Na een grote, frustrerende opdracht kan illustrator Maaike Hartjes opeens helemaal niks meer. Alleen al de gedachte aan werk is haar te veel. Als een maand rust weinig verbetering brengt, probeert ze zichzelf te motiveren door een dagboek bij te gaan houden, maar wel op haar eigen manier: met tekeningen en collages.
In Burn-out dagboek geeft Maaike Hartjes de lezer een kijkje in dat dagboek. We lezen mee over haar paniekaanvallen, vermoeidheid en depressieve gevoelens, maar ook over haar zoektocht naar oplossingen. Want waarom kan ze geen "nee' tegen werk zeggen? Waarom is het nooit genoeg? En waarom krijgen andere mensen geen burn-out en zij wel? Maaike praat met vrienden en collega's over hoe zij met stress omgaan, en analyseert eerlijk haar eigen gedachten en gevoelens. Over dit alles vertelt ze met humor, fantasie en relativeringsvermogen in kleurrijke tekeningen.
Burn-out is geen zelfhulpboek maar een aansprekend en leerzaam persoonlijk verslag van een zware periode, waar Maaike zich met optimisme, steun van haar omgeving en zelfreflectie een weg doorheen baant. De unieke, grafische weergave is niet alleen een lust voor het oog, maar geeft lucht aan een zwaar onderwerp, en maakt dat inzichtelijk en navoelbaar.
Al op de kleuterschool maakte Maaike Hartjes haar eerste stripje. Schrijven kon ze toen nog niet; haar juf zette de tekst bij de tekeningen.
Jaren later studeerde Hartjes aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, richting Illustratieve Vormgeving. Ook tijdens haar studie aan de Kunstacademie bleef ze strips tekenen. Toen Hartjes definitief besloot striptekenaar te worden, was haar werk aanvankelijk realistisch. Ze publiceerde in small press bladen.
Later begon ze haar haar kleine autobiografische dagboekjes. Hartjes gaf de dagboekjes in eigen beheer uit, waarvan er zelfs één in 1995 door het Stripschap werd genomineerd voor het Album van het Jaar.
In 1995 zette Hartjes haar eigen tekenstudio op, De Zwarte Handel, waar ook striptekenaars als Mark Hendriks en Floris Oudshoorn werken. Daarnaast is ze de oprichter van Old Cake Comix, een organisatie voor vrouwelijke striptekenaars. Inmiddels wordt Hartjes, samen met Gerie Hondius en Barbara Stok, gerekend tot De Grote Drie van de 'vrouwenstrips'. Ze is een van een nieuwe generatie stripmakers: de autobiografische striptekenaars.
Hartjes heeft een wekelijkse stripcolumn in Viva waar ze in haar luchtige en kleine tekenstijl haar belevenissen vertelt. Daarnaast worden haar stripjes gepubliceerd in stripbladen als Zone 5300 en De Stripper.
Momenteel werkt Hartjes aan een getekend reisdagboek over Hongkong, samen met haar vriend Mark Hendriks, en maakt ze een boekje over een korte reis naar Servië.
Ik heb zo genoten van dit boek! Niet alleen is het prachtig gemaakt, het is ook enorm herkenbaar voor een workaholic-met-burnoutverleden zoals ik. Ik moest even vaak lachen als slikken. Steeds zat ik bijna met mijn neus op de pagina om alle details te kunnen bekijken. Dit is een boek dat ik veel cadeau ga doen en waarschijnlijk zal herlezen (als reminder: werk is leuk, maar het is niet wie we zijn).
Ik ben al fan van Maaike Hartjes sinds de jaren negentig en het lijkt wel of ze bij elke nieuwe uitgave nog beter wordt. Haar Burn-out dagboek is in ieder geval vooralsnog het onbetwiste hoogtepunt in haar oeuvre.
In dit dagboek beschrijft Hartjes haar burn-out, die bij haar een half jaar duurt (het dagboek loopt van 7 november 2014 t/m 7 mei 2015). Dit is een lange periode en omdat je van dag tot dag wordt meegenomen, voel je die lengte ook als je dit boek leest. We zijn hierin getuige van Hartjes' langzame herstel, met ups en downs, goede en slechte dagen, vele overpeinzingen en leermomenten. Het is duidelijk dat Hartjes' demonen niet die van iedere burn-outer zijn, maar perfectionisme, zelfopgelegde dwang, onzekerheid en angst komen zeker langs. Er is enige mate van repititie in dit boek, maar dat maakt het juist zo levensecht. Niettemin houdt Hartjes het luchtig, door haar humor, haar zelfspot, haar verrassende tekenstijl en een veelvoud aan metaforen, waarmee ze haar zware gedachten in krachtige beelden weet om te zetten.
In dit boek heeft Hartjes haar palet van ogenschijnlijk simpele tekeningetjes aanzienlijk uitgebreid met andere (maar even leesbare) tekenstijlen, knipsels, stickers, washi-tapes tot kleurige collages. Het resultaat is een nog krachtigere stijl die in zijn diversiteit de vele stemmingswisselingen goed recht doet. Sommige pagina's zijn ware kunstwerken en geven Hartjes' gevoel in één krachtig beeld weer.
Kortom, een aanrader, en zeker niet alleen voor stripliefhebbers of mensen met een burn-out.
Amaai! Dit is by far een van de beste graphic novels die ik in lange tijd heb gelezen. Ik ben sowieso wel fan van het dagboekconcept (mijn innerlijke voyeur vindt dat helemaal geweldig) en tienduizend hartjes voor Maaike Hartjes. Het is tegelijk een heel herkenbaar verhaal, maar tegelijk een ver-van-mijn-bed-show. En de vormgeving is zo prachtig.
Ik ga het effe laten bezinken en dan schrijf ik binnenkort een langere recensie op mijn blog. To be continued en al.
Maaike Hartjes sukkelde in een burn-out en hield een dagboek bij, met tekeningen en collages. Het eindresultaat is een dik schrift met haar persoonlijke verhaal. Waarin ik echter zoveel herkende dat het op momenten te confronterend werd. Een burn-out is niet enkel dat dieptepunt waar je vastzit en geen kant meer opkan, maar ook het herstelproces nadien. En ik was bijna jaloers om te zien hoe vlot dat allemaal voor Maaike ging. Ze zocht geen professionele hulp (terwijl ik 586 verschillende dingen heb geprobeerd) maar kwam dankzij haar omgeving en haar eigen inzichten tot waardevolle lessen waar ze kracht uit putte.
Een hart onder de riem, en tegelijkertijd verontwaardiging: waarom lukt dit mij niet, maar ook : er is nog hoop. Er is altijd hoop.
Een aanrader voor iedereen die (bij zichzelf of in zijn omgeving) te maken krijgt met een burn-out.
Het boek geeft goed weer wat Maaike heeft meegemaakt tijdens haar burn-out. Door de illustraties kunnen we visueel zien wat er allemaal gaande was en welke gedachten ze hier bij had. Ook zaten er een aantal stukken tussen waar ik mijzelf in terug zag. Ik ben blij dat ik dit boek van een vriendin mocht lenen. Het is een boek die je er af en toe bij pakt om een klein stukje te lezen.
Ik raad het boek zeker aan om een keer op te pakken, misschien om even doorheen te bladeren en kijken welke pagina je het meest aantrekt. De verschillende illustraties en het gebruik van kleur gaf ook inspiratie hoe ik mijn eigen journal kan invullen.
Dit is zo'n ontzettend mooi boek. Niet alleen de manier waarop elke pagina met zoveel zorg is vormgegeven en ontzettend expressief is, maar ook op wat het verteld en dat je mee mag gaan met een deel van iemand's leven. Zeker omdat het over een burn-out gaat, iets wat veel voorkomt maar niet vaak echt over gesproken wordt, omdat het zo lastig uit te leggen is. Maar Maaike Hartjes laat het gewoon zien, en dat maakt het zo mooi. Het was zo fijn om te lezen, zeker omdat ik me altijd onzeker voel over mijn eigen burn-out, dat iemand anders dit ook heeft meegemaakt. Er waren ook zoveel dingen herkenbaar voor mij. Heel veel dingen die Maaike vertelde in haar boek heb ik zelf vaak zelf gezegd! Dat was vreemd om te zien, dat bepaalde zinnen die ik heb gezegd en ideeën die ik heb gehad in iemand's anders boek voorkwamen, om te zien dat ik blijkbaar niet de enige was die zich zo voelde, maar vreemd op een hele, hele goede manier. Het is echt een geweldige steun als je je alleen voelt met een burn-out. Daarnaast is het ook gewoon een prachtige boek met geweldig expressieve tekeningen en knipsels (echt heel mooi hoe ze precies gevoelens weet uit te drukken met kleur en vorm keuze etc). Ik heb het ondertussen al minstens drie keer gelezen sinds ik het gekocht heb (nog maar een maand geleden of zo) en zal het zeker veel, veel vaker lezen!
Prachtig boek. Geen boek om in een keer achter elkaar uit te lezen maar juist om een paar avonden rustig van te genieten onder een dekentje, met thee en chocolade. De artwork is prachtig en helpt mee om het verhaal van Maaike Hartjes en haar herstel te vertellen. Je kan dit boek dan ook op meerdere levels consumeren, gewoon 'wat er staat' en ook het geheel van de pagina, de materialen en de beelden.
Voor mij als laatstejaars promovendus bevatte dit boek best een paar confronterende stukken. Het heeft me geholpen om juist nu wat keuzes te maken en ook bewust te zijn van hoe belangrijk het is om de stresslevels niet te hoog te laten oplopen. Allemaal dingen die je als medicus wel weet, maar soms moet het gewoon even via een andere route binnenkomen.
Een fantastisch nieuw boek bij Maaike Hartjes, ditmaal een dagboek over haar burn-out. Hoe het begon, het het langzaam beter ging, maar toch weer niet, aan het einde is ze weer veel beter, en ik hoop dat ze zich nu weer helemaal 100% voelt. Af en toe moest ik een traantje wegpinken want het is best heftig op punten. Ik was heel blij dat ze zoveel mensen om haar heen had die haar hielpen, motiveerden, er voor haar waren (maar die ook wisten dat ze gewoon af en toe alleen wilde zijn). En ja, ik was aan het juichen toen ze weer beter ging en ze langzaam weer dingen kon doen. Ik vond het leuk om Flo(or) te zien in Maaike's stijl. Het boek is echt prachtig gemaakt, ze heeft er veel liefde en ziel in gestoken. Niet alleen bevat het strips, maar ook illustraties, washi tape, tickets, allerlei andere kleine dingetjes. Echt een boek wat ik zou aanraden.
Mooi en herkenbaar boek voor iedereen die meer loopt te stressen dan goed voor (vaak) haar is en vermoedelijk ook voor evt. partners. En natuurlijk ook erg mooi en creatief in elkaar gesleuteld. Hulde voor Maaike Hartjes!
Ik heb hier zoveel uit geleerd... Er waren zeer veel dingen die ik herkende en waar ik nu uiteindelijk een aantal adviesen voor heb gekregen door dit boek. Dankje Maaike Hartjes!!!
Wat een geweldig boek. Hoe Maaike Hartjes haar innerlijk leven optekent is een genot, al voelt dat raar om te zeggen gezien het thema. Ben ook helemaal weg van haar bruisende tekenstijl (fijn materiaalgebruik ook)
Zo geweldig goed en mooi gemaakt! En zo interessant voor iedereen die er wel eens over gaat. Ik ga er zeker nog naar terug naar grijpen. Zo ongelooflijk herkenbaar...
Bijzonder om een kijkje in iemands hoofd te krijgen tijdens zo'n heftig moment in haar leven. Illustraties waren prachtig en konden de dilemma's heel mooi visualiseren.
Prachtige illustraties! Maaike's dagboek pagina's zijn ontzettend creatief, uniek en mooi. Alleen al om dit boek door te bladeren zou ik hem aanbevelen.
Het verhaal is erg herkenbaar. De gevoelens, gedachten en het gedrag dat erbij hoort.. Een erg puur en eerlijk verhaal over de persoonlijke ervaring van een burn-out.
Een van de weinig burn-out gerelateerde boeken die schrikwekkend genoeg 99,9% herkenbaarheid opriepen. Prachtig geïllustreerd, geknipt, geplakt, en gescheurd, in een open en eerlijk verhaal en formaat. Vol van emotie die zonder enige moeite op de lezer overkomt. Meer woorden moet ik hier niet aan vuil maken.
Fantastisch vormgegeven en spot-on wat betreft haar beschrijving van de burnout (in mijn ervaring dan). Gebruik t nog regelmatig als een soort handleiding om mezelf een beetje (post-burnout) te monitoren. De collages zijn ware kunstwerkjes.
Burn-out dagboek is geschreven door Maaike Hartjes. Het boek is gepubliceerd in 2018 door Nijgh & Van Ditmar. Maaike Hartjes is een tekenaar en schrijfster van stripverhalen, is 52 jaar en komt uit Amsterdam (Nederland). Ze gebruikt in haar boeken verschillende tekenstijlen en heeft al tien boeken geschreven en geïllustreerd. Hartjes heeft de stripschapprijs ontvangen, de enige prijs die Nederland kent voor stripmakers. Het doelpubliek van het boek is vooral voor jongvolwassenen en volwassen personen, het gaat vooral over hoe ze haar burn-out heeft ervaren en hoe ze ermee is omgegaan. Ik vind het wel een aanrader maar je hebt er wel veel concentratie voor nodig aangezien het wel een zwaar en emotioneel onderwerp is.
Burn-out dagboek gaat over Maaike Hartjes die een burn-out heeft en daar uit wilt geraken. Ze probeert hieruit te geraken en te accepteren dat ze haar passie ook kan blijven doen zonder zich te overwerken. In dit boek kan je zien hoe zij redeneert en nadenkt over verschillende gebeurtenissen en gesprekken. Het verhaal wordt ook enkel vanuit Maaike haar perspectief vertel, enkel soms is het met de tekstballonnetjes niet heel duidelijk wie er aan het woord is of wie wat zegt maar ik had het meestal wel snel ontcijfert. De personages worden kort en bondig toegelicht waardoor het niet te verwarrend en ingewikkeld wordt. Ze betrekt enkel de personen die dicht bij haar staan of die invloed hebben gehad op haar burn-out (positief en/of negatief). Tijdens het lezen van het boek voel je de emoties en moeilijkheden die zij op dat moment voelde. Op sommige momenten vond ik het persoonlijk te zwaar om verder te lezen. En ik denk dat het voor de meeste mensen een boek is dat je niet in één keer uitleest omdat het echt een emotioneel onderwerp is. Het is zo goed geschreven en getekend dat je helemaal mee bent met haar emoties dat je je soms ook zo begint te voelen. Ik vind het wel heel goed dat ze een manier heeft gevonden om ermee om te gaan en het te accepteren. Mensen die kunnen relateren met het onderwerp hebben misschien bij het lezen van dit boek een soort opluchting gevonden doordat er wordt verteld dat dit iedereen kan overkomen en dat je je bewust moet zijn van je eigen emoties en gedrag.
Mijn mening over dit boek is gemengd, ik vind het heel goed getekend en creatief geschreven. Ze heeft ook geprobeerd om de positieve puntjes er goed in te verwerken maar in bepaalde stukjes werd het vrij donker en heftig waardoor ik soms even het boek heb moeten wegleggen. Het is wel een echte aanrader en ik ben wel van mening dat dit onderwerp meer besproken moet worden en dat boeken zelfs meer de negatieve of 'slechte' kantjes mogen uitspreken, het moet niet allemaal verbloemd of mooier gemaakt worden.
De graphic novel die ik las is het Burn-out Dagboek van Maaike Hartjes. Zij is een Nederlandse tekenaar en schrijfster van stripverhalen. Ze studeerde wiskunde en kunst. Ze heeft naast dit boek nog andere verwezenlijkingen zoals Hartjes, Hartenjager en Donker. Deze leeservaring was voor mij persoonlijk iets anders als gewoonlijk, namelijk door het gebruik van tekeningen en tekstballonnen in de plaats van een typische leesboek. Hierdoor heb ik over het algemeen enorm genoten van dit unieke verhaal.
In dit verhaal kwamen ik meer te weten over Maaikes ervaring met haar burn-out. Maaike stortte in na een frustrerende opdracht en kreeg te maken met depressie, paniekaanvallen en vermoeidheid. Ze besloot haar gedachten, emoties en herstelproces in haar dagboek te verzamelen. Dit deed ze door middel van tekeningen en kleine tekstjes om te verduidelijken hoe ze dit ervaarde. Wat ik zo aantrekkelijk vond aan dit boek was de manier waarop ik een kijk kreeg in haar gedachtegang door de visuele voorstelling. Buiten de auteur zelf kwam ik niet veel te weten over anderen. Personages zoals haar man en vrienden kwamen niet veel aan bod en dit maakte het soms redelijk oppervlakkig. Het boek zelf las zeer vlot. Dankzij de korte en ook af en toe humoristische fragmentjes wordt het niet al te emotioneel. Meestal raak ik verveeld door gewone leesboeken met één en al tekst, maar door de creatieve en speelse opmaak bleef ik aandachtig en geconcentreerd. Ook speelde het feit dat dit verhaal geschreven is vanuit een ik-verteller hierin een rol. Dit maakte het krachtiger en hierdoor was het makkelijk om me in te leven. De ruimtes waarin dit verhaal plaatsvond werden meestal ook simpel geïllustreerd. Zo kwam ik meer te weten over, bijvoorbeeld, haar huis en werkplek. Dit maakt het verhaal realistischer aangezien we normaal zelf een beeld in ons hoofd opmaken. Dit geld ook voor nevenpersonages, die we ons zo wat beter kunnen voorstellen. Het centrale thema, haar mentale gezondheid en problemen, wordt op een originele manier overgebracht waardoor het zowel diepgaand als informatief is.
Ik raad het Burn-out Dagboek van Maaike Hartjes zeker aan. Zowel aan mensen die zelf deze gevoelens ervaren als voor mensen die er gewoon meer over te weten willen komen. Dit boek maakt belangrijke thema’s bespreekbaar door de speelse en creatieve overdracht. Het is een vlot boek om te lezen door de meeslepende manier van vertellen en de bijhorende illustraties. Het is een persoonlijk verhaal, maar tegelijk ook zeer informatief. Dit zorgt voor de perfecte balans.
Zelf heb ik nooit een burn-out gehad, noch zover ik weet iemand die ik ken, maar naar mijn idee is dit een heel mooi, bedachtzaam en interessant werk! Ik pakte dit boek op, omdat m'n moeder bij haar werk een expositie van Maaike Hartjes had en daarvan dit boek had meegenomen.
Ik vind het wel moeilijk er iets over te zeggen aangezien het zo'n persoonlijk verhaal is en ik dus zelf nooit een burn-out heb gehad. Wel denk ik dat dat misschien juist voor dit boek spreekt: als het slecht, onduidelijk of oninteressant was geweest was het waarschijnlijk minder moeilijk geweest er iets over te zeggen. Het is een heel indringend portret van een burn-out, maar eentje je alsnog vrolijk kan stemmen door de tekeningen en de verhaallijn.
Het is dus een dagboek, waarin Hartjes (bijna) elke dag van haar burn-out in tekende. Je kan daardoor heel goed de verschillende ontwikkelingen en problemen volgen en ik vond het zelf erg goed gedaan! Burn-out wordt duidelijk omschreven, zonder dat het te plastisch wordt en de openheid waarmee Hartjes schrijft is erg fijn. De verschillende realisaties die ze heeft en het verschil tussen zo'n realisatie en daar ook werkelijk iets mee doen was goed uitgewerkt en interessant om te lezen (en--zou ik zeggen--voor iedereen belangrijk om te realiseren (haha), ook al heb je geen burnout).
De verschillende tekeningen waren erg mooi en de verschillende achtergronden / 'knipsels' (voor gebrek aan beter woord) maakten het een mooi geheel!
Ook als je geen burn-out hebt (gehad) of iemand daarmee kent, zou ik dit boek van harte aanraden!
Heel eerlijk, vijf sterren omdat ik op het moment in een burn-out zit en mijn aller (aller) liefste hobby lezen is en mij dit niet lukt. Maaike haar boek kan ik wél lezen, geen lappen teksten maar cartoons, duurde alsnog vijf dagen maar voelt zó fijn om weer een keer een boek 'uit te lezen' na 3 maanden. Toevallig is ze in het boekje om dezelfde tijd uitgevallen van werk als ik en het voelde zó fijn om te lezen dat ze in januari (nu) net als ik nog helemaal niet ok was. Ik ben dus niet (heel) gek, raar of aanstellerig. Heel herkenbaar hoe ze geen nee kan zeggen, graag met haar passie bezig is en/of wil zijn, de dagelijkse struggles en schuld en schaamte voelen. Elke keer weer even goed voelen en dan weer teveel doen (heb deze week twee dagen achter elkaar iets sociaals/leuks gedaan en vandaag de derde dag niks doen nog steeds niet bijgekomen, net als Maaike).
Ik weet niet hoe ik het boekje zou waarderen als ik niet zelf in een burn-out zou zitten en of ik het kinderlijk zou vinden, maar nu - en misschien juist daarom wél - lijkt het een kadootje uit het universum. Helemaal niet kinderlijk, leuk getekend, herkenbaar, fijn, leesbaar zelfs als je brein niet (goed) werkt. Dank je wel Maaike.
Het Burn-out Dagboek van Maaike Hartjes was voor mij een feest der herkenning. Nou ja, het onderwerp is niet echt een feest natuurlijk, maar het is toch wel fijn om te lezen dat ik niet de enige ben die hiermee worstelt. Daarnaast maken de prachtige, persoonlijke illustraties het niet alleen visueel aantrekkelijk, maar geven ook een zachte en eerlijke inkijk in een proces dat vaak moeilijk in woorden te vangen is.
Het boek leest echt als een dagboek. Ik heb hardop gelachen en hardop gehuild. Maar juist dat herkenbare gevoel gaf me steun en een stukje rust.
Echt een aanrader als je zelf in een burn-out zit. Ondanks dat het wat confronterend kan zijn, kun je er denk ik ook veel uithalen.
Maar ook voor partners, vrienden of familie van iemand met een burn-out is dit boek wat mij betreft een aanrader. Het laat op een mooie, beeldende, eerlijke manier zien wat er in iemand om kan gaan.
Het burnout dagboek van Maaike hartjes is zo mooi en herkenbaar geïllustreerd. Vol levenslessen en heerlijke tekeningen.
Toen ik klein was heb ik ooit een van de dagboeken van Maaike hartjes cadeau gekregen.(ik heet ook Maaike heet, en hou van tekenen) Ik weet het nog zo goed, ik was tien jaar oud en lag met koorts in bed. En vanaf dat moment wou ik ook niks lievers dan cartoons maken!
Aan het begin van het jaar herinnerde ik me deze fijne herinnering weer, en heb toen Maaike hartjes weer opnieuw ontdekt. (Via Instagram)
Tijdens het lezen inspireerde ze me weer opnieuw (net als toen ik jong was) en bracht ze me terug naar sommige momenten die ik vergeten was van mijn eigen burnout. (2019) Tijdens het lezen herleefde ik mijn eigen ziekte en herstel periode. Ondertussen ben ik (bijna) helemaal hersteld en genezen, was het heel erg goed voor me om dit boek te lezen.