خاطرات تاج السلطنه

by Taj al-Saltaneh

بخش‌هایی از خاطرات تاج السلطنه (تاریخ حالات ایام زندگانی خانم تاج السلطنه) در سال ۱۳۶۲ با نظارت منصوره اتحادیه و سیروس سعدوندیان در تهران منتشر شد. تاج السلطنه، دختر ناصرالدین شاه، در این خاطرات، عقاید خود را نوشته‌است که وسعت اطلاعات او را نشان می‌دهد. وی از مشروطیت، حقوق زنان، آزادی، برابری و قانون دفاع کرده است. کتاب خاطرات تاج‌السلطنه ارزش تاریخ‌شناختی زیادی نیز دارد زیرا اطلاعات روشنی دربارهٔ پنج سال آخر سلطنت ناصرالدین شاه و دربار ناصری و مظفری دارد و دربارهٔ رویدادهای مهمی مانند واقعه رژی، قتل ناصرالدین شاه، غارت خزانه پس از او، سلطنت مظفرالدین شاه، نقش سیدجمال الدین اسدآبادی و امین السلطان نوشته است. از این کتاب دو نسخه خطی در دست است که نسخه قدیمی‌تر به خط حاج یمین الملک در سال ۱۳۳۲ قمری (برابر با ۱۹۱۴ میلادی)، یعنی مدت کوتاهی پس از نگارش خاطرات توسط تاج السلطنه، از روی نسخه اصلی استنساخ شده است. بخش‌هایی از متن اصلی کتاب تا کنون پیدا نشده است
چاپ ۱۳۸۷

Genres: History, Iran, Nonfiction, Memoir, Feminism, Biography Memoir, Biography

200 pages, Paperback

First published January 1, 1914

About the author

TĀJ-al-SALṬANA (b. 5 or 6 Rabiʿ II 1301/ 3 or 4 February 1884 in Tehran; d. probably 1936 in Tehran), one of the daughters of Nāṣer-al-Din Shah (r. 1848-96) and the author of memoirs (ḵāterāt) which have raised much controversy since their first partial publication in 1969 (FIGURE 1).

The Memoirs. Tāj-al-Salṭana is one of the best known daughters of the Qajar king, largely because of what we have come to learn about her life through her Ḵāṭerāt. The controversy about their authenticity defines the ways in which we could (or could not) use the memoirs as a source about the princess' life.

Reviews

[Fereshteh · Rating 4 out of 5]

تاج السلطنه دختر ناصرالدین شاه و خواهر مظفرالدین شاه، زنی فراتر از زمان خودش بود و به همین دلیل شاید رنج زیادی تحمل کرد... زنی که با ادبیات ملل ان زمان اشنایی کامل داشته، به زبان فرانسه مسلط بود، در موسیقی (تار و پیانو) سررشته داشت و تحصیلات عالیه رو دنبال می کرد

کتاب به نظر من دو قسمت داره، یک قسمت به تعریف حوادث اندرونی میگذره که دید کاملی از اندرونی و حرمسرای یک پادشاه قاجاری به خواننده میده و صد البته تاسف مخاطب رو به دنبال داره که دریغ از این همه وقت و انرژی و سرمایه شخص اول مملکتی که سر هیچ و پوچ و مسخره بازی به فنا رفت و ایران رو به ویرانه ای تبدیل کرد

قسمت دوم که لا به لای همین حوادث و اتفاقات از زبان تاج السلطنه بیان میشه انتقاداتی هست که به حکومت و سلطنت، شیوه زندگی مردم ایران، انتقاد از عقب ماندگی ایران و ایرانی وارد میکنه و همچنین حمایت از فمینیسم و آزادی زنان ، مشروطه خواهی و مبارزه با سنت و مذهب

تاج السلطنه اولین زنی بود که در مجالس عمومی ، برخلاف زنان همدوره ش ، بدون حجاب ظاهر شد و از مذهب وسنت رویگردان شد و تلاش داشت تا زندگی متمدنانه و اروپایی در پیش بگیره که با دشمنی و مخالفت نزدیکانش همراه بود



تاج السلطنه در قسمت هایی از کتاب به روشنی از رفتارها، نابلدی ها، ناشایستگی ها و بی فکری های پدرش و برادرش در دوران سلطنت انتقاد میکنه و به حال مردم ایران تاسف میخوره که همچین حکامی دارند. در حالی که ایران از ساده ترین امکانات رفاهی محروم بود این حکام که یا خودشون یا هشتصد زن ساکن در حرمسراشون و یا اطرافیان بیسواد و نالایقشون خزانه رو خالی کرده بودند، با قرض و قوله از دولت های خارجی، امکان سفر به خارج رو برای خودشون فراهم میکردند...انهم نه برای پیشرفت و انتقال تمدن و وارد کردن وسایل و امکانات علمی و رفاهی که برای سیر و سیاحت
!!!!

با خوندن این کتاب واقعن از خودتون می پرسید که چه طور ممکنه چنین احمق هایی ( از نژادی نادر و کمتر دیده شده !!! ) بر ابا و اجداد ما حکومت میکردند

[HAMiD · Rating 4 out of 5]

پدر من(ناصرالدین شاه) یکی از پولتیکات عظیمی که برای استقلال سلطنتش به خاطرش رسیده بود، این بود: اشخاص پست بی علم را مصدر کار نماید. گویا تاریخ رولسیون(انقلاب) فرانسه را زیاد خوانده بوده است که خانواده های بزرگ را باید مضمحل و نابود کرد، و اقتدار علم را با جهل نیست و نابود ساخت. غافل از اینکه: جهل یک مدتی رواج، و پس از آن علم به هر نحوی که شده ظهور نموده، اثرات خود را خواهد بخشید
مملکت در حال نزع، تمام رعیت بیچاره مفلوک، حکام با منتهای قدرت مشغول ظلم و جور. به قدری پولیتیک ایران تاریک و مردم دل خون و جَری بودند، که از تمام چهره ها آثار نارضایی ظاهر و هویدا بود. می رفت که صدای رعدآسای ملت، اساس سلطنت را متزلزل و نابود ساخته، خود را از فشارهای پی در پی خلاص نماید.


به هر روی خواندن تاریخ دستِ کم این خوشایندی رو داره که می بینی بساطِ رجاله بازیِ هر بی شرفی یک روز جمع می شه، حالا تو بگو میرزا رضای کرمانی باباشاه رو به ضرب تپانچه سر و ته می کند یا شیردخترانِ خیابانها با فریادِ بی شرف بی شرف، خشتک بر سر هر شاهی می کشند
دست مریزاد

1401-08-11

[Amin · Rating 4 out of 5]

اثری خواندنی و به نظرم بسیار جلوتر از زمانه خود که با مقایسه با سایر آثار آن دوران مخصوصا شاهان و سفرنامه‌ها به لحاظ فرم و محتوای متن تفاوت آشکاری دارد. اثری در نقد وضعیت دربار، شیوه حکومت، وضع جامعه و بی‌کفایتی سران مملکتی که گرچه در جاهایی با مهر به پدر یا برادر به عنوان دو شاه مملکت مخلوط میشود اما چیزی از ارزش نقدهای وی کم نمیکند. نکته ای که به آن به عنوان نقدی پررنگ به این اثر بارها اشاره شده تبختر فوق‌العاده زیاد تاج‌السلطنه و خودبرتربینی وی نسبت به اطرافیان است که گرچه وی گاه سعی میکند بی کفایتی فوق‌العاده اطرافیان را یک دلیل آن برشمرد اما در جاهایی هم به نقد خودش می‌پردازد که نوع شیوه تربیتی وی باعث ایجاد این اخلاق ناپسند شده است.

یک نمونه از نقد وضع دربار و جامعه:

"هر کس مسخره بود بیشتر طرف توجه بود. هر کس رذل‌تر بود بیشتر مورد التفات بود. تمام امور مملکتی در دست یک مشت اراذل اوباش هرزه رذل. مال مردم، جان مردم، ناموس مردم تمام در معرض خطر و تلف. تمام اشخاص بزرگ عالی عاقل خانه نشین. تمام مردم مفسد بی‌سواد نانجیب مصدر کارهای عمده بزرگ. از آنجایی که جز همیشه تابع کل است این اثرات شوم در مردم هم اثر کرده تمام ساعات شبانروز به فسق و فجور و قمار و حرکات ناشایست عمر می‌گذراندند. کلاه برداری، دزدی، مال مردم خوری رواج داشت. تمام مردم با حس وطندوست مآل‌بین در خانه‌های خود نشسته شبانروزی را به حسرت می‌گذرانیدند. تمام پسرهای خود را حاکم ولایات نموده خون مال مردم را به دست این مستبدین خونخوار داده بود. در حقیقت برای این ملت بیچاره این سلطان چاه عمیقی بود که انتها نداشت و تمام پول ایران سهل است طلاهای روزی کره را اگر در او میریختند پر نمیشد"

کتاب دیگری هم اخیرا چاپ شده که نوشته‌های تاج‌السطنه به صورت ناشناس در روزنامه بوده که بعد از این اثر ارزش خواندن دارد

اما برسیم به مقدمه شگفت‌انگیز مولفین کتاب که انگار در مقام دشمنی با هر آنکه در تاریخ معاصر ایران مرتبط با پادشاهان بوده، هیچ نشانه‌ای از تفاوت با دیگران را برنمی‌تابند و هر نقطه روشنی را هم با ابراز نفرت و طعنه پاسخ می‌گویند یا نیت‌خوانی میکنند و عجیب‌ترین قضاوت‌ها را به کار می‌بندند. مثلا با توجه به نقدهای اجتماعی و سیاسی تاج‌السطنه به شرایط می‌نویسند: "اگر خواتین حرم فتحعلی‌شاهی را جز ظاهر و صورت مشاعره با سلطان نیز به کار دلبری می‌آید، تاج‌السلطنه را هم تظاهر فلسفی اجتماعی در جلب توجه و کسب تشخص مفید می‌افتد. آنجای که کسب معارف را انگیزه‌ای باشد از این دست پرمسلم که مکتب را جز ثمری اندک ، سطحی و بی‌ریشه طرف نمی‌بندد". یا این را تناقض میبیند که گرچه نویسنده ناصرالدین‌شاه را حاکمی نالایق میدانسته ولی برای وی هیبتی قائل است و او را محترم میشمارد. انگار که فراموش کرده‌اند در نهایت شاه پدر نویسنده بوده است. عجیب‌تر از همه یک قضاوت نابخردانه بزرگ است که می‌گوید تاج‌السلطنه صرفا دارد ژست مشروطه‌خواهی و حقوق زنان و غیره میگیرد تا بر موج سوار شود و این حرفها را زمانی میزند که دیگر تاج و تخت از دست رفته است.

[Mohammad Ali Shamekhi · Rating 3 out of 5]

مواجهه ی من با خاطرات تاج السلطنه بیش از و مقدم بر همه چیز، از سنخ تعجب است. تعجب از اینکه دختر ناصرالدین شاه چنین گستره ای از اطلاعات دارد؛ البته نه آنکه علامه ای باشد یا آدم عمیقی بلکه در قیاس با شرایط زمانه اش آن هم در دربار چیز عجیبی است. دیگر مطلب جالب این کتاب توصیفاتی است که از شاهان و درباریان ارائه می دهد که کم نیست جاهایی که به طنز بگروند

صد البته من در مورد وضعیت دربار اطلاعاتی ندارم و نمی دانم وضع دانش و علم در میان درباریان و خاصه زنان دربار چگونه بوده است. می دانم که ترجمه ی برخی آثار فرانسه - مثل "تحقیق در روش" دکارت - به آن زمان باز می گردند ( البته قبل تر زمان عباس میرزا کتب فنی ترجمه شده بودند ) اما بیشتر نمی دانم. بنابراین نباید جوگیر شد و فکر کرد که از وسط زمین و هوا تاج السلطنه ظاهر شده. او در جوی علم طلب و احتمالا همراه با معلمان و ... مطالعاتی داشته و اطلاعاتی این گونه به دست آورده. در مورد دانش زبانی او هم باید تأمل کرد؛ درست است که گفته اند فرانسه می دانسته اما اینکه چقدر باید دید. نباید فراموش کرد که در شهر کورها یک چشم پادشاه است. در خاطرات او خبری از منابع دانش او نیست اگر ذکری از معلمی به میان می آید هرگز ار درجه ی مصاحب بالاتر نمی رود و آشکارا تاج السلطنه در نهایت خود را از او سر می داند. احتمالا غرور او مانع آن شده که به ما بگوید این حرف ها را از کجا آورده. بگذریم که خاطره نوشتن می توان با ارجاع به اینجا و آنجا باشد و نویسنده خود را عالم تر نشان دهد. همچنین باید وضعیت او را در منابع دیگر تاریخی هم دید تا حقیقت امر معلوم شود. اگر همین خاطرات را صرفا بخوانیم تصورمان می شود اینکه تاج السلطنه خورشید دربار بوده هم از نظر زیبایی و هم از نظر دانش

از نظر نوع نگاه، تاج السلطنه میراث خوار روشنگری فرانسه است با تأکید بر مفاهیمی همچون دانش، تربیت و وظیفه. همچنین خوش بینی به محافل اشرافی فرانسوی در خاطرات او به چشم می خورد. اینکه مثلا گمان کنیم اگر حجاب را برداریم تا زن و مرد دیده و پسندیده با هم ازدواج کنند، دیگر خبری از معشوق ها و معشوقه ها و گریزها و ملال ها نیست. حال آنکه ادبیات فرانسه پر است از زنان و مردان مقهور رسوم که اتفاقا کم معشوق و معشوقه ندارند

در مورد سبک نگارش هم تأثیر رمان خوانی بر او پیدا است. تأکید او بر توصیف اشخاص و اشاره ای به گذشته یشان پیش از ورود به وضع و حال فعلی و تعریف رویدادها، ریشه در این پیشینه دارد

اما حیف شد که خاطرات ناتمام است و ادامه ی زندگی شخصی او معلوم نیست

[Roya · Rating 4 out of 5]

تاج السلطنه حرف های متناقض بسیار می زند، مثلا چند صفحه ی تمام را به دفاع از حقوق سیاه پوست ها و مخالفت با برده داری اختصاص می دهد، بعد می نویسند "چه می شد اگر به جای این سیاه ناقابل (پرستارش) مادرم را دوست می داشتم"
نثر تر و تمیز و وسعت اطلاعات ش ولی حیرت انگیز است، از آن دسته شوربختانی است که در دوران جنبش زنان اروپایی دنیا آمده، در حالی که خودش در حرمسرای پدر و بعد برادرش زندگی می کرده
می گوید علم به ضرر من تمام شد، که راست هم می گوید، علمی که هرگز نتوان از آن استفاده کرد و فقط مایه ی حسرت و نفرت شود، به چه درد می خورد؟
از اولین زنان فمینیست ایرانی است، و موضوع دردناک این جاست که هنوز، بعد از حدود یک قرن، فمینیسم به خصوص برای زنان ایرانی کلمه ای است شرم آور، با بار معنایی منفی. من که هفتاد سال بعد از تاج اسلطنه دنیا آمده ام هنوز باید تمسخر و تحقیر دیگران را وقتی از فمینیسم حرف می زنم تحمل کنم
تاج السلطنه اگر در زمان ما به دنیا آمده بود، به احتمال زیاد استاد دانشگاه می شد و پژوهش می کرد و کتاب می نوشت- ولی هم چنان درد می کشید و حسرت می خورد
و دردناک تر از آن البته این است که گمنام مانده، اسم او را به ندرت می دانند- و این درحالی است که یکی از روشن ترین و بی پرده ترین تاریخ نویسان دوره ی قاجار است، ترقی خواه و آزادی طلب و طرفدار حقوق برابر بودن ش به کنار

بخوانید

[bookaholic · Rating 4 out of 5]

زنی بسیار جلوتراز زمان خویش و وطن پرست ، اگر انتخاب پادشاهی بر اساس جنسیت نبود و بجای مظفرالدین شاه ، تاج السلطنه ملکه ی ایران میشد خیلی میتونست در پیشرفت ایرانیان و به خصوص زنان موثر باشه

[Aroosha Dehghan · Rating 5 out of 5]

اولین بار که سراغ این کتاب رفتم چهارده سالم بود و طبیعیه که چیز زیادی از نثر سنگین و قاجاریش نفهمیدم برای همین ولش کردم.
الان، بعد از یازده سال دوباره رفتم سراغش و واقعا لذت بردم. به نظرم بهترین زمان برای خواندنش بود.
افسوس که بخشی از دستنوشته های تاج السلطنه گم شد و هرگز به دست ما نرسید.
پیش از هر چیز باید بدونیم که این کتاب یک خود زندگینامه ست. ما داریم از زاویه ی دید تاج السلطنه به اواخر عمر ناصرالدین شاه و دوران مظفرالدین شاه نگاه می کنیم پس نمیشه انتظار یک تحلیل همه جانبه ی سیاسی داشت اما به عنوان یک نگاه زنانه به وضع اجتماعی زنان در روزگار قاجار بسیار خوب و جالب توجهه.
نکته ی بعدی این که دست نوشته ها جایی به پایان میرسه که تاج السلطنه حدود بیست سال داره و حوادث مهمی در زندگیش هنوز رخ نداده پس حتما بعد از این کتاب درباره ی تاج السلطنه بخوانید تا بیشتر بشناسیدش.
اگر فکر می کنید خواندن نثر قاجار براتون سخته، نسخه ی صوتی این کتاب با نام "خاطرات تاج السلطنه" در اپ کست باکس هست و بسیار هم خوب خوانده شده. پیشنهاد می کنم بهش گوش کنید.

و آخرین نکته؛
قطعا یک بار دیگه این کتاب رو خواهم خواند.

[Farzaneh · Rating 3 out of 5]

این کتاب از چند جهت اهمیت داره : نویسنده ش در آن دوران جهالت قاجار و در پستو نگه داشتن خانوم ها یک خانوم بوده ، مهم تر یک شاهزاده ی قاجاری بوده ک در آن تلاطم بی در و پیکری آنقدر شعور فرهنگی داشته ک بتونه اطهار نظر کنه و بنویسه ، بعد این نوشته هاش در نهایت بیطرفانه بودن باشه .
بدترین قسمت این کتاب اینه ک ، زمانی ک تاج السلطنه وارد وادی جدی علمی و آشنا ب حقایق طبیعی میشه و دیگه نمیتونه زندگی مزخرف مشترکشو ادامه بده و طلاق میگیره ، بقیه دست نویس هاش گم میشه . بله در این لحظه حساس کتاب تموم میشه .
این مرحله از جذاب ترین بخش های کتابش میشه اگر روزی پیدا بشه . واقعا حیف !

[Asal Akz · Rating 4 out of 5]

به این فکر میکنم که تاریخ چقدر تکرار میشه، زنی در گذشته ای دور به چنان خود شناسی رسیده که ما اگه امروز هم بهش برسیم دستاورد بزرگی حساب میشه.
خوندن این کتاب برام دلچسب بود و سیخونک به موقعی بهم زد.
آزادی، استقلال، خود شناسی و پذیرفتن آنچه که هستی نیاز تمام دوران هاست.

[luna2271 · Rating 4 out of 5]

یکی از بهترین کتاب‌های امسال به جرئت این کتاب بود. چقدر خوش شانسم که این شانس رو داشتم که با جمع بخونمش . دلم برای این زن و خاطراتش تنگ خواهد شد.

[Alialiarya · Rating 5 out of 5]

اینجا بخوانید:
https://dd-center.com/books/%D8%AE%D8...

[ُEmanMarhoon · Rating 3 out of 5]

عندما تنتهي من قراءة سيرة ذاتية لشخص ما فأنت لابد أنك ستضيف إلى رصيد معلوماتك ليس عن سيرة حياة هذا الفرد الذي انت قارئ عنه فقط بل ستعرف أكثر عن مجتمعه الأفكار السائدة في عصره

أنهيت منذ أيام قراءة سيرة حياة تاج السلطنة خانوم زهرة بنت السلطان ناصر الدين القاجاري ، وكونه صوت نسائي فلابد أنه يحكي الكثير والكثير فالحكايا للنساء أليس كذلك

توضح تاج السلطنة عن حياتها في الحرملك وكيفية حنقها من النظام السائد في زمنها رغم حياة الترف التي تعيشها الإ أنها حرمت من حنان الأم العابدة رغم وجودها بسبب البرتوكولات الملكية التي تقتضي أن يكون لها حاضنه ومربيه وصبي فهي لا ترى امها الا ساعة في اليوم ثم تعاد إلى مكان سكنها وهو ما تعزو إليه تاج السلطنة سوء أخلاقها وأخلاق بقية الأفراد ففي نظرها إن الأم هي اللبنة الأولى والأساسية وما دامت قد حرمت من هذا النبع فلن تكون صالحة أبداً

تاج السلطنة أيضا تنتقد الفساد الذي ينخر في عظام الدولة لا سيم في عصر أخيها كما تذكر حقوق النساء المقموعة فهي الفتاة التي تحلم بحياة الغرب ، لكن نرى وجود بعض التناقض حيث أنها تذكر أنه وخلال رحلتها رأت في الريف مقدار معقول من الحرية التي سلبت منها فالمرأة تعمل جنب لجنب مع الرجل يتزوجون عن حب وبقناعة لذا فهم أفضل حالاً منها هي التي لم تحب زوجها الطفل الذي خطب لها وهي الثامنة

للاسف لم تكن هذه المذكرات كاملة اتمنى أن يحصلوا عليها لاتم قراءتها لاسيم أن العديد من المؤرخين يذكرون بأن تاج السلطنة عاصرت العديد من التحولات في إيران منها الثورة الدستورية


ثلاث نجوم

[مسعود · Rating 4 out of 5]

خاطرات تاج‌السلطنه، جدای ارزش تاریخی، همچون رمانی جذاب و خواندنی البته با معیارهای دویست سال پیش نوشته شده است. نویسنده خط داستانی مشخصی را پی می‌گیرد و در دل آن چندین حکایت و داستان فرعی را نیز نقل می‌کند. البته همچون رمان‌های دویست سال پیش بارها و بارها به بیان اندیشه‌های خویش و باورهایش و نقدش به اجتماع زمان خود و آداب و رسوم آن زمانه می‌پرداز که اگرچه در داستان امروزین پذیرفتنی نیست اما این اولا یک ناداستان است و دوم این که اتفاقا بسیار کمک می‌کند از دریچه زن درباری قاجار به چهان بنگریم و در بسیاری نقاط متن هم اگرچه با او هم‌اندیش نباشیم اما به شناخت خوبی از راوی دست پیدا کنیم.
داستان از شخصیت‌پردازی مناسب، خط داستانی جذاب، صحنه‌پردازی زنده، زبان و نثر متفاوت و مختص خود برخوردار است و هر جا که لازم است زمان را کند می‌کند و وقایعی را که در خط داستان نقش چشمگیر دارد به سیوه‌ای کاملا نمایشی و با ذکر جزییات و صحنه‌پردازی کامل روایت می‌کند و ذکر اتفاقات مهمی برای خودش همچون تولد کودکانش را به دلیل آن که نقشی در خط داستانی مد نظر راوی ندارند به تک جمله‌ای می‌گوید و می‌رود. مجموعا کتابی خوشخوان و جذاب و دارای اطلاعات زبانی و کلامی و تاریخی درخور توجه است به ویزه برای خواننده علاقمند به مسائل زنان، به دوران قاجار، و به ناداستان که ما به نادرست گمان می‌کنیم تازه امروزه در قالب جستار روایی شکل گرفته و به ایران وارد شده
طرفه آن که این خاطرات را اگر به دیده رمان بنگریم پایانی مدرن هم دارد.

[Newsha · Rating 4 out of 5]

تاج السلطنه تقریباً ۳۰ ساله برای ما از زندگی‌اش می‌گوید. از زمان کودکی تا حدود ۲۰ سالگی و متارکه با شوهر اولش. از سبک نگارش او چنین بر می‌آید که بسیار تحت تاثیر رمان‌های فرانسوی است که خوانده و نظراتش نشان دهنده ذهنی باز هستند که با تحصیل پرورش بیشتری هم یافته چرا که تمام سعی‌اش را می‌کند تا خود و اطرافیانش را با دیدی بی‌طرف نقد و روانکاوی کند. این بخش اول خاطرات اوست. بخش دیگری از خاطراتش در کتاب "سرگذشت شاهزاده خانم ایرانی" نگاشته شده که حتماً آن را خواهم خواند. دوست دارم بدانم این بانو با سری پر از افکار مترقی در عمل چه ها کرده. می‌دانم که جزو مشروطه خواهان بوده و خشم برادر تاج دارش را برانگیخته ولی این مطالب را از ویکیپدیای فارسی به دست آوردم که چندان به دلم نمی‌نشیند و منابعش هم چیز درخوری نصیبم نکرد. خلاصه که حتماً درباره این بانو بیشتر خواهم خواند. جالب بود که در کتاب "چادر کردیم رفتیم تماشا" ، سفرنامه عالیه خانم شیرازی، در فصل مربوط به حضور او در تهران، بارها به ملاقات او با خانم‌های اندرون شاه از جمله تاج السلطنه حدوداً ۱۰ ساله اشاره شده. عالیه خانم او را برای عقدش به حمام برده و بزک کرده و همینطور به مقاومت او برای به زبان آوردن کلمه "بله" در پاسخ به عاقد هم اشاره کرده و همچنین از مرگ مادر شوهرش که خود تاج السلطنه آن را بدبختی بزرگی ��رای خود می‌دانست نیز صحبت کرده. هر دو کتاب عالی و جذابند و در به تصویر درآوردن زندگی زن اشرافی ایرانی آن دوران منابع مفیدی به شمار می‌روند.

[mohamad jelvani · Rating 3 out of 5]

برای شناخت وضعیت داخلی حرمسرای ناصرالدین شاه
و روابط زنان
و تفریحات مستهجن قاجاری
کتاب خواندنی و جالبیه
خصوصا که نویسنده خودش چیزهایی که نقل می کنه از نزدیک مشاهده کرده
دوران دانشجویی یه مقاله در موردش نوشتم که در دسترسم نیست

[Hilda hasani · Rating 3 out of 5]

میل به تغییر در لحظه‌ای که همه‌چیز واقعی می‌شود. انگاره‌ای درونی که فیگور مستبد می‌تواند تأثیری بر رعایت چرخه‌ی عدالت بگذارد، حتی از دل روزنوشت‌‌های تاج‌السلطنه. و همین.

[Mehrasa Rezaei · Rating 4 out of 5]

خیلی جاهاش احساس می کردم نویسنده صادق نیست چون به وضوح خود شیفته ست و خب طبیعیه که دختر شاه قاجار که کمال و جمال هم داره خود شیفته باشه
اما در مجموع، جالب بود

[Mahtab · Rating 5 out of 5]

عاشق خاطرات زمان قاجارم. در واقع ادبیات زمان قاجار رو دوست دارم. به نظرم ارزش ادبی و تاریخی زیادی دارن. نسخه من با تصحیح آقای حسینیه. زیبا، روان و شیوا.

[Fatemeh Golsorkhi · Rating 4 out of 5]

کتابی که من خوندم با مقدمه خانوم منصوره اتحادیه بود زیبایی کتاب یک طرف و مقدمه خانوم اتحادیه یک طرف تاج السلطنه دختر ناصر الدین شاه زن قاجاری بود که فرانسه بلد بود پیانو میزد نقاشی می کرد گرچه نیمی از خاطرات بدست نیامده و کتاب نیمه کاره رها می شود اما بازهم ارزش خواندن دارد

[ُEmanMarhoon · Rating 3 out of 5]

عندما تنتهي من قراءة سيرة ذاتية لشخص ما فأنت لابد أنك ستضيف إلى رصيد معلوماتك ليس عن سيرة حياة هذا الفرد الذي انت قارئ عنه فقط بل ستعرف أكثر عن مجتمعه الأفكار السائدة في عصره

أنهيت منذ أيام قراءة سيرة حياة تاج السلطنة خانوم زهرة بنت السلطان ناصر الدين القاجاري ، وكونه صوت نسائي فلابد أنه يحكي الكثير والكثير فالحكايا للنساء أليس كذلك

توضح تاج السلطنة عن حياتها في الحرملك وكيفية حنقها من النظام السائد في زمنها رغم حياة الترف التي تعيشها الإ أنها حرمت من حنان الأم العابدة رغم وجودها بسبب البرتوكولات الملكية التي تقتضي أن يكون لها حاضنه ومربيه وصبي فهي لا ترى امها الا ساعة في اليوم ثم تعاد إلى مكان سكنها وهو ما تعزو إليه تاج السلطنة سوء أخلاقها وأخلاق بقية الأفراد ففي نظرها إن الأم هي اللبنة الأولى والأساسية وما دامت قد حرمت من هذا النبع فلن تكون صالحة أبداً

تاج السلطنة أيضا تنتقد الفساد الذي ينخر في عظام الدولة لا سيم في عصر أخيها كما تذكر حقوق النساء المقموعة فهي الفتاة التي تحلم بحياة الغرب ، لكن نرى وجود بعض التناقض حيث أنها تذكر أنه وخلال رحلتها رأت في الريف مقدار معقول من الحرية التي سلبت منها فالمرأة تعمل جنب لجنب مع الرجل يتزوجون عن حب وبقناعة لذا فهم أفضل حالاً منها هي التي لم تحب زوجها الطفل الذي خطب لها وهي الثامنة

للاسف لم تكن هذه المذكرات كاملة اتمنى أن يحصلوا عليها لاتم قراءتها لاسيم أن العديد من المؤرخين يذكرون بأن تاج السلطنة عاصرت العديد من التحولات في إيران منها الثورة الدستورية


ثلاث نجوم

[Nasim yousefi · Rating 4 out of 5]

تاج السلطنه دختر ناصرالدین شاه و خواهر مظفرالدین شاه، در دوران جنبش زنان اروپایی دنیا آمده، در حالی که خودش در حرمسرای پدر و بعد برادرش زندگی می کرد. وی از مدافعان انقلاب مشروطه و عضو انجمن حریت نسوان بود و
قویا ‌از گرایشات فمنیستی برخوردار. در کتاب خاطرات خود، توجه ویژه‌ای به مسایل زنان ایرانی می‌کند و از این که زنها نسبت به حقوق خود وقوفی ندارند، ابراز تأسف می‌کند. وی ترقی خواه و آزادی طلب و طرفدار حقوق برابری بود
اولین زنی بود که در مجالس عمومی ، برخلاف زنان همدوره ش ، بدون حجاب ظاهر شد و از مذهب وسنت رویگردان شد و تلاش داشت تا زندگی متمدنانه و اروپایی در پیش بگیره که با دشمنی و مخالفت نزدیکانش همراه شد
وی که خیلی فراتر از زمان خودش می زیست با ادبیات و تاریخ ایران و اروپا اشنایی کامل داشته، به زبان فرانسه مسلط بود، در موسیقی (تار و پیانو) سررشته داشت و نقاشی و گلدوزی را نیز آموخت
میشود گفت کتاب از دو قسمت تشکیل میشود: یک قسمت شرح کودکی ، ازدواج و حوادث اندرونی است و قسمت دیگر شرح انتقاداتی که به وقایع دربار و حکومت پدر و برادرش وارد میکند. همچنین شرح انتقاداتی به زندگی و عقب ماندگی ایران و ایرانی و همچنین حمایت از فمینیسم و آزادی زنان

[Faezeh Khatibzadeh · Rating 5 out of 5]

از نظر تاریخی بسیار ارزشمند، به‌خصوص تاریخ زنان معاصر ایران. تجربه‌ای منحصربه‌فرد از طرز تفکر، اندیشه‌ها و سرگذشت تاج‌السلطنه از زبان خودش. امیدوارم روزی نسخه‌ی کامل این شرح زندگانی پیدا شود.

[Hana Hmp · Rating 4 out of 5]

بابا عجب زنی بوده.

[Elnaz sh · Rating 5 out of 5]

معلم من
اگر زن ها در این مملکت مانند سایر ممالک آزاد بودند و حقوق خود را مقابل داشته، میتوانستند در امور مملکتی و سیاسی داخل بشوند و ترقی کنند، یقیناً
من راه ترقی خود را در وزیر شدن و پایمال کردن حقوق مردم و خوردن مال مسلمانان و فروختن وطن عزیز خود نمیدانستم و یک راه صحیحی با یک نقشه ی محکمی برای ترقی خود انتخاب میکردم ، هیچ وقت با مال مردم خانه و پارک، اثاثیه ، کالسکه و اتوموبیل نمی خریدم، بلکه با زحمت و خدمت بدست می آوردم،
یقیناً در این ساعت چهره ات متبسم شد و به این اظهار عقیده ی من خندیدی و گفتی مردهای مملکت ما، جز این راه ، راه دیگری برای ترقی پیدا نکردند، شما که یک نفر زن بی اطلاع هستید چگونه راه ترقی مشروع پیدا کردید؟
آیا معلم عزیز من عقیده آزاد نیست؟ حتما می گویی چرا.
پس دقت این کلمات و عبارات را که می نویسم مطالعه نمایید و آن وقت اگر ایرادی دارد بگویید... .
.

https://www.instagram.com/p/CApyQ-dA2...

.
📜

my teacher, If women in this country were as free as other countries and had their rights upside down, they could enter and advance in state and political affairs, for sure. I did not know the way to progress in becoming a minister and trampling on the rights of the people and eating the property of Muslims and selling my dear homeland and I chose the right path with a strong plan for my progress, never with the people of the house and the park, furniture And I didn't buy a car, I got it with effort and service,
Isn't my dear teacher a free thinker? You must say yes So read the accuracy of these words and phrases that I write and then say if there is a problem. . .

the memories of Taj al-Saltanah

[Hamideh · Rating 5 out of 5]

از خوندن کتاب بی اندازه لذت بردم، هرچند در بعضی جاها خیلی از خودش و زیبایی هاش تعریف می کنه که این رو می شه به حساب شاهزاده بودنش گذاشت و گذشت.
طرز تفکرش دغدغه هاش و نگرانی هاش برای مملکت و زنان ایرانی نشون می ده که چقد از آدمهای اون دوره و حتی گاهی این دوره، سر بوده.
در سیاست نظراتش خالی از اشکال نیست ولی حتی از نقد کردن برادرش مظفرالدین شاه هم نمی گذره.
حیف که کتاب خیلی زود نموم می شه وبقیه اون هنوز پیدا نشده.
صد در صد پیشنهاد میدم مطالعه کنن دوستان.

[Bahman Bahman · Rating 5 out of 5]

تاج السلطنه درسال 1301 ق. به دنیا آمد. یکی از دختران ناصرالدین شاه بود. او زنی هنرمند و نویسنده ای تجددخواه بود. به آموختن موسیقی، نقاشی، زبان فرانسه و مطالعات ادبیات، تاریخ و فلسفه پرداخت. وی از مروّجان اندیشه آزادی زنان بود خاطراتش را که در سال 1303 شمسی نوشته شامل دورانی است که از بدو تولد شروع و تا جایی از همسرش خاتمه می یابد.

[Faeze · Rating 3 out of 5]

تاج السلطنه داستان یکی از زنان قاجار است که در مقایسه با زنان آن روز زنی است ویژه و عجیب . برای من خواندن ماجراهای اندرونی خیلی هیجان انگیز بود . به علاقه مندان کتاب های تاریخی توصیه می کنم این کتاب را از دست ندهند .

[Westward Woess · Rating 4 out of 5]

I read this in a course dedicated to Persian autobiographies. It is a fascinating text. Taj al-Saltanah appropriates texts and ideas from the European Enlightenment to make a feminist argument for gender equality and the heterosexual sharing of communal space.

[خلـود · Rating 4 out of 5]

الترجمة أكثر من رائعة.

[Leila Helmi Arjmand · Rating 4 out of 5]

By reading this book you will learn about Narcissistic personality disorder.