Jump to ratings and reviews
Rate this book

Hoe ik toch huisjesmelker werd. Over woonarmoede en ongelijkheid

Rate this book
Hans de Geus kon geen hypotheek krijgen voor de bovenwoning die hij in Amsterdam wilde kopen. Hij kreeg wel een lening voor de aankoop van een paar appartementen die hij wilde verhuren op de vrije markt. Dat zette hem aan het denken over de oorzaken en gevolgen van de woningnood in Nederland.

Wonen is een grondrecht, maar wonen is onbetaalbaar geworden. De torenhoge huizenprijzen maken het starters en jongeren onmogelijk een huis te kopen. Tenzij ze een beroep kunnen doen op ouders die bemiddeld genoeg zijn om een gift of lening te verstrekken, en hun kinderen straks de dure afbetaalde woning en steeds vaker ook hun beleggingswoningen kunnen nalaten. De pechvogels zijn aangewezen op hoge vrijesectorhuren die een steeds groter deel van het toch al zo onzekere inkomen opslokken. Ze lijden aan woonarmoede en met zijn allen lijden we aan ongelijkheid met alle gevaren voor de samenleving van dien. En dat allemaal omdat in de jaren '80 de marktwerking zonder regulering in de mode raakte en de gehele Nederlandse economie op haar kop zette.

Aan de hand van zijn eigen ervaringen bespreekt Hans de Geus in Hoe ik een huisjesmelker werd de woningmarkt. Hij analyseert op heldere wijze waar het mis is gegaan en wat de economische en maatschappelijke gevolgen zijn.

288 pages, Paperback

First published March 30, 2021

10 people are currently reading
223 people want to read

About the author

Hans de Geus

1 book3 followers

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
25 (17%)
4 stars
78 (54%)
3 stars
36 (25%)
2 stars
4 (2%)
1 star
1 (<1%)
Displaying 1 - 19 of 19 reviews
Profile Image for Jasper Van Der Schaaf.
99 reviews10 followers
March 21, 2022
Naar aanleiding van de wooncrisis van de jaren '20 verschenen onlangs twee noemenswaardige boeken: Hoe is toch een huisjesmelker werd van econoom Hans de Geur en Uitgewoond van sociaal-geograaf Cody Hochstenbach. Blijkens het laatste hoofdstuk van Hochstenbach blijken beide heren elkaar ook te kennen, want er wordt naar De Geus' boek verwezen.
De porte van beide non-fictionele boeken is ook vergelijkbaar: De maatschappelijke rol en functie van vastgoed is erg veranderd in de laatste generatie en dat brengt de nodige problemen met zich mee. De Geus heeft daar financieel van geprofiteerd en Hochstenbach (nog?) niet en doet daarom mee aan het "woonprotest" in het Amsterdamse Westerpark, terwijl De Geus op datzelfde moment eind 2021 in een uitzending in Buitenhof te gast was.
Hun analyses zijn enigszins nostalgisch en "Pikettiaans": Vastgoed is duidelijk een van de maatschappelijke domeinen waar de overheid terug is getreden in vooral de jaren '10 en dat betekent een kleinere sociale huursector (nog steeds de grootste van Europa, maar vooruit) en een grotere invloed van "beleggers". Daarbij vergeten zij voor het gemak dat woningbouwcorporaties aanzienlijk minder (kunnen en mogen) investeren in hun panden dan particuliere huurders. Of het nu gaat om zonnepanelen, spouwmuurisolatie, vernieuwing van de trapportalen of keuring van hijsbalken, uit eigen ervaring van ruim 5 jaar penningmeesterschap van een grote VVE in Amsterdam-West weet ik dat een sociale verhurbaas alles heeft tegengehouden en of vertraagd. Geen mandaat om te investeren, geen geld en geen risico willen lopen. En dat terwijl ik heb ontdekt dat de grote woningbouwvereniging die nog voor 50% in het pand eigenaar was, een 5 mio euro grote lening had genomen op de VVE beheerder, waar zij eigenaar van was. Tel dat op bij de extreem trage, ondoorzichtige besluitvorming rond de grootschalige renovatie van mijn sociale huurwoning in de jaren '00. Bewonersparticipatie werd keurig gedaan in een ouderencentrum om de hoek, maar bleek vrijwel geheel af te ketsen op inzichten van de woningbouwbestuurders. Kortom: Mijn vertrouwen in de sociale verhuurders is minimaal.
Ergens voelen De Geus en Hochstenbach dat ook wel aan, maar toch verdedigen ze wel het gedachtengoed van de sociale verhuurder. Begrijpelijk voor zelf betitelde "salon-socialist" Hans de Geus en links angehauchte Hochstenbach. Toch is dat mijns inziens niet de oplossing voor de huidige crisis, die vooral volgens De Geus ook een ongelijkheidscrisis is. Dat klopt niet, sterker nog: Het CBS geeft aan dat de zogenaamde Gini-index, de coëfficient voor ongelijkheid aan dat die in 2021 sterk is gedaald. Oorzaak: De gestegen vastgoedprijzen, in combinatie met het gestegen eigen woningbezit. De Geus noemt deze wereldberoemde indicator niet en dat is een groot gemist in een boek van een econoom dat over ongelijkheid claimt te gaan. Schaam je, Hans!
Hochtsenbach heeft ook aandacht voor de "woonsubsidies",vooral de hypotheekrenteaftrek, de "jubelton" en de geringe belasting in box 3 voor vastgoed. Het eerste is een beetje mosterd na de maaltijd: Het kabinet Rutte 4 heeft besloten de aftrek versneld af te bouwen, de jubelton wordt helemaal afgeschaft en ook de box 3 belasting voor vermogens boven 1 mio euro is al eerder verhoogd, zij het beperkt. Toegegeven, die laatste interventie zou nog steviger kunnen, maar daarmee worden vooral de kleinere beleggers aangepakt, met 2 etages in Amsterdam-buiten-de-ring. De vraag is of dat echt het grotere probleem aanpakt, dat vooral speelt bij de Blackrocks en ABP's van deze wereld. Ik wacht met smart op een boek dat meer inzicht geeft in de handelswijze van dit soort partijen (uitgeverij Follow the money, where art thou?)
Opvallend is dat Hochstenbach noch De Geus "bouwen, bouwen, bouwen" als (deel)oplossing voor de wooncrisis zien. Zij leveren daarvoor geen demografisch bewijs aan, zoals de verdergaande individualisering van de maatschappij (als in 2000 prachtig beschreven in "Bowling alone" van socioloog Robert Putnam) en ook de globalisering. Door deze megatrends onbenoemd te laten slaan zij de plank soms behoorlijk mis en gaan zij voorbij aan de woonwensen van de Nederlandse burgers, maar zeker ook de wensen van intenationale studenten, young professionals of Poolse loodgieters. Die krijgen in beide boeken nauwelijks een plaats en als ze al worden benoemd, is het vaak negatief. En dat terwijl er geen enkele woningbouwcorporatie of andere instelling is die zich direct hard maakt voor deze groepen, omdat ze nauwelijks zijn georganiseerd en daardoor ook nauwelijks gerepresenteerd. Ze moeten daardoor worden ingepast in de bestaande systemen en worden daar als indringers gezien. Ik raad De Geus en Hochstenbach aan een Engelse versie te maken van de belangrijkste hoofdstukken van hun boeken en die uit te delen bij alle universiteitssteden als eind augustus weer de 26.000 jaarlijkse internationale studenten aankomen die niet of nauwelijks huisvesting kunnen vinden.
Want anders volgt dakloosheid en daarmee start Hochstenbach zijn boek. Het schrijnende verhaal van zijn vaders failliete winkel en daaraan gekoppelde ontbinding van het huurcontract van de bovengelegen woning is schrijnend en prachtig beschreven. Zo is hij op zijn best en dan voel je echt mee met de arme man, die in de "armoedeval" terecht komt. Met veel verwijzingen naar vooral sociologen, waarvan ik een groot aantal niet kende, maakt hij invoelbaar hoe zoiets moet zijn geweest. Dan wordt de wooncrisis op eens een persoonlijk verhaal, maar daar blijft de auteur toch wat vaag. Het faillissement had te maken met "een weg die langdurig openlag" bij de sieradenwinkel van zijn vader in Maastricht. Gemeenten zijn sinds jaar en dag verplicht om dit soort winkeliers te compenseren en anders zijn er vaak nog diverse subsidies beschikbaar voor ondernemers die het moeilijk hebben en anders is er altijd nog de gang naar de rechter voor een claim richting gemeente. Allemaal zaken die Hochtstenbach sr. mogelijk niet wist of niet heeft gebruikt, maar junior schetst hem daardoor wel als erg machteloos, krachteloos en rechteloos. Het is natuurlijk een vreselijk lot, maar de vraag is of het collectief of de overheid hem dit had kunnen besparen (waren sieraden nog wel actueel, of misschien een computerwinkel geopend in de jaren '80/'90?).
Op 1 punt is wel degelijk meer overheid wel degelijk nodig: Voor nieuwbouw zijn er gewoonweg veel te veel partijen betrokken op dit moment: Gemeenten, provincies en het Rijk, in diverse hoedanigheden (eigenaar van de grond, vergunningverlener, toezichthouder enzovoort). Daar moet echt meer regie op komen vanuit het Rijk, zoals laatstelijk nog bij gebeurde bij de Vinex wijken uit de jaren '90. Ironisch is dat de nieuwe minister van Wonen geen portefeuille heeft en in dat opzicht een enigszins gemankeerde figuur is. Wat dat betreft zou er ook wel een nieuw boek mogen komen dat Uitgepolderd of Vastgoed ontpolderd heette, want het schier eindeloze overleg-, inspraak-, klacht-, bezwaar-, beroep- en rechtszakencircuit is de onzichtbare molensteen die om de nek van menige avocado etende millennial hangt en waarmee veelal oudere burgers ("boomers") direct of indirect en bewust of onbewust hun verworven rechten beschermen. Dat is nog eens een goede demo waard!
Profile Image for Xander.
2 reviews3 followers
June 14, 2021
Zeer heldere uiteenzetting van de problematiek op de woningmarkt. Het boek plaatst die in een bredere context, toont aan hoe deze verbonden is met andere aspecten van het financieel en legt deze langs politieke ontwikkelingen van de afgelopen decennia. Geschreven in een fijne en bij vlagen humoristische stijl.
Profile Image for Wilte.
1,157 reviews24 followers
January 24, 2023
Over de weeffouten in het Nederlandse huizenmarkt (en later in het boek: het economische systeem). Vermakelijk en met persoonlijke touch (zie titel).

Citaten:

Als het zo is dat goedkoper bouwen louter de verkoper van de grond spekt maar het wonen niet goedkoper maakt, dan kunnen we dit ook omdraaien: duur en luxe en energiezuinig bouwen zal wonen niet duurder maken. Maar grond wel goedkoper. De prijs wordt immers bepaald door wat de koper maximaal bij elkaar kan lenen, en daar verandert niets aan. Wel levert het een herverdeling op ván de vorige grondeigenaar náár de nieuwe bewoner (en naar de bouwer).

Maar Tiny Houses zijn helemaal niet goedkoop of goed. Ze slokken grond op en zijn daarmee juist mega duur.

het betoog van dit boek is, namelijk dat woonarmoede vooral een kwestie is van financiering en deregulering op beperkte grond.

fundamentele probleem ongemoeid laat. Naast ongebreidelde financiering zijn dat groeiende ongelijkheid en onverdiend inkomen. De oplossing ligt voor de hand. Nogmaals: beperk de financiering van woningen. En aanvullend, als passieve maatregel om recht te trekken wat scheef is gegroeid: verhoog de belasting op vermogen en op erven, de twee basale oplossingen om woonarmoede en ongelijkheid terug te dringen. De rest is tijdverspilling.


. U kent inmiddels de hoofdaanbeveling van dit boek: beperk financiering, belast hoge vermogens en erfenissen.
112 reviews
November 3, 2021
Het boek is eigenlijk een lang, maar doorwrocht essay waarom we in Nederland een huizencrisis hebben. Vertelt vanuit de journalist die zelf wel een hypotheek kon krijgen om een woning aan te schaffen voor de verhuur, maar niet om er zelf in te wonen. Zijn schrijfstijl is saai, lange zinnen en weinig interessant of bloemrijk taalgebruik, maar zijn gedegen economische achtergrond en kennis maakt veel goed. 3,5 ster, maar dat mag ik het niet geven.
34 reviews1 follower
January 15, 2023
First half of the book is an excellent and thorough review of how the housing crisis in the Netherlands unfolded. However, the later chapters devolve into a philosophical economic argument with the regular anti-capitalism gripes. For the rest, it is an excellent read and written in very accessible dutch (which is doubly helpful for me)
This entire review has been hidden because of spoilers.
185 reviews2 followers
September 22, 2024
Dit boek geeft een ontluisterend inzicht in de woningmarkt en de samenhang met geld, rente etc. Na Piketty leg5 de schrijver bloot wat voor desastreuze gevolgen er zijn voor grote groepen mensen. Technisch zijn er oplossingen maar de invloed van een kleine groep mensen is zo groot dat ik ervan twijfel of we ooit meemaken dat er duurzame oplossingen komen.
31 reviews3 followers
May 12, 2021
Leerzaam! Mooie inkijk in hoe de huizenmarkt verstoord is geraakt met oplossingen waar we nog niet klaar voor lijken te zijn. Had wel vaak het idee dat het perspectief van een rechtse econoom bij zou dragen aan mijn 360-graden perspectief.
Profile Image for Peter Gijs van Enk.
63 reviews1 follower
May 21, 2021
Een leerzaam opstel, alhoewel ik in de laatste paar hoofdstukken van het boek toch minder begreep van hoe het beschrevene bijdraagt aan de woonarmoede in Nederland. Een samenvattende conclusie had geholpen maar desalniettemin verhelderend!
2 reviews
September 16, 2021
Tja. Rijke inhoud. Ogen openend. Informatief. Blij dat ik het gelezen heb. Maar een betere schrijver en wat meer tijd had tot een veel beter werk geleidt. Te vaak van de hak op de tak, onduidelijk en structuurloos.
Profile Image for Daniel Apt.
36 reviews1 follower
December 19, 2021
Heel belangrijk boek, maar het kwartje valt al na een derde van het boek te hebben gelezen. Nog steeds doorgelezen, maar de rest is iets minder goed.

Toch een aanrader om woningnood in Nederland te begrijpen.
7 reviews1 follower
May 18, 2021
Goed boek met een frisse blik op de woningmarkt.
Profile Image for Niels Broekman.
42 reviews1 follower
December 16, 2021
Een eye-opener! Allesomvattend, maatschappijkritisch essay over mechanismen die de woningmarkt (en vooral de woningarmoede) maken hoe deze vandaag de dag is.
Profile Image for Simon.
9 reviews
July 20, 2022
Toont stap voor stap aan dat de ontwrichting van en prijsexplosie op de woningmarkt een bewuste keuze is. En dat weer uit deze 'fuik' komen een pijnlijk proces is.
1 review1 follower
August 3, 2022
Een must-read! Goed en duidelijk onderbouwd met feiten, cijfers, en grafieken.
Profile Image for Nadine.
29 reviews1 follower
May 9, 2023
3.5 - Interessant onderwerp, had beknopter gekund.
279 reviews7 followers
January 29, 2022
The title implies a very personal book, something like Myrthe de Groot's Koop Je Rijk, but that's not what this book is. It's a strange combination of an opinionated epic rant of a self-proclaimed armchair-socialist and a factual explanation. The lack of structure made this hard for me to finish. I was hoping for something better written. It does contain some interesting facts and figures about the Dutch housing market. If you're more interested in the Dutch economy in general, I'd suggest reading Fantoomgroei by Sander Heijne instead.
Profile Image for Esmee Jansen.
52 reviews
June 11, 2021
Echt zo'n boek waar ik nog jarenlang bij elke discussie over de woningmarkt op terug ga grijpen. De auteur legt bloot hoe de politiek invloed heeft op de woningmarkt en waarom we eigenlijk al te ver de fuik in zijn.
Profile Image for Bert.
62 reviews1 follower
July 8, 2024
Een lekker linksig lesje solidariteit, maar dan op door rechtse betweters geclaimd terrein en gebruikmakend van voor rechtse mensen herkenbaar vocabulaire. Hier en daar wel wat al te gul met smeuïge metaforen, in enkele hoofdstukken ook behoorlijk scheutig met ogenschijnlijk minder relevante terzijdes - "een show-don't-tell", dekt De Geus zich daartegen in het nawoord in (p. 271) - en aan het notenapparaat had de uitgever best wat strengere vormvereisten mogen stellen.
Displaying 1 - 19 of 19 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.