Alles wordt lichter

by Janke Reitsma

Ylva is eenentwintig als ze op de eerste dag van de zomervakantie in een willekeurige bus stapt in een poging iets van haar leven te maken. Ze komt bij de eenzelvige Jacob op een afgelegen boerderij in het Noorse binnenland terecht. Ze besluit te blijven en samen krijgen ze een kind, Magnus. Tien jaar later speelt Ylva’s leven zich voornamelijk af in het donker. ’s Nachts maakt ze treinen schoon, overdag verschuilt ze zich in haar flat. Ze heeft zich neergelegd bij haar verborgen bestaan, tot ze op een dag aan haar collega vertelt dat ze een kind heeft dat ze al sinds hij een half jaar is niet meer heeft gezien. Ze kan aan niets anders meer ze wil naar hem toe. Ze trekt de ruige Noorse natuur in, op weg naar de boerderij waar ze tien jaar geleden de vader van haar kind ontmoette. De stilte van het landschap en de ontmoetingen met andere reizigers brengt boven wat ze al die tijd verborgen hield.

Genres: Roman, Ebooks

256 pages, Kindle Edition

Published April 3, 2024

Reviews

[Erwin Meerkerk · Rating 2 out of 5]

In Alles wordt lichter zijn we getuige van 2 reizen die de hoofdpersoon Ylva maakt. De eerste reis is weg van alles wat haar aan thuis herinnert, een reis eindigend op de eenzame boerderij van Jacob. De tweede reis speelt zich 10 jaar later af wanneer Ylva lopend, dwars door de bergen en vergezeld door eengehallucineerde(?), zwijgende jongen, opnieuw op reis gaat om te eindigen bij deze boerderij. De eerste reis eindigt wanneer we als lezer weten welke tragische daad haar heeft doen besluiten om man en kind te verlaten; de tweede reis eindigt met een hernieuwde ontmoeting met man en kind.

Ik vond het een slecht, zwak geschreven boek met een uiterst ongeloofwaardige hoofdpersoon. Een boek volledig verstoken van iedere vorm van vreugde. Een boek waarvan ik me voortdurend afvroeg: waarom???

Het boek is geschreven in de hyperrealistische stijl die tegenwoordig door lijkt te gaan voor literaire kwaliteit maar die wat mij betreft vooral een gevolg is van teveel tv-kijken. We zien de vetresten op hoofdsteunen, de urinevlekken in het urinoir, we horen hoe een cracker kraakt en we lezen dat de hoofdpersoon 'aan haar spijkerbroek ruikt'. Waarom?
Naast deze hyperrealistische stijl staat het boek vol met diepzinnig klinkende metaforen die uiteindelijk door iedere lezer naar eigen behoefte ingevuld kunnen worden; wat natuurlijk mooi en post-modern is maar wel tamelijk gemakzuchtig van de auteur. Ylva, bijv0orbeeld, verzucht op een gegeven moment dat ze 'een weide is zonder schapen'... maar helaas is er verder niets in haar hele karakter wat deze diepzinnige invallen ook maar een beetje kan rechtvaardigen.

Het grootste probleem heb ik met de hoofdpersoon. Een jonge vrouw die om ons onbekende oorzaak als kind graag een insect wilde zijn en als 20-er na het overlijden van haar moeder (met wie ze notabene gewoon een goede relatie gehad lijkt te hebben! Huh?!) volledig losgeslagen begint rond te reizen en eindigt op de boerderij van eenzame Jacob die niets zegt maar haar wel een kamer geeft. De tweede nacht, als ik mij goed herinner, wandelt zij dan geheel ontkleed zijn kamer binnen en bedrijven ze op tedere wijze de liefde die resulteert in een huilbaby die haar dan weer tot nieuwe vormen van krankzinnigheid drijft.
Dan, 10 jaar later, reist deze zelfde vrouw die wel 10 jaar ouder maar geen spoortje wijzer is geworden, terug. Ze wordt op deze reis voortdurend vergezeld door een zwijgende versie van haar zoontje die ze, volstrekt plausibel, tevoorschijn weet te hallucineren maar die voor omstanders haar rugtas lijkt te zijn. Op deze reis heeft ze één halve lesbische en één hele hetero seksuele ervaring (keurig Janke!!!) die ook zo ongekend onnatuurlijk over kwamen dat ik mezelf voor de zoveelste keer afvroeg: WAAROM?

Het boek eindigt in het ongewisse met een, dat dan weer wel, vertederende ontmoeting tussen moeder en zoontje. Maar uiteindelijk, gezien de ultieme vreugdeloosheid van het rond haar eigen ego cirkelende gedachteleven van Ylva, lijkt het me beter voor iedereen wanneer ze toch maar gewoon terugkeert naar haar treinen en toiletten...

2 sterren. 1 voor de beschrijving van een kind met een handicap en 1 voor de beschrijving van het mythische mannetjesschaap met groene, veelzeggende welhaast profetische ogen dat vastgebonden en stinkend en ontsnapt en uiteindelijk dood... oh wacht, dat was natuurlijk ook een uitgerekte metafoor van haar leven en gedachtewereld!

Ik, ik ben een kast zonder boeken.
Een horloge zonder wijzers.
Een kever zonder dekschild
en een lama zonder spuug.

[Marleen · Rating 5 out of 5]

Als je een prachtig verhaal wilt lezen over verlies, berouw, de Noorse natuur, het trotseren van bergen en de elementen, lees dan dit boek! Fenomenaal. Nog beter dan haar debuut, Niets ontgaat ons. Wat weet Janke Reitsma mooie zinnen te construeren en heftige emoties en acties om te zetten naar invoelende taal, zonder dat het teveel opsmuk krijgt. Je kunt niet anders dan doorlezen en volledig opgeslokt worden door het verhaal. Een fantastische, kwetsbare roman die me tot tranen toe roerde. 5 sterren!

[Carla Boekema · Rating 5 out of 5]

Wat een indringend boek. Moeilijk om weg te leggen maar soms ook heel heftig .

[Isabelle Winkel · Rating 4 out of 5]

‘ ik hou nog steeds van je,’ zegt ze dan besef ik dat ik nooit heb geweten dat ze dat deed, dat ik al die tijd van niemand kon houden, omdat je je pas kunt verbinden als je verbonden bent met jezelf, dat je pas verbonden bent als je alles kunt zeggen, ook al schaam je je kapot, ook al vergeef je jezelf nooit.

Prachtig

[Ina Overeem · Rating 4 out of 5]

Beetje lastig in begin dat het in twee tijden geschreven is , soms wat minder maar aan eind van boek als alles duidelijk begint te worden is het een prachtig maar triest verhaal

[Ineke Zuidema · Rating 4 out of 5]

Wat een mooi geschreven beklemmend boek! Heel langzaam ontvouwt zich het verhaal van Ylva; een jonge vrouw die opgesloten zit in haar eigen geschiedenis. Je reist met haar door het ruige Noorwegen, om uit te komen op de plek waar ze weer kan helen. Een absolute aanrader!

[Josephine Wajer-Busch · Rating 4 out of 5]

Door de moeilijkheden in haar jeugd heeft Ylva geen diepgeworteld gevoel van thuis. Ze verlaat haar huis en zoekt haar geluk in de rijke natuur van Noorwegen. 'De tijd glijdt met de bus mee en ik heb geen idee meer waar ik ben, gek genoeg voelt het fijn. Ik ben gestopt met stilstaan, ik ben ergens aan begonnen, ik ben een reiziger geworden.' Maar, weglopen kun je alleen als je ergens thuishoort.
In Noorwegen komt Ylva per toeval terecht op de boerderij van Jakob. Hier ervaart ze voor het eerst sinds jaren hoe het is om zich ergens thuis te voelen. Jakob hoeft nergens heen en de dieren zijn er heel tevreden. Ylva verlangt ernaar om ook zo te zijn; ‘rondrennen, maar dan toch gewoon in thuisblijven de vrijheid zien.’
Je voelt in iedere zin de moeite die het Yfva kost om zich te verbinden met alles wat leeft. De schrijfstijl van Janke Reitsma is heel sensitief. Reitsma heeft de gave om diep af te dalen in wat ons heeft gevormd in ons bestaan. Het resultaat is even beklemmend als bevrijdend. 

[Sjoukje Werkman · Rating 5 out of 5]

‘Berouw is rouwen door schuld, er is geen rechtvaardiging tegen opgewassen.’

Zoveel pijn in deze zin, zo treffend.

[Truus · Rating 4 out of 5]

nu wil ik zeker nooit kinderen meer
maar goed boek

[Nienke Bouman · Rating 4 out of 5]

Eerst werd alles vooral veel donkerder, totdat het warempel toch lichter werd.

Ik hou wel van dit verhaal, dat de grenzen van de geloofwaardigheid ver oprekt, maar uiteindelijk niet wegvlucht voor de menselijke natuur: soms zoeken we de ander, soms willen we huilen, soms beklimmen we een berg, en meestal doen we het fout.

Een ster minder voor de spin in de koffiebeker, die volledig ten onrechte in het afval belandde.

[Boekdagboek van Annemieke · Rating 5 out of 5]

Hoei, wat raakt dit boek me. Heel mooi geschreven en wat een indringend verhaal.

We lezen over de Noorse Ylva die een verborgen bestaan leeft tot ze een bekentenis doet aan de enige persoon in haar leven, wat haar aanzet tot een reis door Noorwegen, maar vooral naar haar verleden, waarbij ze probeert haar leven onder ogen te komen. Over spijt en schuld.

Langzaam leren we via terugblikken haar verleden en haar zo indringende levensverhaal kennen.

Teveel mooie zinnen om te bewaren

[Laurie · Rating 4 out of 5]

zielig einde 🥺 maar wel een mooi boek! duurde even voordat ik doorhad waar het boek over ging door het vertelperspectief, maar uit eindelijk wel genoten! hele fijne schrijfstijl, net zoals haar vorige boek

[Tessel van Roozendaal · Rating 3 out of 5]

Mooi geschreven maar wel heel ongezellig

[Bianca Oortwijn · Rating 4 out of 5]

Janke Reitsma schreef wederom een indringde 'jeugdzorgroman'. Niet zo verbluffend en prachtig als 'Niets ontgaat ons', maar evengoed een onderhoudende pageturner.

[Elisa Goudriaan · Rating 4 out of 5]

Ylva is pas 21 als zij Jakob (41) ontmoet, en is zoekende na de recente dood van haar moeder. Jakob woont op een afgelegen boerderij in Noorwegen en Ylva begint daar langzaam te aarden. Dan ontspint zich een verhaal rond de grote thema's des levens: schuld, boete, vergeving, liefde, eenzaamheid, nabijheid, genegenheid, vriendschap, plezier, verdringing en verdriet. Probeer dat maar eens allemaal in een roman te krijgen. Janke Reitsma lukt het! De opbouw is goed en de spanningsboog werkt tot het einde.

[Jessica · Rating 4 out of 5]

Mooi maar helaas niet zo indrukwekkend als 'Niets ontgaat ons'.

[Anitaleest · Rating 4 out of 5]

Wat een goed verhaal weer. Het is aangrijpend, rauw, beklemmend en prachtig.
De hoofdpersoon draagt een zwaar geheim met zich mee, een ontzettend, voor veel mensen niet te bevatten gebeurtenis. Ze kan zichzelf niet vergeven en is al de tijd daarna bezig om zichzelf te straffen door sober te leven en een baantje te nemen wat niemand wil.
Aangemoedigd door een lieve collega/vriendin gaat ze op zoek naar haar verleden en naar vergiffenis.
Psychologisch verhaal over familiegeheimen. Haar eerste boek vond ik net iets beter dus daarom 4 ****

[Erika Beumer · Rating 5 out of 5]

Wat een mooi boek. Hoewel het verhaal tragisch is, wordt het zo mooi beschreven, je voelt de stilte en de kracht van de natuur in dit drukke, bezwaarde hoofd van Ylva. In de vakantie tussen de prachtige bergen gelezen,maakte het extra fijn om deze te lezen.Het is het verhaal van Ylva in alle kwetsbaarheid,maar ik vond het erg ontroerend mooi!

[Renske · Rating 4 out of 5]

"Het wordt donkerder, maar het lijkt lichter."

[Dinand Blom · Rating 2 out of 5]

Minstens driekwart van het boek kan weggelaten worden.
Wat een deceptie na het eerste boek van deze schrijfster. Ik vond het een verhaal zonder hoop, zonder licht.

[Anita Loomans · Rating 5 out of 5]

Wat een mooi boek! Het boeit van begin tot eind. Gewoon jammer dat ik het uit heb!

[Marije Fransen-Dona · Rating 4 out of 5]

Heftig verhaal. Je wordt helemaal meegezogen in de gedachten van de hoofdpersoon. Mooie zinnen!

[Anneke · Rating 3 out of 5]

Mooi, indringend geschreven verhaal. Ik vond de symboliek en motieven er wat te dik bovenop liggen.

[Rianne Hulman · Rating 2 out of 5]

Verhaal was niet voor mij weggelegd.

[S.A.]

Nog niet uit, is wel erg deprimerend tot nu toe. En alle lijntjes zijn me eigenlijk al duidelijk na 70 pagina’s

[Marleen Opschoor · Rating 4 out of 5]

Indrukwekkend verhaal, net als Niets ontgaat ons! Rauw, eerlijk en beklemmend. Het speelt zich af in het ruige Noorse landschap. Moeilijk weg te leggen. Mooie schrijfstijl.

[Jos Snel · Rating 3 out of 5]

Na eerder "Niets ontgaat ons" van deze auteur gelezen hebben, is dit boek me toch een beetje tegengevallen. Wel heb ik het uitgelezen omdat ik toch wel nieuwsgierig was naar de afloop.

[Carla · Rating 1 out of 5]

Het kabbelt maar, het kan me niet bekoren.

[Sanne Helder · Rating 4 out of 5]

Moest even inkomen maar daarna kon ik niet stoppen. Wel heel verdrietig 🥺

[Rooserd · Rating 5 out of 5]

https://www.scholieren.com/verslag/ze...


2022
Ylva is een 31-jarige Noorse schoonmaakster van nachttreinen. Ze werkt 's nachts, overdag houdt ze zich schuil in haar kale appartement. Op een dag bekent ze aan haar nuchtere collega Lehla dat ze een kind heeft. Op aanraden van die vrouw gaat ze op reis naar het verleden. Ze moet dan door een ruig Noors berglandschap trekken, naar de plek waar ze tien jaar geleden heeft gewoond. Op die reis heeft ze een 'fictieve' medereiziger, een tienjarige jongen. Maar die bestaat eigenlijk alleen in haar hoofd. Ze trekt door mooie natuurgebieden: bergen, meren en weilanden. Met de jongen ontmoet ze schaapskudden, bergbeklimmers die in een berghut overnachten. Met een ook al zwervend meisje Emilia brengt ze de nacht door. Ze slapen heel dicht bij elkaar.

2012
De 21-jarige Ylva is op reis gegaan, één jaar na de dood van haar moeder. Ze weet niet waarheen ze gaat. Ze verbergt zich op een dag in de pick-up van een oudere man en ze ligt in die auto naast een dood schaap. Ze komt uiteindelijk in een heel afgelegen Noors dorp in de bergen, waar de ongeveer 40-jarige bestuurder eenzaam op een boerderij woont. Ze krijgt wat te eten en ze mag in een huisje op zijn erf wonen. Jakob is ongetrouwd, een harde werker en weinig spraakzaam. Ylva moet wat werkzaamheden op de boerderij doen. Ze is gecharmeerd van een grote dek-ram, die nogal angstaanjagend aandoet. Jakob is op deze plaats opgegroeid en hij wil er voor altijd blijven. Op een nacht besluit ze zijn huis binnen te gaan en ze hebben voor de eerste keer seks.

2022
Ylva gaat met de denkbeeldige jongen door het landschap: ze trekken van berghut naar berghut: ze ontmoeten meisjes en een man Jon, die hen eten geven en opvangen. Wanneer ze weer in haar eentje vertrekt, komt Jon achter haar aan. Hij voelt aan dat ze niet oké is en een 'ontheemde' reiziger is. Ze vertelt hem dat ze iets gedaan heeft met een baby, die Magnus heet. Ze voelt zich schuldig aan wat ze gedaan heeft. Jon probeert het schuldgevoel uit haar hoofd te praten. Die avond hebben ze seks met elkaar. Toch gaat ze de volgende dag alleen verder.

2012
Op de boerderij is Ylva ingetrokken bij Jakob. Maar ze heeft vaak behoefte om weg te gaan uit het huis om in de natuur rust te zoeken. Fysiek is er iets aan het gebeuren met haar lichaam. Ook raakt ze gehecht aan de grote ram, die Jakob zelf wat onvoorspelbaar vindt.

Ze voelt dat ze zwanger is en in eerste instantie wil ze het niet. Ze vindt zich te jong. Ze wil weglopen, maar Jakob roept haar terug. Maar ze denkt erover na om abortus te plegen en ze gaat met hulp van een groenteboer naar het ziekenhuis. Met de arts praat ze over haar zwangerschap. Als ze terugkomt op de boerderij, is de plantenklas bij een storm verwoest. Ylva zegt tegen Jakob dat ze nu bij hem blijft.

Het wordt winter 2013. De voor paren uitgeleende, stoere ram is weer teruggekeerd op de boerderij. Jakob waarschuwt Ylva voor hem, maar ze vertrouwt de ram. Niet lang daarna beginnen de weeën. Jakob die wel dieren ter wereld brengt, staat nu machteloos. Ze rijden naar het ziekenhuis, waar een stevige knul (Magnus) wordt geboren. Ylva weet eigenlijk niet goed hoe ze hem moet verzorgen. Op You Tube kijkt ze filmpjes o.a. hoe je een luier verschoont.

Van de vrouw van de groenteboer krijgt ze wat spulletjes. Ook maakt ze Ylva wat wijzer hoe ze de baby moet behandelen. Jakob is vaak op zijn land bezig. Hij wil een irrigatiesysteem maken, vooruitlopend op de toekomst met de kleine Magnus.
Maar de toestand van Magnus verandert na een paar maanden. Hij begint 's nachts te huilen en het houdt niet op. Ze krijgt adviezen van de vrouw van de groenteboer, maar als ze weer alleen is, blijft Magnus huilen. Ylva wordt radeloos. 's Nachts zoekt ze steun en vraagt advies aan de grote ram. Maar ook hij kan haar niet helpen.

2022
Ylva merkt dat ze een eind omgelopen heeft en dus juist verder van haar zoon is gekomen. Op internet ziet ze dat ook een bus kan nemen naar het dorp van Jakob. Als ze de bus neemt, denkt ze dat haar moeder (Beate) aan het stuur zit. Ze praat met haar over het schuldgevoel als je je kind in de steek moet laten.

2013
Magnus blijft lastig en ook steeds maar huilen. In het ziekenhuis vinden ze hem echter kerngezond. Op de boerderij leven ze wat geïsoleerd door de sneeuw. Op een dag ziet Jakob dat de sterke ram ook verdwenen is. Ylva gaat rare dingen doen. Ze gaat met Magnus 's nachts buiten in de koude sneeuw liggen. Jakob komt haar naar binnen slepen. Er komt verwijdering tussen de twee, omdat ze niet op één lijn zitten bij de opvoeding van de baby. Jakob stort zich op het werk op het land.

2022
Ylva trekt nog steeds op met de jongen. Ze weet dat ze morgen weer bij de boerderij is en dat ze de jongen moet 'inwisselen' voor de werkelijkheid. (blz. 230). Ze wil niet meer doelloos rondzwerven in het leven. Ze wil bestaansrecht hebben, herkend worden. Via de telefoon vraagt ze mentale steun aan Lehla. Die zegt dat ze moet doorgaan naar Jakob.
Dat doet ze en ze stapt uit bij zijn boerderij. Eigenlijk overvalt ze hem. Als ze vraagt naar Magnus, zegt haar ex-man dat hij in een zorghuis zit. Als hij haar foto's toont van een gehandicapte jongen, zegt ze dat het haar zoon niet is. Jakob wil dat ze in het huisje op zijn erf gaat slapen en de volgende dag weer moet vertrekken. Er is blijkbaar iets ergs gebeurd.

2013
Omdat Ylva rare dingen doet, sluit Jakob haar op in het huis, als hij naar het land gaat. Wanneer Magnus weer begint te huilen, raakt ze in paniek. Ze ziet dat Jakob en de groenteboer het lichaam van de dode ram in de pick-up gooien. Dan schudt ze de baby die huilt, heel hard door elkaar. Hij blijft bewegingloos liggen. Met de ambulance wordt het bewusteloze kind naar het ziekenhuis gebracht. Jakob zegt dat ze een verhaal moet verzinnen. Ylva zegt in het ziekenhuis dat ze het kind heeft laten vallen. De dokters geloven haar niet. Later krijgt ze tien maanden cel voor het toebrengen van lichamelijk letsel aan haar kind.

2022
Ylva bladert in een fotoalbum van Jakob waarin ook foto's van baby Magnus staan. Ze staat er ook nog op. Ook zijn er foto's waarin haar zoon in het zorgtehuis zit. Ze gaat met Jakob mee naar het tehuis en ziet haar ernstig gehandicapte zoon (in een rolstoel en kwijl uit zijn mond). Hij heeft niet het besef dat Ylva zijn moeder is. Als ze terugrijdt, is de jongen uit haar fantasie verdwenen. Ze heeft contact met Lehla over haar detentie, maar ook over de periode erna toen ze eenzaam in een leeg appartement woonde. De verzorgers in het tehuis weten ook wat er gebeurd is. Ylva gaat daarna alleen naar het tehuis, zit naast haar zoon. Ze gaat naast Magnus liggen op zijn waterbed en ze wiegen als de zee.
"Ik ben je moeder."