được xuất bản lần đầu tiên vào năm 2011, quyển sách tập trung vào việc nghiên cứu thực trạng khoa học yếu kém của Việt Nam bằng phân tích những khía cạnh việc việc nghiên cứu ở Việt Nam so với các tiêu chuẩn quốc tế. Trong sách, các khái niệm trước giờ vẫn chưa có định nghĩa hoàn chỉnh được ông diễn giải rõ ràng.Ví dụ những khái niệm như nghiên cứu khoa học được ông định nghĩa là “một hoạt động của con người nhằm mở rộng tri thức qua các phương pháp khoa học”, cơ sở khoa học là “dữ liệu thật, công bố trước công chúng và tính tái xác định “, các thước đo năng lực của một nhà khoa học là “Số lượng ấn phẩm khoa học, hệ số ảnh hưởng , chỉ số Z và vị trí tác giả, và chỉ số Hirsh”, bài báo khoa học là “một bài báo có nội dung khoa học được công bố trên một tạp chí khoa học đã qua hệ thống bình duyệt của tập san|” … Ngoài ra, tác giả còn đưa ra những kinh nghiệm và đúc kết của bản thân sau nhiều năm hoạt động trong ngành. Ông đưa ra những hướng dẫn về cách đặt câu hỏi nghiên cứu, những yếu tố cấu thành văn hóa và đạo đức khoa học, một số ví dụ về những thành công và thất bại về học thuật và đạo đức của những đồng nghiệp trong ngành.Với cách hành văn mạch lạc, khúc chiết, rõ ý, quyển sách một quyển cẩm nang nghề nghiệp nghiên cứu khoa học hữu dụng của những người đã, đang và định đi theo con đường học thuật.
[English in below] Một cuốn sách vô cùng thú vị và đưa ra rất nhiều góc nhìn từ một nhà khoa học quốc tế - một người thầy, người giáo sư làm việc trực tiếp trong công việc nghiên cứu khoa học. Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn đã đưa ra cho những người trẻ - những nhà khoa học tương lai một cách nhìn đúng đắn và rõ ràng về nghiên cứu khoa học từ góc nhìn của một người làm khoa học tại chiến trường quốc tế. Nói không ngoa khi đây chính là một cuốn "bí kíp" để trở thành một nhà nghiên cứu khoa học độc lập thành công (thật sự) trong tương lai. Giáo sư Tuấn viết với một giọng văn hoàn toàn không hề giảng đạo như một người có thứ bậc, học hàm cao. Mà thầy viết với một giọng văn thân mật nhưng vô cùng truyền cảm hứng của một người thầy, người đàn anh đi trước đưa ra những điều cần rút kinh nghiệm để thế hệ sau - những nhà khoa học trẻ có con đường đến với vinh quang gần hơn và nhanh hơn. ------------------------- This book was written by an osteologic scientist - Nguyen Van Tuan. Prof Nguyen Van Tuan give me these new opinions and techniques on science researching work. Those opinions and techniques help me on the way how should work and do exactly on scientific research. I'm really happy and feel inspirative when reading each line of this book. If you are or want to be a scientific researcher in the future, I will believe this book changes your bias about scientific research, changes your viewpoint and give you the right ways to become a successful scientific researcher.
Mình gấp lại phần lời bạt của cuốn Đi vào nghiên cứu khoa học do tác giả Nguyễn Văn Tuấn viết mà nghĩ bao điều. Thời gian mà cuốn sách được viết mình đoán là trong những năm 2010 trở về trước và mình cũng chưa là nghiên cứu sinh nên nhiều chi tiết mình chưa có thể so sánh để mà nhận xét được, chỉ có thể biết cuốn sách cung cấp các khái niệm cơ bản trong nghiên cứu khoa học và bàn về các vấn đề như đạo đức nghiên cứu, công bố quốc tế và tình hình nghiên cứu trong và nước trong thời gian đó. Tác giả viết sách không đề cập nhiều đến các việc như lương bổng trong nghiên cứu, lợi ích khi tham gia nghiên cứu mà chỉ cho biết những thách thức, yêu cầu để những đọc giả có đã hoặc đang có định hướng nghiên cứu chuẩn bị trước khi bước vào con đường khám phá tri thức.
How to be a true researcher and let me know more about the untold stories in the academia field. This book is all for you whenever is master or Ph.D student.
Một trong những cuốn sách đầu tay khiến mình có động lực tìm hiểu về nghiên cứu khoa học. GS Tuấn không chỉ trăn trở về cách làm NCKH ở VN mà còn ưu tư cả về hệ thống. Một người ra đi sau năm 75 đã có một sự nghiệp tri thức không thể nào tốt hơn. Cảm ơn thầy về cuốn sách dành cho những ai mới bước vào tìm hiểu NCKH. Đọc những câu chuyện của thầy trên Fb cũng luôn làm em ý thức mọi thứ rõ ràng hơn.