جلال خالقی مطلق (زاده ۲۰ شهریور ۱۳۱۶) ادیب، زبانشناس، ایرانشناس و شاهنامهپژوه ایرانی است. عمده کارهای پژوهشیِ او، در زمینه شاهنامه و حماسهسرایی در ایران بوده است. دوستداران فرهنگ ایران، خالقی مطلق را بزرگترین شاهنامهپژوهِ همه ادوار میدانند؛ زیرا این باور به صورت عام وجود دارد که او توانسته بهترین تصحیحِ شاهنامه را ارائه کند. وی عضو هیئت امنا و قائم مقام بنیاد فردوسی است و سالها در دانشگاه هامبورگ، آلمان تدریس کرده است.
در ستایش شاهنامه و شرح گل رنجهای کهن شاهنامه، گنجینهای از حکمت و تاریخ و فرهنگ ایرانی، در گذر قرنها، همچون خورشیدی تابناک، بر پهنه ادب پارسی درخشیده و انوار پرفروغ خود را بر جان و روان مردمان این سرزمین تابانده است. در این میان، کتاب "گل رنجهای کهن"، نگاشتهای ارزشمند از دکتر جلال خالقی مطلق، شاهنامهپژوهی نامدار، همچون دریچهای نو به سوی این حماسهی ملی گشوده میشود و خواننده را به سفری شگفتانگیز در اعماق تاریخ، فرهنگ و ادبیات ایران باستان رهنمون میگردد. خالقی مطلق با قلمی توانا و ذهنی ژرف، به واکاوی ابعاد گوناگون شاهنامه میپردازد و خواننده را با ظرافتها و زیباییهای این اثر بیبدیل آشنا میکند. در این کتاب، گویی هر بیت از شاهنامه، جان میگیرد و رازهای ناگفتهی خود را در گوش جان تشنهی مخاطب زمزمه میکند. خالقی مطلق با نگاهی علمی و پژوهشی، به بررسی موضوعات مختلفی در شاهنامه میپردازد، از ریشههای تاریخی داستانها تا زبان و گویشهای مورد استفاده، از نقد و بررسی شخصیتها تا تأثیر شاهنامه بر ادبیات فارسی و جهان. هر مقاله در این کتاب، گویی گوهری گرانبها است که از اعماق دانش و حکمت خالقی مطلق تراشیده شده و بر خواننده ارزانی میشود. "گل رنجهای کهن" تنها کتابی برای مطالعه نیست، بلکه سفری است به ژرفای تاریخ و فرهنگ ایران، سفری که در آن خواننده با هویت خویش و با عظمت و شکوه نیاکان خود آشنا میشود. اگر به دنبال درک عمیقتر شاهنامه و غرق شدن در دریای فرهنگ و ادب ایران باستان هستید، "گل رنجهای کهن" را از دست ندهید. این کتاب، یقیناً شما را مسحور و مجذوب خود خواهد کرد و افقهای تازهای را به روی شما خواهد گشود.
دربارهی پژوهشها و نوشتههای دکتر خالقی مطلق چه میتوان گفت جز ستایش بیکران و دستمریزاد فراوان؟ آنان را که با رازهای اسطوره و حماسه و تاریخ به ویژه در شاهنامه سر و سرّی است از خواندن نوشتههای این استاد بزرگ چارهای نیست.
بالاخره بعد از چند ماه تمومش کردم! با خوندن این کتاب متوجه ریزنگری خالقی میشیم و کار عظیمی که در تصحیح انتقادی شاهنامه کرده. خالقی مطلق هر داستان و هر بیت شاهنامه رو از چندین و چند منبع بررسی کرده، واژگانش رو سنجیده، و از صافی رد کرده. واقعا بجز دست مریزاد چیزی نمیشه گفت...
بعد از شاید ده سال که شاید سری به کتاب زده بودم ولی ننشسته بودم بخوانم و پیِ یادداشتها را بگیرم و چندساعتی صرف کنم چند روز پیش گذرم به این کتاب افتاد و تمام شب تا به صبحی را با آن گذراندم. باید پیشانیِ آقای خالقمطلق را بوسید. عمری بر سر شاهنامه صرف کرده خیلی هم برای این کارش حواسش به روشمندی بوده، دامن کار را رها نکرده، از حاصل تحقیقاتش در تصحیح جستارهایی فراهم کرده، یادداشتها و تازگی شرح مختصری هم با نام «گزارش شاهنامه» منتشر کرده. خیلی وقت پیش یک داستان طنز هم از ایشان خوانده بودم. خلاصه تک تک مقالات این کتاب خوب است. از دستنویس فلورانس تا سرگذشت زبان فارسی.