What do you think?
Rate this book
Racisme. Over wonden en veerkracht.
Een vurig pleidooi voor ondersteuning van de slachtoffers van racisme, met een focus op veerkracht, weerbaarheid en hoop.
- GenresNonfictionPolitics
208 pages, Paperback
First published January 1, 2019
8 people are currently reading
212 people want to read
About the author
Naima Charkaoui
4 books7 followersNaima Charkaoui is politicologe en werkt rond mensenrechten, kinderrechten en diversiteit.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 10 of 10 reviews
September 26, 2020
Naima Charkoui is Vlaamse van half Marokkaanse en half Vlaamse afkomst. Zij studeerde politicologie en werkt rond mensenrechten, kinderrechten en diversiteit. Er staat een woord vooraf in dit boek van voormalig kinderrechtencommissaris Bruno Vanobbergen.
In dit boek wil de auteur in de eerste plaats focussen op de slachtoffers van racisme. Zij meent dat in de literatuur rond dit onderwerp te weinig aandacht gaat naar diegenen die racistisch bejegend worden. Wat kunnen ze doen als ze te maken met racisme? Hoe kunnen ze reageren? Hoe kunnen de wonden die racisme veroorzaakt helen? Ze schrijft over de impact van vooroordelen en stereotypen en van micro-agressies. In dit boek gaat dus veel aandacht naar psychologie: de kwetsingen, stress, veerkracht, ondersteuning van slachtoffers. Naima Charkaoui wil dat er meer aandacht gaat naar de slachtoffers van racisme, zij pleit voor meer slachtoffercultuur. Het juridische en maatschappelijke aspect komt in dit boek minder aan bod. Naima Charkaoui heeft veel bronnen geraadpleegd. Zij schrijft niet pamflettair maar heeft veel zin voor nuance.
Groot is dan ook mijn verbazing als ik een eerste hoofdstuk haar definitie van racisme lees : "Een racist is iemand die ervan overtuigd is dat mensen met een andere huidskleur, afkomst of levensbeschouwing minderwaardig zijn". Hier maakt ze een fundamentele fout : etnische afkomst, ras of huidskleur zijn geen keuze, maar een gegeven bij je geboorte. Een levensbeschouwing kies je wel (in het beste geval) en kan je in de loop van je leven wijzigen. Dat is een essentieel verschil. In haar definitie echter kan kritiek op een levensbeschouwing als een vorm van racisme beschouwd worden en dat is onterecht. Want ideeën of ideeënsystemen (levensbeschouwingen, ideologieën...) mogen niet zomaar boven elke vorm van kritiek geplaatst worden. Door de formulering "ervan overtuigd zijn dat mensen ... minderwaardig zijn" wordt dit essentiële verschil verdoezeld. Deze formulering is een manier om een levensbeschouwing (islam vermoed ik) boven elke kritiek te plaatsen. Er is bovendien geen enkele reden denkbaar waarom we sommige mensen minderwaardig zouden achten. Er is op dit punt een (bewuste?) vermenging van mensen (die in principe allemaal gelijkwaardig zijn) en ideeën. Op dit punt in het eerste hoofdstuk vind ik de essentie van haar discours ongeloofwaardig. Op deze manier komt ze immers tot een zo breed mogelijke definitie van racisme en zo kom je ertoe dat je overal racisme ziet. Daar zijn vraagtekens bij te plaatsen.
In dit boek wil de auteur in de eerste plaats focussen op de slachtoffers van racisme. Zij meent dat in de literatuur rond dit onderwerp te weinig aandacht gaat naar diegenen die racistisch bejegend worden. Wat kunnen ze doen als ze te maken met racisme? Hoe kunnen ze reageren? Hoe kunnen de wonden die racisme veroorzaakt helen? Ze schrijft over de impact van vooroordelen en stereotypen en van micro-agressies. In dit boek gaat dus veel aandacht naar psychologie: de kwetsingen, stress, veerkracht, ondersteuning van slachtoffers. Naima Charkaoui wil dat er meer aandacht gaat naar de slachtoffers van racisme, zij pleit voor meer slachtoffercultuur. Het juridische en maatschappelijke aspect komt in dit boek minder aan bod. Naima Charkaoui heeft veel bronnen geraadpleegd. Zij schrijft niet pamflettair maar heeft veel zin voor nuance.
Groot is dan ook mijn verbazing als ik een eerste hoofdstuk haar definitie van racisme lees : "Een racist is iemand die ervan overtuigd is dat mensen met een andere huidskleur, afkomst of levensbeschouwing minderwaardig zijn". Hier maakt ze een fundamentele fout : etnische afkomst, ras of huidskleur zijn geen keuze, maar een gegeven bij je geboorte. Een levensbeschouwing kies je wel (in het beste geval) en kan je in de loop van je leven wijzigen. Dat is een essentieel verschil. In haar definitie echter kan kritiek op een levensbeschouwing als een vorm van racisme beschouwd worden en dat is onterecht. Want ideeën of ideeënsystemen (levensbeschouwingen, ideologieën...) mogen niet zomaar boven elke vorm van kritiek geplaatst worden. Door de formulering "ervan overtuigd zijn dat mensen ... minderwaardig zijn" wordt dit essentiële verschil verdoezeld. Deze formulering is een manier om een levensbeschouwing (islam vermoed ik) boven elke kritiek te plaatsen. Er is bovendien geen enkele reden denkbaar waarom we sommige mensen minderwaardig zouden achten. Er is op dit punt een (bewuste?) vermenging van mensen (die in principe allemaal gelijkwaardig zijn) en ideeën. Op dit punt in het eerste hoofdstuk vind ik de essentie van haar discours ongeloofwaardig. Op deze manier komt ze immers tot een zo breed mogelijke definitie van racisme en zo kom je ertoe dat je overal racisme ziet. Daar zijn vraagtekens bij te plaatsen.
February 1, 2021
Eindelijk tijd gehad om dit boek te lezen.
Wat een belangrijk boek.
We praten écht te weinig over de wonden van racisme.
We praten veel over de maatschappelijke en materiële uitsluiting en klagen onderdrukkende systemen aan - ook broodnodig! - maar de wonden... daar staan we echt nog te weinig bij stil.
Ik ben erg onder de indruk van de manier waarop Naima erin is geslaagd om zó veel te zeggen op een laagdrempelige en vlotte manier. Eveneens onder de indruk van de balans die ze vond in het binnenbrengen van nuance zonder te minimaliseren, van complexiteit zonder aan toegankelijkheid te verliezen, van scherpe kritiek zonder tegen de borst te stuiten.
De metaforen, anekdotes en concrete praktijkvoorbeelden zorgen ervoor dat wat ze schrijft tastbaarder wordt. En de vele adviezen helpen eenieder die aan de slag wil met anti-racisme, op welke manier ook, op weg.
Een must-read wat mij betreft.
Wat een belangrijk boek.
We praten écht te weinig over de wonden van racisme.
We praten veel over de maatschappelijke en materiële uitsluiting en klagen onderdrukkende systemen aan - ook broodnodig! - maar de wonden... daar staan we echt nog te weinig bij stil.
Ik ben erg onder de indruk van de manier waarop Naima erin is geslaagd om zó veel te zeggen op een laagdrempelige en vlotte manier. Eveneens onder de indruk van de balans die ze vond in het binnenbrengen van nuance zonder te minimaliseren, van complexiteit zonder aan toegankelijkheid te verliezen, van scherpe kritiek zonder tegen de borst te stuiten.
De metaforen, anekdotes en concrete praktijkvoorbeelden zorgen ervoor dat wat ze schrijft tastbaarder wordt. En de vele adviezen helpen eenieder die aan de slag wil met anti-racisme, op welke manier ook, op weg.
Een must-read wat mij betreft.
April 30, 2022
'Racisme benoemen is niet altijd gemakkelijk omdat het pijnlijk kan zijn. Toch is het noodzakelijk, net zoals het ontsmetten van een wonde kan prikken, maar nodig is voor genezing. En alvorens een wonde te verzorgen, moet je ze herkennen.'
Er wordt nog veel te weinig gepraat over de wonden die racisme veroorzaken. Ik las al enkele boeken over het racisme-debat op bredere (maatschappelijke) schaal, terwijl dit boek focust op het indivdu. Het is belangrijk dat witte mensen begrijpen en erkennen hoe pijnlijk die wonden kunnen zijn, zodat we allemaal de handen in elkaar kunnen slaan om slachtoffers van racisme bij te staan.
Naima schrijft op een heel laagdrempelige manier met concrete anekdotes, waardoor de problematiek echt tastbaar wordt. Heel blij dat ik dit boek las! Tijd voor actie!
Er wordt nog veel te weinig gepraat over de wonden die racisme veroorzaken. Ik las al enkele boeken over het racisme-debat op bredere (maatschappelijke) schaal, terwijl dit boek focust op het indivdu. Het is belangrijk dat witte mensen begrijpen en erkennen hoe pijnlijk die wonden kunnen zijn, zodat we allemaal de handen in elkaar kunnen slaan om slachtoffers van racisme bij te staan.
Naima schrijft op een heel laagdrempelige manier met concrete anekdotes, waardoor de problematiek echt tastbaar wordt. Heel blij dat ik dit boek las! Tijd voor actie!
March 25, 2019
Gekocht op haar lezing en boekvoorstelling donderdag ll. in ARhus, Roeselare.
Over racisme (natuurlijk) dat zoveel meer is dan 'vuile makak' roepen. Over de middelen en methodes om de gekwetste te helpen.
Verhelderend, goed geschreven boek, dat nu al 3 dagen mijn hersenen op volle toeren laat draaien. 'Bewustmakend' moet ik het ook noemen: het doet je beseffen dat je niet goed bezig bent. Zelfs vernieuwend is het in al zijn eenvoud.
Ik dacht dus dat ik geen racist was. Maar na het lezen van het boek moet ik eerlijk bekennen: ik hoor er ook bij.
Door te vragen 'waar kom je eigenlijk vandaan', terwijl ze in Roeselare geboren en getogen is en geen andere talen kent dan Nederlands.
Door ze als exotisch te behandelen: ik hou er van om omringd door voorwerpen uit een vreemde cultuur een feest te vieren dat niet het mijne is.
Na diep nadenken vond ik maar één moment waarop ik goed gedaan heb:
Komt de donkere Nederlander van post.nl met een bol.com pakje ons erf opgereden. Op dat moment zijn we helemaal ondergelopen door hevige regen. Je kunt ons huis enkel bereiken met natte voeten.
Hij staat daar dus te toeteren want hij wil die natte voeten liever niet. Hij excuseert zich meteen voor het getoeter en het feit dat hij het niet zag zitten om aan te bellen. Ik antwoord hem: "Geen probleem, maar ik dacht toch dat jullie, Nederlanders, overal een bootje meeslepen, want bij jullie is er toch nooit water te kort?"
Een zeer brede glimlach was zijn antwoord en op dat moment besefte ik dat ik iemand gelukkig gemaakt had door 'jullie, Nederlanders' te zeggen.
Het is zo simpel, maar zo moeilijk, om 'hen' bij die van 'ons' te rekenen.
Over racisme (natuurlijk) dat zoveel meer is dan 'vuile makak' roepen. Over de middelen en methodes om de gekwetste te helpen.
Verhelderend, goed geschreven boek, dat nu al 3 dagen mijn hersenen op volle toeren laat draaien. 'Bewustmakend' moet ik het ook noemen: het doet je beseffen dat je niet goed bezig bent. Zelfs vernieuwend is het in al zijn eenvoud.
Ik dacht dus dat ik geen racist was. Maar na het lezen van het boek moet ik eerlijk bekennen: ik hoor er ook bij.
Door te vragen 'waar kom je eigenlijk vandaan', terwijl ze in Roeselare geboren en getogen is en geen andere talen kent dan Nederlands.
Door ze als exotisch te behandelen: ik hou er van om omringd door voorwerpen uit een vreemde cultuur een feest te vieren dat niet het mijne is.
Na diep nadenken vond ik maar één moment waarop ik goed gedaan heb:
Komt de donkere Nederlander van post.nl met een bol.com pakje ons erf opgereden. Op dat moment zijn we helemaal ondergelopen door hevige regen. Je kunt ons huis enkel bereiken met natte voeten.
Hij staat daar dus te toeteren want hij wil die natte voeten liever niet. Hij excuseert zich meteen voor het getoeter en het feit dat hij het niet zag zitten om aan te bellen. Ik antwoord hem: "Geen probleem, maar ik dacht toch dat jullie, Nederlanders, overal een bootje meeslepen, want bij jullie is er toch nooit water te kort?"
Een zeer brede glimlach was zijn antwoord en op dat moment besefte ik dat ik iemand gelukkig gemaakt had door 'jullie, Nederlanders' te zeggen.
Het is zo simpel, maar zo moeilijk, om 'hen' bij die van 'ons' te rekenen.
July 24, 2019
Naima Charkaoui geeft duidelijke informatie in het thema, maar roept ook op tot actie. Voor wie met het gevoel zit "iets te willen doen" maar niet goed weten wat, dit boek geeft concrete handvatten. De trieste vaststelling is dat omstaanders veel kunnen doen om een racistische situatie te ontladen en dat witte mensen meer gehoord worden (zij lopen minder het risico als slachtoffer versleten te worden). Hoe pijnlijk en verkeerd die vaststelling ook is, het geeft mensen als ik (een witte leraar) een verantwoordelijkheid.
January 9, 2022
Review op mijn blog: https://pietvervaecke.blog/2020/01/13...
“Leraren hebben de verantwoordelijkheid om racisme bespreekbaar te maken op school. Meer racismewijsheid zorgt ervoor dat ze zich daar comfortabel bij voelen en meer oog hebben voor slachtoffers.”
“Leraren hebben de verantwoordelijkheid om racisme bespreekbaar te maken op school. Meer racismewijsheid zorgt ervoor dat ze zich daar comfortabel bij voelen en meer oog hebben voor slachtoffers.”
June 3, 2021
Enkele interessante inzichten op persoonlijk niveau. Tips voor lokale beleidsmakers zijn minder aanwezig, maar voldoende om zelf ideeën te ontwikkelen.
Interessant boek voor opvoeders (in alle betekenissen van het woord: ouders, in onderwijs, crèches, verenigingen, jeugdwerk, ...)
Interessant boek voor opvoeders (in alle betekenissen van het woord: ouders, in onderwijs, crèches, verenigingen, jeugdwerk, ...)
Read
July 5, 2020Laagdrempelig, helder, concreet.
August 4, 2024
Boek met verhelderende insteken (via metaforen). Als je al wat boeken rond dit thema las, lijkt het me minder interessant.
This entire review has been hidden because of spoilers.
August 20, 2022
"Ik ben geen racist."
"Fijn dat je geen racist bent, dan sta je vast wel open voor mijn opmerking."
-
"De kleurenblindheid van kinderen is dus een mythe . Al vanaf enkele maanden oud herkennen baby's in de hele wereldverschillen in het zogenaamde ras bij het zien van gezichten. Ze tonen een voorkeur voor mensen met dezelfde kenmerken als zij (of van hun voornaamste verzorgers). Al voor hun eerste verjaardag zijn kinderen dus niet kleurenblind, wat niet betekent dat ze racistisch zijn. Het oppikken racistische denkbeelden begint later, vanaf ongeveer 3 jaar."
"Fijn dat je geen racist bent, dan sta je vast wel open voor mijn opmerking."
-
"De kleurenblindheid van kinderen is dus een mythe . Al vanaf enkele maanden oud herkennen baby's in de hele wereldverschillen in het zogenaamde ras bij het zien van gezichten. Ze tonen een voorkeur voor mensen met dezelfde kenmerken als zij (of van hun voornaamste verzorgers). Al voor hun eerste verjaardag zijn kinderen dus niet kleurenblind, wat niet betekent dat ze racistisch zijn. Het oppikken racistische denkbeelden begint later, vanaf ongeveer 3 jaar."
Displaying 1 - 10 of 10 reviews